poradnik10.pdf

dr Żanetta Stelter

Charakterystyka niepełnosprawności

intelektualnej

Zagadnienia szczegółowe

1. Upośledzenie umysłowe

Stan zahamowania lub niepełnego rozwoju umysłowego, charakteryzujący się zaburzeniami umiejęt-

ności odgrywających rolę w określaniu poziomu inteligencji, tzn. zdolności poznawczych, mowy, rucho-

wych i społecznych.

1.1. Współczesny paradygmat w myśleniu o upośledzeniu

Dwa podstawowe elementy pojęcia upośledzenia:

– upośledzenie to stan psychiczny, do którego się dochodzi,

– upośledzeniu towarzyszy patologiczny rozwój osobowości poprzez zablokowanie aktywności poznawczej.

1.2. Fazy w procesie dochodzenia do upośledzenia

Faza wstępna – pojawia się przed poczęciem dziecka i obejmuje zespół warunków biologicznych, psy-

chologicznych i społecznych, które źle rokują z punktu widzenia rozwoju przyszłego dziecka.

Faza I – bezpośrednie zagrożenia dla rozwoju dziecka w okresie prenatalnym, w trakcie porodu lub po

urodzeniu.

Faza II – proces patologizacji pogłębiający zaburzenia rozwojowe. (M. Kościelska)

Projekt „DOBRY START” – szkolenia dla usługodawców osób niepełnosprawnych” ﬁnansowanyzEuropejskiegoFunduszuSpołecznegoibudżetuPFRON

dr Żanetta Stelter

2. Rodzaje oligofrenii

3. Rodzaje dysfunkcji intelektualnych

4. Podział ludzi ze względu na iloraz inteligencji

• Osoby bardzo inteligentne

– IQ pow. 135

• Osoby inteligentne

– IQ 120-135

• Osoby umiarkowanie inteligentne

– IQ 106-119

Projekt „DOBRY START” – szkolenia dla usługodawców osób niepełnosprawnych” ﬁnansowanyzEuropejskiegoFunduszuSpołecznegoibudżetuPFRON

Charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej

• Osoby przeciętnie inteligentne

– IQ 85-105

• Osoby mało inteligentne

– IQ 69-85

• Osoby upośledzone w stopniu lekkim

– IQ 50-69

• Osoby upośledzone w stopniu umiarkowanym

– IQ 35-49

• Osoby upośledzone w stopniu znacznym

– IQ 20-30

• Osoby upośledzone w stopniu głębokim

– IQ 0-19

4.1. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a procesy spostrzegania

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– sprawność spostrzegania w normie, czasami trudności z wyróżnieniem istotnych szczegółów.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– sprawność spostrzegania obniżona, spostrzega cechy konkretne, nie odróżnia cech ważnych.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– obniżona sprawność i szybkość spostrzegania, trudności z rozpoznawaniem przedmiotów i wyróżnia-

niem elementów z całości.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– spostrzeganie głęboko zaburzone, reakcja na ograniczone bodźce.

4.2. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a uwaga

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– uwaga dowolna na materiale konkretnym dobra, na materiale abstrakcyjnym ograniczona.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– trudności z koncentracją uwagi dowolnej, przewaga uwagi mimowolnej.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– poważne trudności z koncentracją uwagi, duże zaburzenia uwagi dowolnej.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– w niektórych przypadkach brak objawów koncentracji uwagi mimowolnej.

4.3. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a pamięć

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– dobra pamięć mechaniczna, słaba logiczna i dowolna, słabe tempo uczenia się, często uczenie bez

zrozumienia.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– ograniczony zakres pamięci, bardzo słabe tempo uczenia się.

Projekt „DOBRY START” – szkolenia dla usługodawców osób niepełnosprawnych” ﬁnansowanyzEuropejskiegoFunduszuSpołecznegoibudżetuPFRON

dr Żanetta Stelter

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– zapamiętywanie wybitnie utrudnione, zakres pamięci znikomy, przy małej trwałości.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– zapamiętywanie i uczenie się zniesione lub widoczne na prostych reakcjach ruchowych.

4.4. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a mowa

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– trudności z formułowaniem myśli i wypowiedzi, agramatyzm, mały zasób słownictwa, częste wady

wymowy.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– opóźniony rozwój mowy, proste zdania, wymowa wadliwa i niewyraźna, ograniczony słownik, brak

pojęć abstrakcyjnych.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– duże opóźnienie rozwoju mowy, brak zdań, dominują monosylaby, zasób słownictwa minimalny, nie

odmienia przez przypadki.

• Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– mowa niewykształcona, 2-3 wyrazy, rozumie kilka prostych poleceń.

4.5. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a myślenie

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– dominuje myślenie konkretne, zwolnione tempo, mała szybkość i giętkość, słaby krytycyzm, trudności

w deﬁniowaniupojęć abstrakcyjnych.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– ograniczone rozumowanie przyczynowo-skutkowe, wolne tempo i sztywność, brak samodzielności

i ograniczona samokontrola.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– dominuje myślenie sensoryczno-motoryczne, pojęcia deﬁniujeprzezużytek.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– niewykształcone.

4.6. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a emocje

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– osłabiona kontrola emocji, popędów, dążeń, zdolność uczuć wyższych.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– duża wrażliwość emocjonalna, ograniczona kontrola emocjonalna, labilność i ambiwalencja emocjo-

nalna.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– zdolność okazywania uczuć, wyrażanie uczuć w sposób prymitywny, brak kontroli emocji i popędów.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– zdolność wyrażania prostych emocji, najczęściej brak objawów życia uczuciowego.

Projekt „DOBRY START” – szkolenia dla usługodawców osób niepełnosprawnych” ﬁnansowanyzEuropejskiegoFunduszuSpołecznegoibudżetuPFRON

Charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej

4.7. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a motoryka

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– ograniczona precyzja ruchów, słaba koordynacja.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– dość dobra samoobsługa, ruchy mało precyzyjne, niezgrabne, wolne tempo czynności ruchowych.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– może przyswoić sobie ruchy niezbędne do wykonywania prostych czynności samoobsługowych, wyma-

ga długiego ćwiczenia, słaba motoryka.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– ruchy automatyczne, stereotypowe, nie służą do wykonywania czynności.

4.8. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a dojrzałość społeczna

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– czasami utrudnione przystosowanie społeczne, maksymalny poziom dojrzałości społecznej 17-18 lat.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– można obserwować ograniczenia w przystosowaniu społecznym i samodzielności, maksymalny poziom

dojrzałości społecznej 10 lat.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– mała samodzielność, wymaga stałej kontroli i pomocy, realizuje proste potrzeby, maksymalny poziom

dojrzałości społecznej 7-8 lat.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– brak samodzielności, przy długotrwałym ćwiczeniu może sygnalizować potrzeby ﬁzjologiczne, maksy-

malny poziom dojrzałości społecznej 4 lata.

4.9. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a nauka

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– szkoła normalna (do 5-6 klasy), szkoła podstawowa specjalna, specjalna szkoła zawodowa.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym:

– szkoła podstawowa specjalna, czasami klasa życia, przyuczenie do prostych czynności zawodowych, WTZ.

Niepełnosprawność w stopniu znacznym:

– szkoła życia, nauka samoobsługi, WTZ.

Niepełnosprawność w stopniu głębokim:

– zwolnienie od obowiązku szkolnego.

4.10. Stopnie niepełnosprawności intelektualnej a praca

Niepełnosprawność w stopniu lekkim:

– może opanować wiele czynności zawodowych i wykonywać je dobrze w zwykłych zakładach pracy

bądź zakładach pracy chronionej.

Projekt „DOBRY START” – szkolenia dla usługodawców osób niepełnosprawnych” ﬁnansowanyzEuropejskiegoFunduszuSpołecznegoibudżetuPFRON

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: