las w 4 porach roku - zabawy, metody.docx

Wykorzystywanie technik twórczego myślenia na zajęciach przyrodniczych w przedszkolu

Przykładowy zestaw zabaw z wykorzystaniem technik twórczego myślenia na zajęcia z dziećmi przedszkolnymi o tematyce przyrodniczej. Prezentowany zestaw zawiera zabawy do wykorzystania podczas różnych pór roku.

Myślenie jest funkcją wielu czynników takich jak uwaga, pamięć, wyobraźnia itp. wszystkie te czynniki można wyćwiczyć, a co za tym idzie rozwinąć inteligencję. Współczesna pedagogika aby sprostać tym wymogom wprowadziła do edukacji pojęcie zwane "gimnastyka umysłu polegające na stosowaniu specjalnych ćwiczeń wzmacniających uwagę, pamięć, percepcję, analizę, wnioskowanie i wolę. Wychodząc z założenia, że każde dziecko nosi w sobie jakiś potencjał twórczy zadaniem nauczyciela jest dbanie o jak najwcześniejszy rozwój kreatywności dzieci. Priorytetem każdego nauczyciela pragnącego rozwijać u swoich wychowanków twórcze myślenie powinna być chęć pomocy dziecku w tworzeniu, pomoc w uwierzeniu we własne możliwości, wiarę w to, że ja też potrafię'.Aby w pełni rozwijać postawę twórczą dziecka należy uwzględnić szereg celów kształcenia i wychowania m.in.:

1 cele poznawcze

·         rozwijanie zdolności i umiejętności myślenia twórczego

·         pobudzanie aktywnego stosunku do zdobywania wiadomości

·         kształtowanie umiejętności przewidywania skutków kreatywnych działań

2 cele emocjonalno - motywacyjne

·         budzenie i rozwijanie ciekawości poznawczej

·         pomoc dzieciom w odkrywaniu własnych możliwości twórczych

·         kształtowanie empatii w grupie

·         rozwijanie tolerancji

3 cele działaniowe

·         zachęcanie do podejmowania inicjatyw przez dzieci

·         pobudzanie do sprawnego realizowania metod i technik

Bardzo ważne jest wykorzystywanie w pracy metodami aktywnymi całego potencjału grupy, danie dzieciom możliwości uczenia się od innych dzieci. Wspólne zadania wymuszają współpracę, poszukiwanie wspólnych rozwiązań, konieczność kompromisu oraz podejmowania decyzji. Dzięki temu budzą się emocje, zaangażowanie, odpowiedzialność i radość współdziałania.

Jednym z najkorzystniejszych i najszerszych obszarów do rozwijania potencjału twórczego dzieci jest obszar edukacji przyrodniczej. Środowisko przyrodnicze stanowi bogate źródło wrażeń, doznań i chęci aktywnego działania. Dlatego uważam, że tematyka przyrodnicza jest dobrym podłożem do wykorzystywania w toku jej realizacji metod aktywizujących.

W zaprezentowanej pracy po omówieniu najczęściej wykorzystywanych w pracy z przedszkolakami metod i technik aktywizujących przedstawię szereg zabaw i ćwiczeń z zakresu tematyki - LAS W RÓŻNYCH PORACH ROKU

PRZYKŁADY ZABAW I ĆWICZEŃ AKTYWIZUJĄCYCH

JESIEŃ W LESIE

I ZABAWY INTEGRACYJNE

1 Babie lato

Jedno wybrane dziecko jest pajączkiem, trzyma kłębek nitki. Rozplątując nitkę podchodzi do kolejnych dzieci rozstawionych po sali i podając nitkę mówi swoje imię. Dziecko trzymające nitkę podchodzi do następnego podaje swoje imię i oddaje nitkę. Zabawa trwa do momentu, aż wszystkie dzieci otrzymają nitkę i utworzą pajęczynkę.

2 Jesteśmy zwierzętami

Dzieci wybierają maski zwierząt leśnych. Siedząc w kręgu kolejno przedstawiają się i uzasadniają, dlaczego wybrały dane zwierzątko

3 Jestem, mam, lubię

Dzieci wcielają się w rolę wybranego przez siebie zwierzątka i wg. schematu mówią: jestem np. wilk, mam duże kły, lubię biegać po lesie.

4 Drwal

Zabawa w parach. Jedno dziecko jest drwalem i ciągnie za sobą drugie dziecko, które udaje worek z drewnem.

5 Szyszkowe imię

Dzieci siedzą w kręgu. Turlają do siebie szyszkę podając przy tym imię dziecka, do którego chcą szyszkę podać.

