Program nauczania:
Kierunek: pielęgniarstwo – studia I stopnia, stacjonarne
1) Przedmiot: Podstawowa opieka zdrowotna (medycyna szkolna)
2) Nazwa jednostka organizacyjnej odpowiedzialnej za realizację przedmiotu:
Katedra i Zakład Pielęgniarstwa Społecznego
3) Kierownik jednostki organizacyjnej: dr Kamila Faleńczyk
4) Rok studiów: I
5) Semestr: II
6) Język wykładowy: polski
7) Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie
8) Forma realizacji przedmiotu i zakres godzin:
a) wykłady: 10 godzin
b) ćwiczenia: 15 godzin
c) zajęcia praktyczne: 30 godzin
d) praktyki zawodowe: 80 godzin
e) samokształcenie: 15 godzin
9) Cele kształcenia
Dziedzina poznawcza:
Po realizacji zajęć student powinien znać:
- organizację i zadania podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie opieki nad dzieckiem w środowisku nauczania i wychowania,
- kompetencje pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania,
- zakres świadczeń zdrowotnych udzielanych uczniom zgodnie ze standardami obowiązującymi w pielęgniarstwie i medycynie szkolnej,
- założenia wychowania zdrowotnego i promocji zdrowia realizowanych w szkole.
Dziedzina psychomotoryczna:
Po realizacji zajęć student powinien umieć:
- diagnozować problemy ucznia,
- przeprowadzać i interpretować podstawowe badania ucznia,
- prowadzić czynne poradnictwo wobec ucznia z problemami,
- diagnozować środowisko szkolne pod względem zagrożeń społecznych,
- konstruować i realizować plan edukacji zdrowotnej w szkole adekwatny do problemów lokalnego środowiska szkolnego.
- wykorzystywać zdobytą wiedzę w praktyce zawodowej.
Dziedzina emocjonalna:
Po realizacji zajęć student powinien wykazywać postawę:
- odpowiedzialności za wykonywaną pracę,
- sumienności w wypełnianiu obowiązków,
- wrażliwość na potrzeby zdrowotne dzieci i młodzieży.
- kreatywność i aktywność twórczą.
10) Treści kształcenia:
a) wykłady:
1. System profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą w środowisku nauczania i wychowania – organizacja, struktura, cele.
2. Podstawy prawne regulujące opiekę zdrowotną nad dzieckiem w środowisku nauczania. Kompetencje lekarza w medycynie szkolnej. Kompetencje pielęgniarki środowiskowej w środowisku nauczania i wychowania.
3. Standardy praktyki pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania.
4. Współczesne problemy środowiska szkolnego jako zadania zawodowe dla pielęgniarek w środowisku szkolnym.
5. Diagnoza pielęgniarska w praktyce pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania.
b) ćwiczenia:
1. Rozwój psychofizyczny dzieci od 6 do 18 roku życia.
2. Szkoła jako środowisko pracy fizycznej i społecznej ucznia. Udział pielęgniarki w ocenie środowiska nauczania i wychowania pod względem sanitarno-epidemiologicznym.
3. Biomedyczne aspekty dojrzałości szkolnej.
4. Diagnoza pielęgniarska w środowisku szkolnym. Diagnoza środowiska (klasy i szkoły). Diagnoza indywidualna ucznia.
5. Higiena pracy ucznia. Plan lekcji i obciążenia pozalekcyjne.
6. Edukacja zdrowotna w pracy pielęgniarki szkolnej. Rola pielęgniarki w tym zakresie. Cele, treści, sposób realizacji planu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w szkole.
7. Identyfikacja uczniów z problemami zdrowotnymi, szkolnymi, społecznymi.
8. Udział pielęgniarki w przeciwdziałaniu zagrożeniom w środowisku szkolnym
9. Opieka zdrowotna nad dziećmi i uczniami niepełnosprawnymi. Rola szkół i klas integracyjnych.
10. Współpraca z personelem szkoły, rodzicami i instytucjami działającymi na rzecz dziecka/ucznia.
11. Przemoc i agresja w szkole. Udział pielęgniarki w zapewnieniu bezpieczeństwa uczniom w środowisku nauczania i wychowania.
12. Udzielanie pierwszej pomocy. Wyposażenie apteczki szkolnej.
c) zajęcia praktyczne:
1. Struktura organizacyjna zmodyfikowanego systemu opieki zdrowotnej nad uczniami. Organizacja pracy w gabinecie pielęgniarki szkolnej Wyposażenie gabinetu. Dokumentacja ogólna i indywidualna ucznia. Obowiązujące standardy. Współdziałanie pielęgniarki z innymi pracownikami szkoły odpowiedzialnymi za rozwój uczniów
2. Uczeń jako aktywny odbiorca świadczeń medycznych. Zastosowanie procesu pielęgnowania w pracy z uczniem (zbieranie danych o uczniu, stawianie diagnozy, planowanie działań i ich realizacja oraz ocena). Działania profilaktyczne w szkole (profilaktyka I, II i III rzędowa).
3. Program przesiewowy - cele, elementy składowe postępowania przesiewowego, technika przeprowadzania testów, interpretacja i dokumentowanie wyników testów. Powszechne Lekarskie Badania Profilaktyczne. Postępowanie poprzesiewowe.
4. Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia w medycynie szkolnej. Współpraca pielęgniarki z uczniem, rodzicami, gronem pedagogicznym i innymi członkami służby zdrowia. Najczęstsze problemy zdrowotne i społeczne uczniów.
d) praktyki zawodowe:
1. Zapoznanie studenta z placówką (topografia szkoły, wyposażenie gabinetu profilaktycznego).
2. Udział studenta w ocenie stanu fizycznego ucznia: dokonywanie pomiaru masy ciała i wzrostu, tkanki tłuszczowej, ocena stanu rozwoju przy pomocy siatki centylowej, morfogramu, pomiar RR i ocena wartości za pomocą siatek centylowych.
3. Dokonywanie ocena wzroku: ostrość, rozpoznawanie barw z użyciem Tablicy Ishihara, pod kątem zeza metodą cover-test.
4. Udział w ocenie ostrości słuchu.
5. Ocena postawy ciała.
6. Udział w diagnozowaniu skrzywień kręgosłupa: kifoza, lordoza, skolioza.
7. Współudział w klasyfikacji uczniów do zajęć korekcyjnych i zajęć W-F.
8. Uczestnictwo w ocenie środowiska szkolnego pod względem sanitarno-epidemiologicznym.
9. Prowadzenie dokumentacji medycznej ucznia.
10. Przygotowanie konspektu z wychowania zdrowotnego.
11. Przeprowadzenie zajęć z wychowania zdrowotnego.
e) samokształcenie:
Student z pakietu samokształceniowego wybiera i opracowuje pisemnie 2 zagadnienia.
Zagadnienie 1
Zadania pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania w stosunku do ucznia upośledzonego umysłowo
W tym zagadnieniu należy w szczególności wyeksponować problemy zdrowotne
Treści do opanowania:
1. Wymień stopnie niepełnosprawności
2. Przedstaw przyczyny upośledzenia umysłowego
3. Wymień i scharakteryzuj rodzaje problemów występujących u dzieci z upośledzeniem umysłowym
4. Przedstaw zadania pielęgniarki szkolnej w opiece nad uczniem z upośledzeniem umysłowym w zależności od stopnia upośledzenia
Pytania sprawdzające:
- wymień i opisz poszczególne stopnie upośledzenia umysłowego
- wymień najczęstsze przyczyny w/w upośledzenia
- przedstaw najczęstsze problemy tej grupy uczniów
- omów zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem upośledzonym umysłowo
- przedstaw propozycje rozwiązywania problemów zdrowotnych i szkolnych dzieci upośledzonych umysłowo
Zadanie problemowe:
Przedstaw i omów występujące u ucznia chorego upośledzonego umysłowo problemy zdrowotne, szkolne i wychowawcze. Ułóż plan opieki pielęgniarskiej nad uczniem z upośledzeniem umysłowym ze szczególnym uwzględnieniem roli pielęgniarki szkolnej w rozwiązywaniu problemów dziecka.
Zagadnienie 2
Rola pielęgniarki w rozwiązywaniu problemu niedożywienia w szkole
Treści do opanowania
1. Przedstaw najczęstsze przyczyny niedożywienia dzieci w wieku szkolnym
2. Wymień charakterystyczne objawy niedożywienia
3. Przedstaw konsekwencje niedożywienia
4. Omów zasady prawidłowego odżywiania dzieci i młodzieży
5. Omów udział pielęgniarki w organizacji dożywiania w szkole
- wymień przyczyny niedożywienia
- wymień objawy niedożywienia u dziecka
- przedstaw zasady prawidłowego odżywiania dzieci i młodzieży
- omów następstwa niedoborów pokarmowych
- omów zadania pielęgniarki w rozwiązywaniu problemu niedożywienia w szkole
W oparciu o dostępna literaturę przedstaw rolę pielęgniarki szkolnej w zapobieganiu patologiom związanym z nieprawidłowym odżywianiem i błędnymi nawykami dietetycznymi wśród młodzieży szkolnej.
Zagadnienie 3
Problemy ucznia z niepełnosprawnością sensoryczną (do wyboru uczeń niewidomy i niedowidzący, uczeń głuchy i niedosłyszący, uczeń z zaburzeniami mowy)
Student wybiera i analizuje ucznia z wybraną niepełnosprawnoscią sensoryczną
1. Przedstaw przyczyny wybranej dowolnie niepełnosprawności sensorycznej
2. Omów najczęstsze problemy uczniów z wybranymi zaburzeniami sensorycznymi
3. Przedstaw rolę pielęgniarki w przystosowaniu szkoły do przyjęcia ucznia z niepełnosprawnością sensoryczną
4. Przedstaw formy pomocy pielęgniarskiej dla dziecka z wybraną wadą narządów zmysłów
- wymień przyczyny wybranej wady sensorycznej
- omów problemy uczniów z wybranymi zaburzeniami sensorycznymi
- omów rolę pielęgniarki szkolnej w opiece nad uczniem z niepełnosprawnością sensoryczną
- wymień formy pomocy wybranej grupie uczniów
Przedstaw i omów występujące u ucznia z wybraną niepełnosprawnoscią sensoryczną problemy zdrowotne, szkolne i wychowawcze. Ułóż plan opieki pielęgniarskiej nad uczniem z wybraną niepełnosprawnoscią sensoryczną ze szczególnym uwzględnieniem roli pielęgniarki szkolnej w rozwiązywaniu problemów dziecka.
Zagadnienie 4
Problem ciąży u młodocianych
1. Przedstaw przyczyny ciąży u młodych matek
2. Omów konsekwencje zdrowotne wywołane przedwczesnym macierzyństwem
3. Przedstaw opiekę pielęgniarską nad nieletnią ciężarną
4. Omów najczęstsze problemy zdrowotne, szkolne i wychowawcze nieletnich
ciężarnych
- wymień przyczyny ciąży u młodych matek
- omów problemy zdrowotne, szkolne i społeczne nieletnich dziewcząt w ciąży
- omów rolę pielęgniarki szkolnej w opiece nad nieletnią ciężarną
- wymień formy pomocy nieletniej ciężarnej
Przedstaw i omów występujące u młodocianych ciężarnych problemy zdrowotne, szkolne i wychowawcze. Ułóż plan opieki pielęgniarskiej nad uczennicą - młodocianą przyszłą mamą ze szczególnym uwzględnieniem roli pielęgniarki szkolnej .
11) Wykaz umiejętności:
W wyniku realizacji treści kształcenia student powinien umieć:
- wykonywać badania przesiewowe u dzieci i młodzieży.
- prowadzić dokumentacji obowiązującej w gabinecie oraz dokumentacji uczniów,
- realizować zadań edukacyjnych wobec dzieci i młodzieży w środowisku nauczania i
wychowania.
12) Metody kształcenia:
wykład, ćwiczenia, seminarium, metoda problemowa, analiza przypadku.
13) Literatura obowiązkowa:
1. Brosowska B., Mielczarek-Pankiewicz E.: Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej. Wydawnictwo Makmed, Lublin 2008.
2. Woynarowska B. (red.): Zdrowie i szkoła. PZWL, Warszawa 2000.
3. Standardy w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad uczniami sprawowanej przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną i lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2003.
4. Jodkowska M., Woynarowska B. (red.): Testy przesiewowe u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2002.
5. ...
Delightful93