Odpady komunalne- sa to odpady, ktore powstaja w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzace od innych wytwórców odpadów, które ze wzgledu na swoj charakter lub sklad sa podobne do odpadow domowych, z tym ze odpady niebezpieczne od innych wytworcow nie sa odpadami komunalnymi.
Odpady medyczne- odpady zwiazane z pobytem pacjenta w osrodku leczniczym, podczads jego kuracji lub swiadczenia uslug w tym osrodku.
Odpady obojetne- odpady inne niz niebezpieczne, ktore w warunkach składowania nie podlegaja procesom rozkladu ( w tym biodegradacji) sa nie palne nie ulegaja fiz,-chem. reakcjom, nie zwiekszaja zagrozenia dla srodowiska, ich odcieki nie pogarszaja jakosci wod podziemnych, nie wpływaja na zdrowie ludzi.
Magazynowanie odpadów- czasowe przetrzymywanie odpadow, przed ich transportem, unieszkodliwieniem lub odzyskiem ( 1rok mozna skladowac bez konsekwencji i opłat).
Składowanie- ostateczne skladowanie na wysypisku.
Zanieczyszczenia i ogniska ich wod podziemnych
Źródła zanieczyszczeń - pochodza najczesciej z poza warstwy i nalezy ustalic ich pochodzenie.
Miejsce wystepowania zanieczyszczen- na powierzchni, w powietrzu, pod powierzchnia ziemi.
Rodzaje zanieczyszczen- chemiczne, biologiczne, fizyczne.
Charakter przestrzenny źródeł zanieczyszczeń:
-punktowy(otwory, otwory chlonne);
-liniowy(rurociagi, rzeki, kanały);
-mało i średniopowierzchniowy( male i duze skladowiska);
-wielkopowierzchniowy(opad gazow i pyłow).
Rozpoznanie zagrożeń
Dla rozpoznania i prognozowania przemieszczania się zanieczyszczeń:
-zbadac warunki przemieszczenia się subst. zanieczyszczajacych;
-sklad kompleksow litologicznych;
wlasnosci i parametry osrodka hydrogeologicznego( sklad mineralny, mozliwosc wymiany jonowej, i wlasnosci sorbcyjne, sklad ziarnowy, porowatosc, wielkosc i charakter porow, wlasnosci filtracyjne);
-warunki hydrauliczne(spadek hydrauliczny, predkosc przeplywu);
-ilosc wód przesączających sie, zwiazanych i wolnych,
-chemizm wod przesaczajacych sie,
-warunki biologiczne.
Główne źródła zanieczyszczeń wód podziemnych:
W górnictwie przez:
-wiercenie, odkrywki, zwałowiska, eksploatacje złóż, PMG, PM środków pędnych.
W przemyśle przez:
-emisję substancji, zrzut ścieków, składowanie odpadów.
W gospod. komunalnej:
-eksploatacje wody, zrzut ścieków, składowanie śmieci, cmentarze.
W transporcie:
-transport i składowanie produktów naftowych, środki przeciw śniegowe itp.
Potencjalne źródła zanieczyszczeń:
-zraszanie, rozdrenowanie, pyły i sole, wtłaczanie zanieczyszczeń, stawy.
Wpływ składowisk na wody podziemne zależy od:
- usytuowania składowiska w terenie,
- połozenia poziomu wód powierzchniowych i podziemnych,
- warunkow hydrogeologicznych w podłożu,
- charakteru osrodka hydrogeologicznego.
Podst. kryteria lokalizacji składowisk:
1.Powinno znajdować sie poza obszarem zasilania ujeć wód podziemnych.
2.Zwierciadło wód podziemych powinno wystepowac mozliwie głeboko i nie siegac do strefy składowania nawet przy stanach maxymalnych.
3.Konieczne jest dobre rozpoznanie kierunku migracji.
4.Podłoże skladowiska powinno być szczelne w tym celu należy:
-uszczelnić dno i boki składowiska(materialami mineralnymi syntetycznymi, chemicznymi lub ich kombinacja);
- odległość miedzy stopą wyrobiska a zwierciadłem wód podziemnych powinna być ok. 50 m.
5.Naturalnymi materiałami izolującymi mogą być iły, gliny oraz inne utwory chrakteryzujące sie:
-miąższością >0,6 m;
-współ. filtr. k <10-9 m/s
-średnica efekt. d<0,002 mm
-stopień wilgotności s=0,95
-wilgotnosc naturalna Wn=Wopt
Zanieczyszczenie produktami naftowymi:
1.Ropa i jej produkty psują zapach i smak wody
2.Czas rozrzestrzeniania fazy olejowej w zaleznosci od warunków wynosi od kilku dni do kilku lat.
3.Prędkość ich migracji w wodzie zależy od ich rozpuszczalnosci w wodzie, ρ, μ
4.Ropa i jej produkty naftowe są z reguły lżejsze od wody słodkiej i wykazuja większą lepkość
5.Strefa zanieczyszczenia płynnymi weglowodorami jest najczesciej ograniczona do stropowej częsci warstwy wodonośnej
6.Węglowodory nie mieszające się z wodą tworzą na powierzchni wód podziemnych
7.Węglowodory rozpuszczjące się w wodzie tworzą z nią emulsje
8.Po przedostaniu się do wody, przemieszczają sie w poziomie (wytwarza sie przy tym strefa olejowa i gazowa)
9.Wielkosc i kształt strefy olejowej (w strefie aeracji) zależy od ich przepuszczalności ośrodka porowatego
10.W ośrodku szczelinowym rozprzestrzenianie ropopochodnych jest nieregularne i zależy od kształtu szczelin i ich rozwartości
11.Max. głębokość ich przenikania zależy od podłoża skalnego i charakteru cieczy
12.Węglowodory wyczuwalne są organoleptycznie w bardzo małych ilościach, w rozcieńczeniu 1:1000000
13.We wszystkich krajach istnieją odpowiednie przepisy zabezpieczające i ochronne
Migracja zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym
Rozpoznanie warunków hydrogeologicznych w rejonie prowadzenia prac powinno obejmować następujące elementy:
-ukształtowanie powierzchni terenu,
-profil litologiczny warstw,
-własności przewiercanych i otaczjących skał,
-warunki hydrodynamiczne (szybkość przemieszczania się wody),
-ilość infiltrujących się wód (ścieków),
-jakośc infiltrujących sie wód (ścieków),
-warunki biologiczne w strefach wnikania, przsiąkania i rozpływu (dotyczą górnej warstwy gleby, dotyczą przemian związków azotu).
Formy migracji zanieczyszczeń
1.W formie rozproszonej
2.W formie migracji wielofazowej
Zanieczyszczenia przemieszczają się w wodach podziemnych podlegają wielorakim procesom, które opisują tzw. parametry migracji zanieczyszczeń.
Do tych procesów należą:
-konwekcyjne przenoszenie zanieczyszczeń wraz z wodą podziemną zgodnie z rzeczywistą prędkością przepływu wód podziemnych,
-gradient gęstościowy - wody znieczyszczine o większej mineralizacji, a więc gęstości mają tendencję do przenikania do głębszych stref strumienia wód podziemnych,
-dyfuzja molekularna w kierunku zgodnym z gradientem stężenia,
-dyspersja hydrodynamiczna czyli wyproszenie substancji na skutek zróżnicowanych prędkości poszczególnych srtug wody (istotne w strefie frontu migrujących zanieczyszczeń)
-sorpcja substancji z roztworu na strefie stałej (materiał warstwy wodonośnej) lub pózniejsze desorpcje po usunięciu wód zanieczyszczonych,
-reakcje fizykochemiczne i biochemicznej wywołujące rozpad lub biodegradację zanieczyszczeń -( w wyniku tych reakcji tworzyć się mogą substancje zanieczyszczające wody).
Migracja odbywa się najczęściej w naturalnym cyklu geologicznym i składa się z dwóch elementów:
1.Migracji pionowej przez strefę aeracji
2.Migracji generalnie poziomej w zbiorniku wód podziemnych (strukturze wodonośnej)
Przybliżony czas pionowej migracji przez strefę aeracji dla substancji konserwatywnych (nie reagujące ze środowiskiem np.Cl-)przy braku ścisłych danych na podstawie oszacowanej infiltracji i przeciętnej wartości wilgotności objętościowej gruntow strefy aeracji.
Srednia szybkość przemieszczania sie
Va= I / Wo [m/rok]
I- srednia intensywnosć infiltracji wod strefy aeracji [m/rok]
Wo- srednia wilgootnosc objetosciowa gruntow strefy aeracji
W warunkach nat. infiltracja pochodzi z opadow atmosfer. Przecietna dla Polski wynosi okolo 17% opadow czyli 100 mmH2O na rok (0,1 m/rok) Determinuje to przecietnie szybkosci migracji pionowej.
Tylko w skalach o duzych kanalach (np. osrodek szczelinowo kwasowy) gdzie mozliwa jest infiltracja (wyplyw kanalami) w otaczajacej zlewni istnieja warunki do szybkiej migracji zaniecz. wgłab warstwy wodonosnej. Sredni czas przypływu poziomego w warstwie wodonosnej ocenia sie na podstawie rzeczywistej szybkosci wod podziemnych i drogi migracji.
Srednia rzeczywista prędkoć wod podziemnych V moze byc obliczona :
V=k*(I/no)* 365[m/rok]
k- wsp. filtr, I- spadek hydr., n- porow. aktywna
Sorpcja zanieczyszczen przez material warstwy wodonosnej wywoluje opoznienie migracji, ktoremozna w przyblizeniu oszacowac znajac stałą podziału K dla liniowej izotermy sorpcji :
Krotnosc opoznienia R:
R= 1+ (δ/no) *Kd
Kd- stala podzialu dla liniowej izotermy sorpcji [dm3/kg]
δ- gestosc obj. szkieletu gruntowego [kg/dm3]
no- porowatosc aktywna
Wspol. filtracji gruntu definiuje sie jako usredniona wartosc laminarnego przeplywu cieczy przez badany osrodek, w odniesieniu do spadku hydr. i czasu.
Q=k*J*A
Wspolczynnik filtracji.
- b.dobra - zwiry piaszczyste i gruboziarnist piaski
- dobra - piaski grube nieco ilaste
- srednia -iaski drobnoziarniste lessy
- slaba- piaski pylaste gliniaste mulowce
- pol przepuszczalna- gliny namuly ily piaszczyste
- nieprzepuszczalna - ily ilolupki zwarte gliny
Oddzialywanie prac wiertniczych na srod,
Wertnie wraz z uządzeniami wiertn. traktujemy jako zamkniety obiekt przemyslowy i w zwiazku z tym ocena jej oddzialywania na srodowisko jest prowadzon jak dla obiektow budowlanych.
Zalezy od:
-lokalizacji wiertni (tereny roln. lesne strefy ochronne ujsc wod)
-wielkości zajtej i zdegradowanej czynnej powierzchni gleby
-rodzaju i wielkosci emisji i imisji zanieczyszczeń powietrza
-szkodliwych odzdzialywan fizycznych(hałas, wibracja)
-rodzaju i ilości odprowadzanych ścieków i wielkości zawartych w nich ładunków zanieczyszczeń
-stezen zanieczyszczen w odbiornikach scieków
-rodzaju i ilosci skladowanych odpadow oraz sposob skladowania
-rozwiazan prawnych aktualnie stosowanych w kraju
-czasu przywrocenia terenu wiertni do stanu pierwotnego
-nażucania rozwiązań dotyczących szczególnie szkodliwych odpadów np. wysokozasadowych odpadów
Podczas prowadzenia prac wiertniczych zasadnicze źródła ścieków i odpadów:
-płuczka wiertnicza (nadmiar płuczki traktowany jest jako ściek),
-woda technologiczna (zabrudzona podczas mycia maszyn, mozna ja wykorzystać do robienia płuczki)
-woda techniczna z hamulca hydraulicznego
-plyny złożowe (solanka i ropa)
-ścieki socjalno bytowe
-płyny specjalne(oleje, ciecze poreakcyjne)
-zwierciny(pochodzące z przewierconej formacji skalnej)
-resztki zaczynów cementowych
-wody opadowe.
Zależy od:
1. Głębokość wiercenia
2. Warunki hydrogeologiczne determinujace jakość płuczki i konieczność jej wymiany
3. Sposobu prowadzenia gospodarki płuczką
4. Sposobu wody ściekowej na wiertni
Zanieczyszczenia spotykane w odpadach i ściekach wiertniczych:
1. Jony metali ciężkich(ołów, chrom, cynk, kadm, arsen)
2.Sole pochodzące z przewiercanych formacji skalnych lub z pluczki
3. Tłuszcze, oleje, smary wykorzytywane do prawidłowej pracy urządzań
4. Węglowodory pochodzące z opróbowanych złóż
5.Fenole, formaldechydy-środki zapobiegające procesom fermentacyjnym
6.Silne alkany
7. Związki organiczne o dużym potencjale redukcyjnym
8. Środki powierzchniowo-czynne
9. Produkty trudne do zidentyfikowania z rozkładu płuczki
Wpływ ścieków na środowisko gruntowo wodne:
1. Nadmiar zasolenia gleb i wód
2. Ingerencja gleby substancjami ropopochodnymi i zniszczenie flory bakteryjnej niezbędnej do jej rolniczego funkcjonowania
3. Zaburzenie równowagi jonowej utrudniające pobieranie przez rosliny właściwych subst. mineralnych
4. Niekorzystne zmiany pH wody i gleb
5. Migrację jonów metali cieżkich, kumulacja i przedostanie do wód
6. Podwyższenie zużycia O2 , zakłucające równowagę biologiczna ekosystemu
Zasadnicze sposoby postepowania z odpadami wiertniczymi i sciekami.
# gromadzenie odpadow i sciekow w dole urobkowym,ich splidyfikacja po ukonczeniu prac(zdeponowanie w ziemi po ukonczeniu wokół otworu urobkowego).
# okresowe wyworzenie na wyznaczone skladowiska i oczyszczalnie sciekow i wiercenie bez dolu urobkowego.
# zatlaczanie sciekow w porowate warstwy chlonne.
Wytyczne gromadzenia sciekow i odpadow w dole urobkowym.
stosowanie do aktualnych regulacji prawnych.
dbalosc o wlasciwa lokalizacje odpadow uniemozliwiajaca splyw wod powierzchniowych do dolu urobkowego.
stosowanie wlasciwych zabezpieczen dolu urobkowego przed ifiltracja.
stosowanie wlasciwej konstrukcji dolu urobkowego aby w sasiedztwie terenow zalewanych nie doszlo do jego zalania.
stosowac odpowiednie zabezpieczenia do warunkow geologicznych,hydrogeologicznych i uksztaltowania terenu.
zwracac uwage na poziom cieczy w dole urobkowym(max. Poziom)
gromadzic scieki i odpady scisle zwiazane z procesem wiercenia
wywozic je na skladowiska szczególnie gdy sa zagrozeniem dla srodowiska(wody,gleby), gdy warunki geologiczne nie pozwalaja na bezpieczne skladowanie(nie deponowac)
likwidowac dol urobkowy zaraz po ukonczeniu prac wiertniczych.
