Necel Augustyn - W pogoni za ławicami.pdf - książki - nubiska

N ECEL A UGUSTYN

W POGONI ZA ŁAWICAMI

Rozdział I

PO ostatnich deszczach, pełną kałuż dro- IlBp^gą wiejską szedł młody mężczyzna z marynar-

llgS^Hskim worldem na plecach. Stąpał ostrożnie, I En^ starając się nie ubłocić pięknie

Wypucowanych trzewików, i za każdym krokiem narzekał głośno:

— Co za ~błoto, w Hamburgu ulice czyste jak posadzka ' w kościele.

— Kto to taki, że tak narzeka na naszą wieś? — pytały rybaczki oglądając się ciekawie za

przybyszem.

— Pewnie jaki pon, bo melonik u niego jakby w samym Gdańsku mieszkał — odpowiadali

rybacy.

* Nikt nie poznał w przybyłym Tony Mrocha, syna ubo

giego rybaka. Tonę osiem lat temu powołano do wilusio- wej marynarki wojennej. Po trzech latach

dosłużył się mata i został zwolniony, ale wtedy zaciągnął się sam do marynarki handlowej w

Hamburgu. Wypływał na wszystkie strony świata. Nieźle mu się nawet wiodło na statkach jego

cesarskiej mości. Był pilny, posłuszny, znał swój zawód, wkrótce też zdobył uznanie zwierzchników

i stopień bosmana, ale nieoczekiwanie dla samego siebie któregoś dnia tak zatęsknił za rodzinną

wioską, za swoimi, że spakował cały swój dobytek do marynarskiego worka i pomimo protestów

zwierzchników, którzy wcale nie chcieli ni stąd, ni zowąd tracić doskonałego sygnalisty, zmustrował

z wilusiowej łajby.

Tona doszedł do checzy rybackiej należącej do starego rybaka Krupa, gdzie mieszkał jako lokator

ojciec Tony.

Krup był wdowcem, miał dwie córki i syna i wcale nie nazywał się Krup, tylko Korba. Teraz już

chyba nikt nie pamiętał prawdziwego nazwiska starego, ogólnie nie łubianego rybaka. Złośliwe

przezwisko przylgnęło na amen.

Przydomek swój otrzymał po wojnie niemiecko-francu- skiej, kiedy to walczył pod Strasbourgiem i

Belfortem w armii księcia Fryderyka Karola i choć tyle świata widział, wciąż tylko — pytany i nie

pytany — gadał o armatach Kruppa. Stąd poszło przezwisko.

Dziś Krup był stróżem nocnym. Co wieczór o godzinie dziewiątej wychodził na wieś i gwiżdżąc

obchodził ją od końca do końca. Do niego należało też ściąganie podatków od właścicieli psów i kar

od rodziców za niewysyłanie dzieci do szkoły. A że rybacy równie niechętnie płacili podatki, jak i

kary, Krup szybko znienawidził i dzieci, i psy z całej wsi. Ta nienawiść do psów i dzieci udzieliła

się i jego starszej córce, Weronice. Nie było dziecka ani psa w okolicy, którego by nie zbeształa albo

i szturchnęła. Toteż Tona, mieszkający z rodzicami w jednej checzy obok Krupy, jeszcze w

chłopięcych latach dał Weronice miano “Szczuka”.

— A co słychać u gospodarza? — zapytał po serdecznym przywitaniu z matką i ojcem. — Czy

Weronika wyszła już za mąż?

Matka odwróciła się od kominka, na którym smażyła jajecznicę dla syna. Spojrzała, jak wyjmował

z worka garnitury, jeden za drugim, i kładł do skrzyni.

— Korba jak Korba. Nic się nie zmienił, choć ma już przeszło sześćdziesiątkę. A Szczuka nie

lepsza od starego. Nie wyszła za mąż, bo każdy ma na nią długie zęby. Brudna i pyskata, ale silna

niby chłop. Dwa korce żyta uniesie jak nic. /

Tona głęboko się zamyślił. Przypomniało mu się, że to on sam wymyślił przydomek dla

dziewczyny.

Może jej zrobiłem wielką krzywdę — pomyślał. — Nie wyszła za mąż, bo nikt nie chce żony z

takim mianem.

— Szkoda — odezwał się po chwili — jak byłem mały, razem nosiliśmy jedzenie naszym ojcom,

kiedy w jednej maszoperii łowili łososie. Bawiłem się z nią na strądzie w piachu. Żal mi jej.

— Dobra z niej karzenica — odezwała się matka — ale kłamliwa. Rybaczki mówią, że na starość

będzie z niej czarownica. Wiadomo, Szczuka.

— Widzę, jaką jej krzywdę zrobiłem nazywając ją Szczuką — powiedział Tona. — Bóg i ludzie

mi nie wybaczą, jeśli tej krzywdy nie naprawię.

— Chcesz jej dać pieniądze? — zdziwiła się matka.

— Nie, nenko. Jak mnie zechce, pojmę ją za żonę.

— Co zrobisz? — nie zrozumiała rybaczka.

— Jak mnie zechce, pojmę ją za żonę — powtórzył zdecydowanie Tona.

— Nie rób tego, synku, abyś potem nie przeklinał dzisiejszej godziny.

Tonie żal było matki, wiedział, że chciałaby dla niego innej dziewczyny za żonę. Żeby ją pocieszyć,

dodał tylko:

— To stary Krup winien, że Weroniki ni ludzie, ni psy nie lubią. Bił dziewczynę i kazał pracować

nad siły. Sam widziałem, jak zaprzęgał ją do brony albo i do pługa. Z innymi ludźmi to i ona będzie

inna. Nie wierzę, żeby na dobre słowo odpowiadała złym.

— Prawdę mówisz, chłopcze, Krup ją wyzyskiwał — odezwał się ojciec Tony, Michał, który już

ostatni rok rybaczył w maszoperii. Zadowolony był, że syn wrócił wreszcie ze świata i zastąpi go

teraz w połowach. — Gdybyś mógł Weronikę wybawić z rąk ojca, Pan Bóg w niebie pamiętałby o

tym.

Syn rad, że ojciec przemówił za Weroniką, chciał żelazo kuć, póki gorące.

— Przywiozłem nieco grosza ze sobą, kupię nową checz — ciągnął. — Gdybym pojął taką karzenicę

za żonę, nie byłoby u nas biedy.

— Niech się dzieje wola Boża — rzekła matka. — Może masz rację, synku.

Jeszcze tego dnia udał się młody marynarz ze swym ojcem Michałem do gospodarza.

— Tyle sztormowych dni przeżyliśmy pod jednym dachem, toteż chyba nie odmówisz, kiedy

poproszę dla mego syna o rękę twej córki Weroniki — zaczął Michał.

Krup wybałuszył oczy na pięknego młodzieńca, a potem spojrzał na córkę.

— Tatku, ja go chcę — odezwała się Weronika. — Byleby dotrzymał słowa, bo takim, co kieliszka

nie wypiją, nie można za bardzo wierzyć.

— Tak, tak — potwierdził Krup. — Narzekają na nie- ' go rybacy. Wrócił z Hamburga i ani piwa nie

postawił.

Czy aby z niego chłop jest?

W tej chwili Tona wyciągnął z kieszeni kanciastą butelkę pełną kornusu i postawił na stole.

— Tu jest budla, a w budli słowo — rzekł.

— W takim wypadku mowa się zmieni — odezwał się Krup.

Za kilka dni narzeczeni dali swarzewskiemu księdzu na zapowiedzi. Tego samego dnia udało się

Tonie kupić checz, która się odróżniała od innych: miała dach pokryty dachówką, dwa pokoje, w

każdym pokoju po dwa okna i podłogę z desek, i oddzielną kuchnię. W drugim końcu checzy było

małe pomieszczenie na sieci, chlewek na jedną krowę i zagroda dla świń.

Z oszczędności Tony pozostało jeszcze osiemdziesiąt marek, które przeznaczył na zakup łodzi.

Pozostałoby mu więcej, ale Krup postanowił swej córce wyprawić okazałe wesele. Polecił

przyszłemu zięciowi kupić beczkę piwa, dostarczyć większej ilości kornusu, papierosów i moc

tabaki do zażywania, co zresztą tradycyjnie należało do obowiązków pana młodego. Do obowiązków

narzeczonego należało też kupienie welonu. Tona zaś kupił dla przyszłej żony cały strój ślubny i

wynajął od karczmarza salę, w której zazwyczaj odbywały się tańce.

W dzień ślubu pod dom weselny od samego rana schodzili się i zjeżdżali weselnicy. Pięknie

przystrojonych bryczek naliczono aż dwadzieścia. Krup sprowadził je od gburów z całej okolicy.

Czterech młodych muzykantów tak głośno grało, że słyszano ich w sąsiednich wsiach.

.— Takiej dobrej muzyki we wsi jeszcze nie było — mówili rybacy.

— Co za wesele wyprawia ten stróż nocny — dziwiły się rybaczki.

Gdy Krup udzielił swej córce błogosławieństwa, a ojciec Tony i matka położyli swe spracowane

dłonie na głowach nowożeńców, młoda para siadła do strojnej bryczki. Ślubny orszak ruszył do

swarzewskiego kościoła. Na czele orszaku jechał drabiniasty wóz z grajkami, a za wozem ciągnął się

długi szereg bryczek. Młoda para jechała na samym końcu. Wystrojona oblubienica co chwila

poprawiała welon na tłustych, nie umytych włosach i drapała się w policzek, na którym sterczała

wielka brodawka z kilkoma nierównymi włosami, czarna od brudu szyja odcinała się od bieli

weselnej sukni. Ale Tona nie zwracał uwagi na wygląd żony, trapiło go co innego.

Pięknie mnie teść urządził — myślał sobie — zamiast

nam pomóc, uszykował ciężką pracę. Chyba jesieni nie starczy, aby odrobić te bryczki. Za każdą

trzeba będzie odharować po parę dni przy wykopkach. Ile tego razem jest? Chyba więcej jak pół

kopy?

Tona spojrzał na długą linię powozów, na których pół pijani parobcy trzaskali batami.

Nie miał jednak wiele czasu na smutne rozmyślania, bo dojeżdżali właśnie do kościoła.

Młode małżeństwo nie miało wesołego miodowego miesiąca. Weronika skoro świt zrywała się z

pościeli, by biec na odrobek na gburskie pola, a wracała nocą prawie. Tona zaś zastawiał żaki w

maszoperii. Musieli żyć i musieli spłacić gburskie bryczki.

Wkrótce po ich ślubie umarł stary Michał. Tona głęboko przeżył śmierć ojca.

— Biedny ojciec — mówił do matki. — Nawet nie nacieszył się własnym dachem nad głową.

Dochodziło już do świętego Marcina i ciąg węgorza ustał. Weronika częściowo zdołała odrobić

furmanki. Młody Mroch postanowił zdobyć sobie łódź. Dowiedział się skądś, że łódź można nabyć w

Chałupach.

Pewnego pogodnego poranka Weronika przygotowała Tonie śniadanie, zawiązała mu starannie do

czerwonej, zatabaczonej chusteczki cztery wilusie i odprawiła strą- dem w stronę Półwyspu

Helskiego.

Szmaragdowe morze lekko pluskało o zoloj. Chmary ptactwa morskiego, które przyciągnęło już z

dalekiej północy, robiły niesamowitą wrzawę. Tona szedł wzdłuż zoloj u wpatrując się w morze.

Dwu i trzymasztowe szlary z lekkim pochyłem posuwały się na zachód. Od kilku dni dmuchała

pogodna zyda. Wszystkie załadowane barki i szkunery płynęły z towarem do Holandii, Belgii i

Anglii. Tylko takich transatlantyków, na jakich pływał, nie było, niestety, widać. Owszem,

gdzieniegdzie kopcił parowy statek, ale były to tylko małe kurpy.

Doszedł tak do Cetniewskiego Haku, tu zobaczył rozciągnięte do suszenia żaki. W jednym z nich

poruszał się uwięziony zając.

Necel Augustyn - W pogoni za ławicami.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: