Bazylia pospolita ma zielone liście i żółtawe bądź czerwonawe kwiaty koliście zebrane na szczycie łodygi. Zawiera olejek eteryczny, garbniki, sole mineralne i witaminy. Używana jest głównie jako przyprawa, choć ma również działanie lecznicze. Nalewka z bazylii reguluje trawienie, likwiduje wzdęcia, poprawia wydzielanie soków żołądkowych, działa rozkurczowo w przewodzie pokarmowym. Pomaga zwalczyć kaszel. Pić trzy razy dziennie po dwie łyżki w trakcie jedzenia.
Składniki: 100 g suszonych liści bazylii, 1 g goździków, litr wytrawnego białego wina gronowego, 50 ml winiaku. Wykonanie: suszone listki bazylii i goździki zalać w słoju białym winem zmieszanym z winiakiem. Szczelnie zamknąć, odstawić na dwa tygodnie. Następnie przefiltrować przez bibułę filtracyjną.
W tej nalewce dominuje kardamon, cynamon, pieprz, imbir, gałka muszkatołowa, które należy połączyć z miodem. Nalewka dobrze reguluje procesy trawienne, pobudza apetyt, likwiduje wzdęcia, podnosi sprawność umysłową i fizyczną, pomaga zlikwidować nudności, czkawkę, bezsenność. Jest dobra na potencję. Pić łyżkę stołową kilka razy na dzień.
Składniki: 50 g kardamonu, 20 g cynamonu, 2 g goździków, po 5 g pieprzu czarnego i białego, imbiru, gałki muszkatołowej, rozdrobnionej mięty pieprzowej - wszystkie składniki zmielone, litr wódki 60 proc. zrobionej ze spirytusu, 100 ml jasnego płynnego miodu. Wykonanie: wszystkie zioła (zmielone) wsypać do słoja i zalać wódką. Przez 10 dni trzymać w szczelnie zamkniętym słoju w ciepłym miejscu. Po tym czasie nalewkę zlać, przefiltrować przez bibułę i dodać miód. Odstawić, szczelnie zamkniętą, na miesiąc w tym samym miejscu. Następnie przestawić w miejsce ciemne i chłodne na pół ro
Tę nalewkę, która zawiera m.in. melisę, kozłka, dziurawiec, lipę czy krwawnik, stosuje się w nadpobudliwości nerwowej i w nadciśnieniu. Pomaga w kłopotach ze snem, stanach lękowych, a także w zaburzeniach seksualnych wywołanych stanami nerwicowymi. Nalewkę pije się trzy razy dziennie po łyżce, rozpuszczoną w niewielkiej ilości przegotowanej ciepłej wody.
Składniki: po 5 g suszonych ziół: liści melisy, korzenia kozłka lekarskiego, ziela dziurawca, kwiatu lipy, liści mierznicy czarnej, ziela krwawnika, ziela serdecznika, litr wytrawnego czerwonego wina gronowego, litr wódki 70 proc. zrobionej ze spirytusu, 200 g ciemnego płynnego miodu. Wykonanie: wszystkie zioła wsypać do słoja. Wino zmieszać z wódką i zalać zioła, a słój szczelnie zamknąć. Postawiony w ciepłym miejscu powinien się macerować przez 10 dni. Po tym czasie nalewkę zlać, filtrując przez bibułę. Dodać miód, dobrze wymieszać. Przez kolejnych 10 dni trzymać w ciepłym miejscu.
Anyż to jednoroczna roślina znajdująca szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie. Ma drobne, białe kwiaty. Kwitnie od lipca do sierpnia. Owoce zbiera się w sierpniu i we wrześniu, gdy stają się szarobrunatne. Anyż zawiera olejek eteryczny. W owocach znajdziemy też tłuszcz, związki białkowe, żelazo, kwas jabłeczny. Anyżówka dobra jest w nieżytach żołądka i jelit, przy niestrawnościach, działa rozkurczowo i pomocniczo w leczeniu astmy. Pić trzy razy dziennie po łyżce.
Składniki: 15 g owoców biedrzeńca anyżu, 5 g anyżu gwiazdkowego, 5 goździków, laska wanilii, 20 dag cukru, sok z cytryny, litr wódki 50 proc. zrobionej ze spirytusu. Wykonanie: do słoja włożyć owoce biedrzeńca anyżu, anyż gwiazdkowy, laskę wanilii, goździki, sok z cytryny i cukier. Zalać wódką. Przez miesiąc słój, szczelnie zamknięty, trzymać w ciepłym miejscu. Po tym czasie zlać, filtrując przez bibułę filtracyjną. Odstawić na 3-6 miesięcy, by dobrze dojrzała.
