Raport MF - finanse Polski w czasach kryzysu.pdf - Opracowania - ilanka

FinansepublicznewPolsce

wokresiekryzysu

MinisterstwoFinansów

ul.Świętokrzyska12

00916Warszawa

SPISTREŚCI

s.1

Celopracowania

s.1

Głównewnioski

s.3

1.Wstęp

s.6

2.Sytuacjamakroekonomiczna

s.13

3.Deﬁ cyt

s.20

4.Dochody

s.27

5.Wydatki

s.32

6.Dług

s.38

7.Dotychczaszrealizowanedziałania

s.44

8.Reformystrukturalneistrategianakolejnelata

FinansepublicznewPolscewokresiekryzysu | 2012

FinansepublicznewPolsce

wokresiekryzysu

CELOPRACOWANIA

•

Prognozowanieiocenianiezmiandochodówpodatko

wychwkontekściezmianPKB,podczasgdykluczo

wedlatychdochodówjestkształtowaniesiętzw.

bazypodatkowejorazinnecechypolskiegosystemu

podatkowego;

Niniejszeopracowaniemanaceluprzedstawieniesytu

acjiﬁ nansówpublicznychwPolscenatleinnychkrajów

UEwczasiekryzysu.Wyróżnionownimokrespogor

szenianierównowagiﬁ skalnejorazokreskonsolidacji

ﬁ nansówpublicznych.Przybliżonoźródłazmianwpo

ziomiezadłużeniaideﬁ cytu,zuwzględnieniemstrony

dochodowejiwydatkowejsektoraﬁ nansówpublicznych.

Podjętorównocześniepróbęwyjaśnieniaróżnicmiędzy

wybranymikategoriamimającymiopisywaćsytuacjęﬁ

nansówpublicznych,atakżewytłumaczeniaprzyczyn

zmianwielkościtychkategorii.Zrozumienietychzależno

ściorazzapoznaniesięzpodstawowymidanymistaty

stycznymipowinnopomócwograniczeniunieporozumień,

bardzoczęstotowarzyszącychocenompolskiejpolityki

ﬁ skalnej.Wszczególności,wśródpodstawowychbłędów

ipowielanychmitówmożemywskazaćnastępujące:

•

Ocenianiezmiandochodówiwydatkówwrelacji

doPKBjakowyrazdziałańrząduodpowiedniopo

stroniedochodowejiwydatkowej,podczasgdyzmia

napowyższychrelacjiwkrótkimokresiejestsilnie

zaburzanazmianamiPKBoraztzw.procyklicznością

dochodówpodatkowych;

•

Ocenianiepolitykiwydatkowejpoprzezzmianęrelacji

wydatkówdoPKBwkrótkimhoryzoncieczasowym,

podczasgdywłaściwepodejście,stosowanem.in.

przezKomisjęEuropejską,wymagaanalizyrealnego

tempawzrostuwydatków–takiepodejście,wbrew

powielanymopiniom,wskazujenabardzosilną

konsolidacjęwłaśniepostroniewydatkowejwPolsce

wlatach20112012.

•

Ocenianiesytuacjipoprzezpryzmatwysokości

deﬁ cytubudżetupaństwa,podczasgdystanowion

zaledwieczęśćsektoraﬁ nansówpublicznych,asaldo

sektoramożenawetsięzmieniaćwprzeciwnymkie

runkuniżwynikbudżetupaństwa;

GŁÓWNEWNIOSKI

• Politykaﬁ skalnawlatachpoprzedzającychkry

zysbyłanadmiernieekspansywna,coskutkowało

wieloletnimnarastaniemnierównowagistrukturalnej

polskichﬁ nansówpublicznych

•

Brakrozróżnieniamiędzydługiemsektorainstytu

cjirządowychisamorządowych(metodykaunijna)

aniższympaństwowymdługiempublicznym(deﬁ nicja

krajowa),doktóregoodnosząsiętzw.progiostrożno

ściowedlarelacjidługudoPKB(wtym55%);

• Wciąguostatnich4latkrytyczniemożnaocenić

politykęﬁ skalnąwroku2008.Przyjętyw2007r.

budżetnarok2008byłzbytekspansywny,aczasten

niezostałodpowiedniowykorzystany–mimowciąż

sprzyjającychuwarunkowańgospodarczych–na

ograniczeniewydatkówsektoraﬁ nansówpublicznych.

•

Wskazywanienabardzowysokipoziomiprzyrostdłu

guwPolsce,podczasgdypoziomtenjestumiarko

wany,ajegoprzyrostnależałdonajmniejszychwUE;

ponadtook.30%długupublicznegoPolskiwynika

zkosztówreformyemerytalnej,którawzdecydowanej

większościkrajówUEniezostaławprowadzona;

• Wlatach20092010realizowanawPolscepolityka

byłaukierunkowananawsparciebardzokruchych

podstawwzrostugospodarczego,przyrównoczesnym

ograniczeniuskalinarastanianierównowagiﬁ nansów

publicznych.Wtymczasiezdecydowanooutrzyma

niuwmocypodjętychw2007r.decyzjioograniczeniu

tzw.klinapodatkowego,cosprzyjałowsparciupopytu

krajowegoipopytunapracęwczasiegłębokiej

recesjiwinnychkrajachUE.Wzrostgospodarczybył

ponadtosilniewspieranybardzodużymwzrostem

inwestycjipublicznych,którychprzyrostdoPKBbył

największywcałejUE.Osiągnięcietakichwyników

niebyłobymożliwebezumiejętnegowykorzystania

środkówﬁ nansowychzUniiEuropejskiej.

•

Brakwyłączaniaśrodkówﬁ nansowychzUEzana

lizydochodówiwydatków,coprowadzidobłędnych

wnioskównietylkocodoskali,alenawetkierunków

istrukturydokonywanychzmianwpolityceﬁ skalnej;

•

Podkreślanie,żepoziomwydatkówwPolscejest

bardzowysoki,podczasgdywydatkiwrelacjidoPKB

sązdecydowanieniższeniżśredniowUE;

•

Wskazywanienawysokipoziomobciążeńpodatko

wychwPolsce,podczasgdywrzeczywistościjeston

jednymzniższychwUE;

FinansepublicznewPolscewokresiekryzysu

• Wsytuacjiwdrożeniasilnegoimpulsuﬁ skalnego

postroniedochodowejorazznacznegowzrostu

inwestycjipublicznych,koniecznebyłoograniczenie

wydatkówbieżącychwzględempoziomuzaplanowa

negowbudżeciepaństwana2009r.Oszczędności

te(wrazzewzrostemwpływówzdywidend)wynio

sły,wocenieKomisjiEuropejskiej,ok.1,5%PKB.

Bezpowyższychdziałańpolitykawydatkowabyłaby

w2009r.nadmiernieekspansywna.

wyeliminowanienadmiernegodeﬁ cytuw2012r.,

tj.zgodniezrekomendacjąRadyUE.

• Najkorzystniejszymscenariuszemjestkonsolidacja

skupionanastroniewydatkowej,którejskutkisą

najbardziejtrwałe.Zależnośćtaznajdujeodzwiercie

dleniewdziałaniachrząduprowadzącychdosilnego

ograniczeniawzrostuwydatkówod2011r.Jużwbr.

relacjakrajowychwydatkówsektoraﬁ nansówpublicz

nychdoPKBosiągniejedenznajniższychpoziomów

whistoriipolskiejgospodarkiodpoczątkutransforma

cji.Coważne,mimotaksilnegoograniczeniawydat

ków,nieodbędziesiętokosztemnakładówinwesty

cyjnych.Potwierdzatom.in.najwyższawUErelacja

inwestycjipublicznychdoPKBzarównow2011r.,jak

i(zgodniezprognozamiKE)w2012r.

• WynikigospodarczePolskiwczasiekryzysuwskazu

jąnaskutecznośćprzyjętejstrategiipolitykigospo

darczej.Właściwydobórkompozycjiisiłystymulacji

ﬁ skalnejpomogłyPolsce,jakojedynemukrajowiUE,

uniknąćrecesjiw2009r.,awlatach20082010osią

gnąćzdecydowanienajwiększywzrostwśródpaństw

członkowskichUE.

• Eliminacjanadmiernegodeﬁ cytuniekończywyzwań

związanychzzapewnieniemstabilnościﬁ nansowej

wPolsce.Wszczególnościkoniecznebędziedalsze

obniżaniedeﬁ cytusektoradopoziomutzw.średnio

okresowegocelubudżetowego(MTO).Osiągnięcie

tegoceluzapewni,żewokresiecykludeﬁ cytsektora

ﬁ nansówpublicznychbędziesiękształtowaćśrednio

napoziomieniewyższymniż1%PKB.Oznaczato

równocześnie,żewczasieożywieniasaldosektora

powinnobyćwyraźniedodatnie,awokresiespowol

nieniadeﬁ cytniepowinienbyćwyższyniż3%PKB.

• Dziękirelatywnieszybkiemuwzrostowigospodar

czemuorazuniknięciuprzezPolskękryzysusektora

ﬁ nansowego,przyrostdługuwPolsce(wrelacjido

PKB)należałdonajmniejszychwEuropie.Wznacz

nejmierzedziękitemurynkiﬁ nansowepozytywnie

oceniływiarygodnośćnaszegokraju.Znalazłototak

żepotwierdzeniewprzyznaniuPolscetzw.elastycz

nejliniikredytowejwMFWorazwutrzymaniuratingu

Polski,podczasgdywwiększościinnychkrajówUE

nastąpiłojegoobniżenie.

• Mimożedobrewynikigospodarczepozwoliły

ograniczyćskalęwzrostuzadłużeniawPolsce,to

pogorszenianierównowagiﬁ skalnejwczasiekryzysu

nieudałosięwpełniuniknąć.Wdrożenieimpulsu

ﬁ skalnegowpierwszychlatachkryzysuprzyczyniło

siędowzrostuzadłużeniaideﬁ cytusektoraﬁ nansów

publicznych,tymsamymograniczającmożliwości

ponownegostymulowaniapolskiejgospodarkiwprzy

padkukolejnegozałamaniagospodarczegowUE.

Nierównowagaﬁ nansówpublicznychwPolscebyłaby

znaczniemniejsza,atymsamym„przestrzeńﬁ skalna”

napobudzeniegospodarkiwczasieewentualnego

znacznegospowolnieniaodpowiedniowiększa,gdyby

nienadmiernieekspansywnapolitykaprowadzona

wlatachpoprzedzającychkryzys.

• Brakobniżeniadeﬁ cytudopoziomuMTOznaczą

cozwiększałbyprawdopodobieństwoponownego

objęciaPolskiprocedurąnadmiernegodeﬁ cytu,atym

samymryzykoutratyunijnychfunduszyspójności,

którestanowiąbardzoważnyelementﬁ nansowania

rozwojunaszegokraju.

• Trwałemuutrzymaniudyscyplinyﬁ skalnejbędzie

sprzyjaćwprowadzenietzw.stabilizującejreguły

wydatkowej.Maonazapewnić,żedeﬁ cytsektora

wśrednimokresiebędziesiękształtowaćnapozio

mieok.1%PKB.Pozwolionarównocześnieuniknąć

powieleniabłędówzprzeszłości,kiedyniereduko

wanowystarczającozadłużenia,mimoczęstobardzo

sprzyjającychuwarunkowańgospodarczych.Wprowa

dzeniedocelowejreguływydatkowejitowarzyszących

jejzmianwkrajowychramachﬁ skalnychpozwoli

ponadtowypełnićzobowiązaniawynikającezdyrekty

wy,stanowiącejelementtzw.sześciopakuiokreślają

cejwymogidlarambudżetowychczłonkówUE.

• Wtychwarunkachutrzymaniewiarygodności,atym

samymstabilnościgospodarczejwymagałojak

najszybszegoprzejściadonastępnegoetapupolityki

gospodarczej,zapewniającegozahamowaniewzrostu

zadłużenia,anastępniesystematyczneobniżaniedłu

guwrelacjidoPKB.Dlategorok2011zapoczątkował

okreszdecydowanejkonsolidacjiﬁ skalnejwPolsce,

którejskalawlatach20112012będzienajwiększa

wUE,zwyjątkiemniektórychkrajówobjętychprogra

mamipomocowymi.Maonarównocześniezapewnić

• Bardzoważnąrolęwutrwaleniuefektówkonsolidacji

iwzmocnieniudługookresowejstabilnościﬁ nansów

publicznychbędąodgrywaćreformystrukturalne,

wszczególnościpodniesienieizrównaniewiekueme

rytalnegokobietimężczyzn.

FinansepublicznewPolscewokresiekryzysu

Raport MF - finanse Polski w czasach kryzysu.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: