11113.pdf

(261 KB) Pobierz
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
1 1th
Wspomaganie projektowania, wirtualnego tworzenia i badania współczesnych
układów sterowania
J. wider, A. Baier
Katedra Automatyzacji Procesów Technologicznych i Zintegrowanych Systemów
Wytwarzania, Wydział Mechaniczny Technologiczny, Politechnika l ska
ul. Konarskiego 18a, 44-100 Gliwice, Poland
W artykule opisano sposób organizacji procesu dydaktycznego w Laboratorium
Automatyki,
Mechatroniki
i
CIM
oraz
oprogramowanie
symulacyjne
zastosowane
w Pracowni CAD/CAM CIM i Wirtualnej Rzeczywisto ci.
1. ORGANIZACJA LABORATORIUM AUTOMATYKI, MECHATRONIKI I CIM
Realia współczesnej wiatowej gospodarki rynkowej wymagaj od wszystkich gał zi
przemysłu ich konkurencyjno ci. Osi gni cie tego celu nie jest obecnie mo liwe bez
wprowadzenia na szerok skal automatyzacji i robotyzacji procesów technologicznych.
W procesach automatyzacji szczególna rol odgrywaj elektronicznie sterowane układy
mechaniczne. Zintegrowanie mechanicznych (pneumatycznych) układów wykonawczych
z elektrycznymi i elektronicznymi układami pomiarowymi i steruj cymi oraz z systemami
informatycznymi, przejmuj cymi nad nimi nadzór i kontrol , prowadzi do konieczno ci
projektowania i stosowania nowej klasy układów technicznych, nosz cych nazw układów
mechatronicznych.
Mechatronika nie jest działem nauki, lecz sposobem projektowania, wytwarzania
i eksploatacji, opartym na efekcie synergii, stosuj cym i integruj cym podstawowe nauki
techniczne Przygotowanie specjalistów, maj cych si zajmowa projektowaniem,
wytwarzaniem i eksploatacj układów mechatronicznych, jest obecnie wa nym wyzwaniem
edukacyjnym. Kształcenie in yniera nie mo e by dzisiaj ograniczone do jednej dyscypliny
technicznej, a współczesny in ynier mechanik nie mo e ju jedynie wiedzie , jak sygnały
wej ciowe, doprowadzone do maszyny, transformuj si w jej wyj cie, lecz musi tak e
rozumie elektronik i sterowanie maszyny.
Realizacja wymienionych celów wymaga od uczelni technicznych odpowiedniej organizacji
procesu dydaktycznego, a szczególnie budowy bazy laboratoryjnej. Jednym z najnowszych
Laboratoriów uruchomionych na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki
l skiej w Gliwicach jest Laboratorium Automatyki, Mechatroniki i CIM (rys. 1)[1].
Z uwagi na realizacj celów dydaktycznych Laboratorium to zostało podzielone na dwie
pracownie:
· pracowni CIM i VR (CAD/CAM CIM i Wirtualnej Rzeczywisto ci),
· pracowni Automatyzacji Procesów Technologicznych.
