podst. pojęcia.odt

1.               Janina Wyczesany

Psychologia kliniczna pod red. Lewickiego:

✔      oligofrenia jest to zahamowanie lub upośledzenie rozwoju psychicznego, wrodzone albo wcześnie nabyte prowadzące często do zaburzeń w przystosowaniu społecznym.

Edgar Doll wyróżnia 6 kryteriów. Jego definicja zawiera takie elementy:

✔      niedojrzałość społeczną,

✔      spowodowaną przez niską sprawność umysłową,

✔      o charakterze rozwojowym,

✔      nie przemijającą w miarę dojrzewania,

✔      pochodzenia konstytucjonalnego,

✔      nieodwracalną.

Wyjaśnia tę definicję jako:

1. brak umiejętności utrzymania siebie bez uciekania się do pomocy środowiska,
2. niski stopień rozwoju umysłowego,
3. zahamowanie sprawności intelektualnych i trwałe i będące konsekwencją choroby lub urazu,
4. nie zmienia się chociaż organizm dojrzewa pod względem fizycznym,
5. ujawnia dziedziny, stan zahamowania rozwoju,
6. stan ten jest nieodwracalny.

              Oligofrenią czyli niedorozwojem umysłowym nazywamy wrodzone lub istniejące od wczesnego dzieciństwa obniżenie zdolności rozwoju intelektualnego.

              Według Kościelskiej M. pojęcie upośledzenia oznacza różne typy zaburzeń rozwoju o odmiennej patogenezie, których wspólnym wyróżnikiem jest to, że ograniczają dziecku realizację społecznych wymagań. Dzieci te są z reguły bardzo ograniczone w dążeniu do samodzielności. Stwarzanie emocjonalnego wsparcia jest problemem wiodącym.

              Kostrzewski J. upośledzenie umysłowe określa jako istotnie niższy od przeciętnego ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego występujący łącznie z upośledzeniem w zakresie przystosowania się ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym.

Niedorozwój umysłowy – oligofrenia nazywa te przypadki upośledzenia umysłowego, które powstały w okresie rozwojowym(okres okołoporodowy lub później).

W przypadku otępienia (demencja) rozwój intelektualny dziecka przebiegał do pewnego okresu mniej lub bardziej prawidłowo. W wyniku określonego procesu chorobowego nastąpił regres-postępujące obniżenie się funkcjonowania intelektualnego. Zahamowanie rozwoju intelektualnego wg. niego to  okresowe zatrzymanie się rozwoju rokujące powrót do normy.

1. M. Grzegorzewska wyróżnia 2 terminy:
2. oligofrenia- niedorozwój umysłowy od urodzenia dziecka lub najwcześniejszego dzieciństwa, zawsze występuje tu wstrzymanie rozwoju mózgu  i wyższych czynności nerwowych,
3. otępienie występuje później jako osłabienie, rozpad procesów korowych, uszkodzenie czynności umysłowych dostosowawczych pełnowartościowych.

Borzyszkowska Halina

W Polsce upośledzenie umysłowe bywa  określane jako:

niedorozwój umysłowy,

opóźnienie w rozwoju umysłowym,

obniżona sprawność umysłowa,

oligofrenia.

Zamiennie można stosować: upośledzenie umysłowe, niedorozwój umysłowy, oligofrenia.

Definicje biologiczno-patoneurologiczno-medyczne, jak podaje Doroszewska oparte są na etiologii i patogenezie zjawiska upośledzenia umysłowego.  Klasyfikacje te wyodrębniają jednostki chorobowe z którymi związane jest upośledzenie umysłowe choć samo nie jest jednostką chorobową.

Definicje behawioralne mają na celu scharakteryzowanie upośledzenia umysłowego  z punktu widzenia procesów psychicznych i podatności na oddziaływania rewalidacyjne

I.        Wald podaje że  niedorozwój umysłowy obejmuje te przypadki, w których we wczesnym okresie życia doszło do zahamowania  lub nieprawidłowego rozwoju ogólnej sprawności umysłowej jednostki.

II.     Halina Spionek  niedorozwojem umysłowym albo oligofrenią nazywa  ogólne zmniejszenie możliwości rozwojowych, spowodowane bardzo wczesnymi, a jednocześnie nieodwracalnymi zmianami patologicznymi w centralnym układzie nerwowym.

III.  Janusz Kostrzewski upośledzenie umysłowe określa jako istotnie niższy od przeciętnego ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego, występujący łącznie z upośledzeniem w zakresie przystosowania się , wiążący się ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym.

IV.  Komitet ekspertów amerykańskiego towarzystwa do badań nad upośledzeniem umysłowym- przez niedorozwój umysłowy rozumnie się niższą od przeciętnej ogólną sprawność intelektualną, która powstaje w okresie rozwojowym i jest związana z jednym lub więcej zaburzeniami w zakresie: dojrzewania, uczenia się, społecznego przystosowania.

V.    Kirejczyk -n upośledzenie umysłowe- istotnie niższy od przeciętnego w danym środowisku, co najmniej o 2 odchylenia standardowe, globalny rozwój umysłowy jednostki, z nasilonymi równocześnie trudnościami w zakresie uczenia się i przystosowania, spowodowany we wczesnym okresie rozwojowym przez czynniki dziedziczne, wrodzone i nabyte po urodzeniu w tym w sporadycznych przypadkach przez czynniki socjalno-kulturowe, wywołujące trwałe-względnie- zmiany w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego.

Oligofrenia obejmuje wszystkie przypadki bardzo wczesnego zahamowania rozwoju, które  powstały bądź  w okresie płodowym lub w czasie porodu, bądź też w pierwsztch latach życia dziecka.

Suchariewa definiując oligofrenię podaje, że jest to grupa schorzeń o różnej etiologii i patogenezie-rozwój choroby- które jednak łączy to że stanowią one kliniczne obrazy dysontogenii mózgu a nieraz całego organizmu. Przewaga defektu intelektualnego, niepostępujący przebieg.

Upośledzenie umysłowe- demencja-  występuje później jako osłabienie, rozpad procesów korowych.