Prawo różnicowania.doc

16.   PRAWO RÓŻNICOWANIA SYSTEMU JĘZYKA

Na podstawie referatu z artykułu  Ireny Bajerowej Próba sformułowania kilku praw ewolucji języka (na materiałach z historii polskiego języka literackiego).

Autorka wymienia 5 głównych praw ewolucji języka i mówienia, wśród nich: prawo różnicowania systemu językowego – jeżeli dany symbol za mało różni się od innych symboli, albo się go w ogóle usuwa, albo zastępuje symbolem wyraźniej zróżnicowanym, w ten sposób uwydatnia się opozycje wewnątrzsystemowe. Przykładem usuwania symboli za mało zróżnicowanych jest np. usunięcie samogłosek tzw. pochylonych jako elementów „niedostatecznie różnych” lub ginięcie czasu zaprzeszłego, słabo wyrazistego pod względem znaczeniowym.

prawo różnicowania systemu językowego (jeden symbol za mało różni się od innych, trzeba go bardziej odróżnić); np.

·         usunięcie jerów, samogłosek pochylonych, ginięcie czasu zaprzeszłego – są słabo wyraziste;

·         dysymilacje, wtrącenia, fonetyczne wzmocnienia np. we wtorek – w wtorek;

·         zmiana końcówki 1 os. l.mn. praes.-m na -my;

·          -szy na -łszy;

·         mniszy na mnisi, głusi;