Tę nalewkę robi się z bylicy pospolitej i bylicy piołunu. Pierwsza roślina rośnie w rowach, przy poboczach, na nieużytkach, w sadach, przy murach. Zawiera olejek lotny, żywicę, potas, białko, garbniki, witaminy A, C i z grupy B. Z kolei bylica piołun stosowana jest często jako przyprawa; są w niej sole mineralne, potas, olejek eteryczny, białko. Nalewka bylicowa działa lekko moczopędnie, bakteriobójczo, ułatwia trawienie, pobudza metabolizm. Pomaga w nawracających zaparciach, wymiotach, schorzeniach śledziony i biegunkach. Pić po łyżce trzy razy dziennie po jedzeniu.
Składniki: 30 g rozdrobnionego ziela bylicy piołunu, 5 g rozdrobnionego ziela bylicy pospolitej, litr wódki 70 proc. zrobionej ze spirytusu. Wykonanie: oba rodzaje bylicy umieścić w słoju, zalać wódką. Pozwolić bylicy naciągać przez 10 dni ? w szczelnie zamkniętym słoju, w ciepłym, lecz nie słonecznym miejscu. Następnie płyn przefiltrować. Odstawić na pół roku, by dojrzała.
W tej nalewce najważniejszy jest lubczyk i kardamon. Lubczyk jest aromatyczną przyprawą wykorzystywaną również jako środek leczniczy. W korzeniu znajduje się olejek lotny, skrobia, cukry, fitosterole, kwasy organiczne. Kardamon natomiast jest przyprawą, lekiem i afrodyzjakiem. Ma intensywny aromat z cytrusową nutą. Ta nalewka dobra jest w przypadku osób wyczerpanych fizycznie i psychicznie oraz po ciężkiej chorobie. Pomoże w zaburzeniach trawienia. Działa rozkurczowo na układ trawienny, a także wiatro- i moczopędnie. Wzmacnia żołądek, leczy bóle głowy. Pić po łyżce w razie potrzeby.
Składniki: po 25 g suszonego korzenia lubczyku i kardamonu, po 5 g cynamonu, imbiru, tymianku, gałki muszkatołowej, liścia pokrzywy, kwiatu czarnego bzu, 2 litry wytrawnego czerwonego wina gronowego, 100 ml spirytusu, 200 g ciemnego płynnego miodu. Wykonanie: do słoja wsypać wszystkie zioła. Wino zmieszać ze spirytusem i wlać do słoja. Szczelnie zakręcić i odstawić na miesiąc. Nalewkę zlać i przefiltrować przez bibułę. Dodać miód. Dobrze wymieszać.
Rumianek pospolity, zwany też lekarskim ma biało-żółte kwiaty zebrane w koszyczki. Kwitnie od maja do jesieni. Rośnie na polach, nieużytkach, miedzach. Zawiera olejek eteryczny, związki żywicowe i kwasy organiczne. Nalewka przeciwdziała nadmiernej fermentacji jelitowej i zaburzeniom trawiennym. Pomaga przy bólach brzucha, kolkach, zatruciach, wzdęciach. Pić po łyżeczce na szklankę przegotowanej, ciepłej wody dwa razy dziennie.
Składniki: 50 g koszyczków kwiatowych rumianku, pół litra wódki 70 proc. zrobionej ze spirytusu. Wykonanie: rumianek wsypać do słoja i zalać wódką. Przez trzy tygodnie trzymać w szczelnie zamkniętym słoju w słonecznym miejscu. Po tym czasie nalewkę zlać i po przefiltrowaniu przez bibułę przelać do butelek.
Pieprz czarny wywodzi się z Indii, uprawia się go dla owoców, z których otrzymywany jest znany nam pieprz. Zawiera olejek eteryczny, tłuszcz, alkaloidy, które nadają ziarnom charakterystyczny, palący smak. Nalewka powoduje wzmożone wydzielanie soków trawiennych, pobudza apetyt i pomaga w niestrawnościach. Pić po 20 kropli w łyżce stołowej przegotowanej, ciepłej wody kilka razy dziennie.
Składniki: 20 g czarnego pieprzu, 2 litry wódki 60 proc. zrobionej ze spirytusu, syrop cukrowy. Wykonanie: pieprz utłuc w moździerzu, wsypać do słoja i zalać wódką. Szczelnie zamknąć. Przez dwa tygodnie słój trzymać w słońcu lub cieple. Dodać syrop cukrowy do smaku. Nalewka powinna dojrzewać w szczelnie zamkniętym słoju w ciemnym i chłodnym miejscu przez miesiąc. Uwaga: syrop cukrowy można zrobić samemu, gotując szklankę wody i do wrzątku wsypując szklankę cukru. Mieszać aż cukier się rozpuści. Dodać kilka kropli soku z cytryny.
EPN/mmch/kuchnia.wp.pl
Korzystałam z: 'Nalewki zdrowotne", Jan Rogala, wyd. Baobab, Warszawa 2003, 2007
piastwygra321