Metoda likwidacji dolow urobkowych.
Wykorzystywania odpadow do celow rolniczych i mieszanie z gleba odpadow o malym ladunku chemicznym gdzie w naturalnych procesach rozcienczania,adsorpcji i biodegradacji nastepuje redukcja zanieczyszczen organicznych i nieorganicznych
deponowanie odpadow w ziemi bez izolacji od otoczenia co jest możliwe w przypadku odpadow praktycznie nieszkodliwych dla gleby i wod podziemnych.
deponowanie odpadow w ziemi z pelna izolacja od otoczenia(odpady ze znacznym ladunkiem chemicznym)
ustalanie odpadow w ziemi i odpowiednie ich deponowanie.
skladowanie odpadow o znacznym ladunku szkodliwych substancji na specjalnie wyznaczonym i przygotowanym terenie.
zatlaczanie cieczy z odwodnienia odpadow do scisle okreslonego typu otworow w chlonne horyzonty nieprodukcyjne.
w wielu krajach europy ze względu na specyfike warunkow hydrogeologicznych wszystkie odpady sa zaliczane do szkodliwych i musza być kierowane do wyspecjalizowanych zakladow likwidacji i utylizacji pluczki wiertniczej
utylizacja sciekow i odpadow wiertniczych w specjalistycznych zakladach skutecznie przeciwdziala popelnianiu bledow w trakcie likwidacji odpadow co może przejawiac w:
-obnizeniu plonowania przy mieszaniu odpadow z gleba
-zapadaniu się gleby i powstawaniu grzezawisk
-skazeniu nawet po dlugim czasie wod gruntowych i gleb
1. # ustalanie terminu likwidacji deponowanych odpadow i rekultywacji terenu,
# w przypadku odpadow nibezp. Stanowiacych realne zagrozenie dla wod i gleby wymagane jes ich glebokie odwodnienie przed zdeponowaniem w ziemi
# odpady wiert. Winny być poddane badaniom zmierzajacym do ceny ich szkodliwosci wedlug scisle sprecyzowanego schematu lub wedlug obowiazujacycj zasad w PiOS
# wyłączone z obowiazku badan fizykochemicznych mogą być odpady z wiercen plytkich prowadzonych przy pomocy pluczki opartej o nietoksyczne skladniki uzyte w limitowanych ilosciach czy stezeniach
# dopuszczalne wartosci parametrow kryterialnych winny być zroznicowane w zaleznosci od metody likwidacji luz metody zagospodarowania odpadu
# przed przystapieniem do ustalenia odpadow kazdorazowo powinny być wylonywane labor. Proby skutecznosci ich ustalenia
# po zdeponowaniu odpadow w ziemi należy kazdorazowo wykonac badania geotechniczne i fiz-chem dla okreslenia prawidlowosci przyjetej metody i technologii
# odpady powinny być deponowane w miejscu ich powstaniaco wymusza minimalizacje ich ilosci i toksycznosci
# tworzenie duzych nawet prawidlowo wykonanych skladowisk odpadow oze w przypadku uszkodzenia uszczelnienia spowodowac lokalna katrastrofe ekologiczna
# teren deponowania odp. Wiert. Powinien być trwale oznaczony(jeśli już na odpowiednim podkladzie geodezyjnym jest b.dobrze zrobiony i uszczelniony to nie koniecznie musi być trwale oznaczony)
DO zestalenia stosuje się :
szklo wodne sodowe o module 145 10-40%wag.
roztwor CaCl2 o gest 1,4 g/cm3 5-15%wag
cement budowlany(przysp.pr.solidyfik.)5-10%wag
Ogólne zasady prowadzenia gosp. wodno sciekowejna wiertni
Minimalizacja ilosci zuzywanej wody
Stosowanie zamknietych ukladow wodnych
Zawracanie wody z oczyszczania sciekow do procesow technologicznych
...
ewcialinkap27