Knz – 6.06.1945 r. Zawiera normy prawne mdzn. porządku prawnego, a także wyznacza ramy dla postępowania państw w stosunkach mdzn. Ramy te są wyznaczane przez 2 pierwsze artykułu KNZ.
ZNACZENIE KNZ – jest to najważniejszy traktat: • Art. 103 KNZ – w razie kolizji – prymat postanowień Karty, • Obowiązek rej umn w sekretariacie ONZ, • Ustanawia obowiązki na rzecz państw trzecich – art. 2§6 – przykład pactu In detrimentum tertii • Formułuje zasady dział ONZ, (ius cogens), • Prawo stosowania sankcji w przypadku, gdy dochodzi do naruszenia, zagrożenia pokoju na świecie.
CELE ONZ – Art. 1 KNZ; wyrażają wartości o charakterze instrumentalnym w stosunku do zasad ujętych w artykule
1) utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa mdzn. poprzez stosowanie skutecznych środków zbiorowych, tłumienie aktów agresji, łagodzenie sporów mogących prowadzić do zakłócenia porządku
2) rozwijanie przyjaznych stosunków między państwami opartych na zasadzie równouprawnienia i samostanowienia narodów
3) doprowadzenie do współdziałania mdzn, działanie na rzecz popierania i ochrony praw człowieka
4) ONZ – forum do uzgadniania działań mdzn. służących do realizacji wspólnych celów.
ZASADY KNZ art. 2 KNZ
1) Z.suwerennej równości – 2 elementy: suwerenność i równość;
2) Z.wykonywania w dobrej wierze zobowiązań wynikających z KNZ (zasada bona fides) – postępowanie zgodnie z literą i duchem tego traktatu
3) Z.obowiązku załatwiania sporów mdzn. środkami pokojowymi rozdz VI KNA
4) Z.zakazu groźby lub użycia siły w stosunkach mdzn. przeciwko integralności terytorialnej lub niepodległości (zasada nieagresji) rozdz VII dop uz siły: • zastosowanie sankcji przez RB •Art. 51 KNZ – potwierdza prawo każdego państwa do obrony indywidualnej czy zbiorowej, gdy dokonano aktu agresji zanim RB zastosuje konieczne środki. Członkowie, którzy zastosowali pewne środki w wykonaniu swego prawa do samoobrony mają obowiązek natychmiastowego zawiadomienia RB. Środki nie naruszają prawa i obowiązku RB do podejmowania akcji, jakie uważa za stosowne dla utrzymania lub przywrócenia mdzn. pokoju i bezpieczeństwa.
5) Zasada obowiązku udzielania pomocy ONZ w akcjach podjętych przez nią zgodnie z KNZ – jest tu z jednej strony obowiązek udzielenia pomocy ONZ, a z drugiej – obowiązek nieudzielenia pomocy państwu, przeciw któremu ONZ zastosowała środki prewencji.
6) XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Organizacja zapewni, aby państwa, które nie są jej członkami, postępowały zgodnie z niniejszymi zasadami w stopniu koniecznym do utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. (mnm a państwa III ‘pacta tertis nec nocent nec posunt, pacta In faworem Pertti, pacta In odium Pertti zgoda na piśmie
7) Zasada nieinterwencji ONZ w sprawy, które należą do kompetencji wewnętrznej któregokolwiek państwa oraz brak możliwości nakazu przekazania tych kompetencji ONZ.
DEKLARACJA PRAWA MN – rezolucji GA/2625/XXV/1970 z dnia 24.10.1970 r. Zasady prawa międzynarodowego skodyfikowano w:
Hierarchia zasad – wszystkie zasady zawarte w deklaracji są ze sobą wzajemnie powiązane i każda zasada winna być interpretowana w duchu pozostałych, w odniesieniu do innych. Są to podstawowe zasady prawa mdzn., normy właściwe dla całego systemu prawa mdzn
1) Zasada zakazu użycia siły i groźby jej użycia przeciwko integralności terytorialnej i niepodległości politycznej ->4 KNZ
2) Zasada regulowania sporów środkami pokojowymi -> 3KNZ
3) Zasada obowiązku nieingerencji w sprawy należące do wewnętrznej jurysdykcji państwa -> 7KNZ
4) Zasada obowiązku współdziałania między państwami zgodnie z KNZ -> 5KNZ
5) Zasada równouprawnienia i samostanowienia narodów -> brak
6) Zasada suwerennej równości państw -> 1KNZ
7) Zasada wykonywania zobowiązań w dobrej wierze zgodnie z KNZ – zasada bona fides. ->2 KNZ
AKT KOŃCOWY KBWE 1.08.1975 r. – zawiera głównie normy polityczne. Jest to deklaracja zasad rządzących stosunkami w obrębie KBWE (10 zasad):
1. Zasada suwerennej równości i poszanowania praw wynikających z suwerenności. Prawa -każde państwo korzysta z pełni swoich praw wynikających z suwerenności • - prawo do swobodnego wyboru wg uznania i rozwijania swojego systemu politycznego, społecznego, • gospodarczego, kulturalnego • prawo do poszanowania jego integralności terytorialnej i niepodległości politycznej, Względem zasady 1 z Deklaracji zawiera dodatkowe prawa, np. prawo do modyfikowania granic w drodze pokojowej, prawo należenia do organizacji mdzn., prawo bycia stroną umów mdzn., prawo do neutralności. obowiązki •obowiązek szanowania podmiotowości drugiego państwa • wykonywania zobowiązań mdzn. i współżycia państw.
2. Zasada zakazu użycia groźby lub siły -> brak w KNZ
3. Zasada nienaruszalności granic
4. Zasada poszanowania integralności terytorialnej państw -> brak w KNZ
5. Zasada pokojowego załatwiania sporów mdzn. (przyjmuje stypulację art. 33§1 KNZ)
6. Zasada nieingerencji w sprawy wewnętrzne – obejmuje zakaz ingerowania bezpośredniego czy pośredniego w wewnętrzne czy zewnętrzne sprawy państwa, a także zakaz groźby użycia siły lub użycia siły
7. Zasada poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, włączając w to wolność sumienia, myśli - >brak w KNZ
8. Zasada równouprawnienia, samostanowienia
9. Zasada współpracy między państwami
10. Zasada wykonywania w dobrej wierze zobowiązań wynikających z KNZ.
Deklalog jest interpretacja i zastosowanie powszechnych zasad PMN z art. 2 KNZ i Deklaracji zas PMN dot przyjaznych stosunków i współdziałania ( rez GA/2625 ) przystosowanych do warunków europejskich i współpracy z U.S.A. Jest to wiążąca interpretacja cd zasad które są również zaw w KNZ, poz normy traktowane jaki n.polityczne. D należ widzieć jako zas
- ujęcie nieco inaczej 1 zasady
- ujęcie w sposób odrębny 3 istotnych zasad koniecznych do stosowania w stosunkach mdzn. – zasada 3, 4, 7.
MTS
MTS - jeden z głównych organów ONZ art. 7 KNZ , art. 92 KNZ główny organ sądowy ONZ. Zasady działania są określone KNZ (rozdział XIV), Statutem MTS, Regulaminem z 1946
KOMPETENCJE JURYSDYKCYJNE MTS: Kompetencja ta jest b.szeroka gdyż MTS może rozpatrywać wszystkie spory, które str poddały jego kognicji oraz wyraźnie wymienione w KNZ i innych umowach. Kompetencja jurysdykcyjna MTS jest fakultatywna, po przyjęciu klauzuli sądowej, bądź fakultatywnej art 36 pkt 2 MTS staje się sądem o komp obligatoryjnej.
Jurysdykcja Trybunału jest fakultatywna; aby MTS był właściwy do rozstrzygania sporu, wymagany jest odpowiedni akt woli.
SPOS WYRAŻENIA ZGODY:
a) Ad hoc – w stosunku do konkretnego, pojedynczego sporu po jego zaistnieniu, czyli ex post;
b) Post hoc – przez drugą stronę sporu po wniesieniu przez pierwszą memoriału pozwu do Trybunału;
c) Ante hoc – z góry, w odniesieniu do wszystkich, bądź pewnej kategorii sporów prawnych. Wiąże się z dwoma sytuacjami: •art. 36.2 S.MTS, •Przyjęcie klauzul sądowych zawartych umn
FORMY UDZIELENIA ZGODY
1. Poprzez zawarcie umn z klauzulą sądową. Jurysdykcja WTEDY może być jurysdykcją:
o Obligatoryjną – wystarczy wniosek jednej strony sporu, np. Konwencja w Sprawie Zapobiegania i Karania Zbrodni Ludobójstwa – art. 9, Konwencja o Obywatelstwie Kobiet Zamężnych
o Nieobligatoryjną – wszystkie strony sporu musze się zgodzić, np. Traktat w Sprawie Antarktyki
o Jednoznacznie nie można określić – należy domniemywać obligatoryjności.
2. dokonanie zapisu na sąd (osiągnięcie kompromisu czy zawarcie umowy kompromisowej),umowa powinna zawierać określenie stron sporu, przedmiotu sporu)
3. Przystąpienie czy przyjęcie klauzuli fakultatywnej – art. 36.2; może być złożona: •bezwarunkowo, • pod warunkiem wzajemności, •na pewien okres, •wobec określonych państw/spraw. OŚWIADCZENIE SKLADA SIĘ S.GEN (1/3 PAŃSTW ONZ). DEKLARACJA SKŁ SIĘ Z: • preambuła, •ogólna formuła przywołująca gen zobowiązania z art. 36.2 •ewentualne zastrzeżenia, •postanowienia formalne
4. Forum ...
katybekier