Pytania z fizjologii.doc

1.      czym jest anatomia?

odp: nauka o budowie ciała ludzkiego

2.      czym jest fizjologia?

odp: nauka zajmująca się procesami życiowymi organizmu ludzkiego (czynnościami i funkcjami jego komórek, tkanek i narządów oraz prawami, które tymi funkcjami rządzą).

3.      co to jest tkanka?

odp: zespół komórek (wraz z istotą międzykomórkową) o podobnej budowie, określonych czynnościach, podobnym pochodzeniu, przemianie materii i przystosowanych do wykonywania określonej funkcji na rzecz całego organizmu. Tkanki są elementami składowymi narządów i ich układów. Dział biologii zajmujący się tkankami to histologia.

4.      co to jest układ narządów?

odp: Narządy ciała, zbudowane z różnych tkanek łączymy w układy narządów. Wyróżniamy:

·         Układ ruchu, inaczej układ szkieletowy i mięśniowy

·         Układ pokarmowy, inaczej układ trawienny

·         Układ nerwowy

·         Narządy zmysłów

·         Układ dokrewny, inaczej układ wewnątrzwydzielniczy

·         Układ oddechowy

·         Układ moczowo-płciowy

·         Układ krwionośny, inaczej układ krążenia, naczyniowy

·         Układ krwiotwórczy

·         Układ odpornościowy

·         Powłoka wspólna.

5.      co wchodzi w skład układu krążenia?

odp: Zbudowany jest z układu krwionośnego i układu limfatycznego (chłonnego).

6.      budowa serca.

Serce jest pompą wprawiającą krew w ruch i umożliwiającą transport tlenu i substancji odżywczych do wszystkich narządów oraz usuwanie z nich produktów szkodliwych. Serce składa się z dwóch przedsionków oraz dwóch komór, oddzielonych od siebie szczelnymi przegrodami.
 

7.      czynność serca.

zespół występujących cyklicznie reakcji biochemicznych, elektrycznych i mechanicznych, które prowadzą do rytmicznych skurczów mięśni komór serca i zapewniają przepływ krwi w naczyniach. O rytmicznej pracy serca (60-100 uderzeń na min) decyduje automatyzm serca. W spoczynku, w czasie jednego skurczu serce wyrzuca średnio 45 ml krwi na m2 powierzchni ciała (wskaźnik wyrzutu), co daje średnio ok. 3,5 l na min na m2 (wskaźnik sercowy). Podczas intensywnego wysiłku fizycznego wskaźnik ten może się zwiększyć cztero-, a nawet sześciokrotnie.

8.      tętnice.

Tętnica, naczynie tętnicze - makroskopowo widoczne naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które bez względu na fizjologiczny skład krwi, prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych.

9.      żyły.

wszystkie naczynia krwionośne prowadzące krew do serca. Najczęściej jest to krew odtlenowana. Tylko w wypadku żył płucnych i pępowinowych jest to krew natlenowana.

10.  naczynia krwionośne.

są częścią układu krążenia. Służą one do transportowania krwi przez organizm. Są trzy główne rodzaje naczyń krwionośnych: tętnice, które odtransportowują krew z serca, naczynia włosowate, za pośrednictwem których następuje wymiana substancji między krwią a tkankami i żyły, które transportuję krew z powrotem do serca.

11.  duży obieg krwi.

Rozpoczyna się w lewej komorze serca, skąd Krew z tlenem wypływa aortą (najgrubsza Tętnica, około25 mm średnicy). Od aorty odchodzą odgałęzienia, które też się rozgałęziają na tętnice o coraz mniejszych średnicach. Najmniejsze z nich to naczynia włosowate oplatające wszystkie Tkanki organizmu. W nich dokonuje się wymiana substancji. Po przejściu przez dany Narząd naczynia włosowate łączą się w naczynia o coraz większej średnicy, noszące nazwę żył. Żyły tworzą coraz większe naczynia. Do prawego przedsionka serca uchodzą: żyła główna górna(odprowadzająca Krew z kończyn górnych i głowy) oraz żyła główna Dolna, odprowadzająca Krew z pozostałych części ciała. Zamyka się duży obieg krwi (droga krwi z lewej Komory serca, przez Tkanki ciała do prawego przedsionka serca).

12.  mały obieg krwi.

Rozpoczyna się w prawej komorze serca, skąd Krew przepompowywana jest do
pnia płucnego, który rozgałęzia się na tętnice płucna lewą i prawą. Jest to Krew pozbawiona tlenu (która spływa do prawej Komory z prawego przedsionka serca). Tętnice płucne rozgałęziają się na coraz to drobniejsze tętniczki, które tworzą się naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne. W pęcherzykach płucnych następuje wymiana gazowa (pobieranie tlenu, oddawanie dwutlenku węgla). Z kolei naczynia włosowate łączą się w coraz większe gałązki z których powstają 4 żyły płucne. Prowadzą one Krew natlenioną do lewego przedsionka serca. Mały obieg krwi zamyka się (droga krwi z prawej Komory przez Płuca do lewego przedsionka serca).

13.  ciśnienie tętnicze krwi.

Ciśnienie tętnicze krwi to siła, z jaką krew działa na naczynia. W czasie skurczu wtłacza do nich krew, wtedy ciśnienie jest wyższe i nazywamy je ciśnieniem tętniczym skurczowym, podczas rozkurczu spada. Norma obowiązująca obecnie, według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), wynosi 139/89 mm Hg. Optymalne ciśnienie to 120/80 mm Hg.

14.  skład krwi.

W skład krwi wchodzą składniki komórkowe (ok. 44%) i osocze (ok. 55%). Dalsze składniki krwi to hormony, rozpuszczone gazy oraz substancje odżywcze (cukier, tłuszcze i witaminy), transportowane do komórek, a także produkty przemiany materii (np. mocznik i kwas moczowy), niesione z komórek do miejsc gdzie mają być wydalone.

15.  osocze.

Osocze czyli wodny roztwór (90% wody) białek, soli i związków chemicznych o niewielkiej masie cząsteczkowej, jak np. monosacharydy. Zawiera głównie jony sodu, potasu, magnezu, wapnia oraz fosforany i chlorki.

16.  hematokryt.

(oznacza się skrótem Ht lub Hct) – stosunek objętości skoagulowanych erytrocytów do objętości całej krwi lub stosunek wszystkich elementów morfotycznych krwi do całej objętości. Wyrażany jest zwykle w procentach lub w postaci ułamka (tzw. frakcji objętości).

17.  białka krwi.

Białka krwi- miejsce ich wytwarzania i rola w organizmie Krew jest jednym z płynów ustrojowych. Składa się z osocza, które jest środowiskiem płynnym, oraz tworzących zawiesinę w osoczu elementów morfotycznych. Elementami morfotycznymi są krwinki czerwone (erytrocyty i retikulocyty), krwinki białe (leukocyty) i płytki krwi. Wśród krwinek białych wyróżnia się granulocyty, mające wyraźne ziarnistości w cytoplazmie, oraz limfocyty i monocyty.

18.  elementy morfotyczne krwi.

upostaciowane składniki krwi, będące albo żywymi komórkami (leukocyty), wyspecjalizowanymi komórkami o ograniczonym metabolizmie (erytrocyty), bądź fragmentami komórek (trombocyty). Elementy morfotyczne krwi są wytwarzane w układzie krwiotwórczym, który obejmuje głównie szpik kostny czerwony, a także węzły chłonne, śledzionę, migdałki, grasicę. Muszą być stale wytwarzane; u człowieka długość ich życia wynosi od kilku godzin do kilku lat.

19.  erytrocyty.

krwinka czerwona, czerwone ciałko krwi – morfotyczny składnik krwi, którego głównym zadaniem jest przenoszenie tlenu z płuc do pozostałych tkanek organizmu.

20.  O.B.

Odczyn Biernackiego, Opad Biernackiego, OB, BR, ESR (– reakcja Biernackiego lub– wskaźnik sedymentacji erytrocytów) – miara szybkości opadania czerwonych krwinek w osoczu w jednostce czasu. Zwykle jest określany po jednej, a czasem dwóch godzinach.

21.  leukocyty.

krwinki białe – element morfotyczny krwi. Leukocyty są niemal bezbarwne i mniej liczne od erytrocytów, posiadają zdolność ruchu. Żyją nawet do 20 lat. Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed patogenami takimi jak wirusy i bakterie.

22.  granulocyty.

określa się rodzaj leukocytów, które w cytoplazmie zawierają liczne ziarnistości oraz posiadają podzielone na segmenty (segmentowane) jądro komórkowe.

W zależności od pochłaniania określonych barwników wyróżnia się trzy rodzaje granulocytów:

·         eozynofile, czyli granulocyty kwasochłonne

·         neutrofile, czyli granulocyty obojętnochłonne

·         bazofile, czyli granulocyty zasadochłonne

23.  limfocyty.

komórka układu odpornościowego, należąca do leukocytów, zdolna do swoistego rozpoznawania antygenów.

24.  płytki krwi.

Trombocyty (płytki krwi) są komórkami biorącymi udział w regulacji krzepnięcia krwi.  

Pełnią także ważną rolę w magazynowaniu i transporcie niektórych ważnych biologicznie substancji jak serotonina i adrenalina. 

25.  krzepnięcie krwi, skrzep i zakrzep.

Krzepnięcie krwi – naturalny, fizjologiczny proces zapobiegający utracie krwi w wyniku uszkodzeń naczyń krwionośnych. Istotą krzepnięcia krwi jest przejście rozpuszczonego w osoczu fibrynogenu w sieć przestrzenną skrzepu (fibryny) pod wpływem trombiny. Krzepnięcie krwi jest jednym z mechanizmów obronnych organizmu w wypadku przerwania ciągłości tkanek.

Skrzep - struktura wytworzona przez składniki krwi w celu zatamowania krwawienia i reperacji uszkodzonego naczynia krwionośnego.

Zakrzep, inaczej skrzeplina – tworzący się za życia organizmu, w świetle naczynia, czop, powstały na skutek wykrzepiania krwi lub zlepiania się i osadzania płytek krwi.

26.  elektrokardiografia.

zabieg diagnostyczny wykorzystywany w medycynie przede wszystkim w celu rozpoznawania chorób serca. Metoda pośrednia polegająca na rejestracji elektrycznej czynności mięśnia sercowego z powierzchni klatki piersiowej w postaci różnicy potencjałów (napięć) pomiędzy dwoma elektrodami, co graficznie odczytujemy w formie krzywej elektrokardiograficznej, na specjalnym papierze milimetrowym bądź na ekranie monitora.

27.  echokardiografia.

(ultrasonokardiografia – UKG, echo serca) – nieinwazyjna technika diagnostyki obrazowej, oparta na wykorzystaniu zjawiska odbicia wiązki ultradźwięków (ultrasonografia), od struktur serca i dużych naczyń, z wykorzystaniem ultradźwięków o częstotliwości 1,5–10 MHz.

28.  górne drogi oddechowe.

drogi, przez które przechodzi powietrze, aby dostać się do płuc. Obejmują one jamę nosową oraz gardło. Powietrze przechodząc przez nie ogrzewa się i jest oczyszczane z pyłów oraz drobnoustrojów.

29.  dolne drogi oddechowe.

Z gardła powietrze dostaje się do dolnych dróg oddechowych, do których zalicza się: krtań, tchawicę, oskrzela, oskrzeliki oraz właściwe narządy wymiany gazowej - płuca.
Krtań ku dołowi przechodzi w tchawicę długości 10 - 12 cm, o średnicy światła od 1,5 do 2,5 cm. Jej część górna leży w obrębie szyi, część dolna w śródpiersiu tylnym (z tyłu tuż za tchawicą na całej jej długości znajduje się przełyk).

30.  płuca.

Płuca dorosłego człowieka mogą pomieścić do ok. 5 litrów powietrza. Dorosły człowiek robi od 16 do 24 oddechów na minutę. W płucach zachodzi wymiana gazowa. Zbudowane jest z oskrzeli (częściowo wnikających do płuc) rozwidlających się potem na oskrzeliki, a bezpośrednio za wymianę gazową odpowiadają pęcherzyki płucne – wymieniają tlen i dwutlenek węgla z krwią. Całe płuca pokryte są opłucną – delikatną tkanką okrywającą. W organizmie człowieka występuje płuco prawe i lewe. Prawe trzypłatowe, lewe dwupłatowe. Związane jest to ze zdecydowaną różnicą miejsca po lewej i prawej stronie klatki piersiowej – w lewej stronie znajduje się serce, co uniemożliwia usytuowanie trzeciego płatu. Płuca są jednymi z ważniejszych organów w ciele człowieka. Dostarczają tlen hemoglobinie, która transportuje go do każdej komórki w organizmie człowieka, umożliwiając oddychanie komórkowe. Wydolność oddechowa zależy od: pojemności płuc, drożności dróg oddechowych, ilości tlenu w powietrzu, ciśnienia krwi oraz ilości czerwonych krwinek we krwi. Powierzchnia obu płuc człowieka, dzięki ich pęcherzykowatej budowie wynosi około 100 m².

31.  wymiana gazowa w płucach.

U człowieka wymiana gazowa przebiega w pęcherzykach płucnych, między ścianą pęcherzyka a oplatającymi ją naczyniami włosowatymi. Przez ścianę pęcherzyka i naczyń dyfundują gazy: tlen i dwutlenek węgla. Dyfuzja odbywa się z miejsc o większym stężeniu do miejsc o stężeniu mniejszym, zgodnie z gradientem stężeń. Cząsteczki tlenu dyfundują z pęcherzyków płucnych do krwi, w odwrotnym kierunku wędruje dwutlenek węgla. Tempo tych zjawisk zależy od ciśnień parcjalnych gazów.

32.  osierdzie i opłucna.

Osierdzie- podwójna błona surowicza workowatego kształtu, obejmująca w postaci dwuściennego worka serce kręgowców. U ssaków zewnętrzna ściana osierdzia, czyli blaszka ścienna osierdzia, jest wzmocniona od zewnątrz warstwą włóknistą.

Serce jest umieszczone w worku osierdziowym, w którym w warunkach fizjologicznych jest bardzo mała ilość płynu surowiczego.

opłucna-

33....