151. Dz.U.09.151.1220 - O ochronie przyrody.pdf

(613 KB) Pobierz
Dz.U.09.151.1220
2010.01.01
zm.wyn.z
M.P.2009.69.894
ogólne
zm.
Dz.U.2009.215.1664
art. 9
2010.06.07
zm.
Dz.U.2010.76.489
art. 27
2010.07.20
zm.
Dz.U.2010.119.804
art. 5
2011.01.01
zm.wyn.z
M.P.2010.76.954
ogólne
zm.
Dz.U.2009.157.1241
art. 63
USTAWA
z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody 1)
(tekst jednolity)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz
krajobrazu.
Art. 2. 1. Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym
użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody:
1) dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów;
2) roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową;
3) zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia;
4) siedlisk przyrodniczych;
5) siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów;
6) tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt;
7) krajobrazu;
8) zieleni w miastach i wsiach;
9) zadrzewień.
2. Celem ochrony przyrody jest:
1) utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;
2) zachowanie różnorodności biologicznej;
3) zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;
4) zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami, przez
ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony;
5) ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień;
6) utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także
pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody;
7) kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i
promocję w dziedzinie ochrony przyrody.
Art. 3. Cele ochrony przyrody są realizowane przez:
1) uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w polityce ekologicznej państwa, programach ochrony
środowiska przyjmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego, koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju, strategiach rozwoju województw, planach
zagospodarowania przestrzennego województw, strategiach rozwoju gmin, studiach
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego i planach zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz w działalności
gospodarczej i inwestycyjnej;
2) obejmowanie zasobów, tworów i składników przyrody formami ochrony przyrody;
3) opracowywanie i realizację ustaleń planów ochrony dla obszarów podlegających ochronie
prawnej, programów ochrony gatunków, siedlisk i szlaków migracji gatunków chronionych;
4) realizację krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
wraz z programem działań;
5) prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody;
6) prowadzenie badań naukowych nad problemami związanymi z ochroną przyrody.
Art. 4. 1. Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek
organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem
narodowym.
2.Organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków prawnych,
organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody.
3. Obowiązkiem organów administracji publicznej, instytucji naukowych i oświatowych, a także
publicznych środków masowego przekazu jest prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i
promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody.
Art. 4a. Ilekroć w niniejszej ustawie mowa jest o Wspólnocie rozumie się przez to Wspólnoty
Europejskie.
Art. 5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) gatunek - zarówno gatunek w znaczeniu biologicznym, jak i każdą niższą od gatunku
biologicznego jednostkę systematyczną, populację, a także mieszańce tego gatunku w pierwszym
lub drugim pokoleniu, z wyjątkiem form, ras i odmian udomowionych, hodowlanych lub
uprawnych;
1a) gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty - gatunek roślin lub zwierząt, który na
terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej jest:
a) zagrożony, z wyjątkiem gatunków, których naturalny zasięg na tym terytorium jest zasięgiem
krańcowym i które nie są zagrożone lub podatne na zagrożenie w zachodnim regionie
palearktycznym, lub
b) podatny na zagrożenie, czyli mogący w najbliższej przyszłości zostać zakwalifikowanym do
kategorii gatunków zagrożonych, jeśli czynniki będące przyczyną zagrożenia będą na niego
nadal oddziaływać, lub
c) rzadki, czyli o niewielkiej populacji, który nie jest obecnie zagrożony ani podatny na
zagrożenie, ale podlega ryzyku zagrożenia ze względu na występowanie w obrębie
ograniczonych obszarów geograficznych albo znaczne rozproszenie na większym obszarze,
lub
d) endemiczny i wymagający specjalnej uwagi ze względu na szczególny charakter jego siedliska
lub potencjalne oddziaływanie jego eksploatacji na te siedliska lub potencjalne oddziaływanie
jego eksploatacji na stan jego ochrony;
1b) gatunek o znaczeniu priorytetowym - gatunek zagrożony, w odniesieniu do którego Wspólnota
ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości jego naturalnego zasięgu mieszczącego
się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej;
1c) gatunek obcy - gatunek występujący poza swoim naturalnym zasięgiem w postaci osobników lub
zdolnych do przeżycia: gamet, zarodników, nasion, jaj lub części osobników, dzięki którym mogą
one rozmnażać się;
1d) integralność obszaru Natura 2000 - spójność czynników strukturalnych i funkcjonalnych
warunkujących zrównoważone trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony
których zaprojektowano lub wyznaczono obszar Natura 2000;
2) korytarz ekologiczny - obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów;
2a) krzyżowanie zwierząt - kojarzenie osobników genetycznie odmiennych, w tym osobników różnych
gatunków;
2b) obszar Natura 2000 - obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar ochrony siedlisk lub
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, utworzony w celu ochrony populacji dziko
występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem
zainteresowania Wspólnoty;
2c) obszar mający znaczenie dla Wspólnoty - projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk,
zatwierdzony przez Komisję Europejską w drodze decyzji, który w regionie biogeograficznym, do
którego należy, w znaczący sposób przyczynia się do zachowania lub odtworzenia stanu
właściwej ochrony siedliska przyrodniczego lub gatunku będącego przedmiotem zainteresowania
Wspólnoty, a także może znacząco przyczynić się do spójności sieci obszarów Natura 2000 i
zachowania różnorodności biologicznej w obrębie danego regionu biogeograficznego; w
przypadku gatunków zwierząt występujących na dużych obszarach obszarem mającym
znaczenie dla Wspólnoty jest obszar w obrębie naturalnego zasięgu takich gatunków,
charakteryzujący się fizycznymi lub biologicznymi czynnikami istotnymi dla ich życia lub
rozmnażania;
2d) obszar morski - polski obszar morski w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach
morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z
późn. zm. 2) );
3) obszar specjalnej ochrony ptaków - obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii
Europejskiej, do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, w
którego granicach ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym
jego okresie albo stadium rozwoju;
4) ochrona częściowa - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopuszczającą możliwość
redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części;
5) ochrona czynna - stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów ochronnych w celu przywrócenia
naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych
oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów;
6) ochrona ex situ - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miejscem ich naturalnego
występowania oraz ochronę skał, skamieniałości i minerałów w miejscach ich przechowywania;
7) ochrona in situ - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także elementów przyrody
nieożywionej, w miejscach ich naturalnego występowania;
8) ochrona krajobrazowa - zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu;
9) ochrona ścisła - całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji człowieka w stan
ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na
obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków - całoroczną ochronę należących do nich
osobników i stadiów ich rozwoju;
10) ogród botaniczny - urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i
budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, będący miejscem ochrony ex situ, uprawy roślin
różnych stref klimatycznych i siedlisk, uprawy roślin określonego gatunku oraz prowadzenia
badań naukowych i edukacji;
11) ogród zoologiczny - urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i
budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie są przetrzymywane oraz eksponowane
publicznie przez co najmniej 7 dni w roku, żywe zwierzęta gatunków dziko występujących, z
wyjątkiem:
a) cyrków,
b) sklepów ze zwierzętami,
c) miejsc, w których eksponowanych jest publicznie nie więcej niż 15 gatunków tych zwierząt i
łącznie nie więcej niż 50 okazów gadów, ptaków i ssaków;
11a) okaz gatunku - roślinę, zwierzę lub grzyb z danego gatunku, żywe lub martwe, każdą ich część,
formę rozwojową, jajo lub wydmuszkę, a także produkt pochodny również zawarty w innych
towarach oraz towary, które zgodnie z dołączonym dokumentem, opakowaniem, oznakowaniem
lub etykietą, lub jeżeli wynika to z jakichkolwiek innych okoliczności, mają zawierać lub zawierają
części lub produkty pochodne z roślin, zwierząt, lub grzybów z danego gatunku;
12) ostoja - miejsce o warunkach sprzyjających egzystencji roślin, zwierząt lub grzybów zagrożonych
wyginięciem lub rzadkich gatunków;
13) ośrodek rehabilitacji zwierząt - miejsce, w którym jest prowadzone leczenie i rehabilitacja zwierząt
dziko występujących, wymagających okresowej opieki człowieka w celu przywrócenia ich do
środowiska przyrodniczego;
14) otulina - strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną indywidualnie dla
formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z
działalności człowieka;
15) pozyskiwanie:
a) zbiór roślin lub grzybów gatunków chronionych lub ich części ze stanowisk naturalnych do
celów gospodarczych,
b) chwytanie, łowienie lub zbieranie zwierząt gatunków chronionych lub ich części i produktów
pochodnych do celów gospodarczych,
c) (uchylona);
16) różnorodność biologiczna - zróżnicowanie żywych organizmów występujących w ekosystemach,
w obrębie gatunku i między gatunkami, oraz zróżnicowanie ekosystemów;
17) siedlisko przyrodnicze - obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub antropogeniczny,
wyodrębniony w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne;
17a) siedlisko przyrodnicze będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty - siedlisko przyrodnicze,
które na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej:
a) jest zagrożone zanikiem w swoim naturalnym zasięgu lub
b) ma niewielki zasięg naturalny w wyniku regresji lub z powodu ograniczonego obszaru
występowania wynikającego z jego wewnętrznych, przyrodniczych właściwości, lub
c) stanowi reprezentatywny przykład typowych cech regionu biogeograficznego występującego w
państwach członkowskich Unii Europejskiej;
17b) siedlisko przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym - siedlisko przyrodnicze zagrożone zanikiem
na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, za którego ochronę Wspólnota ponosi
szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości jego naturalnego zasięgu mieszczącego się na
terytorium tych państw;
18) siedlisko roślin, siedlisko zwierząt lub siedlisko grzybów - obszar występowania roślin, zwierząt
lub grzybów w ciągu całego życia lub dowolnym stadium ich rozwoju;
19) specjalny obszar ochrony siedlisk - obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii
Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji zagrożonych
wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony
siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków;
20) środowisko przyrodnicze - krajobraz wraz z tworami przyrody nieożywionej oraz naturalnymi i
przekształconymi siedliskami przyrodniczymi z występującymi na nich roślinami, zwierzętami i
grzybami;
21) tereny zieleni - tereny wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nimi
związanymi, pokryte roślinnością, znajdujące się w granicach wsi o zwartej zabudowie lub miast,
pełniące funkcje estetyczne, rekreacyjne, zdrowotne lub osłonowe, a w szczególności parki,
zieleńce, promenady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe oraz
cmentarze, a także zieleń towarzyszącą ulicom, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom,
składowiskom, lotniskom oraz obiektom kolejowym i przemysłowym;
22) udostępnianie - umożliwianie fotografowania lub filmowania w celach zarobkowych oraz
korzystania z zasobów, tworów i składników przyrody w celach naukowych, edukacyjnych,
turystycznych, rekreacyjnych i sportowych;
23) walory krajobrazowe - wartości ekologiczne, estetyczne lub kulturowe obszaru oraz związane z
nim rzeźbę terenu, twory i składniki przyrody, ukształtowane przez siły przyrody lub działalność
człowieka;
24) właściwy stan ochrony gatunku - sumę oddziaływań na gatunek, mogącą w dającej się
przewidzieć przyszłości wpływać na rozmieszczenie i liczebność jego populacji na terenie kraju
lub państw członkowskich Unii Europejskiej lub naturalnego zasięgu tego gatunku, przy której
dane o dynamice liczebności populacji tego gatunku wskazują, że gatunek jest trwałym
składnikiem właściwego dla niego siedliska, naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się ani nie
ulegnie zmniejszeniu w dającej się przewidzieć przyszłości oraz odpowiednio duże siedlisko dla
utrzymania się populacji tego gatunku istnieje i prawdopodobnie nadal będzie istniało;
25) właściwy stan ochrony siedliska przyrodniczego - sumę oddziaływań na siedlisko przyrodnicze i
jego typowe gatunki, mogącą w dającej się przewidzieć przyszłości wpływać na naturalne
rozmieszczenie, strukturę, funkcje lub przeżycie jego typowych gatunków na terenie kraju lub
państw członkowskich Unii Europejskiej lub naturalnego zasięgu tego siedliska, przy której
naturalny zasięg siedliska przyrodniczego i obszary zajęte przez to siedlisko w obrębie jego
zasięgu nie zmieniają się lub zwiększają się, struktura i funkcje, które są konieczne do
długotrwałego utrzymania się siedliska, istnieją i prawdopodobnie nadal będą istniały oraz typowe
dla tego siedliska gatunki znajdują się we właściwym stanie ochrony;
26) wstęp do parku narodowego albo rezerwatu przyrody - wejście lub wjazd na obszar objęty
ochroną ścisłą lub czynną w celu naukowym, edukacyjnym, turystycznym lub rekreacyjnym;
27) zadrzewienie - drzewa i krzewy w granicach pasa drogowego, pojedyncze drzewa lub krzewy
albo ich skupiska niebędące lasem w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o
lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm. 3) ), wraz z terenem, na którym występują, i
pozostałymi składnikami szaty roślinnej tego terenu, spełniające cele ochronne, produkcyjne lub
społeczno-kulturowe;
28) zagrożenie wewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech fizycznych,
chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej przyrody, walorów
krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub
z działalności człowieka w granicach obszarów lub obiektów podlegających ochronie prawnej;
29) zagrożenie zewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech fizycznych,
chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej przyrody, walorów
krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub
z działalności człowieka, mający swoje źródło poza granicami obszarów lub obiektów
podlegających ochronie prawnej.
Rozdział 2
Formy ochrony przyrody
Art. 6. 1. Formami ochrony przyrody są:
1) parki narodowe;
2) rezerwaty przyrody;
3) parki krajobrazowe;
4) obszary chronionego krajobrazu;
5) obszary Natura 2000;
6) pomniki przyrody;
7) stanowiska dokumentacyjne;
8) użytki ekologiczne;
9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
2. W drodze porozumienia z sąsiednimi państwami mogą być wyznaczane przygraniczne obszary
cenne pod względem przyrodniczym w celu ich wspólnej ochrony.
Art. 7. 1. Utworzenie lub powiększenie obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody jest
celem publicznym w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm. 4) ).
2. Utworzenie lub powiększenie obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody obejmujące
obszary, które stanowią nieruchomości niebędące własnością Skarbu Państwa, następuje za zgodą
właściciela, a w razie braku jego zgody - w trybie wywłaszczenia określonym w ustawie z dnia 21
sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Art. 8. 1. Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami
przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż
1.000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.
2. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i
składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu
zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk
roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów.
3. Park narodowy jest państwową jednostką budżetową w rozumieniu przepisów o finansach
publicznych.
4. Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze zarządzenia, nadaje parkowi narodowemu
statut określający jego strukturę organizacyjną.
Art. 9. 1. Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, obejmuje:
1) zatwierdzanie planów finansowych oraz sporządzanie sprawozdań zbiorczych z działalności
parków narodowych;
2) zatwierdzanie rocznych zadań rzeczowych wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych;
3) koordynowanie działalności naukowej i edukacyjnej;
4) kontrolę funkcjonowania parków narodowych;
5) funkcjonowanie Służb Parków Narodowych.
Art. 10. 1. Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze
rozporządzenia Rady Ministrów, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy, otulinę i
nieruchomości Skarbu Państwa nieprzechodzące w trwały zarząd parku narodowego. Rada Ministrów,
wydając rozporządzenie, kieruje się rzeczywistym stanem wartości przyrodniczych obszaru.
Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku narodowego następuje wyłącznie w razie bezpowrotnej
utraty wartości przyrodniczych i kulturowych jego obszaru.
2. Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja może nastąpić po
uzgodnieniu z właściwymi miejscowo organami uchwałodawczymi jednostek samorządu
terytorialnego, na których obszarze działania planuje się powyższe zmiany, oraz po zaopiniowaniu, w
terminie 30 dni od dnia przedłożenia tych zmian, przez zainteresowane organizacje pozarządowe.
Niezłożenie opinii w przewidzianym terminie uznaje się za brak uwag.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin