Rozdział 10
Efekt częstości kontaktów: zjawisko polegające na tym, że im częściej widzimy i kontaktujemy się z druga osobą, tym większe prawdopodobieństwo, że zostanie ona naszym przyjacielem
Efekt czystej ekspozycji: zjawisko polegające na tym, że im częściej jesteśmy wystawieni na ekspozycję bodźca, tym bardziej jesteśmy skłonni ten bodziec polubić
Stereotyp „To, co jest piękne, jest i dobre". Ludzie wierzą, że wiele cech pozytywnych jest powiązanych z atrakcyjnością fizyczną
Jeżeli cała wiedza o drugiej osobie sprowadza się do znajomości jej opinii w różnych kwestiach, to im bardziej te opinie są podobne do naszych własnych, tym bardziej jesteśmy skłonni polubić tę osobę (silny liniowy związek pomiędzy atrakcyjnością interpersonalną a podobieństwem postaw. Podobieństwo jest podstawowym determinantem atrakcyjności interpersonalnej).
Efekt zysku-straty: zjawisko polegające na tym, że tym bardziej lubimy daną osobę, im więcej wysiłku musieliśmy wlożyć w zmianę jej pierwotnej opinii o nas (tj. nie lubiani na początku znajomości teraz jesteśmy lubiani), natomiast tym mniej lubimy daną osobę, im więcej jej pierwotnej sympatii straciliśmy (tj. jeżeli na początku znajomości nas lubiła, a teraz nas nie lubi)
Teoria wymiany społecznej: w teorii tej zakłada się, że to, co ludzie sądzą o swoim związku z inną osobą, zależy od tego, jak spostrzegają nagrody, które daje im ten związek, koszty, na jakie się narażają, na jaki — ich zdaniem — związek zasługują i jakie jest — ich zdaniem — prawdopodobieństwo nawiązania lepszych stosunków z kimś innym
Poziom odniesienia: bilans (wyrażony w terminach kosztów i nagród), jakiego oczekujemy od danego związku
Porównawczy poziom odniesienia: bilans (wyrażony w terminach kosztów i nagród), jakiego oczekujemy od danego związku, w porównaniu z innym, możliwym związkiem
W badaniach wykazano, że jeżeli ludzie są doskonali we wszystkich dziedzinach , to polubimy ich bardziej, jeżeli ujawnią choć najmniejszą skazę lub zdarzy im się popełnić gafę.
Teoria równości: teoria, w której przyjmuje się, że ludzie czują się najszczęśliwsi w związkach, w których zarówno koszty, jak i zyski będące udziałem jednej ze stron są w przybliżeniu takie same jak koszty i zyski przypadające drugiej stronie
Miłość braterska: uczucie zaangażowania, bliskości w stosunku do drugiej osoby, któremu nie towarzyszy namiętność ani pobudzenie fizyczne
Miłość erotyczna: intensywna tęsknota za drugą osobą, której towarzyszy fizjologiczne pobudzenie. Kiedy wszystko układa się dobrze — druga strona również nas kocha — przeżywamy ogromne spełnienie i ekstazę, a kiedy nie — odczuwamy głęboki smutek i rozpacz
Trójczynnikowa koncepcja miłości: koncepcja, zgodnie z którą miłość jest stanem składającym się z trzech podstawowych elementów: uczucia bliskości, namiętności oraz zaangażowania
Aby móc przewidzieć, czy ludzie pozostaną w związku uczuciowym z drugą osobą, musimy wiedzieć: a) jak satysfakcjonujący jest dla nich ten związek; b) co myślą o innych możliwościach; c) ile zainwestowali w związek.
Relacje wymiany: relacje interpersonalne oparte na potrzebie równości (tj. na potrzebie wyrównania stosunku kosztów do zysków)
Relacje darowizny: związki, w których ludzie troszczą się przede wszystkim o zaspokojenie potrzeb drugiej osoby
(długotrwałe związki cechują się odwzajemnianiem pomocy w momencie, gdy osoba tego potrzebuje, a nie sztywną strategią „coś za coś”)
Styl przywiązywania się: oczekiwania, jakie ludzie formują co do kontaktów z innymi osobami; oczekiwania te wynikają z rodzaju więzi między ich pierwszymi opiekunami a nimi jako niemowlętami
Styl przywiązywania się oparty na poczuciu bezpieczeństwa: styl przywiązywania się do drugiej osoby, którego cechą charakterystyczną jest zaufanie, brak lęku przed odrzuceniem i świadomość, że jest się wartościową i lubianą osobą
Styl przywiązywania się oparty na unikaniu: styl przywiązywania się do drugiej osoby, którego cechą charakterystyczną jest tłumienie potrzeby nawiązania intymnych kontaktów z tą osobą, ponieważ realizacja tej potrzeby zakończyła się niepowodzeniem? ludzie, dla których charakterystyczny jest ten styl przywiązywania się, z trudnością nawiązują bliskie kontakty z innymi
Lękowo-ambiwalentny styl przywiązywania się: styl przywiązywania się do drugiej osoby, którego cechą charakterystyczną jest niepokój wynikający z niepewności, czy druga osoba odpowie na potrzebę nawiązania intymnego kontaktu; rezultatem jest wyższy niż przeciętnie poziom lęku
Istnieją cztery etapy odchodzenia od drugiej osoby (rozpad związku): faza intrapersonalna (myślimy, jak bardzo niesatysfakcjonujący jest dla nas ten związek), faza diady (dyskutowanie na temat rozstania z partnerem), faza społeczna (przekazywanie informacji o rozstaniu innym osobom) oraz ponownie faza intrapersonalna (fakt rozstania zostaje przyjęty do wiadomości i podejmujemy próbę sformułowania własnej oceny tego, co się stało)
ya_ya