Seminarium 2. Układ pokarmowy.
1. Co kontroluje przyjmowanie pokarmów ?
Ośrodek głodu i sytości w podwzgórzu.
2. Substancje działające na te ośrodki i ich działanie.
Glukoza- pobudza ośrodek sytości
neuropeptyd Y- pobudza ośrodek głodu
leptyna – pobudza ośrodek sytości
CKK – pobudza ośrodek sytości
insulina – pobudza ośrodek głodu
3. Jak jest u ludzi otyłych z leptyną ?
Ośrodek sytości nie jest wrażliwy na leptynę, której stężenie we krwi ludzi otyłych utrzymuje się na wysokim poziomie.
4. Jak jest zbudowany układ trawienny pod względem mięśniówki ?
Z mięśni gładkich, z wyjątkiem 1/3 górnej przełyku i końcowego odcinka przewodu pokarmowego, które są zbudowane z mięśni poprzecznie prążkowanych
5. Co to daje, że jest mięśniówka gładka ?
Może być kontrolowana przez układ autonomiczny i czynniki humoralne.
6. Co musi być, aby zaszedł skurcz mięśni gładkich ?
Komórki rozrusznikowe, w których powstaje podstawowy rytm elektryczny BER.
7. Co to jest BER i jak powstaje ?
Podstawowy rytm elektryczny. Powstaje w wyniku napływu jonów Ca2+ do wnętrza tych komórek w wyniku czego generowana jest powolna depolaryzacja spoczynkowa.
8. Kiedy następuje skurcz ?
Na szczycie depolaryzacji komórek rozrusznikowych, gdy zostanie osiągnięty potencjał progowy.
9. Opisać przyjmowanie pokarmu.
Pokarm stały dostaje się do jamy ustnej → obróbka mechaniczna → żucie → mieszanie pokarmu ze śliną i wstępne trawienie → połykanie → w II fazie połykania zaczyna się fala perystaltyczna
10. Gdzie znajduje się ośrodek żucia i ośrodek połykania ?
w tworze siatkowatym rdzenia przedłużonego
11. Fazy połykania.
- ustna – dowolna
- gardłowa - odruchowa
- przełykowa – odruchowa
12. Opisz fazy połykania.
USTNA
- skurcz mięśnia poprzecznego języka i m. bródkowo- językowego –> z języka powstaje „łyżeczka” , na którym ułożony jest kęs pokarmowy
- wciśnięcie kęsa do cieśni gardła
- oddzielenie gardła od : jamy nosowej 1, dróg oddechowych 2, jamy ustnej 3
1- podniesienie i napięcia podniebienia miękkiego
2 - uniesienie krtani i przykrycie jej przez nagłośnię
3 – zbliżenie łuków podniebiennych
GARDŁOWA
- skurcze mięśni okrężnych gardła : zwieraczy gardła: górnego, środkowego i dolnego
- rozluźnienie zwieracza gardłowo- przełykowego
- przesunięcie pokarmu przez gardło
- skurcz zwieracza gardłowo- przełykowego
- przesuniecie krtani ku dołowi
- rozszerzenie szpary głośni
- obniżenie i zwiotczenie podniebienia miękkiego
- oddalenie łuków podniebiennych od siebie
W TEJ FAZIE ZACZYNA SIĘ FALA PERYSTALTYCZNA
FAZA PRZEŁYKOWA
- podrażnienie receptorów błony śluzowej → impulsy aferentne z receptorów przez nn. V. IX, X → ośrodek połykania w tworze siatkowatym → impulsy eferentne przez nn. : V, VII, IX, X, XII → mięśnie gardła i przełyku
13. Jakie są rodzaje śliny ?
- surowicza – najwięcej w śliniance przyusznej
- śluzowa – w śliniance podjęzykowej
- mieszana śluzowo- surowicza – w śliniance podżuchwowowej
14. Co wpływa na wydzielanie śliny ?
- odruchy warunkowe i bezwarunkowe
- myślenie o pokarmie
- zapach
- kontakt mechaniczny pokarmu z błoną śluzową jamy ustnej
- tyroksyna, hormon wzrostu, kortyzol
15. Na czym polegają odruchy bezwarunkowe ?
Wydzielanie śliny na skutek bodźców kojarzonych z przyjmowaniem pokarmów, pozornie z nim niezwiązanych, np. błysk swiatła i jednoczesne podawanie pokarmu psu powoduje, że na sam błysk światła u psa dojdzie do wydzielania śliny
16. Funkcje śliny.
- ochronna : rozpuszczanie i wypłukiwanie resztek pokarmowych, buforowanie drażniących substancji, zabijanie bakterii, nawilżenie jamy ustnej, protekcja i regeneracja błony śluzowej,
- trawienna – zlepianie cząsteczek pokarmowych w kęs, trawienie skrobi pod wpływem ptialiny (amylazy ślinowej), wypłukiwanie cząsteczek pokarmowych z powierzchni języka, co ułatwia kontakt pokarmów z receptorami smakowymi,
17. Jaka jest objętość śliny wydzielana w ciągu 1 minuty ?
Podstawowa – 0,33-0,5 mL/min
pobudzenie pokarmem – 1,5- 2,3 mL/ min
18. Skład śliny.
- woda – 99%
- składniki nieorganiczne : Na+, K+, Ca2+, Cl-, HCO3-
- składniki organiczne : białko i mucyny (enzymy, białka osocza, mucyny, substancje grupowe krwi, lizozym, EGF- czynnik wzrostu naskórka)
19. Jaki jest mechanizm wydzielania śliny ?
Ukł. Przywspółczulny : Ach (substancja P, VIP) → receptory M → cyklaza guanylowa → cGMP → wydzielanie śliny wodnistej, wzmożenie metabolizmu ślinianek, rozszerzenie naczyń krwionośnych, skurcz komórek mioepitelialnych
ukł. Współczulny : aminy katecholowe (adrenalina, nonadrenalina, dopamina) → receptory beta → cyklaza adenylanowa → cAMP → zwiększenie metabolizmu ślinianek, zmiany w przepływie krwi, skurcz komórek mioepitelialnych, skurcz naczyń krwionośnych; mało śliny, gęsta
20. Jaka jest funkcja żołądka ?
- gromadzenie pokarmów
- wyjaławianie pokarmów
- trawienie pokarmów- głównie białek
21. Jaką czynność skurczową wykazuje żołądek ?
- zmiany napięcia mięśniówki
- fala perystaltyczna – w części odźwiernikowej jest najsilniejsza
22. Co to skurcze głodowe ?
- gdy jest pusty żołądek
- związane z aktywnością nerwów błędnych,
23. Co wpływa na pobudzenie skurczów żołądka ?
- n. X – nasila skurcze
- hormony : gastryna
- Ach
- jony Ca2+
- alkohol i kawa
24. Co wpływa na hamowanie wydzielania soku żołądkowego ?
- somatostatyna
- sekretyna
- cholecystokinina
25. Wymień hormony jelitowo- żołądkowe.
Gastryna, cholecystokinina, sekretyna, motylina, VIP, GIP, somatostatyna, grelina, glukagon, PP, enteroglukagon
26. Które hormony mają najsilniejsze działanie kurczące żołądek ?
- motylina i gastryna
27. Jakie komórki występują w błonie śluzowej żołądka i co produkują ?
- komórki okładzinowe – HCl, woda, czynnik wewnętrzny IF (wiąże witaminę B12)
- komórki główne - pepsynogen
- komórki śluzowe – śluz
28. Jak wyglądają komórki okładzinowe ?
Mają pofałdowaną powierzchnię.
29. Jaka ilość soku żołądkowego jest wydzielana w ciągu doby ?
3 L
30. Jakie jest pH soku żołądkowego ?
ok. 1,5
31. Jaki jest skład soku żołądkowego ?
HCl, pepsyna, woda,
32. Fazy wydzielania żołądkowego :
- głowowa – 20%
- żołądkowa – 70%
- jelitowa – 10%, treść pokarmowa przechodzi do 12-cy
33. Czym są komórki G ?
- komórki należące do rozsianych pojedynczych komórek endokrynnych (APUD)
- wydzielają gastrynę
- w odźwierniku
34. Jaką czynność skurczową wykazuje jelito cienkie ?
- skurcze odcinkowe (wahadłowe) – umożliwiają mieszanie pokarmu z sokiem jelitowym
- skurcze perystaltyczne – umożliwiają przesuwanie się pokarmu
35. Jaką czynność skurczową wykazuje jelito grube ?
Prócz skurczów odcinkowych i perystaltycznych również skurcze masowe- nagły zanik haustracji w poprzecznicy i zstępnicy
36. Co wyzwala skurcze żołądka ?
- Ach, subst. P, VIP
- sploty Auerbacha i Meissnera
37. Wymień transmitery działające w splotach ?
- pobudzające- serotonina, ACh
- hamujące- GABA
38. Zestawienie substancji działających w przewodzie pokarmowym
Enzym
Hormony żoł-jelitowe
Związki uwalniane ze splotów nerwowych
transmitery
Substancje mózgowe
opioidy
mariz.tbg