6 Zwierzęta, które lubimy

Na dywanie leży pięć obręczy, w których umieszczone są obrazki ze zwierzętami (w każdej po jednym obrazku) Zadaniem dzieci jest wybór ulubionego zwierzątka i podejście do wybranej obręczy. Następnie dzieci w grupach ze swojej obręczy tworzą stada i poruszają się po sali naśladując ruchem wybrane zwierzątko. Na sygnał nauczycielki wracają do swoich obręczy.

7 W ciemnym lesie

Zabawa w parach. Jedno dziecko prowadzi przez ciemny las drugie dziecko, które nic nie widzi. Zadaniem przewodnika jest ostrożne omijanie przeszkód.

Zabay metodami i technikami twórczego myślenia

I Burza mózgów

1 "Czy las jest potrzebny ludziom?"

2 Odmiana burzy mózgu - "słoneczko"

Jesień w lesie

Na dywanie leży papierowe koło symbolizujące słońce ( bez promyków) Dzieci otrzymują wąskie paski papieru, na których mają narysować to, co im się kojarzy z lasem. Następnie segreguje się karteczki według tematu narysowanego przez dzieci np. grzybki, listki. Z karteczek układamy promyki do słoneczka. Sprawdzamy, który promyk jest najdłuższy. Stwierdzamy, że z tym najczęściej kojarzy się dzieciom jesień.

3 "Po co są drzewa" – dziwne pytania

II Małe ludziki

1 Czytamy wiersz - "Ptasie radio" bez zakończenia. Wprowadzamy do akcji małe ludziki, które muszą pomóc ptakom pogodzić się.

2 Do opowiadania o Krasnalu Hałabale wprowadzamy małe ludziki by pomogły zwołać ptaki, które nie przyszły na ucztę

3 Opowiadanie o wiewiórce, która robiła zapasy na zimę i zgubiła swoją spiżarnię. Zadaniem małych ludzików jest pomoc wiewiórce w odnalezieniu spiżarni.

4 Pani Jesień zgubiła pędzel i farby do malowania liści. Jak pomogą jej małe ludziki?

III Synektyka Gordona

1 Analogia fantastyczna

·         Co by było gdyby grzyby rosły w nieskończoność?

·         Co by było gdyby zwierzęta umiały mówić?

·         Jak byście się czuli gdybyście zamienili się w ptaka lecącego nad lasem?

2 Analogia personalna

·         Co by powstało z połączenia wiewiórki z lisem? Liścia z mchem?

·         Co robi muchomor? – Co czuje, gdzie mieszka, co lubi?

·         Co by było gdybyś zamienił się w jeża?

3 Analogia bezpośrednia

·         Co mają ze sobą wspólnego szyszka i grzyb?

·         Co czują liście, gdy maluje je jesień?

·         Co myśli bocian, gdy szykuje się do odlotu?

·         Co chciałoby powiedzieć drzewo chmurce?

IV Kruszenie

1 Ptaki jesienią nie muszą odlatywać do ciepłych krajów.

2 Zwierzęta nie muszą gromadzić zapasów na zimę.

3 Kuferek skarbów. Nauczycielka wyjmuje z kuferka rzeczy związane z lasem. Dzieci nazywają daną rzecz. Następnie szukają innego zastosowania danej rzeczy np., do czego może służyć szyszka?

V Inny język

1 Żywa rzeźba

·         Jedno dziecko komponuje z pozostałych dzieci las (ustawia drzewa, krzewy, grzyby itp.)

·         Dzieci w parach. Jedno jest rzeźbiarzem i ustawia z drugiego dziecka jakiś krzew.

2 Zabawy muzyczne

·         Przy muzyce z cyklu 4Pory Roku Vivaldiego - Jesień dzieci ukazują nastrój muzyki.

·         Przy łagodnej muzyce dzieci naśladują ptaki szykujące się do odlotu (sejmiki)

·         Przy kołysance dzieci naśladują wybrane przez siebie zwierzątko zapadające w zimowy sen.

3 Zabawy plastyczne- skojarzenia

·         Dzieci otrzymują kartki z narysowanym abstrakcyjnym elementem. Ich zadaniem jest dorysować obrazek związany z jesienią w lesie.

·         Dzieci mają zaprojektować maszynę do segregowania liści według np. koloru lub gatunku.

·         Na kartce narysowane są koła (3-5) Ich zadaniem jest stworzenie z tych kół obrazków związanych z jesienią w lesie. 

"Drzewa w lesie"

Podział dzieci na cztery grupy. Każda grupa otrzymuje kopertę z puzzlami w kształcie jakiegoś leśnego drzewa. Zadaniem dzieci jest ułożenie puzzli w grupach i naklejenie swojego drzewa na uszykowaną wcześniej dużą planszę. Po naklejeniu wszystkich drzew dzieci dobierają w swoich grupach owoce tych drzew i naklejają na planszę.

VI Świat baśni

1 Układanie baśni o wędrówce pani Jesieni przez las.

2 Układnie zakończeń różnych opowiadań.

3 Dzieci losują obrazek z jakimś zwierzątkiem i jakąś roślinką ich zadaniem jest ułożenie krótkiego opowiadania związanego z obrazkami.

VII Zabawy darmowe

1 Rozmowa

·         Rozmowa jaskółki z sową o szykowaniu się do odlotu.

·         Rozmowa dziecka z zajączkiem o przygotowaniach do zimy.

·         Rozmowa kropli deszczu z listkiem.

2 Ćwiczenia pantomimiczne

·         Naśladowanie zmagania się drzew z wiatrem.

·         Naśladowanie zachowań zwierząt w różnych sytuacjach

·         Naśladowanie usypiania przyrody

3 Improwizacja

·         Muchomorek namawia Kasię, żeby zabrała go do koszyka.

·         Kłótnia zwierząt na temat tego, kto ma zostać królem lasu.

·         Odgrywanie roli rodziny jeży, która poszukuje jedzenia.

·         Odgrywanie scenek (debata) o właściwym zachowaniu się ludzi w lesie.

·         Scenka (wywiad) pani Jesieni ze zwierzętami.

ZIMA W LESIE

I Burza mózgów

1 Czy zima jest potrzebna rośliną i zwierzętom w lesie?

2 Debata

Dzieci otrzymują karteczki z napisami TAK, NIE. W sali ustawione są po obu stronach ławeczki zaznaczone TAK, NIE. Nauczycielka opowiada scenki.

a) Do lasu przed świętami przychodzi chłopiec, ogląda choinki. W pewnym momencie wyjmuje siekierkę - chce wyciąć choinkę. Czy może to zrobić? Dzieci wybierają odpowiedz, pokazują karteczkę i zajmują miejsca na wybranej ławce. Następnie zostaje omówiona scenka- dzieci argumentują swoje decyzje, mają też prawo zmienić zdanie. Wyciągnięcie wniosku (gdzie jest więcej dzieci)

b) Do lasu przychodzą dzieci, słyszą jakieś poruszenie. Znajdują zajączka zaplątanego w sidła. Czy mają mu pomóc?

c) Metoplan - dywanik pomysłów

Nauczycielka podaje hasło - "jak możemy pomóc zwierzętom przetrwać zimę"? Dzieci rysują na karteczkach swoje propozycje i układają na dywanie. Następuje wybór najczęściej przedstawionych propozycji.

II Synektyka

·         Jak by to było gdyby tylko w lesie nie padał śnieg?

·         Co byście zrobili gdyby zimą przyszło wam mieszkać w lesie?

·         Co czuje drzewo, gdy otula je śnieżna pierzynka?

·         O czym rozmawiały zwierzęta, które spotkały się przy pasiece?

·         Co by było gdyby leśne zwierzęta zimą nosiły buty?

·         Co by powstało z połączenia śniegu i wiatru?

·         Skarbnica

Las zimą jest ... - dzieci wymyślają jaki jest las.

III Małe ludziki

1 Nie dokańczamy opowiadania "O wróbelku Elemelku, pustym brzuszku i rondelku". Wprowadzamy małe ludziki jak pomogą Elemelkowi.

2 Opowiadanie o lisku, któremu zamarzło wejście do norki. Lisek nie może się do niej dostać. Jak pomogą mu małe ludziki?

IV Kruszenie

·         Jeże nie muszą zasypiać na zimę.

·         Rośliny zimą nie rosną.

V Świat baśni

1 W krainie fantazji

Dzieci leżąc na dywanie udają obserwowanie lasu. Po chwili dzielą się wrażeniami z tego, co widziały. Postanawiają nakręcić film o najciekawszej obserwacji. Dziecko, którego obserwacja została wybrana zostaje reżyserem i wybiera aktorów. Dzieci odgrywają scenkę.

2 Sen misia

Opowiadanie nauczycielki o misiu, który bardzo mocno spał, gdy w lesie panował mróz. Dzieci układają opowiadania o tym, co może śnić się misiowi. Udoskonaleniem tej zabawy może być rysunek dzieci. Na kartce narysowany śpiący miś i chmurka, w której dzieci rysują sen. Następnie można ułożyć kołysankę dla misia.

3 Kulig

Pomoce: płatki śniegu w 3 kolorach, strzałki w 3 kolorach, koperty z naklejonym jednym z 3 płatków. W kopertach napisy: LASPOT, KAPLAS, MATLAS, kartki i przybory do rysowania.

Dzieci wybierają się kuligiem do zaczarowanego lasu. Każde otrzymuje płatek śniegu. Przy melodii piosenki,,Zima, zima’’ udają, że jadą kuligiem. Po przejeździe do lasu nauczycielka udziela instrukcji- strzałki w kolorze płatków doprowadzą dzieci do dziwnej śnieżnej krainy leśnej. Jak otworzycie kopertę znalezioną w tej krainie dowiecie się jakie dziwne zwierze tam mieszka. Musicie odczytać jego imię. Nikt tego zwierzaka nie widział, dlatego musicie go narysować. Dzieci w grupach wykonują polecenie. Na koniec następuje prezentacja prac.

VI Inny język

1. Żywa rzeźba

·         Jedno dziecko jest Panią Zimą lodowym sopelkiem dotyka dzieci naśladujące zwierzęta, które zamieniają się w lodowe figury.

·         Leśniczy i zwierzęta

Jedno dziecko stoi w środku koła (jest leśniczym). Pozostałe dzieci są wybranymi przez siebie zwierzętami. Leśniczy z zawiązanymi oczami wywołuje zwierzę np. dzik. Dziecko,,dzik’’ przechodzi obok leśniczego, ale bardzo cicho. Gdy leśniczy je usłyszy i złapie to dziecko odchodzi z zabawy.

·         Lodowe paprocie

Dzieci w parach na zmianę rzeźbią paprocie (ustawiają drugie dziecko)

2 Zabawy muzyczne

·         Dzieci naśladują jak śpią zwierzęta przy słuchaniu kołysanki

·         Przy muzyce dobranej do nastroju zimowej wichury dzieci naśladują jak zwierzęta przedzierają się przez zaspy.

3 Zabawy plastyczne

·         Na czarnej kartce rozlana biała plama farby. Dzieci rysują patyczkiem tropy zwierząt.

·         Dzieci dorysowują dziwne zwierzątko do narysowanych na kartce nóg (wymyślonych)

·         Pokazanie jednego puzzla przedstawiającego fragment zimowego krajobrazu. Dzieci domyślają się co może przedstawiać obrazek?

·         Lepienie w śniegu - zwierzęta

VII Drama

1 Rozmowy

·         Płatki śniegu z gilem

·         Wywiad zwierząt z panią Zimą

·         Rozmowa dziecka z sarną, (o co sarna prosi)

2 Zagadki pantomimiczne

·         Wybrane dziecko naśladuje, co robi zwierzątko (je, przedziera się przez zaspy, ucieka przestraszone, śpi, itp.) Pozostałe dzieci zgadują.

·         Wybrane dziecko naśladuje, co się dzieje w lesie.

·         Dzieci naśladują dokarmianie zwierząt.

3 Scenki improwizowane

·         Gromada głodnych ptaków prosi dzieci o pomoc.

·         Sarenka zgubiła mamę. Spotyka ją wiewiórka i pomaga odnaleźć mamę.

WIOSNA W LESIE

I Burza mózgów

1 Jeśli mówię "wiosna w lesie", to o czym myślę?

2 Co może robić wiosna w lesie?

3 Komu potrzebne są drzewa

Na tablicy umieszczone są 4 sylwety drzew. Dzieci losują obrazki zwierząt, ptaków, owadów, ludzi. Zastanawiają się czy i po co potrzebne są drzewa wylosowanej postaci.Wypowiadają się i argumentują.Przypinają obrazek obok drzewa.

4 Debata

Zabawa przebiega wg. reguł jak w debacie o zimie.

Scenki

·         Dzieci zobaczyły, że z drzewa spadła budka lęgowa i zepsuła się. Czy powinny zabrać ją do naprawy?

·         Dzieci zobaczyły gniazdo jaskółki. Czy powinny zachowywać się cicho? 

II  Małe ludziki

1 Opowiadanie "O wiośnie w lesie i wiewiórce w ważnym interesie". Jak małe ludziki pomogą wiewiórce obudzić Hałabałę?

...