EUROPA
WARUNKI NATURALNE
powierzchnia-ok.10,5 mil km2
wyspy i polwyspy-to 1/3 terytorium
najwieksza wyspa-Wielka Brytania-230 tys.km2
BUDOWA GEOLOGICZNA I RZEZBA TERENU
-wystepuja trzy jednostki geologiczne:
-platforma wschodnioeuropejska-na wschodzie
-prekambryjskie skaly krystaliczne
-gruba pokrywa skal osadowych
-faldowania kaledonskie i hercynskie-zachod i czesc polnocnej europy
-faldowania alpejskie-poludniowa europa
-na granicy miedzy plyta eurazjatycka i afrykanska
-obszar aktywny sejsmicznie z czynnymi wulkanami
-wschod-nizina Wschodnioeuropejska i Nadkaspijska
-polnoc-stare gory z ery paleozoicznej(Skandynawskie,w Szkocji i Ural)
-poludnie-mlode gory faldowe z orogenezy alpejskiej
(Pireneje, Alpy, Apeniny, Dynarskie i Karpaty)
-najwyzszy szczyt kontynentu-Mont Blanc w Alpach-4807m n.p.m.
-najglebsza depresja-na Nizinie Nadkaspijskiej-28m p.p.m.
-na uksztaltowanie terenu w polnocnej i srodkowej Europie mial wplyw ladolud skandynawski w czasie plejstocenu-przykryl on kilkakrotnie te tereny
KLIMAT
-ma wplyw:
· polozenie miedzy Oceanem Atlantyckim a kontynentem azjatyckim
· zezba terenu
· pradow morskich-Polnocnoatlantyckiego-jego odnoga za kolem podbiegunowym jest cieply Prad Norweski
-polnocnoatlantycki sprawia ,ze klimat na zachodzie jest cieplejszy i lagodniejszy
· zachod jest pod wplywem wilgotnych mas powietrza znad Oceanu Atlantyckiego
· rownoleznikowy przebieg pasm gorskich-powietrze swobodnie porusza sie z zachodu na wschod -zmiennosc stanow pogody
· wschod jest pod wplywem mas powietrza znad kontynentu azjatyckiego
· w miare oddalania sie od Ocenau Atlantyckiego na wschod wzrasta kontynentalizm klimatu
-malejaca suma opadow w ciagu roku
-zwiekszenia sie rocznej amplitudy temperatury powietrza
STREFY KLIMATYCZNE-
-podzwrotnikowy srodziemnomorski-pola uprawne
-makia-krzaczaste zarosla
-umiarkowany cieply morski-lasy lisciaste zrzucajace liscie na zime
-umiarkowany cieply przejsciowy-lasy mieszane
-umiarkowany cieply kontynentalny-step
-umiarkowany chlodny-lasy iglaste tworzace tajge(swierki, sosny, jodly, modrzewie,i wystepuja torfowiska)
-okolobiegunowy subpolarny-tundra(mchy, porosty, krzewinki oraz karlowate odmiany brzozy i wierzby)
WODY
-najdluzsza rzeka-Wolga-uchodzi do Morza Kaspijskiego
-na rzekach w europie rozwinely sie srodladowe szlaki komunikacyjne
-glowne rzeki zostaly polaczone kanalami
-powstaly liczne zbiorniki zaporowe
-najwieksze jeziora- Ladoga, Onega, Wener, Wetter
-najwiecej jezior jest pochodzenia polodowcowego
-sa rowniez jeziora przybrzezne, krasowe i wulkaniczne
LUDNOSC I URBANIZACJA
-europa to najgesciej zaludniony region swiata-70 osob na km2
-duza gestoscia zaludnienia odznaczaja sie tereny nizinne o lagodnym klimacie i tam gdzie wystepuja surowce mineralne
-najslabiej rejiny gorskie i obszary o chòlodnym klimacie
-okolo 72% ludnosci zyje w miastach
-najwyzszy wskaznik urbanizacji ma Belgia-97%
-najnizszy Albania-46%
-najwiekszy zespol miejski to-Moskwa, Paryz, Londyn
-wiekszosc mieszkancow kontynentu to rasa biala
-jednak od kilku dziesiecioleci trwaja intensywne migracje ludzi czarnych i zoltych majace inne kultury i religie
-wplywa to na zroznicowanie kulturowe, narodowosciow i etniczne
-mieszkancy kontynentu posluguja sie jezykiem wywodzacy sie z jednej rodziny-indoeuropejskiej
-sa to -romanski, germanski, slowianski-sa do siebie podobne
LUDY EUROPY
-albanczycy, bretonczycy,chorwaci, szwajcazy, litwini polacy, wlosi, niemcy, francuzi, turcy, grecy. gruzini itd......