842786465.051.png 842786465.062.png 842786465.073.png 842786465.076.png 842786465.001.png 842786465.002.png 842786465.003.png 842786465.004.png 842786465.005.png 842786465.006.png 842786465.007.png 842786465.008.png 842786465.009.png 842786465.010.png 842786465.011.png 842786465.012.png 842786465.013.png 842786465.014.png 842786465.015.png 842786465.016.png 842786465.017.png 842786465.018.png 842786465.019.png 842786465.020.png 842786465.021.png 842786465.022.png 842786465.023.png 842786465.024.png 842786465.025.png 842786465.026.png 842786465.027.png 842786465.028.png 842786465.029.png 842786465.030.png 842786465.031.png 842786465.032.png 842786465.033.png 842786465.034.png 842786465.035.png 842786465.036.png 842786465.037.png 842786465.038.png 842786465.039.png 842786465.040.png 842786465.041.png 842786465.042.png 842786465.043.png 842786465.044.png 842786465.045.png 842786465.046.png 842786465.047.png 842786465.048.png 842786465.049.png 842786465.050.png 842786465.052.png 842786465.053.png 842786465.054.png 842786465.055.png 842786465.056.png 842786465.057.png 842786465.058.png 842786465.059.png 842786465.060.png 842786465.061.png 842786465.063.png 842786465.064.png 842786465.065.png 842786465.066.png 842786465.067.png
538
J. wider, A. Baier
a
b
Rys. 1. Laboratorium Automatyki, Mechatroniki i CIM
Pracownia Automatyzacji Procesów Technologicznych została wyposa ona w trzy
podwójne stanowiska do konfigurowania i badania układów pneumatyki, elektropneumatyki
i sterowania programowalnego PLC ze sterownikami logicznymi SIEMENS oraz FESTO,
pi ciosegmentowy układ modułowego systemu produkcyjnego MPS, zawieraj cy moduły:
dystrybucji, kontroli, obróbki, przenoszenia i sortowania, zestaw dydaktyczny, umo liwiaj cy
konfigurowanie i badanie obiektów regulacji, regulatorów oraz układów regulacji, a tak e
stanowisko do regulacji procesów ci głych (poziom cieczy w zbiorniku, temperatura cieczy,
nat enie przepływu cieczy w zbiorniku). Pracownia CIM i VR została wyposa ona w 10
stanowisk komputerowych. Dwa stanowiska komputerowe usytuowano w Pracowni
Automatyzacji Procesów Technologicznych. Wszystkie stanowiska komputerowe w obu
pracowniach poł czono w sie . Na komputerach zainstalowano nast puj ce pakiety
programów komputerowych:
a. programy FluidSIM-P i FluidSIM-H, przeznaczone do nauki projektowania
i symulacji pracy układów pneumatycznych, elektropneumatycznych, hydraulicznych i
elektrohydraulicznych,
b. programy FluidStudio-P, FluidStudio-H przeznaczone do nauki podstaw pneumatyki
i hydrauliki,
c. program COSIMIR, słu cy do nauki podstaw modelowania gniazd produkcyjnych
współpracuj cych z robotami przemysłowymi,
d. program Digital Training Studio, słu cy do nauki podstaw techniki cyfrowej,
e. program COSIVIS, przeznaczony do nauki podstaw projektowania, symulacji, wizualizacji
i sterowania procesami przemysłowymi,
f. programy CAD, CAM i programy słu ce do tworzenia rzeczywisto ci wirtualnej.
Programy FluidSIM-P, FluidSIM-H, FluidStudio-P, FluidStudio-H, Digital Training
Studio, COSIMIR oraz COSIVIS słu do modelowania i symulacji procesów, mo liwych do
realizacji na stanowiskach laboratoryjnych. W ten sposób utworzono kompleksowy,
elastyczny w zakresie dalszej rozbudowy układ laboratoryjny, umo liwiaj cy kształc cym si
zdobywanie do wiadcze w zakresie projektowania i eksploatacji współczesnych układów
sterowania, zarówno poprzez wirtualne tworzenie i badanie tych układów w rodowisku
specjalistycznych
programów
symulacyjnych,
jak
równie
poprzez
działanie
na
842786465.068.png 842786465.069.png
539
Wspomaganie projektowania, wirtualnego tworzenia i badania
rzeczywistych obiektach przemysłowych, skonfigurowanych w laboratoryjnych zestawach
stanowisk badawczych.
2. PROGRAM FLUIDSIM-P JAKO NARZ DZIE KOMPUTEROWEGO
WSPOMAGANIA PROJEKTOWANIA I BADANIA PNEUMATYCZNYCH I
ELEKTROPNEUMATYCZNYCH UKŁADÓW STEROWANIA
W Pracowni CIM i VR Laboratorium Automatyki, Mechatroniki i CIM znajduje si
oprogramowanie firmy FESTO, pod nazw FluidSIM-P, słu ce do wspomagania procesu
syntezy pneumatycznych i elektropneumatycznych układów sterowania, a tak e do
wirtualnego badania zachowania si zsyntezowanych układów przed ich praktycznym
utworzeniem i uruchomieniem na stanowiskach badawczych w Pracowni Automatyzacji
Procesów Technologicznych.
Program FluidSIM-P jest narz dziem wspomagaj cym proces nauczania i uczenia si
podstaw pneumatyki i elektropneumatyki z zastosowaniem symulacji w rodowisku
Microsoft Windows. Najwa niejszymi cechami programu FluidSIM-P jest jego bliski
zwi zek z funkcjonalno ci zastosowanych elementów sterowania i mo liwo prowadzenia
symulacji zsyntezowanych układów poprzez korzystanie z bibliotek elementów firmy FESTO
[2]. W przypadku wstawienia nowego elementu lub modyfikacji układu program
samoczynnie sprawdzi, czy s dozwolone zastosowane zwi zki mi dzy komponentami układu
sterowania.
2.1. Tworzenie wirtualnych postaci układów sterowania z zastosowaniem elementów
pneumatyki
Sposób tworzenia schematu w programie
FluidSIM jest zbli ony do syntezy układów z
uprzednio przygotowanych fragmentów na
kartce papieru. Polega on na przeci ganiu
odpowiednich elementów zgromadzonych w
bibliotece programu FluidSIM na
przygotowany formularz (rys. 2). Elementy
zgromadzone w bibliotece s przedstawione
schematycznie w postaci znormalizowanych
symboli.
Istotnym elementem programu jest
mo liwo przeprowadzenia sprawdzenia
poprawno ci budowanych schematów.
Sprawdzenie poprawno ci schematu
nast puje dwustopniowo. Pierwsze
sprawdzenie odbywa si statycznie bez udziału u ytkownika. U ytkownik otrzymuje jedynie
komunikat potwierdzaj cy lub nie poprawno zbudowanego schematu. W razie bł dów w
schemacie nale y podj decyzj o potrzebie przeprowadzenia dynamicznej symulacji w
odniesieniu do sprawdzanego schematu. Proces symulacji stanowi drugi, dynamiczny etap
sprawdzania schematu. Symulacja stanowi pełne wirtualne odwzorowanie działania
rzeczywistego układu sterowania. W celu urealnienia działania układu dodawane s przez
program równie efekty d wi kowe.
Rys. 2. Widok menu programu FluidSIM-P
842786465.070.png 842786465.071.png 842786465.072.png
540
J. wider, A. Baier
3. PROGRAM COSIVIS JAKO NARZ DZIE KOMPUTEROWEGO WSPOMAGANIA
BADANIA PEUMATYCZNYCH I ELEKTROPNEUMATYCZNYCH UKŁADÓW
STEROWANIA ZASTOSOWANYCH W MODUŁACH MPS
Oprogramowanie COSIVIS słu y do wspomagania procesu analizy pneumatycznych
i elektropneumatycznych układów sterowania, a tak e do wirtualnego badania zachowania si
zsyntezowanych w formie modułów MPS układów, przed ich praktycznym uruchomieniem
i badaniem na stanowiskach MPS w Pracowni Automatyzacji Procesów Technologicznych.
Program COSIVIS jest narz dziem wspomagaj cym proces nauczania i uczenia si podstaw
funkcjonowania elementów pneumatyki i elektropneumatyki, zestawionych w formie
funkcjonalnych modułów automatyki przemysłowej w rodowisku Microsoft Windows.
Program COSIVIS symuluje
zachowanie modelu produkcyjnego
FESTO oraz poszczególnych
modułów układu MPS (rys. 3).
Najwa niejszymi elementami
symulowanego układu s siłowniki
oraz sensory (czujniki). Elementy te
mog by sterowane bezpo rednio
poprzez układ We/Wy lub przez
wewn trzny sterownik PLC,
symulowany w programie COSIVIS.
Program COSIVIS umo liwia
równie zmian parametrów procesu
poprzez zewn trzny układ kontroli,
obejmuj cy obszar wzajemnego
oddziaływania układu czujnik-
siłownik, jako poł czenie z układem
rzeczywistym (modułem MPS).
Rys. 3. Widok menu programu COSIVIS z
otwartym opisem wirtualnego modułu kontroli
LITERATURA
1. J. wider, A. Baier, G. Kost, R. Zdanowicz: Sterowanie i automatyzacja procesów
technologicznych i układów mechatronicznych. Wydawnictwo Politechniki l skiej,
Gliwice 2002.
2. FluidSIM Pneumatics user's quide. Denkendorf, Festo Didactic 2000.
3. COSIVIS Process Simulation. Denkendorf, Festo Didactic 1997.
842786465.074.png 842786465.075.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin