Zagadnienia egzaminacyjne
Literatura staropolska
1. Periodyzacja literatury staropolskiej. Zasady i kryteria podziału na okresy. Ramy chronologiczne wobec rozwoju kultury. Ocena staropolskiej tradycji literackiej w następnych epokach. Współczesne odwołania do literatury dawnej. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych.
2. Odmienne warunki i cechy rozwojowe piśmiennictwa łacińskiego i polskiego średniowiecznej Polski. Zakres użycia łaciny i języka rodzimego. Literatura pisana wobec literatury ustnej.
3. Kultura umysłowa i literacka średniowiecza. Filozofia scholastyczna, jej nurty i podstawowe fazy rozwoju. Wpływ doktryn religijno-społeczno-politycznych na kształtowanie się postaw i wzorców. Geneza średniowiecznych gatunków literackich.
4. Humanizm, renesans (odrodzenie), reformacja – zakresy znaczeniowe pojęć w skali europejskiej i w warunkach polskich. Rola czynników społeczno-politycznych w rozwoju kultury renesansowej. Znaczenie humanistycznych idei w kształtowaniu świadomości narodowej.
5. Podstawowe założenia humanizmu renesansowego w literaturze polskiego odrodzenia. Problem przełomu renesansowego i opozycji wobec średniowiecznej tradycji. Idea humanizmu w twórczości literackiej. Dwujęzyczność literatury renesansu i proces rozwoju polskiego języka literackiego.
6. Literatura polskiego odrodzenia wobec tradycji biblijnej oraz antycznej. Rozwój publicystyki społeczno-politycznej i jej związek z rzeczywistością. Humanistyczne wzorce osobowe wobec konstrukcji bohatera literackiego.
7. Zarys typologii reprezentatywnych gatunków literackich na tle głównych kierunków rozwoju literatury renesansowej. Zróżnicowanie odmian poetyckich. Próby w zakresie humanistycznego dramatu. Tendencje rozwojowe prozy renesansowej.
8. Barok jako prąd literacki, styl i postawa. Rehabilitacja pojęcia baroku. Nowożytność barokowej filozofii i estetyki. Problem wielości i złożoności barokowych tendencji artystycznych. Miejsce tradycji biblijnej i antycznej w literaturze baroku.
9. Kontrreformacja i sarmatyzm wobec kultury i literatury polskiego baroku. Kontrreformacja a nowe prądy umysłowe i estetyczne. Ewolucja sarmatyzmu jako formy ideologii szlacheckiej. Sarmatyzm w tendencjach ideowych XVI I XVII w. oraz w literaturze i sztuce.
10. Nowy obraz świata i człowieka w poezji metafizycznej. Nurt poezji światowych rozkoszy. Twórczość szlachecko-ziemiańska jako kontynuacja tradycji renesansowych. Konwencje poetyckie konceptyzmu wobec klasycyzmu barokowego. Opozycyjny nurt literatury plebejsko-mieszczańskiej. Kontynuacja poetyki barokowej w literaturze czasów saskich.
11. Literatura barokowa i jej znaczenie w literaturze. Proces rozwoju odmian i form gatunkowych wobec założeń ideowych i artystycznych. Kształtowanie nowatorskich technik poetyckich. Kierunki rozwoju prozy barokowej.
Literatura oświeceniowa
1. Oświecenie jako epoka historycznoliteracka. Periodyzacja. Przegląd stanowisk badawczych.
2. Słownik podstawowych terminów filozoficznych oświecenia: racjonalizm, empiryzm, krytycyzm historyczny, libertynizm, deizm, ateizm. Terminy z zakresu filozofii państwa: absolutyzm oświecony, konstytucjonalizm angielski, republika demokratyczna.
3. Rola oświecenia w Anglii i we Francji.
4. Realia historyczne polskiego oświecenia. Działalność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
5. Prądy literackie epoki oświecenia: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko.
6. Adam Naruszewicz poetą przełomu.
7. Poezja konfederacji barskiej.
8. Stanisława Trembeckiego cykl wierszy politycznych. Artyzm Bajek. Wiersze rokokowe. Sofiówka - przykładem klasycystycznego poematu opisowego.
9. Ignacy Krasicki – klasyk i moralista. Poemat heroikomiczny, satyra, bajka, Hymn do miłości ojczyzny. Krasicki jako publicysta, komediopisarz, teoretyk literatury i translator.
10. Portret literacki Tomasza Kajetana Węgierskiego.
11. Poeci polskiego sentymentalizmu.
12. Rozwój teatru stanisławowskiego.
13. Powieść polskiego oświecenia.
14. Czasopiśmiennictwo i publicystyka polskiego oświecenia.
15. Oświecenie postanisławowskie (1795-1822). Znaczenie poezji legionowej, poematu opisowego i politycznej ody. Wielokierunkowy rozwój powieści (wojennej, obyczajowej, historycznej, powieści grozy). Warstwy powieściowe w Malwinie Marii Wirtemberskiej. Barbara Radziwiłłówna Alojzego Felińskiego jako przykład tragedii klasycystycznej.
Literatura powszechna
1. Epos antyczny. Model eposu, tzw. kwestia homerycka; herosi, bogowie i koncepcja losu u Homera; sytuacja i tok narracji; realizm – idealizacja – cudowność; koncepcje kompozycyjne; język, styl i metrum poematu; ewolucja eposu oraz jego późniejsze odmiany. Geneza chansons de geste. Pieśń o Rolandzie jako arcydzieło epiki rycerskiej. Elitarny charakter romansu dworskiego. Mit miłości tragicznej zawarty w Dziejach Tristana i Izoldy. Epos nowożytny. Specyfika eposu staropolskiego na tle dokonań literatury europejskiej.
2. Narodziny i budowa tragedii (Ajschylos, Sofokles, Eurypides). Problemy moralne (wina, kara, odkupienie). Arystotelesa Poetyka (kluczowe pojęcia: mimesis, katharsis). Geneza komedii, jej struktura i charakter. Różne odmiany komizmu.
3. Koncepcje piękna u myślicieli starożytnych, średniowiecznych i nowożytnych.
4. Sielanka grecka i rzymska. Sielanka jako termin i gatunek literacki, ludowe początki bukoliki i jej przemiany (Teokryt i Wergiliusz).
5. Wybitne przykłady literatury autobiograficznej. Różne koncepcje świata i człowieka.
6. Boska komedia Dantego jako arcydzieło literatury wizyjnej na tle eschatologii chrześcijańskiej.
7. Model liryki erotycznej stworzony przez Petrarkę i jego kontynuacje.
8. Nowela jako gatunek - Dekameron Boccaccia.
9. Fenomen dramatu Williama Shakespeare`a.
10. Narodziny powieści. Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy Cervantesa jako parodia romansu rycerskiego.
11. Francuska tragedia klasycystyczna. Cyd Pierre Corneille`a, czyli teatr powagi i czynu. Fedra Jeana Racine'a jako model XVII-wiecznego klasycyzmu.
12. Świat wyobraźni barokowej i scena hiszpańska. Tragedia nieregularna - Życie snem Calderona.
13. Molier jako mistrz francuskiej komedii charakterów i komedii obyczajowej (struktura utworu, rola intrygi, kreacje postaci).
14. Kandyd Voltaire'a jako powiastka filozoficzna.
aleksandraoliwia