wykorzystanie_techniki_plytek_termoformowalnych_w_leczeniu_ortodontycznym.pdf

Temat:

Wykorzystanie techniki płytek termoformowalnych

w leczeniu ortodontycznym.

Autorzy:

mgr inż. Tomasz Janikowski

mgr inż. Tomasz Stefańczyk

Konsultacja naukowa: dr n. med. Janusz Myrda

Streszczenie:

Przegląd aparatów wyjmowalnych wykonywanych na bazie technologii płytek

termoformowalnych do zastosowania w leczeniu ortodontycznym i fazie retencji.

Hasła indeksowe:

Aparaty wyjmowalne, retainer, pozycjoner, estetyka, precyzyjne odwzorowanie.

Abstract:

Index words:

Codzienna praktyka kliniczna prowadzi do podejmowania coraz to nowych wyzwań

związanych z ogromną różnorodnością specyficznych potrzeb leczniczych dla

poszczególnych przypadków. Tak zwane „custmized appliances” – aparaty

indywidualizowane już w fazie projektowania i produkcji dla potrzeb indywidualnego

pacjenta są wyraźnym trendem w leczeniu ortodontycznym. Postęp techniczny wychodząc

naprzeciw tym wyzwaniom oferuje w tej chwili mniej lub bardziej typowe rozwiązania

nakierowane na rozwiązywanie poszczególnych problemów. Sięganie w procesie leczniczym

po istniejące, nie koniecznie szeroko stosowane (co mogło by być przedmiotem osobnej

dyskusji), ale znane rozwiązania może w znacznym stopniu uprościć postępowanie w wielu

przypadkach.

Technika płytek termoformowalnych kojarzona jest przede wszystkim z

wykonywaniem szyn do wybielania zębów. Prawdziwy jej potencjał tkwi jednak gdzie

indziej. Słowem kluczowym jest tu oczywiście estetyka. Z estetyką będzie związanych wiele

aspektów wykorzystania tej technologii. Jednak estetyka jest jedynie pozytywnym efektem

ubocznym zastosowania materiałów przezroczystych lub prawie przezroczystych, z więc

postrzeganych jako niewidoczne w ustach pacjenta.

Podstawą tej technologii jest bardzo precyzyjne (zależy to przede wszystkim od

rodzaju maszyny ciśnieniowej) odwzorowanie powierzchni klinicznej za pomocą płytek

termoformowalnych. Różnorodność własności materiału (grubość, twardość, kolor, skład

chemiczny) determinują wielorakość zastosowań.

ESTETYKA

Klasyczne zastosowanie techniki termoformowania to produkcja szyn wybielających. Tanie i

łatwe w przygotowaniu zestawy pozwalają na swobodne sterowanie wyborem

poszczególnych zębów lub nawet ich części do kontaktu z żelem / pastą wybielającą. Zwykle

stosowany jest półprzezroczysty materiał, stosunkowo sztywny gwarantujący dokładne

dopasowanie szyny po założeniu. Odporność mechaniczna jest wystarczająca do

kilkukrotnego używania.

OCHRONA

Przykładem takich aparatów możliwych do

wykonania tą techniką są ochraniacze na

zęby. Zbudowane z grubego (3-5 mm)

elastycznego materiału obejmują z reguły

łuk górny. Odbity na powierzchni

okluzyjnej kształt zębów przeciwstawnych

skutecznie mocuje obydwa łuki po

zagryzieniu. Estetyka, indywidualne

precyzyjne dopasowanie i wytrzymałość

mogą prowadzić do przewagi takiego

rozwiązania nad ochraniaczami

jednorazowymi i formowanymi wstępnie

jako gotowy produkt „z półki”. Mogą być

one stosowane także w trakcie leczenia aparatem stałym; w takim przypadku ochraniacz

wykonuje się na podstawie wycisku już z założonymi zamkami. Mieszcząca aparat stały

przestrzeń jest blokowana podczas wykonania szyny ochronnej w laboratorium.

ORTODONTYCZNE LECZENIE AKTYWNE

Przy zastosowaniu twardych i odpornych mechanicznie materiałów mogą być wykonywane

dowolnego typu płytki wyjmowalne takie jak np. płytka s chwarza , zaopatrzone w klamry,

śruby, łuki. Są to praktycznie zamienniki klasycznych aparatów akrylowych wykonywanych

tradycyjnie. Porównując takie aparaty z tymi wykonanymi klasycznie z reguły wymienia się

następujące zalety:

- płytka jest bardziej wytrzymała (jednorodna) niż tej samej grubości akryl, ma stałą

grubość na całej powierzchni

- można zastosować bardzo estetyczne wzory płytek

- możliwość naprawy / łączenia elementów płytek specjalnym akrylem

- aparaty wykonuje się szybciej; min. nie wymagają polerowania

Obok zalet mogą mieć jedną wadę: w

specyficznych warunkach taniego dostępu do

usług technika (jak to ciągle ma miejsce w

Polsce) są droższe w wykonaniu z powodu

wyższej ceny samego materiału. Cena ta rośnie

szczególnie w przypadku bardziej atrakcyjnych

wzorów (chociaż z drugiej strony takich wzorów

nie można w ogóle wykonać typową

technologią) .

Drugą grupę aparatów wykonywanych tą metodą

stanowią pozycjonery. Jest to alternatywa dla opisywanych

w literaturze metod bezpośrednich, niezbyt popularnych w

Polsce ze względu na wysoką ceną samego materiału i

dużą czasochłonność. Szybkość wykonania

poszczególnych szyn, łatwość łączenia i regulowania

podniesienia zgryzu oraz wygoda dla pacjenta wynikająca

z odpowiednio dobranego typu materiału stanowią główne

zalety takich pozycjonerów.

Obok dublowania rozwiązań osiągalnych metodami klasycznymi technika płytek

termoformowalnych oferuje także całkiem nowe techniki leczenia. Przykładem może być

korygowanie niewielkich wad ortodontycznych bez użycia aparatu stałego lub

wyjmowalnego.

Propagowana przez amerykańskie laboratorium Allesee Orthodontic Appliance Pro Lab

technika „Red, White, and Blue” opiera się właśnie na technologii płytek termoformowalnych

i polega na używaniu serii 3 retainerów oznaczonych kolorowymi kropkami (stąd nazwa:

czerwony, biały i niebieski). Szyny wykonywane są na modelach set-up’owych

odpowiadających trzem kolejnym fazom leczenia – przemieszczania zębów. Po osiągnięciu

pierwszego etapu podczas noszenia retainera z czerwoną kropeczką pacjent zaczyna nosić

drugi, potem trzeci – końcowy z kropeczką niebieską. Sama nazwa i kolory oznaczeń jedynie

przypominają o kolejności i identyfikują szyny. Zasada działania takiego zestawu jest prosta,

technika łatwo dostępna a korzyści łatwe do wyliczenia:

- idealne do leczenia niewielkich stłoczeń lub diastem w odcinku przednim

- płynne przejście z leczenia końcowego do retencji

- przewidywalne rezultaty działania

- rozwiązanie dla niektórych pacjentów którzy nie chcą nosić zamków lub w inny sposób

nie zdecydowali by się na leczenie

- pełna estetyka (przezroczyste szyny są mało widoczne w ustach)

- niski koszt

- nowa opcja leczenia do zaoferowania pacjentowi

RETENCJA

Okres po leczeniu często determinuje efekt leczenia. Technika płytek termoformowalnych

pozwalając na precyzyjne odwzorowanie kształtu łuku umożliwia – przy zastosowaniu

odpowiednich materiałów bardzo skuteczne utrzymanie wyników leczenia. Najprostszymi

retainerami będą jednowarstwowe szyny wykonane z twardego i odpornego mechanicznie

materiału. Przezroczystość szyny czyni ją szczególnie atrakcyjną w stosowaniu dla osób

poszukujących rozwiązań estetycznych.

Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest aparat o nazwie

retainer Osamu , który może łączyć kilka bardzo cennych

zalet. Wykonywany jest z dwóch warstw. Wewnątrz miękka

płytka, dość gruba (ok.1,5 mm), obejmująca korony zębów z

usuniętą częścią na powierzchniach nagryzowych. Na

zewnątrz cienka sztywna i bardzo odporna mechanicznie

warstwa obejmująca cały zakres aparatu. Taka budowa

gwarantuje komfort dla pacjenta (miękka warstwa wewnątrz),

trwałość, minimalne podniesienie zgryzu (cienka warstwa materiału na powierzchniach

żujących) i estetykę (materiał półprzezroczysty). Elastyczność warstwy wewnętrznej pozwala

także na niewielkie korekty położenia zębów (aparat wykonywany jest na modelu set-

up’owym). Dwie zblokowane szyny można zastosować też zamiast klasycznej konstrukcji

pozycjonera – są bardziej estetyczne i wygodniejsze dla pacjenta (mniej materiału w ustach,

wykonane otwory ułatwiające oddychanie).

Technika płytek termoformowalnych jest jak widać wdzięcznym instrumentem do

wykonywania różnego rodzaju prac pomocnych w leczeniu ortodontycznym. W ramach

współpracy lekarz - laboratorium praktycznych rozwiązań może pojawić się oczywiści

więcej. Płytki termoformowalne wymagają jednak jednej podstawowej rzeczy – wysokiej

kultury technicznej w wykonawstwie. Dają za to sporo opcji i zupełnie nowych,

indywidualizowanych rozwiązań.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: