22011pw.pdf

W OGNIU PYTAŃ: HANNA GRONKIEWICZ-WALTZ str. 6

Nr ind. 371203 ISSN 0137-8910 Cena 10 zł (w tym 5% VAT) 2011

Miesięcznik Państwowej Straży Pożarnej

Algorytm

na awarie

W NUMERZE

Prezydent Hanny

Gronkiewicz-Waltz

pomysł na bezpieczeństwo

w stolicy

Nasza okładka:

Ratownicy chemiczni

z JRG 6 Warszawa

ROZMOWA MIESIĄCA

Hanna Gronkiewicz-Waltz,

prezydent Warszawy:

Życzyłabym sobie, aby wszystkie służby

na co dzień, a nie tylko w obliczu

zagrożenia pracowały w jednym miejscu.

Stąd koncepcja utworzenia Centrum

Bezpieczeństwa m.st. Warszawy

z Zintegrowanym Stanowiskiem

Koordynacji i Reagowania, które

powstaje w naszym mieście. Zgodnie

z założeniami będzie ono integrować

i koordynować w jednym miejscu pracę

służb odpowiedzialnych za zapewnienie

bezpieczeństwa na terenie miasta

tj.: Policji, straży pożarnej, pogotowia

ratunkowego, Straży Miejskiej oraz

Centrum Zarządzania Kryzysowego.

cję w systemie bezpieczeństwa miasta obiekt

ten stanie się Centrum Bezpieczeństwa m.st.

Warszawy.

Zatem usprawnienia, o które pani pyta, stara-

my się wprowadzać w wyniku bieżących analiz,

nie tylko w obliczu nadchodzącego zagrożenia.

Proszę powiedzieć, jak układa się

współpraca miasta z Państwową Strażą

Pożarną?

– Możemy mówić o kilku płaszczyznach tej

współpracy: w procesie planistycznym, opera-

cyjnym, decyzyjnym, jak również inansowym.

Etap planistyczny to dokonywanie bieżących

uzgodnień oraz wspólne tworzenie procedur.

Współpraca operacyjna ma miejsce nie tylko

podczas realnych zdarzeń, doskonalimy ją pod-

czas ćwiczeń, w których uczestniczy wiele pod-

miotów, w tym służb. Miasto odgrywa tu rolę

koordynatora, przekładając wnioski z tych ma-

newrów na doskonalenie procedur.

Wymiar decyzyjny tej współpracy to wspól-

ne działania Zespołu Zarządzania Kryzysowego

m.st. Warszawy, którego jestem szefem, i ko-

mendanta miejskiego Państwowej Straży

Pożarnej, stałego członka tego zespołu. Podczas

posiedzeń zespołu odbywających się w trybie

zwyczajnym ma on możliwość przedstawienia

pozostałym jego członkom punktu widzenia

straży pożarnej na poszczególne aspekty zarzą-

dzania kryzysowego, zaś na posiedzeniach

w trybie nadzwyczajnym – podczas realnych

zdarzeń – wpływa na wypracowanie decyzji

i sposobu postępowania pozostałych podmio-

tów biorących udział w przeciwdziałaniu za-

grożeniom i usuwaniu ich skutków.

Miasto wspiera

stołecznych straża-

ków, jeśli chodzi

o inanse potrzebne

na budowę czy roz-

budowę jednostek,

zakup bardzo drogie-

go sprzętu czy na

przykład zakup psów

pracujących w gru-

pach poszukiwaw-

czo-ratowniczych.

Od lat doinansowujemy Komendę Miejską

PSP. Dlaczego? Wszystkim mieszkańcom

Warszawy trzeba zapewnić bezpieczeństwo i ja,

jako przedstawiciel samorządu, czuję się za to

odpowiedzialna. Finansowanie straży pożarnej

z budżetu państwa jest pochodną liczby zamel-

dowanych mieszkańców – w przypadku

Warszawy liczba ta wynosi ok. 1,7 mln. W rze-

czywistości jednak stolicę zamieszkuje i każdego

dnia odwiedza znacznie więcej osób. Są wśród nich

studenci, turyści i ci, którzy przyjeżdżają tu w ce-

lach zarobkowych. Stąd tak silne nasze wsparcie

inansowe (i nie tylko) dla warszawskich straża-

ków. Kupujemy niezbędny sprzęt, doinansowuje-

my inwestycje, w szczególności budowę nowych

strażnic. Corocznie wspieramy inansowo także

trzy ochotnicze straże pożarne – w Ursusie, Wesołej

i Starej Miłosnej – na łączną kwotę około 830 tys.

zł. Łączy nas troska i dbałość o bezpieczeństwo

mieszkańców stolicy.

Proszę zatem wymienić najważniejsze

z punktu widzenia władz miasta inwesty-

cje służące poprawie bezpieczeństwa.

Samorząd warszawski doinansowuje Państwową Straż

Pożarną w Warszawie od 1999 r. i przeznaczył na ten cel

w latach 1999-2010 w sumie około 120,5 mln zł. Na rok 2011

w budżecie miasta zarezerwowaliśmy na ten cel około

7 mln zł. Corocznie doinansowujemy również trzy ochotni-

cze straże pożarne – w Ursusie, Wesołej i Starej Miłosnej

– na łączną kwotę około 830 tys. zł.

– W kontekście licznych akcji ratowniczych,

których jesteśmy świadkami niemal każdego

dnia, przekonujemy się, ile znaczy dobre wy-

szkolenie strażaków-ratowników i sprawny,

nowoczesny sprzęt. Dlatego naszym celem jest

inwestowanie w poprawę standardów strażac-

kiej służby. Finansujemy lub współinansujemy

budowę nowych siedzib jednostek ratowniczo-

-gaśniczych, wyposażamy je w profesjonalny,

najnowocześniejszy sprzęt. Ponosimy częścio-

wo także koszty ich funkcjonowania .

W ostatnich latach do dyspozycji warszaw-

skich strażaków oddane zostały dwie nowe

strażnice – przy ul. Czarodzieja i ul. Młodzień-

czej. Inną dużą inwestycją jest Centrum

Bezpieczeństwa m.st. Warszawy, o którym już

wspominałam. Niewątpliwie usprawni ono

współdziałanie poszczególnych służb.

Jakie kwoty miasto przeznacza rocznie na

wsparcie PSP?

– Samorząd warszawski doinansowuje

Państwową Straż Pożarną w Warszawie od

1999 r. i przeznaczył na ten cel w latach 1999-

2010 w sumie około 120,5 mln zł. Wysokość

Przygotowani na zagrożenia

fot. archiwum Wydziału Prasowego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy

Pani prezydent, przyroda w ubiegłym roku

naszego kraju nie rozpieszczała. Warsza-

wie na szczęście udało się nie podzielić

losu Sandomierza czy innych miast, które

zostały doświadczone przez powódź.

– Do tej pory Wisła szczęśliwie oszczędzała

Warszawę. Jednak szczęściu, szczególnie

w tym zakresie, trzeba było pomóc. W związku

z obawami dotyczącymi powodzi roztopowej

jeszcze na początku lutego zwołałam w trybie

natychmiastowym posiedzenie Zespołu Zarzą-

dzania Kryzysowego miasta stołecznego

Warszawy. Poświęcone było ono zagrożeniu

powodzią oraz przygotowaniu służb, straży

oraz struktur zarządzania kryzysowego do re-

agowania na wypadek jej wystąpienia.

Jak z perspektywy czasu ocenia pani

działania służb odpowiedzialnych za

bezpieczeństwo miasta, ich współpracę,

koordynację działań? Jakie ma pani

przemyślenia i wnioski na przyszłość

dotyczące zarządzania miastem w czasie

sytuacji kryzysowych? Co trzeba zmienić,

usprawnić?

– W obliczu zagrożenia powodziowego

związanego z przejściem fal wezbraniowych

w maju i czerwcu ubiegłego roku wszystkie

podmioty na bieżąco bardzo ściśle ze sobą

współpracowały. Poszczególne służby działały

wspólnie zarówno w terenie, jak i w Sztabie

Kryzysowym m.st. Warszawy, stanowiącym za-

plecze robocze dla Zespołu Zarządzania

Kryzysowego stolicy.

Życzyłabym sobie, aby wszystkie te służby

na co dzień, nie tylko w obliczu zagrożenia pra-

cowały w jednym miejscu. Stąd koncepcja

utworzenia Centrum Bezpieczeństwa m.st.

Warszawy z Zintegrowanym Stanowiskiem

Koordynacji i Reagowania (ZSKiR), które po-

wstaje w naszym mieście. Zgodnie z założenia-

mi będzie ono integrować i koordynować

w jednym miejscu pracę służb odpowiedzial-

nych za zapewnienie bezpieczeństwa na terenie

m.st. Warszawy, tj.: Policji, straży pożarnej, po-

gotowia ratunkowego, Straży Miejskiej oraz

Centrum Zarządzania Kryzysowego. Budowane

stanowisko zostanie włączone do ogólnokrajo-

wego systemu powiadamiania ratunkowego,

odbierającego i obsługującego zgłoszenia kie-

rowane na europejski numer 112. Zadania sys-

temu na terenie miasta (i docelowo powiatów

ościennych) będą wykonywane przez Centrum

Powiadamiania Ratunkowego (CPR), stano-

wiące element Zintegrowanego Stanowiska

Ko-ordynacji i Reagowania. 12 lipca ubiegłego

roku wojewoda mazowiecki w drodze porozu-

mienia powierzył prezydentowi miasta stołecz-

nego Warszawy zadanie zorganizowania Cen-

trum Powiadamiania Ratunkowego Warszawa

(CPR Warszawa). ZSKiR znajdzie swoją sie-

dzibę w budynku przy ul. Młynarskiej 43/45,

gdzie, korzystając ze wspólnych urządzeń i sys-

temów zapewniających bezpieczeństwo i cią-

głość działania, będą funkcjonowały następujce

podmioty: Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania

Kryzysowego Urzędu m.st. Warszawy, Straż

Miejska m.st. Warszawy oraz Zakład Obsługi

Systemu Monitoringu. Z uwagi na swoją funk-

Hanna Gronkiewicz-Waltz urodziła się w Warsza-

wie. W 1975 r. ukończyła studia prawnicze na

Uniwersytecie Warszawskim. W 1981 r. obroniła

pracę doktorską i uzyskała tytuł doktora nauk

prawnych. W 1989 r. była ekspertem Sejmu

i Senatu w zakresie prawa administracyjnego,

gospodarczego i bankowego. W 1993 r. otrzy-

mała tytuł doktora habilitowanego na podsta-

wie książki pt.„Bank Centralny – od gospodarki

planowej do rynkowej”.

W latach 1992-2000 r., będąc prezesem Narodo-

wego Banku Polskiego, przeprowadziła m.in. de-

nominację złotego oraz doprowadziła do upłyn-

nienia jego kursu.

W latach 2001-2005 była wiceprezesem Euro-

pejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Obec-

nie jest profesorem Uniwersytetu Warszaw-

skiego i Uniwersytetu Kardynała Stefana

Wyszyńskiego.

Posłanka na Sejm RP oraz przewodnicząca Ko-

misji Skarbu Państwa (2005-2006). Od czerwca

2006 r. pełni funkcję wiceprzewodniczącej Plat-

formy Obywatelskiej. Brała udział w wielu mię-

dzynarodowych konferencjach. Jest autorką

ponad 40 publikacji naukowych, w tym podręcz-

ników i monograii.

Po raz pierwszy na stanowisko prezydenta

m.st. Warszawy została wybrana w listopadzie

2006 r. 21 listopada 2010 r. w walce o reelekcję

zdobyła 53,67 proc. głosów i objęła ten urząd

po raz drugi.



fot. Jerzy Linder

Stolica nie żałuje grosza

Doinansowanie warszawskiej Komendy

Miejskiej PSP w latach 2007–2010 przez

m.st. Warszawę wyniosło 63 679 858 zł.

Kwota ta została wykorzystana m.in. na zakup:

 samochodów specjalistycznych, w tym:

dwóch drabino-podnośników, pięciu ciężkich

samochodów ratowniczo-gaśniczych,

ciężkiego samochodu ratownictwa techniczne-

go z wyposażeniem ratowniczym, pięciu

lekkich samochodów rozpoznawczo-ratowni-

czych do wspomagania działań grup ratowni-

czych, dwóch samochodów pod zabudowę

pojazdu ratownictwa wysokościowego oraz

pojazdu dowodzenia i łączności, trzech

samochodów techniczno-rozpoznawczych

z wyposażeniem, czterech samochodów

rozpoznawczo-operacyjnych;

 kontenerów z wyposażeniem, w tym:

nośnika kontenerowego oraz kontenera

oświetleniowego wraz z wyposażeniem

do oświetlenia terenu akcji ratowniczych,

kontenera kwatermistrzowskiego do logistycz-

nego zabezpieczenia działań ratowniczych

z wyposażeniem dla 60 osób poszkodowa-

nych, kontenera pod zabudowę agregatu

proszkowego GP-3000 do gaszenia cieczy

i gazów palnych, kontenera z wymiennym

sprzętem przeciwpowodziowym;

 dwóch zestawów sprzętowych do akcji

przeciwpowodziowych, składających się z:

dwóch zautomatyzowanych ładowarek do

piasku, agregatów zasilających, podajników

taśmowych piasku, minikoparki – do wykony-

wania prac ziemnych i wspierania obsługi

urządzenia do napełniania worków z piaskiem,

czterech quadów z przyczepami;

 374 tys. worków do piasku;

 ośmiu pomp pożarniczych;

 trzydziestu rolek folii do umacniania wałów;

 pięciu rolek geowłókniny;

 namiotu sztabowego z wyposażeniem

logistycznym;

 piętnastu radiotelefonów przenośnych

z wyposażeniem.

Na nagrody dla wyróżniających się funkcjonariu-

szy KM PSP przeznaczono 2 304 682 zł.

Aktualności

Zmiany kadrowe

str. 5

W ogniu pytań

Przygotowani na zagrożenia str. 6

Rozpoznawanie zagrożeń

2/2011

Dwa

zdarzenia

awaryjne

– praktyczne

podejście

ROZPOZNAWANIE ZAGROŻEŃ

R ealizacja zadań Państwowej Straży

Dwa zdarzenia

awaryjne

Przeglądając kolejne egzemplarze „Przeglądu Pożarniczego”,

stosunkowo rzadko spotykamy artykuły mówiące o praktycznych

sposobach realizacji zadań i obowiązków przypisanych PSP

postanowieniami ustawy Prawo ochrony środowiska (art. 268).

Postanowiliśmy więc podzielić się z czytelnikami doświadczeniami

wypracowanymi w Komendzie Wojewódzkiej PSP w Krakowie.

wylana do łapaczki ścieków chemicznych,

a pozostałych trzech – rozlana na trawniki

w pobliżu wydziału, w większości przy drogach

komunikacji wewnętrznej.

Mistrz zmianowy przekazał zmianę roboczą

swojemu następcy, nie udzielając mu jakichkol-

wiek informacji ani o samym zdarzeniu, ani

o swoich działaniach. Pracownicy nocnej zmia-

ny wyczuli w rejonie wydziału silny nieprzy-

jemny zapach. Rozpoczęło się poszukiwania

jego źródła i jeszcze w nocy służby awaryjne

zakładu wypompowały ścieki chemiczne ze

studzienki zamkniętej kanalizacji zakładowej.

O świcie stwierdzono, że w paru miejscach

na trawnikach znajdują się rozlewiska uwolnio-

nej mieszaniny substancji chemicznej. Została

ona zebrana i zmagazynowana jako odpad nie-

bezpieczny, usunięto także skażoną warstwę

gleby. W działaniach tych nie brały udziału jed-

nostki PSP.

Z przestawionych powyżej powodów infor-

macja o zdarzeniu została prz ekazana do

Komedy Wojewódzkiej PSP w Krakowie oraz

Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Śro-

dowiska w Krakowie dopiero dzień po awarii,

po południu.

Schemat postępowania

Jako że w obu przypadkach uzyskane informa-

cje były bardzo nieprecyzyjne, rozpoczęto dzia-

łania wyjaśniające, zgodnie z wcześniej ustalo-

nym schematem postępowania*.

W pierwszym etapie małopolski komendant

wojewódzki PSP polecił pilne przeprowadzenie

czynności kontrolno-rozpoznawczych. Miały

one doprowadzić do wstępnego ustalenia oko-

liczności i przebiegu awarii oraz określić cha-

rakter zdarzenia, ponieważ nie każde zdarzenie

awaryjne w zakładzie przemysłowym wypełnia

ustawowe przesłanki poważnej awarii przemy-

Zakład X. Widok części instalacji

po wybuchu



Pożarnej dotyczących przeciwdziałania

poważnym awariom (w tym przemysło-

wym) i likwidacji ich skutków wymaga

opracowania i wdrożenia określonych procedur

postępowania. Tworzy się je na podstawie wie-

dzy fachowej oraz – co bardzo istotne – do-

świadczenia. Zapisy tytułu IV (poważne awarie)

ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony śro-

dowiska (DzU nr 25, poz. 150 ze zm.) są obszer-

ne i dotykają wielu zagadnień. Autorzy doku-

mentów sporządzanych dla zakładów zwięk-

szonego ryzyka (ZZR) oraz zakładów dużego ry-

zyka (ZDR), a także osoby je oceniające muszą

wykazać się specjalistyczną wiedzą z różnych

dziedzin. Przydaje się znajomość prawa, organiza-

cji i zarządzania, a także wiedza techniczna

– o systemach bezpieczeństwa czy automatyki

procesowej. Niezbędna jest orientacja w procesach

technologicznych i oczywiście rzetelna znajomość

zagadnień prewencji pożarowej oraz zasad prowa-

dzenia działań ratowniczo-gaśniczych.

Mamy nadzieję, że przedstawione w artykule

informacje dotyczące postępowania organów

PSP po wystąpieniu dwóch przykładowych

awarii przemysłowych w ZDR sprowokują

przynajmniej część czytelników do dyskusji.

Zgodnie z zapisem art. 268 ustawy POŚ „wła-

ściwe organy PSP w razie wystąpienia awarii

przemysłowej są zobowiązane do:

1) podjęcia działań operacyjno-ratowniczych

we współpracy z prowadzącym zakład;

2) zebrania informacji niezbędnych do dokona-

nia analizy awarii i sformułowania zaleceń dla

prowadzącego zakład;

3) sprawdzenia, czy prowadzący zakład podjął

wszystkie konieczne środki zaradcze;

4) opracowania zaleceń dotyczących zastoso-

wania w przyszłości określonych środków zapo-

biegawczych;

5) sprawdzenia, czy prowadzący zakład wdro-

żył zalecenia właściwego organu PSP”.

Opisane poniżej awarie przemysłowe wystą-

piły w zakładach dużego ryzyka (pierwszy

z nich nazwijmy zakładem X, a drugi zakła-

-dem Y) zlokalizowanych na terenie woje-

wództwa małopolskiego. Dlatego w myśl zapi-

su art. 3 pkt 45 lit. b ustawy POŚ organem PSP

właściwym do realizacji zadań zawartych w art.

268 był małopolski komendant wojewódzki. Ze

zrozumiałych względów informacje dotyczące

zakładów, w których doszło do zdarzenia, a tak-

że samych instalacji, substancji itd. zostaną po-

dane w sposób ogólny, bez przedstawienia

szczegółów mogących umożliwić ich identyi-

kację. Na początek zapoznajmy się z podstawo-

wymi danymi opisującymi obie awarie.

Co się wydarzyło w zakładach?

Zakład X. Podczas nocnej zmiany roboczej,

około 22.30, obsługa instalacji technologicznej

3. Co było przypuszczalną przyczyną awarii?

4. Które media brały udział w awarii?

5. Jakie są skutki awarii w aspekcie:

a) życia i zdrowia pracowników na terenie

zakładu oraz poza jego terenem,

b) środowiska,

c) mienia,

d) powstania dodatkowych zagrożeń?

6. Jakie działania podjęli pracownicy, kadra

kierownicza oraz jednostki ratownicze

w celu ograniczenia rozmiarów i skutków awa-

rii?

7. Czy są dodatkowe informacje mające zna-

czenie dla prowadzonego postępowania?

To były poważne awarie przemysłowe

W efekcie czynności kontrolno-rozpoznaw-

czych w obu przypadkach ustalono, że zaistnia-

łe zdarzenia wyczerpują znamiona poważnej

awarii przemysłowej z kilku powodów.

Zakład X: Substancja (gaz) biorąca udział

w awarii miała następujące właściwości izyko-

chemiczne:

● F + oraz R 12 – produkt skrajnie łatwopalny,

● T – toksyczny,

● R 23 – działający toksycznie przez drogi

oddechowe,

● R 48/23 – działający toksycznie przez drogi

oddechowe, stwarzający poważne zagroże-

nie zdrowia w następstwie długotrwałego

narażenia.

Do wybuchu doszło w trakcie procesu prze-

mysłowego z udziałem substancji niebezpiecz-

nej. Spowodował on nagłe zagrożenie życia lub

zdrowia ludzi lub środowiska. Jego konse-

kwencją były uszkodzenia:

● komina traktu spalinowego – zerwane zo-

stało około 1/3 wysokości obiektu o wyso-

kości 20 m (górna część), co spowodowało

zagruzowanie terenu w promieniu około

20 m,

● rurociągu odciągowego spalin,

● galerii kablowej z kablami sterowniczymi,

● podestów komunikacyjnych biegnących

wzdłuż rurociągów,

● kopuły stalowej nagrzewnicy gazu nr 4,

● rurociągów gazu do nagrzewnic i zimnego

dmuchu (zagniecenia),

● trasy impulsów sterowniczych AKPiA

i mechanizmu klap regulacyjnych stacji

mieszania gazu.

Elementem mogącym pogłębić skutki awarii

było miejsce, w którym do niej doszło (teren

zurbanizowany, w otoczeniu budynki, rurociągi

i instalacje technologiczne). Co więcej, drogą

wewnątrzzakładową biegnącą wzdłuż miejsca

awarii w normalnym trybie pracy zakładu poru-

szają się pojazdy i pracownicy.

Dwa zdarzenia awaryjne str. 10

Statystyka poważnych awarii

przemysłowych

Co mówią liczby? str. 14

Patogeny bez szans str. 18

Ściągi z administracji – cz. 2 str. 22

Prokuratorzy na pogorzeliskach str. 24

M arian M atuzik , k rzysztof P etryniak

na jednym z wydziałów stwierdziła niestabilny,

czyli niezgodny z ustaleniami technologiczny-

mi, przebieg pracy instalacji – odnotowano

znaczne wahania ciśnień roboczych. Pra-

cownicy podjęli więc działania mające przy-

wrócić obowiązujące parametry procesu tech-

nologicznego, bez przerywania jego ciągłości.

Ponieważ po pewnym czasie wystąpiły kolejne

problemy z uregulowaniem ciśnienia gazu

w instalacji, podjęto decyzję o odsunięciu

z miejsca zagrożenia pracowników i awaryj-

nym zatrzymaniu instalacji oczyszczania gazu.

Nad ranem, około 4.30, doszło do wybuchu

w kominie ciągu technologicznego oczyszcza-

nia gazu. Eksplozja nie miała konsekwencji

w postaci zdarzenia wtórnego, czyli pożaru,

więc działania ratownicze były prowadzone

przez służby zakładowe. Nie wzywano jedno-

stek PSP, nie przekazano też zgłoszenia o awa-

rii przemysłowej do Komendy Wojewódzkiej

PSP w Krakowie. Komenda została poinformo-

wana o zdarzeniu tego dnia po południu przez

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska

w Krakowie.

Zakład Y. Na zmianie popołudniowej mistrz

zmianowy – pracownik o wieloletnim doświad-

czeniu – przystąpił do sporządzenia mieszanki

substancji chemicznych potrzebnych w dal-

szym procesie technologicznym. W trakcie tej

operacji popełnił błąd, co doprowadziło do

zgromadzenia w zbiorniku technologicznym

około 8 Mg mieszaniny substancji niebezpiecz-

nych. Powstała mieszanka ze względu na swój

skład chemiczny nie nadawała się do dalszego

wykorzystania. Pracownik nie powiadomił

o zaistniałej sytuacji przełożonych. Podjął de-

cyzję o samowolnym opróżnieniu zbiornika

technologicznego z zawartości, przelewając ją

do kolejno podstawianych paletopojemników.

Zawartość pięciu paletopojemników została

fot. Marian Matuzik (4)

słowej zawarte w art. 3 pkt 24 w związku

z pkt 23 ustawy POŚ.

Przypomnijmy, że art. 3 pkt 23 opisuje po-

ważną awarię jako „zdarzenie, w szczególności

emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie

procesu przemysłowego, magazynowania lub

transportu, w których występuje jedna lub wię-

cej niebezpiecznych substancji, prowadzące do

natychmiastowego postania zagrożenia życia

lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powsta-

-nia takiego zagrożenia z opóźnieniem”. Art. 3

pkt 24 jako poważną awarię przemysłową

przyjmuje zaś „poważną awarię w zakładzie”.

W obu zakładach czynności kontrolno-ropoz-

nawcze przeprowadzili przedstawiciele Sekcji

Monitorowania i Prognozowania Zagrożeń Wy-

działu Kontrolno-Rozpoznawczego KW PSP

w Krakowie. Zakres ich działań obejmował

wstępne ustalanie nieprawidłowości, które przy-

czyniły się do powstania pożaru oraz okoliczno-

ści jego rozprzestrzeniania się, a także rozpozna-

nie innych miejscowych zagrożeń.

Zawiadomienia o przystąpieniu do czynności

zostały doręczone w dniu ich rozpoczęcia, na

podstawie art. 23 ust. 7 ustawy o PSP. Na po-

trzeby tego typu czynności kontrolno-rozpo-

znawczych opracowano zestaw podstawowych

pytań. Strona kontrolowana otrzymała go

w pierwszym dniu kontroli. Zestaw ten jest

oczywiście modyikowany, w zależności od

charakteru zdarzenia, jego miejsca oraz stopnia

szczegółowości uzyskanych wcześniej infor-

macji. W tym przypadku zespół kontrolującego

wystosował następujące pytania:

1. Jakie było miejsce i okoliczności zdarze-

nia (awarii)?

2. Jak wyglądał przebieg procesu alarmowa-

nia i informowania o awarii służb ratowniczych

wewnętrznych oraz zewnętrznych?

Zakład X. Wybuch spowodował

m.in. uszkodzenia górnej części komina

traktu spalinowego. Komin miał wysokość

20 m. Zerwane zostało około 1/3.

Na zdjęciu widok miejsca urwania części

komin 



2/2011

Psychologia w służbie

Uporać się ze stratą str. 26

Szkolenie

ROZPOZNAWANIE ZAGROŻEŃ

Jak to robią inni

Z uwagi na specyicz-

ne warunki panujące

w spalarni (wysoka

temperatura) zainsta-

lowano czujki ter-

miczne. Jeżeli któraś

z nich zostanie wzbu-

dzona, informacja ta

sygnalizowana jest w

pomieszczeniu BMS,

gdzie 24 godziny na

dobę monitorowane

są parametry obiektu.

Na alarm pierwszego

stopnia mogą zare-

agować pracownicy

ochrony, jeżeli system

wejdzie w alarm dru-

giego stopnia, wów-

czas automatycznie

powiadomiona zosta-

je jednostka PSP,

z którą Instytut jest

połączony. W razie

alarmu automatycznie

z drzwi zdjęte zostają

blokady i pracownicy

znajdujący się w za-

grożonych strefach

mogą swobodnie opu-

ścić je wyjściami awaryjnymi. Każda strefa po-

żarowa oddzielona jest od sąsiedniej drzwiami

pożarowymi o odporności ogniowej 60 min.

Całkowita powierzchnia kompleksu labora-

toryjnego wynosi 55 415,4 m 2 . Jako że jest on

przeznaczony jest dla więcej niż pięćdziesięciu

osób, w związku z tym wyjścia ewakuacyjne

muszą otwierać się na zewnątrz. W części

głównej budynku laboratoryjnego są dwie obu-

dowane klatki schodowe wyposażone w system

oddymiania oraz drzwi o odporności ogniowej

EL60 prowadzące bezpośrednio na zewnątrz.

Na parterze istnieje również możliwość wyjścia

z pomieszcze przez

drogę ewakuacyjną

biegnącą w dwóch

kierunkach – bez-

pośrednio na ze-

wnątrz lub do są-

siedniej strefy po-

żarowej. Z po-

mieszczeń tech-

nicznych PCL2 na

pierwszym piętrze zapewniono ewakuację

w jednym kierunku poprzez zewnętrzne klatki

schodowe znajdujące się w szczycie budynku.

Drzwi do klatek schodowych otwierają się

w kierunku ewakuacji.

W zwierzętarni doświadczalnej o powierzch-

ni użytkowej 3407 m 2 zlokalizowano dwa wyj-

ścia ewakuacyjne. Jedno bezpośrednio na ze-

wnątrz budynku po stronie północno-zachodniej,

drugie wyjście w korytarzu czystym. Prowadzi

ono do sąsiedniej strefy pożarowej. Odległość

od najdalszego stanowiska dla zwierząt do wyj-

ścia ewakuacyjnego to 50 m, jednak ze wzglę-

dów na fakt, że przetrzymywane zwierzęta

mogą być lub są nosicielami groźnych chorób,

nie zaleca się ich ewakuacji w razie pożaru.

Na terenie Instytutu oraz wokół niego zain-

stalowano kamery, z których obraz odczytywa-

ny jest w pomieszczeniu BMS oraz w budynku

ochrony izycznej. Funkcjonuje również dźwię-

kowy system ostrzegania o pożarze, podzielony

na strefy, w których umieszczone zostały czuj-

niki przeciwpożarowe oraz ROP-y (włączniki

uruchamiane ręcznie przez pracowników po

wykryciu pożaru).

Do celów pożarowych wykorzystywana jest

woda z sieci miejskiej. Hydranty umieszczono

na zewnątrz oraz wewnątrz budynków. Woda

zasilająca hydranty wewnętrzne dodatkowo

przechodzi przez zespół pomp podnoszących

jej ciśnienie do 6 barów.

Wszyscy pracownicy PIWet-PIB, zapoznając

się z miejscem pracy przechodzą szkolenie

z zakresu bezpieczeństwa pożarowego, prowa-

dzone są przez wykwaliikowanego specjalistę

z Państwowej Straży Pożarnej. Prowadzone są

również ćwiczenia przeciwpożarowe z udzia-

łem pracowników Instytutu, straży pożarnej

z Zakładów Azotowych Puławy oraz Policji.

Dezynfekcja

Do dekontaminacji pomieszczeń laboratoryj-

nych w PIWet-PIB Puławach wykorzystuje się

generator H2O2, irmy Bioquell. Jest to mobilny

system niskotemperaturowej dezynfekcji i ste-

rylizacji pomieszczeń o maksymalnej kubatu-

rze 500 m 3 . Środkiem aktywnie działającym

wykorzystywanym w systemie jest nadtlenek

wodoru w stanie gazowym o stężeniu od 30 do

35 proc. Istotą metody jest kontrolowane odpa-

rowanie perhydrolu i uzyskanie w obszarze de-

kontaminacji cienkiej warstwy mikrokondensa-

cji. Warstwa ta, zwana ilmem, przywiera do

powierzchni. System optymalizuje proces po-

przez nieustanne monitorowanie parametrów

środowiska, takich jak wilgotność, temperatura,

stężenie oraz czas.

Podczas pracy generatora można wyróżnić

cztery fazy dekontaminacji, tj. kondycjonowa-

nie, gazowanie, przetrzymanie i aerację.

Zaletą tej metody jest szerokie spektrum

działania biobójczego oraz wysoka kompaty-

bilność materiałowa. Podczas dwuletniej eks-

ploatacji systemu w PIWet-PIB, po przeprowa-

dzeniu blisko sześćdziesięciu dekontaminacji

pomieszczeń o kubaturze do 250 m 3 w różnych

warunkach temperaturowych oraz w zakresie

wilgotności względnej wahającej się od 30 do

75 proc., system wykazał wysoką skuteczność

jącego przechodzą

przez urządzenie

rozdrabniające,

gdzie uzyskuje się

odpowiedni stopień

ich rozdrobnienia.

Dzięki zastosowa-

niu mieszadła me-

chanicznego zbior-

nik utrzymuje małe

części stałe w za-

wieszeniu. Zbiornik ten jest odpowietrzany

i w normalnych warunkach pracuje jako bezci-

śnieniowy. Ścieki ze zbiornika rozdrabniającego

przepompowywane są do zbiornika magazynu-

jącego, a następnie traiają do zbiornika/ów pro-

cesowych. – System zaprojektowano tak, aby

zminimalizować ryzyko wystąpienia zatorów

oraz zapewnić ochronę podczas prowadzenia

prac oczyszczenia wnętrza zbiorników i rurocią-

gów przesyłowych – dodaje Adam Skorupski.

Do procesu wykorzystana została para wod-

na uzyskana w procesie spalania odpadów

w instalacji termicznego przekształcania. Ste-

rylizacja następuje w temperaturze 95 st. C

i trwa 60 min. Po niej ścieki zostają schłodzone

do temperatury poniżej 30 st. C i wypompowa-

ne do miejskiej sieci kanalizacyjnej.

W razie awarii i braku możliwości wytwarza-

nia pary ścieki mogą być inaktywowane che-

micznie poprzez dodawanie na przykład ługu

sodowego, który przed

zrzutem ścieków do

kanalizacji jest neu-

tralizowany.

W Instytucie znaj-

duje się również in-

stalacja termicznego

przekształcania od-

padów niebezpiecz-

nych. Traiają tu odpo-

wiednio zabezpieczone

odpady laboratoryjne,

które zostały wcześ-

niej poddane proceso-

wi autoklawowania

oraz zwłoki zwierząt

po dezynfekcji che-

micznej lub termicz-

nej.

W Instytucie działają cztery niezależne linie energetyczne –

przełączanie z jednej na drugą trwa milisekundę i jest

nieodczuwalne nawet przez najczulszy aparat tu pracujący.

W razie awarii wszystkich linii uruchomiony zostaje zespół

UPS-ów, które mogą podtrzymywać zasilanie przez 40 minut.

W ciągu dwóch minut od czasu zaniku zasilania automatycz-

nie uruchamia się agregat prądotwórczy o mocy 1 MW.

ROZPOZNAWANIE ZAGROŻEŃ

Jak to robią inni

biobójczą. Skuteczność dekontaminacji każdo-

razowo potwierdzana jest testami mikrobiolo-

gicznymi z wykorzystaniem bakterii Geo-

bacillus stearothermophilus rozmieszczanymi

w dekontaminowanym pomieszczeniu. – Prosta

obsługa systemu, możliwość sterowania po-

przez zastosowanie zewnętrznego panelu kon-

trolnego umożliwiającego stały wgląd w para-

metry oraz możliwość udokumentowania

przebiegu procesu sprawia, że system staje się

niezbędnym narzędziem pracy w nowoczesnym

laboratorium badawczym – mówi mgr inż.

Adrian Skorupski, odpowiedzialny za bezpie-

czeństwo biologiczne Instytutu.

Ścieki powstające w strefach o klasie herme-

tyczności III (zwierzętarnia doświadczalna oraz

laboratoriom PCL3) zbierane są do wstępnych

zbiorników magazynujących. Odpady stałe

z toalet i obszarów przechowywania zwierząt

przed skierowaniem ich do zbiornika magazynu-

Państwowy Instytut Weterynaryjny-

Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

to największa i najnowocześniejsza tego

typu placówka w naszym kraju. Aby badane

tu w patogeny nie stanowiły zagrożenia dla

pracowników i otoczenia, muszą zostać

zachowane najwyższe standardy

bezpieczeństwa – na etapie ich transportu,

badania, segregowania i wreszcie utylizacji

odpadów. Niezwykle istotne jest również

oczyszczanie ścieków, które dostają się

do otoczenia oraz oczyszczanie powietrza

odprowadzanego z laboratoriów.

A gnieszkA W ójcik

Patogeny

bez szans

być potraktowane. Żółta wskazuje na odpady

chemiczne, niebieska – wymaga autoklawowa-

nia w temperaturze 121 st. C przez 30 minut,

a czerwona – w 134 st. C przez godzinę.

Odpady te dostają się do brudnego korytarza

specjalnymi śluzami. Te zaś mają podwójne

drzwi, działające na zasadzie interlocku, ich

jednoczesne otwarcie jest niemożliwe. Osoba

zbierająca odpady ma kontakt z poszczególny-

mi laboratoriami jedynie za pomocą tych śluz.

Dodatkowo do wprowadzania próbek materiału

biologicznego w streie PCL3 zamontowano

śluzy podawcze wyposażone w iltry hepa oraz

iltry UV.

Skrzydło wirusologii i bakteriologii ma

wspólny korytarz brudny, PCL3 osobny. Tutaj

jest najwięcej powierzchni zmywalnych, z któ-

rych w łatwy sposób można usunąć ewentualne

patogeny, dlatego nie ma kaloryferów, a zain-

stalowano ogrzewanie podłogowe.

Kiedyś o bezpieczeństwie budynków labora-

toryjnych świadczyła ich szczelność i herme-

tyczność. Obecnie ten pogląd został zmodyi-

kowany. – Okazuje się, że bezpieczeństwo

można zachować wtedy, gdy występuje różnica

ciśnienia atmosferycznego między poszczegól-

nymi pomieszczeniami. Dlatego w naszych la-

boratoriach za pomocą systemu klap utrzymy-

wane jest podciśnienie. Największe, -60 Pa,

w pomieszczeniach, w których znajdują się po-

tencjalnie najbardziej niebezpieczne substancje

– mówi dr hab. Tadeusz M. Wijaszka,

prof. nadzw., dyrektor Instytutu. W każdym

z pomieszczeń w ciągu dnia przynajmniej dwa-

naście razy na godzinę odbywa się wymiana

powietrza.

Pracownik pracujący w skrzydle PCL3 musi

zachować szczególną ostrożność. Wejście do

tego skrzydła chronione jest kodem biome-

trycznym linii papilarnych. Kamery z syste-

mem podczerwieni umożliwiają dodatkową

identyikację osób wchodzących zarówno

w dzień, jak i w nocy.

Przed wejściem do

laboratorium

Osoby wykonujące badania, podczas których stykają się

z patogenami – wirusami lub bakteriami niebezpiecznymi

dla ludzi, na przykład AH1N1, chronione są specjalnymi

indywidualnie wentylowanymi kombinezonami, w których

wytwarzane jest stałe nadciśnienie. Gwarantują one

bezpieczeństwo obsłudze w razie uszkodzenia kombinezonu

– dzięki nadciśnieniu patogen nie będzie miał styczności

ze skórą człowieka.

pra-

cownik pozostawia

w szatni wszystkie

rzeczy osobiste i za-

kłada specjalny far-

tuch oraz obuwie la-

boratoryjne. W kory-

tarzu czystym poru-

sza się w niebieskim

fartuchu, a w samym

laboratorium – w zielonym. Po opuszczeniu

miejsca pracy, zanim wyjdzie na zewnątrz, bie-

rze prysznic. Drzwi w pomieszczeniach, w któ-

rych przebywa, otwierają się na zasadzie inter-

locku – otwarcie jednych blokuje i uniemożliwia

otwarcie kolejnych. W razie alarmu pożarowe-

go blokady na drzwiach zostają automatycznie

wyłączone.

W Instytucie działają cztery niezależne linie

energetyczne – przełączanie z jednej na drugą

trwa milisekundę i jest nieodczuwalne nawet

przez najczulszy aparat tu pracujący. W razie

awarii wszystkich linii uruchomiony zostaje ze-

spół UPS-ów, które mogą podtrzymywać zasi-

lanie przez 40 minut. W ciągu dwóch minut od

czasu zaniku zasilania automatycznie urucha-

mia się agregat prądotwórczy o mocy 1 MW. W

Instytucie są trzy takie agregaty, uruchamiane

automatycznie.

Badanie zwierząt

Do laboratorium traiają zwierzęta zdrowe,

przeznaczone do badań kontrolnych oraz poten-

cjalnie zarażone, które po badaniu poddawane

są eutanazji. Badania zwierząt odbywają się

w specjalnie wydzielonych sektorach budynku

wielofunkcyjnego, w którym zachowane są naj-

wyższe standardy bezpieczeństwa biologiczne-

go. Znajduje się w nim pięć pomieszczeń,

w których umieszczane są duże zwierzęta i pięć

pomieszczeń dla zwierząt małych. Zanim zwie-

rzę znajdzie się w odpowiednim boksie, prze-

Patogeny

bez szans

Samochód strażacki. Konspekt

zajęć dydaktycznych str. 27

 Śluza podawcza, przez którą

przekazywane są substancje i odpady

z laboratorium kierowane do sterylizacji

chodzi przez kolejne wzajemnie ryglowane

śluzy. Prąd powietrza przepływa z zewnątrz do

śluz i ze śluz do pomieszczeń zwierząt, a na-

stępnie do tzw. korytarza brudnego skąd odpro-

wadzane jest przez system iltrów absolutnych

do atmosfery. Dzięki temu skażone powietrze

nie wydostaje się na zewnątrz.

Osoby wykonujące badania, podczas których

stykają się z patogenami – wirusami lub bakte-

riami niebezpiecznymi dla ludzi, na przykład

AH1N1, chronione są specjalnymi indywidual-

nie wentylowanymi kombinezonami, w których

wytwarzane jest stałe nadciśnienie. Gwarantują

one bezpieczeństwo obsłudze w razie uszko-

dzenia kombinezonu – dzięki nadciśnieniu pa-

togen nie będzie miał styczności ze skórą czło-

wieka. W tym skrzydle występują również

śluzy osobowe, które umożliwiają przeprowa-

dzenie prowadzenie badań nad różnymi patoge-

nami w tym samym czasie. Aby wyeliminować

skażenie krzyżowe, osoba wykonująca badania

w kilku różnych pomieszczeniach musi za każ-

dym razem przed opuszczeniem pomieszczenia

wziąć prysznic oraz zmienić kombinezon

ochronny.

W prosektorium nie ma tzw. korytarza czy-

stego, jest natomiast korytarz obwodowy brud-

ny, którym zwierzęta transportowane są do

ubojni, czyli pomieszczenia, gdzie dokonuje się

eutanazji, a następnie na salę sekcyjną i do spa-

larni. W sali sekcyjnej podciśnienie powie-

cesu następuje dopalenie, temperatura w termo-

reaktorze sięga wtedy 1140 st. C. Aby nie prze-

kraczać standardów emisyjnych, prowadzony

jest ciągły monitoring składu gazu wypuszcza-

nego ze spalarni do atmosfery. – Traiają tam

spaliny, których skład nie przekracza narzuco-

nych nam standardów emisyjnych – mówi

Adrian Skorupski. Energię powstałą w wyniku

spalania należy wykorzystać lub w bezpieczny

sposób wprowadzić do otoczenia. – Dlatego w

specjalnym kotle parowym wytwarzamy parę,

którą wygrzewamy ścieki lub używamy do na-

wilżania powietrza w pomieszczeniach labora-

toryjnych. Możemy również schłodzić parę do

kondensatu, skroplić ją i ponownie wykorzystać

– dodaje.

Nad laboratoriami znajdują się piętra tech-

niczne, gdzie umieszczono m.in. zespół iltrów

czyszczących powietrze, które się z nich wydo-

staje.

 Korytarz czysty laboratorium PCL3

laboratorium z prysznicami wymaganymi

przepisami bhp. Prysznice rozmieszczone

są co 20 m, pozwalają pracownikom

na zmycie z siebie substancji żrących

czy duszących w razie przypadkowego

zalania się nimi

Ratownictwo i ochrona ludności

Radiowcy o strażakach str. 32

Ziemia niczyja w ratownictwie

chemicznym str. 35



trza wynosi –90 Pa, a nad całym stołem sek-

cyjnym następuje przepływ laminarny (przepływ

uwarstwiony powietrza, w którym kolejne jego

warstwy nie ulegają mieszaniu) oraz iltry hepa

iltrujące powietrze. Wszystkie powierzchnie

sali są zmywalne i łatwe w dezynfekcji.

O bszarem działania Instytutu są badania

kurtynami powietrza, gwa-

rantującymi, iż badany pato-

gen nie wydostanie się na

zewnątrz. Każde z pomiesz-

czeń w tym skrzydle ma

własną wentylację, która

– w razie konieczności

– może zostać wyłączona,

izolując pomieszczenie lub

zespół pomieszczeń. W taki

system wentylacyjny wypo-

sażony jest również budy-

nek wielofunkcyjny, w któ-

rym przeprowadza się bada-

nia na zwierzętach.

Bezpieczeństwo biologiczne

Próbki traiające do Instytutu są kodowane

w taki sposób, by osoby je badające nie wie-

działy, skąd pochodzą. Po oznakowaniu i prze-

pakowywaniu pod specjalną komorą biologicz-

ną w szczelny pojemnik transportowane są do

odpowiedniego laboratorium.

Każde ze skrzydeł obiektu, w którym prze-

prowadza się badania, zbudowane zostało na

podobnej zasadzie. Przez jego środek przebiega

korytarz (czysty), na którym nie może znajdo-

wać się nic niebezpiecznego dla ludzi czy zwie-

rząt. Z niego wchodzi się do poszczególnych

laboratoriów, tzw. unitów, w których przepro-

naukowe i prace nad nowymi rozwiąza-

niami technicznymi i organizacyjnymi

w zakresie ochrony zdrowia zwierząt

i proilaktyki chorób odzwierzęcych, higieny

i toksykologii żywności pochodzenia zwierzę-

cego i środków żywienia zwierząt oraz ochrony

środowiska.

PIWet-PIB zatrudnia ponad pięćset osób,

prawie czterysta ma wyższe wykształcenie

i zajmuje się pracą badawczą. Instytut jest

ośrodkiem referencyjnym badającym m.in.

wściekliznę, tutaj przeprowadza się badania

wykrywające BSE (chorobę szalonych krów),

gruźlicę i brucelozę, grypę ptaków czy wirus

AH1N1. Tutaj znajduje się sekcja anatomii pa-

tologicznej, prowadzone są badania nad wiru-

sem zachodniego Nilu i różnorodne analizy

chemiczne – na przykład wykrywające melani-

nę w żywności. Instytut jako jedyny w Polsce

zajmuje się wykrywaniem dioksyn.

W kompleksie budynków zajmowanych

przez puławski ośrodek znajduje się m.in. od-

dział wirusologii i mikrobiologii, zwierzętarnia

doświadczalna, w której wykonywane są bada-

nia na zwierzętach, a także budynek PCL3,

gdzie bada się patogeny najbardziej niebez-

pieczne dla środowiska. Jest to sektor pod spe-

cjalnym nadzorem, badania wykonuje się tu

w pomieszczeniach oddzielonych specjalnymi

W sali sekcyjnej podciśnienie powietrza wynosi -90 Pa, a nad

całym stołem sekcyjnym następuje przepływ laminarny

(przepływ uwarstwiony powietrza, w którym kolejne jego

warstwy nie ulegają mieszaniu) oraz iltry hepa iltrujące

powietrze. Wszystkie powierzchnie sali są zmywalne i łatwe

w dezynfekcji.

Powietrze przechodzi przez system preil-

trów i iltrów hepa. Pierwszy dokonuje zgrub-

nego czyszczenia, a drugi to działające nieza-

leżnie od siebie hepa iltry H14, tzw. absolutne,

zatrzymujące wszystkie bakterie i wirusy znaj-

dujące się w zasysanym powietrzu. Przed i za

iltrem znajdują się czujniki sygnalizujące

sprawność iltra Jeżeli między nimi jest właści-

wa wartość różnicy ciśnień, oznacza, że działa-

ją prawidłowo, jeśli jej nie ma – zapala się kon-

trolna lampka i wtedy taki iltr natychmiast

zostaje wymieniony.

W komorze gazo-

wania temperatura

sięga 850-900 st. C.

W niej następuje zga-

zowanie substancji

przeznaczonych do

utylizacji przy ogra-

niczonym dostępie

tlenu. Pod koniec pro-

Zwierzętarnia ma własne pomieszczenie

BMS (Building Managment System), w którym

monitoruje się wszystkie parametry pomiesz-

czeń wchodzących w jej skład.

Bezpieczeństwo pożarowe

W każdym z laboratoriów znajdują się punkto-

we czujki dymowe, umieszczone w suicie.



Piętro techniczne 

Oczyszczlnia ścieków 



 Generator H 2 O 2 służący

do dekontaminacji pomieszczeń

laboratoryjnych

Spalarnia



wadza się odpowiednie badania. Dookoła nich

znajduje się tzw. brudny korytarz. Nim z labo-

ratorium transportowane są odpady oraz mate-

riały, substancje lub przyrządy, które muszą

zostać poddane sterylizacji w autoklawie (her-

metycznie zamkniętym zbiorniku do ogrzewa-

nia pod wysokim ciśnieniem). Worek lub po-

jemnik opuszczający laboratorium jest opisany

etykietą oraz oznaczony plombą odpowiednie-

go koloru, dzięki której wiadomo, w jaki spo-

sób znajdujące się w nim substancje powinny

2/2011

Technika

2/2011

Strażackie zakupy AD 2010 – cz. 1

Pojazdy ratowniczo-gaśnicze str. 36

Wymagania dla kabli str. 40

36 Rok rekordowych zakupów

Prawo w służbie

TECHNIKA



tak by zapewnić ich prawidłową eksploatację, tj. odpowiednie warunki

chłodzenia silników, odprowadzanie spalin do góry (osłona tłumika i rury

wydechowej), możliwość uzupełniania paliwa oraz przeprowadzania

podstawowej obsługi technicznej. Znajdujące się tu dwie nasady ssawne

110 mm zostały połączone z motopompami elastycznymi króćcami,

co pozwala na ssanie wody ze zbiornika. Zastosowanie takiego rozwiąza-

nia umożliwia również okresowy demontaż motopomp. W skrytce prze-

wożone są też odcinki węży tłocznych i armatura wodna.

Pomiędzy błotnikiem ostatniej osi a tylną zabudową zamontowano

bliźniaczo, dwie po prawej i lewej stronie, cztery nasady umożliwiające

opróżnianie zbiornika z zaworami 110 mm. Dzięki nim możliwy jest tak-

że pobór wody o wydatku do 6000 l/min przez autopompy samochodów

gaśniczych.

Oświetlenie wewnętrzne obu skrytek zapewniają listwy LED. Naczepę

wyposażono również w demontowane urządzenie do dystrybucji wody ze

zbiornika za pomocą dziesięciu kranów nalewowych. Ma ono formę rury

– kolektora zaopatrzonego w krany zasilane grawitacyjnie z nasad zasila-

jących. Dodatkowo po bokach w cylindrycznych pojemnikach przewożo-

ne są węże ssawne.

Prawidłowe oświetlenie pojazdu podczas działań nocą zapewnia sie-

dem relektorów pola pracy irmy Hella, każdy o mocy 75 W, zamonto-

wanych na relingach biegnących wzdłuż górnej części zbiornika. Włącza

się je z tablicy sterującej. Pozwalają one także na oświetlenie nasad zasi-

lających, drabinki, pomostu roboczego przy włazie rewizyjnym oraz sta-

nowiska obsługi motopompy. Poza tym naczepę wyposażono w niebie-

skie światła ostrzegawcze pojazdu uprzywilejowanego. Dwie lampy

umieszczono z tyłu, po lewej i prawej stronie, na górze zabudowy, po-

środku zamontowano dodatkowo falę świetlną.

W jednostkach ratowniczo-gaśniczych PSP znajduje się zaledwie dzie-

więć (łącznie z omówionymi) tego rodzaju zestawów. Są to: Renault

Magnum 480.19 (4x2) z naczepą irmy Stokota o pojemności 26 tys. l

(ISS Wawrzaszek), Mercedes-Benz Actros 1844 LS (4x2) z naczepą ir-

my Pro-Wam o pojemności 20 tys. l (Dom Samochodowy Germaz),

dwa pojazdy Mercedes-Benz Actros 1844 LS (4x2) z naczepą irmy Pro-

Wam o pojemności 25 tys. l (Dom Samochodowy Germaz), dwa pojazdy

Mercedes-Benz Actros 2644 LS (6x4) z naczepą irmy Pro-Wam o po-

jemności 25 tys. litrów (Dom Samochodowy Germaz), Mercedes-Benz

Actros 3344 AS (6x6) z naczepą irmy Pro-Wam o pojemności 28 tys. l

(Dom Samochodowy Germaz) oraz dwie Scanie G4404x4HHA (4x4)

z naczepą irmy Stokota o pojemności 24,5 tys. l (ISS Wawrzaszek).

Mercedes-Benz Actros 3341 AK (6x6)

W grupie samochodów ratowniczo-gaśniczych ze względu na wyjątkowy

design i czerwono-graitową barwę zwraca uwagę ciężki samochód ra-

towniczo-gaśniczy na uterenowionym podwoziu Mercedes-Benz Actros

3341 AK (6x6). Pojazd wyprodukowany przez kielecką irmę Moto-

Truck traił do JRG PSP w Sulęcinie.

Napędzany jest sześciocylindrowym, rzędowym, czterosuwowym sil-

nikiem z turbodoładowaniem o maksymalnej mocy 300 kW, spełniają-

cym normę Euro 5. Pojazd ma krótką, jednomodułową, dwudrzwiową

kabinę – trzymiejscową, w układzie 1+1+1. Niezależne ogrzewanie za-

pewnia jej urządzenie Webasto. Napęd na wszystkie osie przenoszony

jest za pomocą szesnastobiegowej (16+1), mechanicznej, synchronizo-

wanej skrzyni biegów z blokadą przedniego i tylnego mostu oraz między-

osiową.

Podwozie pojazdu chroni instalacja zraszaczowa składająca się

z sześciu zraszaczy, podających wodę lub pianę ciężką. Dwa z nich

umieszczone zostały z przodu pojazdu, pozostałe cztery w środkowej

części podwozia i w okolicach kół tylnych (po dwa).

Nadwozie to zabudowa mieszana klasyczno-kompozytowa.

Szkielet wykonany jest ze spawanych proili ze stali nierdzew-

nej, poszycie zewnętrzne z kompozytu poliestrowego, nato-

miast poszycie wewnętrzne z aluminiowej blachy anodowa-

nej. Podesty pokryte zostały aluminiową blachą rylowaną.

Ma ono siedem skrytek sprzętowych – po trzy z każdej strony

pojazdu i tylną, w której znajduje się przedział pompowy. Wszystkie

skrytki zamykane są żaluzjami aluminiowymi, wyposażone zosta-

ły w mechaniczne układy ryglujące. Dodatkowo na dole znajdu-

ją się cztery klapy otwierane do dołu, które jednocześnie pełnią

funkcję podestów roboczych, umożliwiających łatwy dostęp do

sprzętu umieszczonego na górnych półkach.

Dach nadwozia, wykonany w formie podestu roboczego, został

pokryty blachą aluminiową. Wejście na niego umożliwia drabin-

ka aluminiowa zamontowana z tyłu po lewej stronie. W tylnej

części dachu mieści się stacjonarne działko wodno-pianowe

z delektorem Alco HH 366 o wydajności 3200 l/min przy

ciśnieniu 8 barów, z którego wodę można podać na odległość

70 m, a pianę – na 60 m.

Zbiornik na wodę ma pojemność 8800 l, umieszczony został

w środkowej części nadwozia. Jest izolowany termicznie i ma

wewnętrzne falochrony. Wykonano go z kompozytu szklano-

-poliestrowego. Zbiornik na środek pianotwórczy, zrobiony

z tego samego materiału, ma pojemność 1055 l.

Dwustopniowa, odśrodkowa autopompa marki Ziegler

FP 10-6000-2H/FPH 40-250-3 umieszczona została z tyłu nad-

wozia i ma wydajność 6800 l/min przy ciśnieniu 8 barów lub

250 l/min przy ciśnieniu 40 barów. Wyposażono ją w sześć nasad tłocz-

nych: 2 x 110 mm i 4 x 75 mm, cztery nasady zasilające (tankowania

hydrantowego): 2 x 110 mm i 2 x 75 mm oraz trzy nasady ssawne

110 mm umieszczone z tyłu. W przedziale pompowo-sprzętowym za-

montowane zostało również zwijadło szybkiego natarcia z gumowym

Ostatecznie bez równoważnika str. 42

Wojewódzki CPR str. 45

Historia i tradycje

 Imponująco prezentuje

się oświetlenie samochodu

Dodatkowo samochód został wyposażony

w zamontowany na przedniej ścianie nadwozia

za kabiną sterowany elektrycznie pneumatycz-

ny maszt oświetleniowy o mocy 4 x 500 W,

a także agregat prądotwórczy 2,2 kVA.

Za miesiąc zaprezentuję najciekawsze samo-

chody specjalne.

wężem wysokociśnieniowymo długości 60 m,

zakończone prądownicą.

Prawidłowe oświetlenie pojazdu podczas

działań nocą zapewnia siedem lamp pola pracy

(po trzy z każdej strony) wmontowanych po

bokach w górnej części nadwozia i jedna

umieszczona z tyłu, a także lampy typu LED.



Przedział autopompy z widocznymi

nasadami ssawnymi 110 mm 

Stacjonarne działko wodno-pianowe Alco 

REKLAMA

St. bryg. Paweł Frątczak jest rzecznikiem prasowym

komendanta głównego PSP

Autopogotowie Benz-Gaggenau str. 47

Nie całujmy kobiet w rękę str. 48

„Benemerenti”dla strażaków str. 52

Stałe pozycje

Kalejdoskop str. 3

Poglądy i opinie str. 4

Flesz str. 5

Przegląd wydarzeń str. 50, 51, 52, 53

www.poz@rnictwo str. 50

Klub Maniaków Miniatur str. 51

Służba i wiara str. 52

Krzyżówka ratownicza str. 54

Straż na znaczkach str. 54

Postscriptum str. 55

2/2011

HISTORIA I TRADYCJE

O tym, co w służbie wypada, a co nie – w rozmowie z bryg. Mariuszem Toporowskim,

dowódcą pododdziałów szkolnych w Szkole Głównej Służby Pożarniczej.

Nie całujmy kobiet w rękę

nie. Bywa, że strażacy czują się jak odmieńcy,

bo przecież reszta uczestników mszy zachowu-

je się zgoła odmiennie

Kiedyś mój kolega strażak, który podczas

różnych oicjalnych uroczystości miał

za zadanie robić zdjęcia, narzekał, że

czapka mu przeszkadzała, a bez niej

czułby się niezręcznie, bo wszyscy wokół

w pełnej gali.

– Zachowajmy zdrowy rozsądek. Jeśli czap-

ka przeszkadza w robieniu zdjęć, nie nośmy jej.

W końcu komicznie mogłaby wyglądać ciągła

„walka” ze spadającą rogatywką. Lepiej unikać

takiej niezręczności.

Na temat samego noszenia munduru też

można ponarzekać...

– Ubolewam, że w Państwowej Straży

Pożarnej dopuszcza się mieszanie sortów mun-

durowych, choćby munduru służbowego z wyj-

ściowym czy munduru koszarowego ze służbo-

wym. W wojsku czegoś takiego się nie robi, ale

my mamy inne spojrzenie, nasze przepisy ze-

zwalają na to głównie ze względów ekonomicz-

nych. Teraz przyszedł dobry czas, żeby pomy-

śleć o zmianach, ponieważ pracuje zespół do

spraw umundurowania, być może uda mu się

przekonać przełożonych do zaniechania mie-

szania sortów mundurowych. Mamy też pew-

nego rodzaju problem z umundurowaniem ko-

biet. Za krótkie spódnice, przepisy tak naprawdę

nie precyzują ich długości, panie narzekają też

na niewygodne kapelusze. Podzielam opinię, że

należałoby się zastanowić nad wprowadzeniem

rogatywek do umundurowania kobiet. W woj-

sku kobiety noszą i spodnie, i rogatywki, i buty

trzewiki bukatowe z gwoździami. W Polsce

często padają zarzuty, że to niekobiece, że po-

winno się zachować różnice w umundurowa-

niu. A czy wie pani, jak powinna wyglądać po-

stawa zasadnicza kobiety np. w mundurze

wyjściowym?

Pewnie jest to gdzieś szczegółowo

opisane.

– U mężczyzn to proste – ręce wzdłuż spodni,

środkowy palec na ich szwie. Tak też tłumaczy-

łem pewnej koleżance. Ona przyjęła to za dobrą

monetę, po czasie coś mnie tknęło i sprawdzi-

łem, jak wygląda spódnica do munduru wyj-

ściowego. Okazało się, że ma szew z tyłu

(śmiech). To jest kolejny przykład, że przepi-

sów nie da się stosować literalnie, albo że trze-

ba je doprecyzować w stosunku do pań. Kolejna

sprawa: kobiety nie mają określonego wzoru

półbutów wyjściowych i służbowych, więc

w praktyce spotykamy się z różnymi modelami.

Szkoda, bo kiedyś przepisy regulowały tę kwe-

stię. Mężczyźni zresztą też nie zawsze noszą

przepisowe półbuty.

Czy biżuteria jest dozwolona?

– Mówimy, że strażak powinien wyglądać

schludnie. Co to znaczy? To pytanie zadaje mi

prawie każdy student. Dla mnie schludny zna-

czy ogolony, z krótko przystrzyżonymi włosa-

mi, dbający o umundurowanie. Zdaję sobie

sprawę, że to pojęcie dość subiektywne, każdy

może je interpretować inaczej. Chciałbym,

żeby było precyzyjnie objaśnione, jak w regula-

minie Sił Zbrojnych: „żołnierz powinien mieć

włosy (wąsy i brodę) schludnie i krótko ostrzy-

żone, kobiety na czas pełnienia służby, wyko-

nywania ćwiczeń powinny mieć tak upięte wło-

sy, aby nie przeszkadzały podczas wykonywania

czynności służbowych”. Tłumaczymy student-

kom, że bezpieczniej schować włosy pod

odzież specjalną ze względu na przepisy bhp

w służbie. Makijaż zalecałbym delikatny. Jeśli

chodzi o biżuterię, wojsko jej zabrania.

A obrączka czy zegarek?

Nie nosimy tego dla ozdoby.

Czy strażacy wiedzą, jak przeprowadzać

rozmowy telefoniczne?

Odbierając słuchawkę, przedstawiamy się

z funkcji, stopnia i nazwiska. W praktyce często

rezygnujemy z wymieniania stanowiska. Jeśli

dzwoni do nas przełożony, powinniśmy powie-

dzieć „melduję się”, po zakończeniu rozmowy

„odmeldowuję się” i czekać, aż przełożony

odłoży słuchawkę. Ta zasada też nie jest sprecy-

zowana w przepisach.

Wiele spraw nie jest, a jednak rozmawia-

my o pewnych wzorach zachowań. Skąd ta

wiedza, z tradycji?

– Myślę, że jest przekazywana z pokolenia

na pokolenie. Przełożeni nas wychowują, my

wychowujemy podwładnych. Kiedyś mieli-

śmy regulamin służby wewnętrznej.

Pewne jego elementy obowiązują

w różnych przepisach wykonawczych.

Boleję nad tym, że nie mamy spójnego

dokumentu, to powoduje, że strażacy

nie wiedzą, jak się zachować w nie-

których sytuacjach. Dobitnym przy-

kładem jest niewiedza, kto powinien

oddawać honory, gdy strażak niższy

stopniem jest przełożonym strażaka

wyższego stopniem. Oczywiście waż-

niejsza jest funkcja. Bywa to kłopotli-

we, zwłaszcza dla starszego pokolenia.

Czy pan zaliczyłby się do grona

osób narzekających na upadek

obyczajów w służbie?

Myślę, że nie należy

tego rozpatrywać

w takim kontek-

ście. Jestem

optymistą,

wierzę, że bę-

dzie lepiej.

Powinniśmy mówić raczej o doskonaleniu za-

chowań, bo do tego zobowiązuje choćby wyso-

ka pozycja straży w rankingach zaufania spo-

łecznego.

Powinniśmy się zwracać do szefa po

stopniu czy po funkcji? Lepiej mówić

„panie komendancie” czy „panie

brygadierze”?

– Jestem zdania, że po stopniu. Często też

mówimy „panie generale” do nadbrygadiera.

Nie jest to kardynalny błąd, ale nie zalecam ta-

kiej formy.

Które z relacji służbowych wprowadzają

strażaków w największe zakłopotanie?

– Bezpośredni kontakt z przełożonym, kon-

trola przełożonego w miejscu służby, zachowa-

nia podczas akcji ratowniczo-gaśniczej (tutaj

nie oddajemy honorów). Strażacy mają kłopot

z odnalezieniem się podczas różnego rodzaju

uroczystości – niektórzy dobrze czują się

w mundurze i wiedzą, jak się w nim właściwie

zachowywać, innych mundur krępuje i to wi-

dać. Odwiecznym kłopotem są sytuacje, kiedy

zwierzchnik wzywa strażaka do siebie, często

z pominięciem jego bezpośredniego przełożo-

nego. Wtedy jesteśmy zobligowani do powia-

domienia naszego bezpośredniego przełożone-

go o tym fakcie.

4 Mariusz Toporowski

o mundurowej

etykiecie

Kiedy zadzwoniłam do pana z propozycją

wywiadu na temat kodeksu zachowania

się strażaków w służbie, stwierdził pan,

że trudno rozmawiać na ten temat, bo

nie mamy regulaminu służby wewnętrznej.

Właściwie po co nam taki dokument?

– Choćby po to, żeby strażacy Państwowej

Straży Pożarnej wiedzieli, jak się prawidłowo

zachować w określonych sytuacjach, jakie na-

kłada się na nich obowiązki, co im wolno,

a czego nie. Mamy wiele dokumentów, ale brak

scalającego i precyzującego te kwestie. Myślę,

że wzorem innych służb – wojska czy policji

– powinniśmy stworzyć kodeks etyczny naszej

formacji. Wielu ludzi pyta mnie, jak się zacho-

wać w takiej czy innej sytuacji, dopytuje się,

gdzie szukać odpowiedzi na swoje wątpliwości.

Widzę spore zainteresowanie tą tematyką.

Nie wystarczy dobre wychowanie?

– Ogólny savoir-vivre niekoniecznie jest od-

powiedni dla służb mundurowych. Strażacy za-

– Kobiety w mundurze nie powinno się.

Mężczyźni często to czynią, postępując zgod-

nie z „cywilnym” zwyczajem, kojarzonym

zresztą z zasadami dobrego wychowania.

Tu jednak wystarczy samo podanie ręki .

A co w sytuacji, gdy kobieta młodsza

stopniem ma się przywitać z mężczyzną

starszym stopniem?

– Przyjmujemy tzw. zasadę wyższej funkcji,

tę kwestię wyjaśnia regulamin musztry. Jeśli

więc mężczyzna starszy stopniem jest przełożo-

nym tej kobiety, to on pierwszy podaje rękę.

Jeśli nie – robi to kobieta, jak w sytuacjach pry-

watnych. Przełożony zawsze powinien pierw-

szy wyciągać dłoń do przywitania.

Kolejna zasada powszechnie łamana.

– Niestety. Niezręczność powstaje często

w sytuacjach, gdy pracownik dołącza do spo-

tkania w gronie swojego szefa i przełożonego

szefa. Wtedy oczywiście szef powinien wstać

i przywitać się z pracownikiem, zaprosić go do

zajęcia miejsca,

przedstawić resz-

cie osób. W służ-

bie sytuacja ta

jeszcze bardziej

się komplikuje.

Wyobraźmy so-

bie taki scena-

riusz: komendant

powiatowy prosi

panią na spotkanie

z udziałem ko-

mendanta woje-

wódzkiego i staro-

sty. Jest pani w mundurze, więc melduje się

komendantowi wojewódzkiemu jako przełożo-

nemu wyższego szczebla i prosi o zwrócenie się

do komendanta powiatowego. Jeśli zamiast sta-

rosty obecny byłby wojewoda, to należy oczy-

wiście zameldować się wojewodzie.

Rzeczywistość wygląda jednak tak, że nie

zawsze jesteśmy w mundurze.

– Służbę pełnimy w mundurze i jeśli pracow-

nik akurat nie ma go na sobie, to ma tzw. czas

operacyjny na jego włożenie. To są skrajne

przypadki, o których nie powinno się w ogóle

mówić. Inne służby nie mają takich problemów

– chociażby wojsko, od żołnierzy moglibyśmy

się wiele nauczyć. Inna sprawa, że kwestie za-

chowania są tam od dawna uregulowane.

Pana oponenci powiedzieliby, że straż to

nie wojsko i taki dryl jest niepotrzebny.

Że wojskowe zasady raziłyby u nas

sztucznością. Może w ogóle powinniśmy

zmierzać w kierunku „ucywilnienia”

zwyczajów w służbie?

– Pytanie, czy chcemy być służbą munduro-

wą, czy cywilną.

A czy jedno wyklucza drugie?

– Myślę, że tak. Mundur jest zobowiązaniem

i składając ślubowanie, decydujemy się na pew-

ne reguły gry ustalone w naszej formacji. To nie

jest tylko kwestia wyjazdów do akcji ratowni-

czo-gaśniczej i postępowania zgodnie ze sztuką

prowadzenia działań. Bycie strażakiem to rów-

nież pewne zachowania; nawet jeśli jesteśmy

w cywilu, powinniśmy postępować według ko-

deksu strażackiego. A więc jeśli widzimy wypa-

dek, nie przechodzimy obojętnie obok niego,

lecz przystępujemy do działania.

Wróćmy na chwilę do sytuacji, kiedy

jesteśmy w ubraniu cywilnym i spotykamy

swojego przełożonego. Na przykład na

korytarzu, kiedy wychodzimy już do domu.

– Mówimy „dzień dobry”, bo jako podwładni

powinniśmy uczynić to pierwsi. Jeśli mamy sy-

tuację odwrotną: jesteśmy w mundurze, a nasz

szef w cywilu, oddajemy mu honor – skinie-

niem głowy, można też powiedzieć „czołem”.

Pojawił się zwyczaj mówienia „dzień dobry”,

kiedy nosimy mundur. Moim zdaniem to

w złym tonie.

A czy w dobrym tonie jest powiedzieć

przełożonemu „melduję się”, kiedy

jesteśmy w ubraniu cywilnym?

– Przełożony może to odebrać humorystycz-

nie, jeśli ma poczucie humoru. Gorzej, jeśli go

nie ma... Raczej nie używajmy tej formuły, nie

mając na sobie munduru. To jest nietakt, nie-

znajomość zasad służby.

Nietaktem jest też oddawanie honorów

w pewnych miejscach, na przykład na

stołówce.

– Nie oddajemy honorów w miejscach publicz-

nych, np. w teatrze, miejscach kultu religijnego,

placówkach handlowych, punktach gastrono-

micznych, szpitalach, poczekalniach itd. Z prze-

strzeganiem tej reguły nie ma problemów.

Są jednak problemy z zachowaniem się

podczas obrzędów religijnych.

– Na ogół strażacy wiedzą, że w mundurze na

mszy nie klęka się, a podczas Podniesienia

przyjmuje postawę zasadniczą, można też poło-

żyć prawą rękę na sercu. Tę wiedzę mamy dzię-

ki kapelanom, ale brakuje zapisów w regulami-



rozmawiała Anna Łańduch

Mundur jest zobowiązaniem i składając ślubowanie,

decydujemy się na pewne reguły gry ustalone w naszej

formacji. To nie jest tylko kwestia wyjazdów do akcji

ratowniczo-gaśniczej i postępowania zgodnie ze sztuką

prowadzenia działań. Bycie strażakiem to również pewne

zachowania; nawet jeśli jesteśmy w cywilu, powinniśmy

postępować według kodeksu strażackiego. A więc jeśli

widzimy wypadek, nie przechodzimy obojętnie obok niego,

lecz przystępujemy do działania.

chowują się inaczej np. przy przywitaniu – nie

obowiązuje tu ogólna zasada, że kobieta zawsze

pierwsza podaje rękę. Rozważmy na przykład

taką sytuację: pani w asyście komendanta po-

wiatowego – swojego przełożonego – uczestni-

czy w spotkaniu z udziałem komendanta woje-

wódzkiego; jeśli to pani jako pierwsza podałaby

rękę komendantowi wojewódzkiemu, uczyniła-

by pani nietakt swojemu przełożonemu. Na sto-

pie towarzyskiej jest odwrotnie. Co innego

służba, a co innego savoir-vivre. Niewiele osób

jest tego świadomych.

Służbowe spotkania damsko-męskie

zazwyczaj nastręczają wielu problemów

przy przywitaniu.

– Pojawia się na przykład dylemat, czy cało-

wać kobietę w rękę.

Wypada?

2/2011

Co po Puszczy...

WYDAWCA: Komendant Główny PSP

REDAKCJA: 00-463 Warszawa,

ul. Podchorążych 38,

tel. 22 523 33 06, faks 22 523 33 05

e-mail: pp@kgpsp.gov.pl, www.ppoz.pl

ZESPÓŁ

Redaktor naczelny: mł. bryg. Bogdan ROMANOWSKI

tel. 22 523 33 07 lub tel. MSWiA 533-07,

bromanowski@kgpsp.gov.pl

Zastępca redaktora naczelnego: kpt. Anna ŁAŃDUCH

tel. 22 523 33 99 lub tel. MSWiA 533-99,

alanduch@kgpsp.gov.pl

Sekretarz redakcji: Agnieszka WÓJCIK tel. 22 523 33 98

lub tel. MSWiA 533-98, awojcik@kgpsp.gov.pl

Elżbieta PRZYŁUSKA tel. 22 523 33 08

lub tel. MSWiA 533-08, eprzyluska@kgpsp.gov.pl

Grafika i fotoedycja: Jerzy LINDER tel. 22 523 33 06

lub tel. MSWiA 533-06, jlinder@kgpsp.gov.pl

Administracja i reklama: Małgorzata JANUSZCZYK

tel. 22 523 33 06, lub tel. MSWiA 533-06,

mjanuszczyk@kgpsp.gov.pl

Korekta: Dorota KRAWCZAK

RADA REDAKCYJNA

Przewodniczący: nadbryg. Janusz SKULICH

Członkowie: st. bryg. Andrzej SZCZEŚNIAK,

st. bryg. Piotr GUZEWSKI, bryg. dr inż. Jerzy RANECKI,

st. bryg. Janusz SZYLAR,

mł. bryg. dr inż. Dariusz WRÓBLEWSKI

Ekolodzy wraz z naukowcami przyjrzeli się

planom wycinek sporządzonym przez Lasy

Państwowe i okazało się, że w tym roku za-

planowano je przynajmniej w 40 miejscach,

w których sam minister zapewniał, że ich nie

będzie. Szczególne oburzenie obrońców śro-

dowiska wywołuje też to, że ministerstwo

nie zakazało wycinki w okresie lęgowym pta-

ków, czyli od 1 marca do 31 sierpnia.

fot. Wikimedia Commons

W ycinki zaplanowane na ten rok w Pusz-

czy Białowieskiej zagrażają jej unikato-

wej przyrodzie – ostrzegają największe pol-

skie organizacje zajmujące się ochroną śro-

dowiska. Minister środowiska Andrzej Kra-

szewski już w zeszłym roku zmniejszył limit

cięć z około 100 tys. do mniej niż 50 tys. m 3 .

„Gazeta Wyborcza”

Wieś do zaścianka?

Największy wpływ na rozwój Polski w 2030 r. mają mieć obszary metropoli-

tarne – wynika z koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju. Przy-

gotował ją resort rozwoju regionalnego,

a kilka dni temu traiła do konsultacji

społecznych. Obszary te mają tworzyć

wielkie miasta oraz okoliczne miejsco-

wości i wsie, gdzie wciąż zwiększa się

koncentracja ludności. W 2030 r. ma

ich powstać dwanaście: Warszawa,

Katowice, Kraków, Trójmiasto, Poznań,

Wrocław, Bydgoszcz i Toruń, Szcze-

cin, Lublin, Białystok oraz Rzeszów. Pozostałe miasta wojewódzkie oraz te

większe mają tworzyć regionalne ośrodki rozwoju. Centrami obszarów wiej-

skich, pozametropolitarnych, ma stać się 150 miast powiatowych. Będą one

zapewniać jednolity standard dostępu do podstawowych usług publicznych

w zakresie edukacji, zdrowia, transportu publicznego, wyposażenia

w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, komunikacyjną, bezpieczeństwa itp.

– Wizja nakreślona w koncepcji jest nieco szokująca dla mieszkańców

obszarów peryferyjnych. Czy wsie mają stać się skansenem i sypialnią dla

osób pracujących w miastach oraz emerytów? – pyta Marek Wójcik

ze Związku Powiatów Polskich.

PRENUMERATA

„Przeglądu Pożarniczego”

i „Dziennika Urzędowego Komendy Głównej

Państwowej Straży Pożarnej”

Zamówienia na prenumeratę „Przeglądu Po-

żarniczego” oraz „Dziennika Urzędowego KG

PSP” przyjmuje Centrum Usług Wspólnych

ul. Powsińska 69/71, 02-903 Warszawa.

Zamówienia (proszę podać w nich nazwę, adres

i NIP zamawiającego) można składać:

• faksem: 22 694 60 48

• e-mailem: wydawnictwa@cuw.gov.pl

• poprzez stronę internetową:

www.wydawnictwa.cuw.gov.pl

Numer konta bankowego: Bank Handlowy SA

36 1030 1508 0000 0008 1566 3012

Cena rocznej prenumeraty w 2011 r.: „Przeglą-

du Pożarniczego” – 120 zł, „Dziennika Urzędo-

wego KG PSP” – 107 zł

Cena egz. „Przeglądu Pożarniczego” – 10 zł

Cena egz. „Dziennika Urzędowego KG PSP”

będzie uzależniona od jego objętości

fot. Elżbieta Przyłuska

„Rzeczpospolita”

W łopocie lag

K ancelaria Prezesa Rady Ministrów zamó-

skóry bydlęcej. Przekazano do nich policjan-

tom skarpetki z naturalnych włókien, a dodat-

kowo w rozmiarach dziecięcych. Wielu funk-

cjonariuszy w ogóle ich nie odebrało. Przetarg

na buty przeprowadzono na przełomie 2009

i 2010 r. Dostawcę wyłoniono na podstawie

aukcji elektronicznej, w której decydującym

kryterium była cena. W ten sposób Komenda

Główna Policji zakupiła 30 tys. par półbutów.

Z kolei 33 tys. par skarpet letnich i 33 tys. par

skarpet zimowych zakupiono w 2009 r., także

po przetargu. Specyikacja techniczna, na

podstawie której dokonano zakupu półbutów

i skarpet, została opracowana przez Instytut

Technologii Bezpieczeństwa Moratex.

wiła nowe lagi wszystkich krajów Unii

Europejskiej oraz samej Unii. W sumie 67

lag o wymiarach 112 x 180 cm za 27 tys. zł.

Będą eksponowane m.in. podczas naszej

prezydencji w UE, którą przejmiemy w lipcu

tego roku. Przy doborze odcieni krawcowe

mają się kierować sugestiami Biblioteki Lon-

dyńskiego Instytutu Flag.

Reklama w „Przeglądzie Pożarniczym”

Szczegółowych informacji o cenach i o rozmia-

rach modułów reklamowych udzielamy tele-

fonicznie pod numerem 22 523 33 06 oraz na

stronach serwisu internetowego: www.ppoz.pl

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i redakcji tekstów

oraz zmiany ich tytułów. Prosimy o nadsyłanie materiałów

w wersji elektronicznej. Redakcja nie odpowiada za treść

ogłoszeń oraz reklam i nie zwraca materiałów niezamó-

wionych.

Opracowanie techniczne, druk: Centrum Usług Wspólnych

– Wydział Wydawnictw i Poligrafii, ul. Powsińska 69/71,

02-903 Warszawa, tel. 22 694 67 52, faks 22 694 62 06;

www.cuw.gov.pl, e-mail: wydawnictwa@cuw.gov.pl

Nakład 4000 egz.

„Polityka”

Gołe stopy na złodzieja

F unkcjonariusze Policji żalą się na półbuty

na sezon letni. Są ciężkie i odparzają stopy.

Mówią o nich „buty z gumy” lub „buty z ce-

raty”, choć faktycznie wykonane są z licowej

„Dziennik. Gazeta Prawna”

2/2011

WAŻNE KOLOROWE KARTKI

Od pewnego czasu rosną ceny wywozu śmieci,

w stosunku do poziomu sprzed kilku lat różnica

jest niemal pięciokrotna. Zdecydowaliśmy jed-

nak, że skoro wybrano zrównoważony, proeko-

logiczny kierunek rozwoju, to miasto powinno

wziąć koszty wynikające z podwyżek na siebie.

Mieszkańcy segregujący odpady nadal nie płacą

za wywóz śmieci.

Helena Hatka, wojewoda lubuski,

w rozmowie z „Gazetą Lubuską”:

– Obrona cywilna – to się kojarzy z czymś

starym, przestarzałym, jakby z innej epoki?

– Oj nie. To zupełnie błędne przekonanie.

Obrona cywilna to ważny system, którego ce-

lem jest ochrona ludzi. Ale nie tylko. System

ochrania również zakłady pracy i urządzenia

użyteczności publicznej. Dba o zabezpiecze-

nie dóbr kultury. Ważnym zadaniem jest rato-

wanie i udzielanie pomocy poszkodowanym

w czasie wojny oraz współdziałanie w zwal-

czaniu skutków klęsk żywiołowych lub kata-

strof. Doskonałym przykładem jest np. po-

wódź, która nawiedziła nasz region. Z ma-

gazynów obrony cywilnej dowożono na wały

worki na piasek. Dla osób ewakuowanych zor-

ganizowano łóżka. [...]

– Jednym z zadań [obrony cywilnej] jest po-

wszechna samoobrona, na czym ona polega?

– Przygotowanie do powszechnej samoobro-

ny ludności jest przedsięwzięciem ważnym, ale

sprawiającym wiele kłopotów organizacyjnych

i inansowych. Termin „samoobrona” jest przez

niektóre osoby opacznie rozumiany. Kojarzony

wyłącznie z samodzielnym bronieniem się,

zdaniem tylko na własne siły, co jest oczywiste

w chwili zagrożenia. Każda osoba, która kiedy-

kolwiek znalazła się w krytycznej sytuacji i wy-

ciągnęła z niej wnioski, takich wątpliwości nie

będzie miała. Nie musimy być mądrzy tylko po

szkodzie.

– A czy to nie jest rolą państwa?

– Jeszcze niedawno panowało przekonanie, że

za bezpieczeństwo odpowiadało państwo,

a rolą obywateli było stosowanie się do poleceń

odpowiedzialnych za bezpieczeństwo służb. Po

przemianach upadły nakazy i zalecenia, a nastą-

piły czasy racjonalnego działania. Rola obec-

nych organów władzy nie jest wcale mniejsza

niż w przeszłości, a obywatele coraz częściej

przejmują współodpowiedzialność za los własny

i otoczenia, szczególnie w sytuacjach kryzyso-

wych. Co wydaje się oczywiste i naturalne. [...]

– Udaje się wpłynąć na to, żeby ludzie pa-

miętali o zagrożeniach?

– W naszym województwie dużo się mówi

i robi w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa

jego mieszkańcom. Pewne formy powszechnej

samoobrony i wzajemnej pomocy zaczynają się

już same wykształcać na obszarach doświad-

czonych skutkami chociażby klęsk żywioło-

wych. Szczególnie widoczne było to podczas

ubiegłorocznej powodzi. W województwie wy-

dajemy wiele folderów, ulotek, plakatów i in-

strukcji zachowań w różnych sytuacjach – te

kolorowe kartki z najistotniejszymi wiadomo-

ściami odgrywają dzisiaj bardzo istotną rolę

w przygotowaniu lokalnej społeczności do

umiejętnego zachowania się w warunkach za-

grażających życiu i zdrowiu.

CO Z ODPADAMI?

POMOC OSIEROCONYM

O gospodarce odpadami, w tym nie-

bezpiecznymi, na łamach „Przeglądu

Obrony Cywilnej” wypowiadają się

przedstawiciele samorządów:

Irena Zając, prezes Fundacji Pomocy

Wdowom i Sierotom po Poległych Poli-

cjantach, w rozmowie z magazynem

„Policja 997”:

Witold Daniłkiewicz, zastępca dyrektora

Wydziału Zarządzania Kryzysowego

i Ochrony Ludności w Urzędzie Miasta

Szczecina: [...] opracowaliśmy aneks funkcyj-

ny do planu reagowania kryzysowego w zakre-

sie postępowania z materiałami i substancjami

chemicznymi nieemitującymi promieniowania

jonizującego, których niepożądana obecność,

niewłaściwe przechowywanie lub wykorzysta-

nie może być przyczyną zagrożenia życia

i zdrowia ludzi oraz negatywnie wpływać na

środowisko. Aneks odnosi się do zagrożeń lub

zdarzeń z udziałem środków niebezpiecznych,

mających charakter katastrofy naturalnej, awa-

rii technicznej, w tym poważnej awarii, a także

sytuacji naruszającej stan bezpieczeństwa i po-

rządku publicznego, których rozmiar i skutki

nie determinują konieczności wprowadzenia

stanu klęski żywiołowej. Rozstrzygnięcia za-

warte w aneksie odnoszą się także do środków

niebezpiecznych powstałych lub będących po-

zostałością po likwidacji skutków poważnych

zdarzeń. Sposób postępowania w obliczu sytu-

acji niebezpiecznych z udziałem substancji pro-

mieniotwórczych na obszarze miasta reguluje

„Plan postępowania awaryjnego w przypadku

zdarzeń radiacyjnych”, stanowiący aneks funk-

cyjny do wojewódzkiego planu reagowania

kryzysowego. Nie obejmuje on zdarzeń

z udziałem środków niebezpiecznych pocho-

dzenia wojskowego, których usuwanie i likwi-

dacja odbywa się według procedur opracowa-

nych przez Siły Zbrojne RP i realizowanych

przez patrole oczyszczania terenu.

Jerzy Wysocki, burmistrz Milanówka:

Darmowe wywożenie śmieci segregowanych

przez mieszkańców trwa w naszym mieście już

od 15 lat. Rozwiązanie to wpisuje się w koncep-

cję uczynienia z Milanówka miasta ogrodu.

Założono, że skoro Milanówek ma być wizytów-

ką ładu i porządku, każdy mieszkaniec powinien

dbać o czystość zarówno w mieście, jak i na

swojej posesji. Od dziesięciu lat organizujemy

konkursy ekologiczne, także dotyczące segrego-

wania odpadów. W ubiegłym roku odbyła się

uroczysta, dziesiąta już edycja tego konkursu.

– Ginie policjant. Co się wtedy dzieje?

W którym momencie wkracza fundacja?

– Zaraz po śmierci policjanta fundacja w za-

sadzie się nie włącza. Bierzemy udział w po-

grzebach, i to też nie zawsze. W tym momencie

nie ma potrzeby naszej pomocy. Wdowa jest

w głębokiej żałobie i my w nią nie ingerujemy.

Pierwszy nasz ruch to oferta wyjazdu wakacyj-

nego dla dzieci i mamy. Zwykle jednak wdowy

nie korzystają z takiej propozycji, bo to za

wcześnie. Dopiero po ładnych paru miesiącach,

kiedy trochę okrzepną, zaczynają myśleć

o sprawach dnia codziennego. Oczywiście na

najbliższe święta idzie od nas paczka, wdowa

dowiaduje się, że jest taka instytucja. A potem

jest nasza normalna pomoc. Jeżeli potrzeba,

udzielamy zapomóg socjalnych, bo bywa, że

wdowa zostaje z kredytem albo ma inne kłopo-

ty inansowe. [...]

– Mówimy tylko o mamach sierot. A czy

wśród podopiecznych fundacji nie ma tatu-

siów?

– Nasze doświadczenie pokazuje, że kiedy

ginie mama policjantka, opiekę wcześniej czy

później przejmują dziadkowie. I im, jeśli jest

taka potrzeba, oczywiście pomagamy. Jeśli

mają dochody rzędu 800-1000 złotych, jasne,

że sami sobie nie poradzą. Kiedy trzeba pomóc

remontować dom, pomagamy. Jak po ostatnich

powodziach. Na szczęście nikt z naszych pod-

opiecznych nie stracił domu, ale podtopienia

i zniszczenia były.

– Największe sukcesy fundacji?

– Wszystkie dzieci się uczą. Wiedzą, że

mogą liczyć na naszą pomoc na przykład w cza-

sie studiów. O stypendia dla sierot uczących się

w szkołach ponadgimnazjalnych zabiegaliśmy

parę lat, ale stypendia są i to nasza wielka satys-

fakcja. Mamy też studiujące mamy, które pod-

noszą swoje kwaliikacje. To może sztucznie

zabrzmi, ale naprawdę fundacyjne środowisko

jest jak wielka rodzina. Nasze dzieciaki się zna-

ją, kontaktują się ze sobą i z nami. To jest ponad

200 rodzin, ponad 300 dzieci młodszych i star-

szych. Wśród nich mamy stypendystów, nawet

trzech uczelni w Czechach.

2/2011

AKTUALNOŚCI

Zmiany kadrowe

ST. bRyg. AndRzej SzcześniAk został

powołany 23 lutego na stanowisko

dolnośląskiego komendanta woje-

wódzkiego PSP. Zastąpił on st. bryg.

Jarosława Wojciechowskiego, który

zrezygnował z tej funkcji po objęciu

mandatu poselskiego.

We wrześniu 1979 r., po ukoń-

czeniu Wyższej Oicerskiej Szko-

ły Pożarniczej w Warszawie i uzys-

kaniu tytułu inżyniera pożarnictwa,

Andrzej Szcześniak podjął służ-

bę w Zawodowej Straży Pożarnej

w Oleśnicy na stanowisku inspektora.

Od kwietnia 1980 r. związany był z Komendą

Wojewódzką Straży Pożarnych we Wrocławiu,

gdzie zajmował kolejne wyższe stanowiska służ-

bowe, m.in. oicera, starszego oicera, zastępcy

naczelnika i naczelnika wydziału. 1 marca 2006 r.

został powołany na stanowisko zastępcy komen-

danta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożar-

nej we Wrocławiu.

Jest absolwentem podyplomowego studium

proilaktyki pożarowej w SGSP, odbył również

podyplomowe studia w zakresie zarządzania

jednostkami gospodarczymi na Uniwersytecie

Wrocławskim. W 1996 r. uzyskał w SGSP tytuł

magistra inżyniera pożarnictwa.

 Minister SWiA Jerzy Miller podczas

pobytu na Lubelszczyźnie wizytował WCPR,

gdzie spotkał się z kadrą kierowniczą

KW PSP, strażakami pełniącymi służbę

w WSKR i Miejskim Stanowisku Kierowania

PSP w Lublinie oraz z dyspozytorami pogo-

towia ratunkowego. Lubelski komendant

wojewódzki PSP st. bryg. Tadeusz Milewski

zaprezentował gościom stan budowy sys-

temu powiadamiania ratunkowego w woje-

wództwie lubelskim.

 Komendant główny PSP gen. brygadier

Wiesław Leśniakiewicz gościł przedstawi-

cieli Szwedzkiej Agencji Zarządzania Kryzy-

sowego (MSB), zajmującej się wspieraniem

i wzmacnianiem społecznych zdolności zapo-

biegania kryzysom, przygotowania do nich

i reagowania na nie. W spotkaniu uczest-

niczyli również goście z innych instytucji

zajmujących się w Polsce tematyką zarzą-

dzania kryzysowego, ratownictwa, ochrony

ludności i pomocą humanitarną. Szczególną

uwagę poświęcono rozwiązaniom w obsza-

rze bezpieczeństwa wdrożonym w obu kra-

jach, wskazano też możliwości współpracy

instytucji polskich z MSB.

fot. Lech Lewandowski

St. bryg. Andrzej Szcześniak, pełniąc służbę

na różnych stanowiskach kierowniczych, dał się

poznać jako funkcjonariusz umiejący kierować

zespołami ludzkimi, tak podczas akcji, jak

i w zakresie organizacji działalności ratowniczo-

-gaśniczej. Aktywnie uczestniczy w pracach nad

poprawą sprawności krajowego systemu ratow-

niczo-gaśniczego na szczeblu wojewódzkim.

Podczas powodzi, która dotknęła wojewódz-

two dolnośląskie w 2010 r., brał czynny udział

w akcji przeciwpowodziowej, zwalczaniu skut-

ków kataklizmu, a także kierował działaniami

ratowniczymi, m.in. w rejonie Bogatyni, Rado-

mierzyc i Zgorzelca.

 W KG PSP podpisane zostało porozu-

mienie ustanawiające partnerstwo na rzecz

projektu „Wyszkolona, skuteczna i efektyw-

na służba na straży sprawnego i bezpiecz-

nego państwa”. Podpisali je partnerzy re-

alizujący projekt, tj. KG PSP, SGSP, KW PSP

w Warszawie i KW PSP w Łodzi. Projekt re-

alizowany będzie w latach 2011-2013, a jego

całkowita wartość to 4 361 986 zł .

ST. bRyg. AnToni oSTRoWSki 25 lutego objął

stanowisko podlaskiego komendanta woje-

wódzkiego PSP. Zastąpił bryg. Jana Gradkow-

skiego, który przeszedł na zaopatrzenie emery-

talne.

żarnictwa. Po ukończeniu nauki podjął służbę

w Komendzie Rejonowej Straży Pożarnych

w Białymstoku, na stanowisku oicera. Bezpoś-

redni udział w działaniach ratowniczych pogłębiał

jego zainteresowanie problematyką operacyjną

i rozwijał umiejętności dowódcze. W 1990 r.

awansował na stanowisko zastępcy komendanta

rejonowego straży pożarnych w Białymstoku.

Z chwilą powstania Państwowej Straży

Pożarnej objął stanowisko dowódcy jednostki ra-

towniczo-gaśniczej. Angażował się w promowa-

nie ochrony przeciwpożarowej wśród młodych

pokoleń, mając na uwadze edukację w dziedzinie

proilaktyki pożarowej oraz bezpiecznego zacho-

wania się w obliczu zagrożeń. W 2008 r. odbył

studia podyplomowe w zakresie zarządzania bez-

pieczeństwem publicznym.

10 marca 2009 r. został przeniesiony do służby

w Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży

Pożarnej w Białymstoku. Pozostając na jej etacie,

20 marca tego samego roku objął stanowisko za-

stępcy dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa

i Zarządzania Kryzysowego w Podlaskim Urzę-

dzie Wojewódzkim w Białymstoku. Od kwietnia

2010 r. do 24 lutego br. zastępca komendanta wo-

jewódzkiego PSP w Białymstoku.

 W Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczyn-

kowym „Knieja” w Rajgrodzie odbyły się

II Polsko-Norweskie Warsztaty Ratownicze

realizowane w ramach projektu „Najlepsze

praktyki. Transfer wiedzy pomiędzy polski-

mi i norweskimi służbami ratowniczymi”

przy wsparciu udzielonym przez Norwegię.

Omawiano zagadnienia z zakresu ratow-

nictwa technicznego, chemiczno-ekolo-

gicznego oraz taktyki działań na akwenach.

Sympozjum stanowiło okazję do wymiany

doświadczeń i rozpowszechnienia wiedzy

nabytej podczas szkoleń w Norwegii przez

podlaskich strażaków.

 Sekretarz stanu Tomasz Siemoniak

podpisał rozporządzenie ministra spraw

wewnętrznych i administracji w sprawie

szczegółowych zasad organizacji Krajowego

Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG).

fot. Tomasz Gierasimiuk

Antoni Ostrowski z ochroną przeciwpożarową

związany jest od 1981 r. – wtedy rozpoczął studia

w Wyższej Oicerskiej Szkole Pożarniczej

w Warszawie. Mury warszawskiej SGSP opuścił

w 1986 r., uzyskując tytuł magistra inżyniera po-

red.

2/2011

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: