Religie świata, charakterystyka w porównaniu do chrześcijaństwa.
Sintoizm
Buddyzm
Hinduizm
Islam
Taoizm
Judaizm
- najstarsza religia Japończyków ?droga bogów?-Japonia
- oparta na mitologii japońskiej
- religia naturalna ? brak założyciela lub guru - posiada charakter animistyczny, obrzędowy, ceremonialny
- bardziej wyraz wspólnoty społecznej niż próba odpowiedzi na metafizyczne pytania
- wywodzi się z tradycji animistycznego politeizmu
- bogowie Szinto lub ?kami? są czczeni w świątyniach (jinja)
- wszystkie naturalne obiekty uznawane były przez ludzi jako mające ?kami?- obecnie Japończycy mają najczęstszy kontakt z elementami sinto świątynnego i sinto ludowego.
Podobieństwa:
- oddawano hołdy zmarłym przodkom
- występującą w różnych formach i odłamach
- modląc się, skłania głowę i przez krótką chwilę modli się w milczeniu ? przedstawia swoją prośbę lub dziękuje za opiekę i pomoc.
- Ważny za to jest kalendarz obrzędowy, obejmujący rytuały i święta (matsuri) [u nas również ważne są święta]
-sinto świątynne określa święta lokalne, pielgrzymki do świątyń, obrzędy związane z bóstwami i duszami przodków oraz mające zapewnić urodzaj i zadowolenie bóstw.
- przez oczyszczenie ze skalania może powrócić do stanu pierwotnej czystości i stać się zdolnym do kontaktu z sacrum (poprzez spowiedź wracamy do Boga)
Różnice:
X Brak liderów religii, brak pism, książek świętych
X pisma, księgi święte (ST i NT) x Ogromna liczba bogów.
X Jeden Bóg.
X Po każdej osobie zmarłej oczekuje się, że po śmierci stanie się ?kami?
X Niektórzy zostaną świętymi, ale nie mogą być bogami.
X Przywiązuje więcej wagi do obecnego życia niż do rozpraw o życiu po śmierci
X Żyjemy tak by zasłużyć na życie wieczne
X Występuje w religii tej wiele zabobonnych praktyk, np. feng-szui.
X Brak zabobonnych praktyk.
X Brak wspólnego kanonu świętych ksiąg i wierzeń
X Kanon świętych ksiąg (NT i ST), wspólne wierzenia, prawdy wiary
X Brak jednolitej hierarchii kościelnej.
X Występuje jednolita hierarchia kościelna.
X W sintoizmie nie ma idei grzechu, ważne jest za to pojęcie skalania - zarówno na płaszczyźnie fizycznej, jak i psychicznej.
X Idea grzechu.
X Kult bóstw (kami) koncentruje się w świątyniach, które należą do rodzin kapłanów i przez dziedziczenie przechodzą z ojca na syna.
X Boga czcimy zazwyczaj w kościołach, ale także w innych miejscach, świątynie nie należą do kapłanów, nie są dziedziczone.
X Kapłani są osobami świeckimi
X Kapłani nie są osobami świeckimi.
X Człowiek jest z natury istotą czystą
X Człowiek rodzi się z grzechem pierworodnym.
X Podchodząc do miejsca, gdzie ma przebywać bóstwo, odwiedzający klaszcze dwa lub trzy razy w ręce, by zwrócić na siebie jego uwagę
X Nie musimy zwracać na siebie uwagi Boga. On jest wszystkowiedzący, wie kiedy się do Niego zwracamy.
X Sintoizm skupia się na życiu doczesnym, na "tu i teraz"
X Nasza religia skupia się na tym, aby zasłużyć na życie wieczne.
X Słabo rozwinięte są w nim wierzenia dotyczące życia pozagrobowego.
X Dobrze rozwinięte wierzenia, dotyczące życia pozagrobowego. X Dusze po śmierci mają udawać się do Krainy Ciemności (Yomi), gdzie nie czeka na nie ani nagroda, ani kara.
X Dusze po śmierci udają się na Sąd Ostateczny, gdzie czeka na nich nagroda lub kara.
X Brak doktryn i dogmatów, które wierni powinni zgłębiać.
X Liczne doktryny i dogmaty.
X kami, bóstwa czczone przez Japończyków, nie istniały przed początkiem Wszechświata
X Bóg jest nieśmiertelny i wieczny.
X Kami nie były stwórcami świata. Ich natura nie jest transcendentna - są one częścią tego świata.
X Bóg stwórcą wszechświata.
X Natura transcendentna. Istoty ludzkie, ptaki, zwierzęta, drzewa, rośliny, góry, oceany - wszystkie one mogą być kami.
X Bóg jest jeden.
Szamanizm, medycyna ludowa, wróżbiarstwo
- Założycielem tej religii i twórcą podstawowych jej założeń był, żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddh?rtha Gautama (Budda) - Azja południowo-wschodnia
- Buddyzm opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach głoszonych przez Buddę, oraz na przedstawionej przez niego Ośmiorakiej Ścieżce, która prowadzić ma do ustania cierpienia.
- Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu - Istnieje cierpienie.
- Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie Cierpienia Przyczyną cierpienia jest pragnienie
- Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia
- Ustanie cierpienia to całkowite zaniknięcie i ustanie, wyrzeczenie się, zaniechanie, wyzwolenie, puszczenie pragnienia- Czwarta Szlachetna Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia
- Drogą do ustania cierpienia jest Szlachetna Ośmiostopniowa Ścieżka:- Właściwy Pogląd
- jest to poznanie Czterech Szlachetnych Prawd- Właściwe Postanowienie
- to postanowienie wyrzeczenia się złej woli i odstąpienie od wyrządzania wszelkiej krzywdy
- Właściwe Słowo - to powstrzymanie się od kłamstwa, od mowy powodującej nieporozumienia między ludźmi ("dzielącej" mowy), obelżywej mowy, pustego gadania
- Właściwy Czyn - to powstrzymanie się od zabijania, od kradzieży, od nieskromności
- Właściwy Żywot - to porzucenie nieuczciwego sposobu życia i prowadzenie życia właściwego: czyli przestrzeganie wskazań moralno-etycznych, zawartych w naukach buddyjskich
- Właściwy Wysiłek - to intencje i wysiłek, które nie pozwalają na powstawanie złych a powstanie dobrych mentalnych właściwości.- Właściwa Uważność - zachowanie uważności we wszystkim, co się przedsięwzięło
- Właściwa Medytacja - dążenie do osiągania stanów, w których znika "ego"
- Nirwana oznacza ustanie wszelkiego pragnienia. Porównuje się ją do zdmuchnięcia płomienia, co jest metaforą uwolnienia się przez czującą istotę od wszelkich namiętności. Warunkiem osiągnięcia Nirwany za życia jest uwolnienie umysłu od niewiedzy poprzez poznanie stosownych nauk i praktyk, prowadzących do trwałego uwolnienia się od cierpienia; jednak jej pełnia następuje dopiero po śmierci- Karma oznacza dosłownie "działanie" lub "akcja". Często termin ten jest utożsamiany z tzw. "prawem karmy" czyli "prawem przyczyny i skutku" Karma oznacza działanie wynikające z realizacji określonego celu lub woli jego osiągnięcia oraz skutek tego działania, który jest następnie doświadczany przez podejmującego akcję i innych. Buddyjskie pojmowanie karmy różni od innych religii to, że skutek czynu nie jest tu z góry ustalony. Określony czyn nie ma konkretnego skutku, który musi zaistnieć. Takie pojmowanie karmy obala mit fatalizmu, który często niesłusznie przypisuje się buddyzmowi
- kuszenie Buddy po jego wtajemniczeniu jest prototypem kuszenia Chrystusa przez szatana;
- Obie te religie zostały założone - co oznacza, że miały swoich założycieli (Jezus Chrystus z jednej strony, z drugiej Siddharta Gautama zwany Buddą-Przebudzonym, żyli i działali w określonej epoce historycznej i w określonym miejscu - Jezus w Palestynie, Budda około pięćset lat wcześniej na ziemiach dziś leżących na pograniczu Indii i Nepalu.
- Obu Założycielom - Jezusowi i Buddzie - towarzyszyła legenda o cudownych narodzinach. Jezus, Syn Boży, urodził się z dziewiczej matki zwiastowany przez anioła; narodziny Buddy były zwiastowane snem, jaki miała jego matka, iż biały słoń wniknął przez jej bok.
- Obaj (w oczach ich wyznawców) nie byli zwykłymi ludźmi. Jezus był Synem Boga, który zstąpił z nieba na ziemię. Budda, zanim narodził się jako syn króla Śuddhodany, miał już za sobą tysiące żywotów, pełnych heroicznych wysiłków, w których nagromadził ponadludzką masę karmicznych zasług.
- W życiorysach obu Założycieli można zauważyć podobne przełomowe wydarzenia. Zanim zaczęli nauczać, i Budda, i Jezus spędzają pewien okres czasu w odosobnieniu na praktykach ascetycznych. - Obaj, kiedy zaczynają swoją drogę proroków, są młodzi
- mają około trzydziestu lat. Obaj otaczają się ścisłą grupą najwierniejszych zwolenników. Obaj prowadzą żywot wędrownych nauczycieli (i rezygnują z życia rodzinnego). Obaj nie zapisują ani jednego słowa swoich nauk!
- chodzenie Jezusa po morzu, cudowne nakarmienie tłumów, pochwała wdowiego grosza i Matki Chrystusa mają swoje odpowiedniki w pismach buddyjskich.- Buddyzm posiada określone zasady religijno ? etyczne, swoje obrzędy, własne życie zakonne mnichów i mniszek. Życie wspólne zakonów buddyjskich oparte na ślubie ubóstwa przypomina pod jednym względem chrześcijańskie zakony żebracze.
- wysokie i wzniosłe postulaty etyczne buddyzmu, szczególnie dotyczące opanowania nienawiści, namiętności, zdobycia się na przebaczenie, przestrzegania przykazań.
Różnice:Buddyzm ChrześcijaństwoBuddyzm nie odwołuje się do mocy boskich; każdy wyznawca tej religii sam siebie zbawia; Jezus Chrystus jest zbawicielem. Budda żył długo, zmarł mając osiemdziesiąt cztery lata, i przez całe pół wieku wytrwale głosił swoje nauki. Jezus miał niewiele czasu na swoją działalność: nauczanie trwało najwyżej trzy lata, i przerwała je okrutna śmierćBudda nie jest zbawicielem Jezus Chrystus zbawicielemKuszenie Buddy (było ono wielokrotne) jest jego osobistym przeżyciem bez wpływu na cała religię. Kuszenie Jezusa było trzykrotne, miało wpływ na religię i jego nauczanie. Buddy nie czczą! W buddyzmie nie istnieje jego kult. Budda osiągnął doskonałe oświecenie, przekazał ludziom nauki, jak osiągnąć to samo, i umierając odszedł do nirwany, czyli do stanu doskonale wolnego od wszelkiego przejawiania się. Chrześcijaństwo jest chrystocentryczne. Jezus Chrystus jest jego centralną postacią. Jezus jest osobą, która jest ośrodkiem kultu; osobą, do której wierni nieustannie kierują swoje modlitwyPierwotny buddyzm jest raczej systemem filozoficzno-etycznym niż religią, gdyż sprawa bogów go w ogóle nie interesuje. Chrześcijaństwo z natury swej jest teizmem, monoteizmem, w którym związek człowieka z Bogiem jest jasno i wyraźnie określony.Buddyzm jako światopogląd jest pesymistyczny, jednostronnie dostrzegając tylko ciemne i przykre strony życia; Chrześcijaństwo widzi również radość życia, zaś w cierpieniu dostrzega możność uzupełniania ? na ludzką miarę ? tajemnicy Odkupienia, oczyszczenia i zebrania zasług na nieboKresem buddyzmu jest nirwana pojęta jako zakończenie wędrówki dusz i wcieleń Kresem chrześcijaństwa jest wieczne zbawienie.W zupełnym przeciwieństwie, w buddyzmie nie ma śladu krwi, zaś nauka Buddy traktuje śmierć jako nieodłączną część życia i obiecuje pełne wyzwolenie od cierpienia. Zbawicielski czyn Jezusa opierał się na jego cierpieniu i męczeńskiej śmierci. Dlatego w chrześcijaństwie jest taki kult cierpienia, ran, krwi oraz świętych męczenników.Buddyzm jest religią doświadczenia W chrześcijaństwie kluczowe znaczenie ma wiaraDosłowne naśladowanie Buddy Niedosłowne naśladowanie JezusaWażniejszy w tej religii jest żywy przekaz, czyli ustne nauki mistrzów. Buddyzm w znacznie większym stopniu pozostał religią słuchaną Religia księgi (ściśle określony zestaw ksiąg) Religia czytana. Nie Bóg wymierza nam karę lub nagrodę, lecz nasza własna karma, czyli nagromadzony w życiu zasób zasług i dobrych nawyków, lub, przeciwnie, zła i pomieszania; Po śmierci chrześcijanina czeka zbawienie i niebiańska szczęśliwość - albo, jako kara za życie niegodziwe, wieczne potępienie.Reinkarnacja (człowiek, jako bóg-dewa, jako "walczący bóg" (asura), jako zwierzę, jako głodny duch (preta) albo jako istota cierpiąca męki piekielne) Każdy przy tym żyje jeden raz i nie ma mowy o reinkarnacji.pobyt w piekle nie trwa nieskończenie długo, ponieważ karma nawet najbardziej upadłych istot wreszcie się wyczerpuje. Wieczny pobyt w piekle za złe życie. Zwierzętom należy się współczucie podobne do tego, jakie kierujemy ku ludziom; zwierzęta obejmuje buddyjska solidarność Solidarność ze zwierzętami i dostrzeganie w nich podobnych ludziom czujących istot obdarzonych boską iskrą do dziś nie trafiło do chrześcijańskiej świadomości; ani też nie ma przesłanek, aby ten stan stan rzeczy miał się kiedykolwiek zmienić.
-wyznawany głównie na Półwyspie Indyjskim, RPA, Pakistan, Fidżi
-Hinduizm jest religią bez jednego głównego założyciela. Rozpoczął się razem z rozkwitem kultury Ariów w Indiach. Powstał właśnie z Wed. - Najstarszą z samhit jest Rygweda ? Wiedza hymnów. dalsze samhity: Samoweda ? Wiedza pieśni; Jadżurweda ? Wiedza formuł ofiarnych oraz Atharwaweda ? Wiedza zaklęć. Każda samhita jest opatrzona komentarzami ? tzw. brahmanami, które powstawały od IX wieku przed Chrystusem. Ich celem było odkrywanie, uzasadnianie i interpretowanie sensu ofiar zewnętrznych oraz podkreślanie wyższości kasty kapłańskiej ? braminów.
-Święte księgi oprócz samhit (Ramajana, Mahabharata, Purany, Manusmryti)-Występują warny Wskazania na ten temat znajdują się w świętych tekstach hinduizmu takich jak Upaniszady.
Ø Bramini - kapłani
Ø Kszatriowie - wojownicy i rządcy, monarchowie
Ø Wajsjowie - kupcy, rzemieślnicy
Ø Siudrowie - robotnicy rolni
- Poniżej ostatniej kasty istnieje bardzo liczna warstwa społeczna pariasów (nietykalnych). Są oni uważani za nieczystych i wykonują jedynie ?nieczyste? posługi, np. czyszczą ustępy czy zamiatają ulice.
-Oprócz czterech podstawowych kast istnieje kilka tysięcy podkast. Małżeństwo można zawrzeć tylko w obrębie własnej podkasty. Między kastami istnieje bardzo ścisły rozdział. Każda ma swoje zwyczaje, wykonuje inne zawody, zjada posiłki tylko z członkami własnej kasty, ma własny sposób ubierania czy noszenia fryzur. Niezachowywanie zwyczajów kastowych może się skończyć wykluczeniem z kasty i śmiercią społeczną.
Najważniejsze zasady hinduizmu:
1. Szacunek dla świętych ksiąg ? Wed
2. Wiara w reinkarnację
3. Wiara w prawo akcji i reakcji (karma)
4. Dążenie do wyzwolenia (moksza)
-Wiara w bóstwa męskie ? dewy i żeńskie dewi Etyka hinduistyczna opiera się na kilku fundamentalnych założeniach:? Wszyscy są sobie równi ? niezależnie od wyznania, rasy, państwa, wieku, płci czy inteligencji. Są oni bowiem częścią Boga.? Należy stosować się do zasady ahinsa i nie krzywdzić żadnej istoty czynem, myślą ani słowem, nie licząc wyjątkowych przypadków, gdy to może być konieczne aby obronić siebie lub kogoś innego.? Boga można czcić pod dowolną formą i imieniem.? Każdą istotę zamieszkuje Bóg.? Należy spełniać swój obowiązek społeczny i religijny.?
X Bóg lub bogowie zstępują na Ziemię co kilka tysięcy lat jako awatara, aby wypełnić ważną misję ? uratować świat przed upadkiem moralnym (np. Rama lub Kryszna)
X Zejście na Ziemię Jezusa Chrystusa, aby nawoływać do nawrócenia, mówić o Królestwie Bożym)
X Hinduizm określany jest przez niektórych mianem "pseudopoliteizmu"; według tego poglądu pod powierzchowną warstwą wielobóstwa kryje się warstwa monoteistyczna (jedyny Bóg i jego wcielenia).
X Bezosobowy absolut Brahman. Ma on trzy personifikacje: Brahma, Wisznu i Sziwa. Bóg Wisznu ma swe awatary: Krysznę, Ramę i inne, np. ludzi i zwierzęta. Brahma, Wisznu i Sziwa to trzej najważniejsi bogowie. Stanowią oni swoistą ?trójcę? ? trimurti.
X Jeden Bóg w postaci Trójcy Świętej ( Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty)
X Bóg Wisznu jest pełen łagodności i miłosierdzia, utrzymuje rzeczywistość w istnieniu. Miłosierny Bóg Brahma jest uważany za symbol stworzenia, jako pierwszy wyłonił się z absolutu, a jego zadaniem jest dalsza emanacja światów.
X Bóg Stworzycielem świata.
X Hinduizm zakazuje krzywdzenia wszelkich istot czujących
X 5 przykazanie: nie zabijaj.
x Nie ma on jednolitej struktury organizacyjnej, formy kultu i doktryna są zmienne i płynne, nie ma rozbudowanych, uniwersalnych instytucji.
X Jednolita struktura organizacyjna, forma kultu i doktryny ustabilizowane.
X Z uwagi na to, że hinduizm nie jest jednolitym zbiorem wierzeń, z jasno zdefiniowaną doktryną, można w obrębie hinduizmu napotkać różne poglądy na naturę bóstwa.
X Ujednolicone poglądy na naturę bóstwa.
...
riochin