agata tuszyńska - zamieszkałam w ucieczce.pdf - Tuszyńska Agata - czaszkaolga

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

Agata Tuszyńska

Zamieszkałam w ucieczce

Wydanie pierwsze: Stowarzyszenie Literackie „Kresy”, Lublin 1993

Tower Press 2000

O Agacie Tuszyńskiej

Misja przedstawienia czytelnikom autorki tych wierszy wprawia mnie w zakłopotanie:

Agata Tuszyńska nie jest przecież po prostu młodą poetką, która przyniosła do wydawcy swój

drugi z kolei tomik (pierwszy, I znowu list, ukazał się w roku 1990 w Warszawie nakładem

Spółki Poetów) – jest pisarką o liczącym się już dorobku, wnikliwą badaczką historii i po-

dróżniczką po zagmatwanych szlakach współczesności. Na jej wybitność – a nie ma wątpli-

wości, że Agata jest kimś wybitnym – składa się więc również owa wielostronność, bogactwo

inspiracji, pomysłów, uprawianych gatunków, a także wyjątkowa wydajność twórcza, nieczę-

sta w naszym rozleniwionym i pobłażającym własnej niesprawności światku literackim.

Jak z powyższego wynika, chcąc naprawdę poznać poetkę, należałoby sięgnąć i do jej nie-

poetyckich książek, takich jak Wisnowska (WAiF 1990) – biografia XIX-wiecznej aktorki

warszawskiej, zastrzelonej przez kochanka, rosyjskiego oficera Barteniewa, jak Rosjanie w

Warszawie (Instytut Literacki, Paryż 1990) - barwny leksykon spraw i osób w tymże XIX

stuleciu, od Apuchtin i Baletnice do Wyścigi konne i Zamek, a nie pominąć też publikowa-

nych w czasopismach (w „Kulturze” paryskiej, „Zeszytach Historycznych”, „Tygodniku Po-

wszechnym”, „Odrze”, „Karcie”, „Kresach”, „Gazecie Wyborczej” i innych) fragmentów

niewydanych jeszcze książek, relacji z wypraw do polskich skupisk na Syberii, do Ameryki,

do Izraela, wywiadów, reportaży, sylwetek fascynujących ją twórców. Do tych ostatnich nale-

ży Isaac Bashevis Singer, nad książką o którym właśnie pracuje – i sądząc po ogłoszonych w

prasie rozdziałach, będzie to coś bardzo ciekawego.

Propozycja takiego obcowania z poetką nie jest, ma się rozumieć, warunkiem dobrej lektury

jej wierszy – jest możliwością, na którą, sądzę, warto zwrócić uwagę. Wiersze zaś mają w

obszarze rozmaitych prac Agaty Tuszyńskiej swoją autonomię – nie są ani marginesem tej

innej twórczości, ani przekładem na odrębny język właściwych jej treści – są istotną rzeczy-

wistością życia autorki, współzależną z innymi rzeczywistościami, sąsiadującą z nimi, ale nie

dyktowaną przez nie bezpośrednio, nie stanowiącą ich funkcji, mającą do spełnienia własne

zadanie.

Można to ująć tak: twórczość niepoetycka – to pełna konfliktów, niebezpieczeństw i odkryć

droga od siebie do świata, poezja natomiast – to droga tego samego Ja” do siebie, nie mniej

trudna i dramatyczna, ciemna i bolesna, ale z innych powodów, inaczej, wymagająca przeto

innych sposobów na jej przebycie, innego ekwipunku, innego światła. Te reflektory, te narzę-

dzia, tę falę do nadawania poetka otrzymała, jak sądzę, od Siły Wyższej sterującej jej talen-

tem, nie w wyniku żmudnych poszukiwań, lecz od początku zrośnięte, utożsamione z przed-

miotem-podmiotem tej liryki; konsekwencją takiego procesu twórczego (dawniej nie wsty-

dzono się nazywać go natchnieniem) jest uderzająca nieuniknioność najbardziej nieoczekiwa-

nych sformułowań. Nie jest to, mimo że tworzona przez osobę biegłą w naukach, poezja

uczona, tylko poezja mądra. Nie poezja filozofująca, tylko filozofia zawarta w poezji – to

duża różnica. Nie opis egzystencji własnej lub uogólnionej egzystencji człowieka – lecz egzy-

stencja sama, zamknięta nieraz w kilku zaledwie słowach krańcowo lakonicznego wiersza.

Właśnie to urzeka mnie najbardziej: te wiersze-błyski, wiersze-olśnienia, wiersze, w których

na drodze swego samopoznania (drodze, którą poetka ma powody uważać za ucieczkę, ale

która jest zarazem dążeniem, docieraniem do pewnych miejsc biografii, do jej kulminacji)

zatrzymuje się na sekundę i nazywa – co? chwilę, wieczność, uczucie, sytuację pomiędzy

ludźmi, wszystko, czego poza poezją nie można nazwać. Te krótkie utwory, jak – w poprzed-

nim tomiku – złożony z dziewięciu słów monolog wspaniałomyślnej miłości, bez tytułu:

tylko nieba

nie będziemy dzielić

nie szarp

jest twoje

albo w tym tomiku – z sześciu słów – Wiara:

zielone liście

rwane prosto z krzyża

uważam za najdoskonalszy wyraz głęboko przeżywającego swoje istnienie, myślącego talentu

Agaty Tuszyńskiej. Wyobrażam sobie, że kilka wierszy tego rodzaju znajdzie się kiedyś w

antologiach ważnych wierszy polskich naszego czasu. Które? – możliwe, że każdy obcujący z

tym tomem wybierze inne. Czas usunąć się na bok i zostawić czytelnika sam na sam z wier-

szami.

Wiktor Woroszylski

Warszawa, październik 1992

agata tuszyńska - zamieszkałam w ucieczce.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: