gleboznawstwo ściąga wersja 1.doc

1. Wymień nauki przyrodnicze, których przedmiotem badań jest planet Ziemia

•         Geofizyka

•         Geografia

–        geografia fizyczna

–        geografia fizyczno-ekonomiczna

•         Geologia

•         Geomorfologia

•         Gleboznawstwo

•         Oceanologia

•         Paleontologia

2. Wymień 9 planet układu słonecznego

•         Merkury

•         Wenus

•         Ziemia

•         Mars

•         Jowisz

•         Saturn

•         Uran

•         Neptun

•         Pluton

3. Padaj: odległość Ziemi od słońca, jej średnice oraz gęstość właściwą.

•         Promień średni - 6 371 km

•         Gęstość 5,515 g/cm3

4. Jaki jest kształt i wielkość Ziemi?

•         powierzchnia elipsoidy

•         długość równika - 40 075 km

•         promień równikowy - 6 378 km

•         promień biegunowy - 6 375 km

•         promień średni - 6 371 km

•         ziemskiej - 510 mln km

5. Padaj skład atmosferyczny Ziemi

6. Padaj charakterystykę jądra ziemi? Części oraz głębokość ich występowania.

•         jądro zewnętrzne ciekłe lub gazowe

•         jądro wewnętrzne, wykazujące sztywność ciała stałego.

Skorupa – 6- 90 km

Płaszcz górny - 200-400 km

Strefa przejściowa – 660-900 km

Płaszcz dolny – 2990 km

Jądro zewnętrzne – 5100 km

Jądro wewnętrzne – 6378 km

7. Wymień 7 dużych płyt litosfery.

•         Płyta euroazjatycka

•         Płyta indyjska

•         Płyta afrykańska

•         Płyta południowo amerykańska

•         Płyta północno amerykańska

•         Płyta pacyficzna

•         Płyta australijska

•         Płyta antarktyczna

8. Wymień metody określające wiek ziemi

9. Wymień ery wyróżniane w podziale stratygraficznej ziemi

•         kenozoik

•         mezozoik

•         paleozoik

•         kryptozoik

10. Padaj wiek ery kenozoicznej oraz okresy w niej wyróżnione

•         Rozpoczęła się przed 65 mln lat i trwa do dziś.

11. Co rozumiemy pod pojęciem minerał.

•         jest to pierwiastek, związek lub jednorodna mieszanina pierwiastków lub związków chemicznych powstała w sposób naturalny bez ingerencji człowieka.

12. Mineralogia to nauka o:

•         nauka o , ich właściwościach fizykochemicznych, pochodzeniu, przeobrażeniach, rozmieszczeniu w skorupie ziemskiej; wchodzi w zakres nauk geologicznych i jest powiązana z krystalografią, petrogrfią i geochemią.

13. Wymień minerały zaliczane do klasy: pierwiastków rodzimych i siarczków.

•         Pierwiastki rodzime (+węgliki, fosforki, azotki) Au- złoto, Ag-srebro,  C- diament, grafit, S-siarka,

•         Siarczki piryt- FeS2, chalkopiryt-CuFeS2,

14. Wymień minerały zaliczane do klasy tlenków, wodorotlenków.

•         Tlenki, wodorotlenki - magnetyt-Fe3O4, hematyt-Fe2O3, getyt- FeOOH

15. Poda krótką charakterystykę kwarcu

•         Barwa: Bezbarwny. Zabarwione odmiany noszą odrębne nazwy mineralogiczne.

•         Twardość: 7 (w skali Mohsa), kruchy

•         Gęstość: G = 2,65 g/cm3

•         Własności chemiczne: Kwarc jest jednym z najpospolitszych minerałów w przyrodzie, jest on bowiem związkiem dwóch najpospolitszych w skorupie ziemskiej pierwiastków: tlenu i krzemu. Dwutlenek krzemu SiO2 określa się nazwą krzemionki. Nadzwyczaj odporny na działanie wszystkich czynników chemicznych. W kwasach nie rozpuszcza się, fluorowodór.

16. Wymień 3 grupy skał wchodzących w skład skorupy ziemskiej

•         skały magmowe

•         skały osadowe

•         skały metamorficzne

17. Podaj podział skał magmowych

•         Skały magmowe plutoniczne (głębinowe)

•         Skały magmowe wulkaniczne (wylewne)

•         Skały hipabysalne (żyłowe, subwulkaniczne)

18. Omów powstawanie skał

•         Występujące w skorupie ziemskiej skały magmowe powstały w wyniku krystalizacji magmy, zarówno wewnątrz Ziemi, jak i na jej powierzchni. Przyczyny krystalizacji stopu magmowego mogą być różne, np.: ochłodzenie zbiornika magmowego, spadek ciśnienia czy utrata składników lotnych. Proces krzepnięcia magmy jest bardzo złożony i zależy od wielu czynników, głównie od jej składu chemicznego. Skład ten może być bardzo zróżnicowany, ponieważ w trakcie procesu krystalizacji dochodzi do tzw. różnicowania się magmy.

19. Na jakie grupy dzielimy skały osadowe.

•         skały osadowe okruchowe

•         skały osadowe pochodzenia chemicznego

•         skały osadowe pochodzenia organicznego

20. Na jakie grupy dzielimy skały osadowe okruchowe?

•         skały piroklastyczne

•         skały grubookruchowe (psefity)

•         skały średniookruchowe (psamity)

•         skały drobnookruchowe (aleuryty)

•         skały bardzo drobnoziarniste (pelity)

•         skały okruchowo-pelitowe

21. Jakie grupy wyróżniamy wśród skał okruchowych luźnych?

•         Sypkie (niespoiste) – rumosze, żwiry, pisaki, muły, lessy

•         Spoiste – iły, gliny

•         Scementowane – brekcje, zlepieńce, piaskowce, iłołupki, łupki ilaste

22. Jakie skały zaliczamy do psamitów?

•         piaski (skały luźne)

•         piaskowce (skały scementowane)

23. Jaki rodzaj piasków wyróżniamy się w zależności od transportu i sedymentacji.

•         Piaski eoliczne (wydmowe)

•         Piaski aluwialne (rzeczne)

•         Piaski zwałowe

•         Piaski fluwioglacjalne (rzecznolodowcowe)

•         Piaski morskie

24. Omów właściwości i występowanie lessów?

•         Lessy są pyłami pochodzenia eolicznego, o barwie żółtej, wykazują pionową łupliwość i brak warstwowania. Typowy less składa się z kwarcu glinokrzemianów, węglanów , wodorotlenków żelaza i glinu oraz minerałów ilastych. Ziarna lessu są na ogół ostrokrawędziste, co przyczynia się do wykształcenia dużej porowatości.

•         Osady lessowe wykazują bardzo dobre właściwości fizyczne, dobre właściwości fizykochemiczne i stanowią jedną z najwartościowszych skał macierzystych gleb. Ich wadą jest stosunkowo łatwa podatność na erozję, zwłaszcza wodną.

25. Jakie skały zaliczamy do grupy glin?

•         Skał ilasta,

•         Skała mułowa

•         Skała piaszczysta

26. Jakie skały zaliczamy do skał osadowych chemicznych?

•         organogeniczne (bimorficzne)

•         krystaliczne

•         ziarniste

•         mieszane

27. Wymień najważniejsze skały węglowe?

•         wapienie

•         dolomity

•         margle

•         opoki.

28. Podaj genezę torfów i ich pochodzenie?

•         Torfy są skałami powstającymi współcześnie w wyniku nagromadzenia szczątków obumarłych roślin w warunkach nadmiernego uwilgotnienia oraz w wyniku zarastania jezior.

29. Wymień deformacje skorupy ziemskiej?

•         ciągłe - w formie fałdu, fleksury, nasunięcia lub płaszczowiny

•         nieciągłe - przez powstanie uskoku

30. Na czym polega proces erozji i jakie znasz jej rodzaje?

•         żłobienie powierzchni Ziemi przez wody, lodowce i wiatr oraz unoszony przez nie materiał skalny (abrazja), połączone z usuwaniem powstałych produktów niszczenia skał; rozróżnia się e. rzeczną, mor., lodowcową, eoliczną (powodowaną przez wiatr), deszczową; jest ważnym czynnikiem denudacji.

31. Omów wietrzenie fizyczne i czynniki go powodujące

•         Procesy wietrzenia fizycznego prowadzą do rozdrobnienia skał i minerałów, nie powodują natomiast zmian w ich składzie chemicznym.

•         Przebieg procesów wietrzenia fizycznego warunkowany jest aktywnością takich sił niszczących jak woda, temperatura, działalność lodowców i wiatrów.

•         Dezintegrująca działalność sił niszczących jest najczęściej synergiczna i przejawia się w następujących zjawiskach fizycznych:

•         ...