PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE wykład 17.02. 2011
Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym.
„ Każda operacja, zabieg z naruszeniem ciągłości powłok jest brutalną ingerencją medyczną.”
Tryb planowy – pacjent jest przygotowywany do zabiegu w swojej przychodni, jest tam badany i do szpitala trafia już z określoną diagnozą.
Tryb pilny (nagły) – pacjent trafia nagle do szpitala np. z powodu wypadku lokomocyjnego, doznaniu jakiś urazów z powodu pracy na wysokościach lub innego jakiegoś wypadku.
OKRES PRZEDOPERACYJNY:
Ocena ogólnego stanu pacjenta:
- przygotowanie psychiczne
- przygotowanie fizyczne
- przygotowanie farmakologiczne
-
Podstawowe czynniki zwiększające ryzyko pooperacyjne:
- nagły tryb przyjęcia do szpitala
- choroby współistniejące: cukrzyca, zaburzenia krzepliwości krwi, nadczynność tarczycy, choroby ukł. krążenia (zawał mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze)
- podeszły wiek pacjenta
- wyniszczenie ogólne (*czyli kacheksja)
- nałogi
- ogniska zakażenia
Ocena ogólnego stanu chorego:
- wydolność układu oddechowego
- wydolność krążenia
- praca nerek-> * tutaj sprawdzamy diurezę - ogół zjawisk związanych z procesem wydalania moczu
- stan odżywienia
- choroby współistniejące np.: metaboliczne / *sprawdzamy czy np. cukrzyca jest wyrównana
- inne ogniska zakażenia * np. kamica pęcherzyka żółciowego
Wywiad:
- dotychczasowy przebieg choroby zasadniczej
- choroby współistniejące w tym choroby dziedziczne
- poprzednie operacje
- przyjmowane leki
- palenie tytoniu
- kobiety – ostatnia miesiączka, ciąża
Badania:
· fizykalne:
- obrzęki
- ciśnienie tętnicze, tętno, oddech, temperatura
- zabarwienie skóry, wykwity, wybroczyny
- stan uzębienia
· specjalistyczne:
- morfologia, jonogram, mocznik, kreatynina, INR, ATPP, grupa krwi
- EKG
- Ultrasonografia
- wirtualna kolonoskopia
- badania laboratoryjne
- badania rtg
- badania mikrobiologiczne
- echo serca
- kolonoskopia
Konsultacje:
- anestezjolog
- diabetolog
- endokrynolog
- inne specjalności według potrzeb
Przygotowanie psychiczne:
- rozmowa
- indywidualne traktowanie chorego
- wyjaśnienie istoty zabiegu i sposobu znieczulenia:
· Znieczulenie ogólne - eliminuje świadomość i ból towarzyszący przy badaniu lub operacji.
· Znieczulenie miejscowe - eliminuje jedynie ból przy zachowaniu świadomości.
- wyjaśnienie skomplikowanych pojęć
- rozpoznanie lęku
- udzielenie odpowiedzi na pytania chorego
- uzyskanie świadomej zgody na zabieg operacyjny
- zapewnienie poczucia bezpieczeństwa
Przygotowanie fizyczne do zabiegu operacyjnego:
- leki obniżające ciśnienie krwi
- wyjęcie protez zębowych
- pomiar parametrów życiowych
- dostęp naczyniowy -> * podać leki przeciwbólowe
- wyrównanie niedoborów
- gimnastyka oddechowa
- depilacja pola operacyjnego- 1- 2h przed zabiegiem, bo chronimy przed zakażeniem, bo gdy skaleczymy może dojść do zakażenia rany, a gdy w tym miejscu będzie cięcie to zakazić się może tez rana operacyjna
- w dniu operacji na czczo -> * jeżeli pacjent w trybie normalnym ma operacje w piątek to, w czwartek może zjeść normalnie kolacje, a płyny może pić ewentualnie do godziny 22:00 – 24:00, później juz nie! W piątek od rana do godziny operacji musi być na czczo! ; jeżeli mamy pacjenta w trybie nagłym to przed operacją musi być na czczo - 6 h . (chyba że są wyjątkowe sytuacje)
- profilaktyka przeciwzakrzepowa -> w dzień przed zabiegiem podajemy leki przeciwzakrzepowe, a w dniu zabiegu podajemy te leki i możemy wykonać badania fizykalne .
- cewnikowanie pęcherza moczowego
- toaleta ciała -> *1 dzień przed zabiegiem możemy podać pacjentowi mydło antyseptyczne.
- założenie bielizny operacyjnej
- kontrola dokumentacji
- leki obniżające ciśnienie krwi- jeśli pacjent na stałe przyjmuje te leki to musi je wziąć co najmniej 2 h przed operacją (nie popijając, ew. śladową ilością)
- oczyszczanie jelita grubego -> * poprzez podanie preparatów przeczyszczających i my musimy kontrolować przyjmowanie preparatów przeczyszczających oraz kontrola poziomu sodu i potasu.
- specyfika przygotowania chorych z cukrzycą do operacji -> * pacjent przyjmujący leki hipoglikemiczne (np. siofor, diacyl, amaryl) musi 2 dni przed zabiegiem odstawić te leki ! Zamiast insuliny i posiłku podaje się pacjentowi kroplówkę z glukozą, insuliną i potasem z prędkością 100 ml/ h
Przygotowanie farmakologiczne:
Premedykacja – podawanie leków w okresie poprzedzającym znieczulenie
CEL:
- zmniejszenie niepokoju i lęku chorego
- zmniejszenie wydzielania wydzieliny z dróg oddechowych
- ułatwienie wprowadzenia indukcji znieczulenia
- zahamowanie nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym
- uzyskanie amnezji
- zmniejszenie objętości soku żołądkowego i zwiększenie jego pH
OKRES POOPERACYJNY:
Zadania pielęgniarki sprawującej opiekę nad pacjentem w okresie pooperacyjnym:
- zapewnienie bezpiecznego przebiegu okresu pooperacyjnego - > *sprawdzanie stanu pacjenta ponieważ , pacjent jest pod wpływem silnych leków przeciwbólowych
- zapobieganie wystąpieniu powikłań lub ich wczesne rozpoznanie
- przygotowanie chorego do samoopieki -> *pacjent powinien być wyposażony w broszury, informacje po opuszczeniu szpitala; *chory po amputacji -> pielęgniarka powinna uzyskać informacje w jaki sposób ma zdobyć pacjent wózek inwalidzki, do jakich fundacji może się zwrócić o pomoc
Po zabiegu operacyjnym:
Monitorowanie parametrów życiowych chorego :
- stan świadomości
- RR
- tętno
- oddech
- zabarwienie skóry
- temperatura
- diureza -> *powinniśmy wiedzieć ile powinno być moczu
- wygląd opatrunku
- ocena funkcji drenów, sondy, cewników -> *w drenach powinniśmy obserwować wydzielinę
- ocena dolegliwości bólowych
Opieka pooperacyjna:
Udzielenie choremu pomocy w takim zakresie, aby w jak najkrótszym czasie odzyskał pełną sprawność i zdolności samoopiekuńcze. Obejmuje ona:
- tlenoterapię; rehabilitację oddechową
- postępowanie farmakologiczne (zakładanie i pielęgnowanie wkłuć dożylnych)
- odżywianie
- pobieranie materiału do badań laboratoryjnych, mikrobiologicznych i innych
- pomoc w czynnościach higienicznych
- kinezyterapię -> *rehabilitant wykonuje ćwiczenia, jednak to pielęgniarka sprawuje opiekę nad pacjentem i obserwuje co się działo w ciągu ostatnich dni w zakresie poruszania się
- obserwację rany pooperacyjnej – zmiana opatrunków
- postępowanie przeciwbólowe
- wsparcie psychiczne i edukację, przygotowanie do wypisu
BÓL
- opóźnia powrót do pełnego zdrowia
- opóźnia gojenie się ran pooperacyjnych
- prowadzi do zaostrzenia choroby wieńcowej
- jego konsekwencją może być przetrwały ból pooperacyjny, bardzo trudny w leczeniu
- prowadzi do spadku odporności organizmu – pacjent staję się bardziej podatny na zakażenia
- prowadzi do wzrostu ciśnienia – niekorzystne w przypadku osób leczących się na nadciśnienie i choroby neurologiczne
- niekorzystnie działa na psychikę pacjenta
- opóźnia wypis pacjenta ze szpitala
- podraża koszty leczenia i hospitalizacji
Cel opieki: likwidacja bólu
Działania:
- podwyższenie progu bólowego (sen, odpoczynek, rozproszenie uwagi, dobry nastrój, leki przeciwbólowe i przeciwdepresyjne, życzliwość i zrozumienie)
- ułożenie chorego w pozycji zmniejszającej napięcie rany pooperacyjnej -> * po operacji brzusznej – pozycja na plecach z podkurczonymi kolanami lub może być podany wałek pod zgięte kolana
- stosowanie środków farmakologicznych (dożylne, zewnątrzoponowe, w regularnych odstępach czasu lub wlew ciągły, nie „w razie bólu”)
- zabiegi lecznicze i pielęgnacyjne wykonywane po podaniu leku przeciwbólowego -> *najpierw u pacjenta podajemy lek przeciwbólowy – i dopiero po 15-20 minutach możemy wykonać u pacjenta np. dren
Żywienie
„stopniowe” rozszerzanie diety po zabiegu operacyjnym
* dieta ścisła – pacjent nie przyjmuje posiłku; (gdy niema ruchów robaczkowych jelita)
*Wtedy kiedy są ruchy robaczkowe jelita i są gazy – to podajemy – wodę gazowaną lub niegazowaną;
*Jak nie ma zatrzymania gazów – to podajemy dietę kleikową a później już lekkos...
teresawawa