STYKTURA WYZNANIOWA
-europa jest dosc jednolita pod wzgledem religijnym
-ok.3/4 to chrzescijanie-we wloszech, francji, hiszpani, portugalii, polsce
-duzy odsetek protestantow-w szwecji, holandii, niemczech
-prawoslawie natomiast-na wschodzie europy i w bulgarii, rumuni
-muzulmani -przede wszystkim w bosni i hercegowine oraz polwysep krymski
SKUTKI ZROZNICOWANIA LUDNOSCI
-konflikty na tle narodowosciowym lub religijnym (poniewaz kraje sa wielonarodowosciowe i zroznicowane etnicznie)
-wybuchaja wojny na tle etnicznym np.-kraje bylej Jugoslawi
-niepodleglosc chca wywalczyc rowniez Baskowie zyjacy w Hiszpani
ILU JEST EUROPEJCZYKOW
-w europie jest coraz mnij ludzi
-w 1950-stanowilo 22% ludnosci swiata
-w 2007-stanowilo juz 10% ludnosci swiata
-od 2000 do 2007-na naszym kontynencie wzrost liczby ludnosci wyniusl 0,4%
-w afryce natomiast az 15%
-przyczyna tak niskiego wzrostu liczby ludnosci jest niski lub ujemny przyrost naturalny
-wiekszosc europejskich malrzenstw decyduja sie na posiadanie jednego dziecka lub wcale
-powoduje to ze wspolczynnik urodzen jest niski, a wspolczynnik zgonow jest taki sam
-rosnie liczba osob w podeszlym wieku-dzieki wysokiemu standardowi zycia i dobrej opiece medycznej
- powoduje to ze-coraz mniej osob pracuje zawodowo
-coraz wiecej natomiast kozysta ze swiadczen emerytalnych
-malejaca liczba osob tworzacy dochod narodowy
-niedobory sily roboczej ,spowoduje naplyw imigrantow
GOSPODARKA
-najbardziej rozwiniety region swiata pod wzgledem gospodarczym
-najzamozniejsze kraje to-Niemcy, Wielka Brytania, Francja
-kraje z problemami ekonomicznymi to-Bialorus, Rosja, Moldawia, Rumunia, Ukraina
-europa wytwarza 1/3 produktu swiatowego brutto
-odgrywa wazna role w handlu miedzynarodowym
-jest duze zroznicowanie poziomu rozwoju gospodarczego miedzy panstwani
-kraje zachodnioeuropejskie wytwarzaja ponad 3/4 wartosci PKB calego kontynentu
-odmienny rozwoj historyczno-gospodarczy
-w europie zachodniej juz w XIX w. rozpocza sie szybki rozwoj przemyslu, transportu i ograniczenie roli rolnictwa
ROLNICTWO
-w europie panuja dogodne warunki przyrodnicze do rozwoju rolnictwa
-uzytki rolne to 45% powierzchni europy-najwyzsza na swiecie
-na ukrainie dominuja grunty orne
-w Irlandii dominuja laki i pastwiska
-gospodarstwa wytwarzaja ogromna ilosc produktow dzieki temu europa jest samowystarczalna pod wzgladem zywnosci
-zboza zajmuja-40% gruntow ornych (pszenica, jeczmien)
-uprawia sie rowniez buraki cukrowe, ziemniaki
-w krajach srodziemnomorskich uprawia sie -winogrona, owoce cytrusowe, oliwki
-hoduje sie -bydlo, trzode chlewna, drob
-rolnictwo krajow zachodnich bardzo rozni sie od rolnictwa w krajach srodkowo-wschodnich
-struktura wielkosciowo-wlasnosciowa gospodarstw
-wydajnosci produkcji
-mozliwosci technicznych
-wyksztalcenia rolnikow
-na zachodzie sa prywatne, wyspecjalizowane gospodarstwa,jest wysoki poziom mechanizacji, nowoczesne zabiegi agrotechniczne
-w europie srodkowo-wschodniej-gospodarstwa panstwowe z niska wydajnoscia i malo dochodowe
-w niektorych panstwach problemem jest rozdrobnienie gospodarst-utrudnia to mechanizacje prac polowych i podnosi koszty
PRZEMYSL
-rozwina sie szybko dzieki eksploatacji wegla kamiennego i rud zelaza
-najwieksze okregi przemyslowe to-York-shire w Angli, zaglebie ruhry w Niemczech, zaglebie POlnocne we Francji i
Gornoslaski Okreg Przemyslowy w Polsce
-przemysl zachodni rowniez rozni od przemyslu srodkowo-wschodniego
-na zachodzie-stawianie na rozwoj przemyslu wysokiej technologi
-powstalo wiele osrodkow high-tech
-w europie srodkowo-wschodniej-restrukturyzacja rozpoczela sie dopiero w latach 90
-niektore zaklady sa jeszcze niesprywatyzowane, maja problemy ekonomiczne, wiele upada
-w europie srodkowej-restrukturyzacja przemyslu przebiega szybko z efektami-w polsce, czechach, wegrach
-w europie wschodniej-przebiega to znacznie wolniej-na bialorusi, ukrainie, moldawi, rosji
USLUGI
-w europie wystepuje bardzo wysoki poziom uslug-gesta siec drog, kolei, rurociagow
-w europie jest -najwiekszy port handlowy-Roterdam
-trzecie pod wzgledem wielkosci londynskie lotnisko Heathrow (hitrol)
-duza atrakcyjnosc turystyczna europy i i wysoka jakosc uslug turystycznych
-
nikas97