PALIATYWNY HOSPICYJNY - PALIATUS okryty płaszczem, łagodzący przykre oznaki choroby.HOSPES- gość, gościnność
PALIATYWNY HOSPICYJNY - PALIATUS okryty płaszczem, łagodzący przykre oznaki choroby.HOSPES- gość, gościnnośćOPIEKA PALIATYWNA -aktywna całościowa opieka nastawiona na zaspakajanie wszystkich podstawowych potrzeb chorego w stanie terminalnym oraz jego rodziny, zarówno podczaschoroby jak i w okresie żałoby.
Średniowiecze- schronisko dla podróżnych, hospicjum św. Bernarda w Alpach Pennińskich.Istota życia człowieka jako podróży przez czas i świat.Po II wojnie światowej- ideę tę przejęła Cicely Saunders- 1967 r.- pierwsze nowoczesnehospicjum św. Krzysztofa w Londynie.Prekursorka w Polsce- Anna Chrzanowska- lata pięćdziesiąte XX w.- inicjatywa domowejopieki pielęgniarskiej.1981- Towarzystwo Przyjaciół Chorych <Hospicjum> w Krakowie
MEDYCYNA PALIATYWNA -dziedzina medycyny zajmująca się opracowywaniem standardów strukturalno-organizacyjnych opieki paliatywnej oraz wytycznych postępowaniazapewniającej jej skuteczność- zwłaszcza w zakresie łagodzenia dolegliwości i zaspakajaniapotrzeb chorych w stanie terminalnym.LECZENIE PALIATYWNE -forma leczenia nastawiona na łagodzenie dolegliwości
OKRES PRZEDTERMINALNY -zaprzestano już leczenia przedłużającego życie, lecz chory znajduje się w dość dobrym stanie ogólnym- nie ma dolegliwości i jest sprawny ruchowo.OKRES TERMINALNY -wyczerpały się możliwości dalszego przedłużania życia przewlekle chorego za pomocą oddziaływania na przyczynę choroby, a stan chorego wymaga objęcia go opieką.OKRES UMIERANIA AGONALNY -poprzedza bezpośrednio śmierć chorego. Trwa zwykle 2-3 doby i przejawia się stopniowo narastającą niewydolnością ważnych dla życia narządów, zaburzeniami metabolicznymi z towarzyszącymi im często zaburzeniami świadomości.
ZASADY FILOZOFII POSTĘPOWANIA W OPIECE PALIATYWNEJ
• Zapewnienie możliwie najlepszej jakości życia chorych i ich rodzin.
• Opieka paliatywna jest opieką całościową. Obejmuje wszystkie sfery życia człowieka: somatyczną, społeczną i duchową.
• Powinna być sprawowana zespołowo.
• Akceptacja nieuchronności śmierci.
• Akceptacja nieuchronności cierpienia.
• Akceptacja właściwej pory śmierci.
• Opieka paliatywna powinna obejmować również rodzinę chorego.
CELE I ZAŁOŻENIA OPIEKI PALIATYWNEJ
Ø łagodzenie bólu i innych objawów,
Ø afirmuje życie, ale godzi się ze śmiercią jako naturalnym procesem,
Ø nie przyspiesza śmierci, ale też nie wydłuża uporczywie umierania,
Ø łagodzi cierpienia psychiczne i duchowe,
Ø oferuje pomoc w rozwiązywaniu problemów społecznych,
Ø wspiera rodzinę w czasie choroby i osieroceniu,
Ø -opiera się na pracy zespołu interdyscyplinarnego,
Ø -powinna być dostępna w jak najwcześniejszym okresie choroby i stosowana razem z
leczeniem przyczynowym a także obejmować wykonywanie badań pomocniczych w
diagnostyce i łagodzeniu dokuczliwych objawów oraz powikłań klinicznych leczenia.
SKŁAD ZESPOŁU PALIATYWNEGO
Ø CHORZY Z RODZINĄ,
Ø LEKARZE,
Ø PIELĘGNIARKI,
Ø PSYCHOLODZY,
Ø PRACOWNICY SOCJALNI,
Ø DUCHOWNI,
Ø PERSONEL POMOCNICZY
ZADANIA ZESPOŁU PALIATYWNEGO:
Ø ustalenie hierarchii potrzeb
Ø uśmierzenie objawów powodujących cierpienie, aż do zapewnienia komfortu fizycznego
Ø ustalenie potrzeb psychicznych pacjenta
Ø prawdomówność
Ø pomoc choremu w opanowaniu lęku poprzez stworzenie wokół niego atmosfery ciepła ispokoju
Ø ułatwienie wyrażania emocji
Ø stworzenie możliwości bycia z chorym
Ø zwrócenie uwagi na specjalne upodobania chorego
Ø wsparcie psychiczne
Ø łagodzenie objawów: bólu, duszności, zaparć, wymiotów
Ø opieka nad rodziną- uświadomienie ważnej roli rodziny
ELEMENTY OPIEKI PALIATYWNEJZESPOŁOWA CAŁOŚCIOWA OPIEKA PALIATYWNA
NAJCZĘSTRZE OBJAWY
POTRZEBY CHOREGO U KRESU ŻYCIA
Ø Narastają dolegliwości fizyczne
Ø Postępuje upośledzenie sprawności ruchowej,
Ø Narasta izolacja społeczna
Ø Ograniczają się dotychczas pełnione role społeczne
Ø Najważniejsze stają się potrzeby biologiczne
(jedzenia, snu, komfortu fizycznego)
Ø Potrzeba poczucia własnej wartości
Ø Potrzeby społeczne(akceptacji, sympatii, miłości)
Ø Potrzeby religijne
UCZUCIA OBSERWOWANE U UMIERAJĄCYCH
Ø LĘK
Ø GNIEW
Ø PRZYGNĘBIENIE
Ø ROZPACZ
Ø PRZYPŁYWY NADZIEI
REAKCJE POZNAWCZE NA SYTUACJĘ STANU TERMINALNEGO
Ø OGÓLNE INFORMACJE OBIEGOWE O CHOROBIE
Ø PRZEKAZY WERBALNE I NIE WERBALNE
Ø WŁASNE OBSERWACJE OBJAWÓW I
WYOBRAŻENIA O ICH PRZYCZYNACH
Ø WCZEŚNIEJSZE KONTAKTY Z CHORYMI NA
NOWOTWÓR
Ø STAN EMOCJONALNY CHOREGO
REAKCJE EMOCJONALNE NA SYT. STANU TERMINALNEGO
NEGATYWNE REAKCJE NA STRES- PRZYCZYNY
1. Rozpoznanie choroby, niepewność rokowania, złe rokowanie.
2. Dolegliwości fizyczne.
3. Brak wsparcia i dobrych kontaktów z rodziną.
4. Zła komunikacja z personelem medycznym.
5. Cechy osobowości.
6. Inne ciężkie przeżycia.
PRZEKAZYWANIE NIEPOMYŚLNYCH INFORMACJIZADANIA PIELĘGNIARKI
Ø Stworzyć możliwość odreagowania
emocjonalnego
Ø Pomóc uporać się w sposób
zindywidualizowany z podaną informacją
Ø Czasem trzeba uzupełnić informacje które chory
otrzymał
PRZYSTOSOWANIE DO CHOROBY
OBRÓBKA EMOCJONALNAMECHANIZMY OBRONNE
Ø ZAPRZECZENIE
Ø ŚWIADOMA KONCENTRACJA NA CHOROBIE
Ø SELEKTYWNE WYSZUKIWANIE POMYŚLNYCH INYORMACJI
Ø MAGICZNE DZIAŁANIA
Ø POSTAWA ROZSZCZEPIONA
Ø PRZYZWYCZAJENIE
PROBLEMY RODZINY CHOREGO
Ø Dolegliwości chorego
Ø Zaburzenia psychiczne- brak nagrody
Ø Myśl o rozłące
Ø Lęk przed śmiercią
Ø Ciężar opieki na jednej osobie
Ø Wiek i etap rozwojowy rodziny
Ø Trajektoria choroby
POMOC RODZINIE W OKRESIE UMIERANIA
MODEL ZACHOWANIA RÓWNOWAGI WEWNĘTRZNEJ W RODZINIE
1. Zwiększenie spójności rodzinnej
2. „Sztywność”- zachować wszystko tak jak przed chorobą
3. Unikanie konfliktów
SPOSOBY POROZUMIEWANIA SIĘ RODZINY Z CHORYM
• Lęk przed zadawaniem sobie bólu
• Otwartość
• Posługiwanie się symbolami, aluzjami- unikanie nieszczęścia
STAN OSIEROCENIA
Sytuacja psychiczna człowieka, który utracił ważną dla siebie osobę na skutek jej śmierci.
REAKCJE
1. Niedowierzanie i szok z poczuciem nierealności
2. Reakcje żalu
3. Ataki smutku
• Pierwsze tygodnie- koncentracja na zmarłym
• Pogrzeb i działania z nim związane jako uspokojenie
• Smutek i tęsknota nasilają się po pogrzebie
4. Akceptacja realności straty
5. Doświadczenie żalu emocjonalne i wegetatywne
6. Przystosowanie do zmienionego otoczenia
7. Odnowienie sił i ukierunkowanie ich na nowe cele
OBJAWY ZE STRONY UKŁADÓW
BRAK ŁAKNIENIA
PRZYCZYNY
Ø Zaburzenia ze str. układu pokarmowego: suchość jamy
ustnej, przewlekłe zaparcie,
Ø Dyspepsja, zespół uciśniętego żołądka, nudności, wymioty
Ø Zaburzenia metaboliczne: hiperkalcemia, mocznica
Ø Czynniki psychogenne
Ø Zaburzenia jatrogenne: niesmaczne i niechciane jedzenie,
przykry zapach w otoczeniu, stosowane leki, chemio i
radioterapia
LECZENIE
Przyczynowe
Leki: kortykosteroidy, octan megestrolu- Megace
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE
1. Zebranie wywiadu:
odżywianie przed chorobą, rodzaj schorzenia, patologiczne zmiany w jamie ustnej,
częstotliwość spożywania posiłków, objętość posiłków, postępowanie rodzony
2. Farmakoterapia
3. Edukacja chorego i rodziny:
wyjaśnienie mechanizmu powstawania dolegliwości, małe naczynia, eliminacja niechcianych zapachów, jedzenie na życzenie, posiłki atrakcyjne wizualnie,
małe porcje, konsystencja i temperatura dostosowana do potrzeb, proteza dentystyczna, posiłki przy stole i w towarzystwie, pouczenie rodziny o nie karmieniu nieprzytomnego
4. Psychoterapia
WYNISZCZENIE NOWOTWOROWEpostępowanie pielęgniarskie
Ø wpływ na aktywność chorego,
...
teresawawa