24.11.2006 r.

Polityka handlowa – świadome oddziaływanie państwa na wielkość i strukturę eksportu i importu danego kraju.

Narzędzia polityki handlowej:

I grupa:

q      

pierwszy podział

q      

Narzędzia taryfowe (cła)

-          importowe

-          eksportowe

-          tranzytowe

-          fiskalne (zwiększenie wpływów do budżetu państwa)

-          ochronne (ochrona producentów krajowych przed konkurencja zagraniczną)

-          ad walorem (od wartości – stawka celna to procent od wartości)

-          cła specyficzne (kwota od ilości danego dobra)

-          cła mieszane (kombinacja ceł ad walorem i specyficznych – np. 3% od wartości +10 zł od tony węgla)

II grupa:

q       narzędzia parotaryfowe

-          podatki na niektóre dobra (np. luksusowe)

-          subsydia eksportowe

-          subsydia produkcji krajowej

-          minimalne ceny importu

-          dumping

-          cła anty-dumpingowe

III grupa:

q       narzędzia pozataryfowe

-          zakaz importu

-          zakaz eksportu

-          dobrowolne ograniczenia eksportu

-          ograniczenia ilościowe i wartościowe importu (kontyngenty)

-          wymagania weterynaryjne

-          wymagania sanitarne

-          tzw. wymóg składnika krajowego

Narzędzia taryfowe: efekty (skutki) wprowadzenia cła:

MAŁY KRAJ

(podział na mały i duży kraj jest ze względu na wpływ tego kraju na handel światowy)

Popyt małego kraju jest na tyle mały, że nie ma wpływu na kształtowanie się cen na rynku światowym.

Pierwszy skutek wprowadzenia cła na wyroby importowane:

§         cena wzrasta o całą wielkość cła (Pc) – cena w kraju wzrasta nie tylko na te wyroby ale również na wyroby analogiczne (również produkowane w kraju).

§         import zmniejsza się z Q2-Q1 do Q4-Q3 (cel wprowadzenia cła - graniczenie importu)

§         produkcja krajowa wzrasta z Q1 do Q3 (jeżeli ceny wzrastają jest motywacja dla produkcji krajowych do zwiększenia produkcji)

§         zapotrzebowanie spada z Q2 do Q4

§         zwiększają się wpływy do budżetu państwa o pole c (wielkość importowanych dóbr (jakichkolwiek) razy cło

§         zmniejsza się nadwyżka konsumenta o pola a,b,c i d

nadwyżka konsumenta – różnica między ceną jaką byliby skłonni zapłacić konsumenci           a ceną, którą płacą

§         zwiększa się nadwyżka producenta o pole a (nadwyżka producenta – różnica między ceną, za którą producent byłby skłonny sprzedać swoje dobra a ceną, za którą je sprzedaje)

Skutki netto wprowadzenia cła dla małego kraju:

-          korzyści państwa               (c)

-          korzyści producenta  (a)

-          straty konsumenta     (a+b+c+d)

stratom konsumenta w postaci pola a towarzyszą korzyści producenta w postaci pola a – całość się bilansuje

wniosek: mały kraj traci jako całość na wprowadzeniu cła w postaci pola b+c, są to straty puste – nie towarzyszą im żadne korzyści

(strata b jest wynikiem tego, że cena zmusiła producenta do zwiększenia produkcji, są to producenci najmniej wydajni, strata pola d – konsumenci przed wprowadzeniem cła mogli pozwolić sobie na więcej dóbr)

DUŻY KRAJ

Popyt dużego kraju jest na tyle duży, że kraj ten ma wpływ na kształtowanie się cen na rynku światowym.

§         cena w kraju wzrasta do Pc ale nie o całą wielkość cła

§         produkcja w kraju wzrasta z Q1 do Q3, zapotrzebowanie w kraju spada z Q2 do Q4

§         zwiększają się wpływy do budżetu państwa o pola c+e (wielkość importu razy cło)

§         import zmniejsza się z Q2-Q1 do Q4-Q3

§         zmniejsza się nadwyżka konsumenta o pola a+b+c+d

§         zwiększa się nadwyżka producenta o pole a

§         może poprawić się terms of trade (warunki wymiany/ stosunek zmian cen w eksporcie do zmian cen w imporcie danego kraju; terms of trade jakiegoś kraju polepszyło się lub pogorszyło)w wyniku obniżenia się cen dóbr importowych

Skutki netto wprowadzenia cła w dużym kraju:

-          korzysta państwo              (c+e)

-          korzysta producent (a)

-          traci konsument      (a+b+c+d)

straty netto: b+d-e

wniosek: w duży kraj jako całość nie musi tracić jeżeli:

e > b+d (korzyści)

e = b+d (brak strat i korzyści netto)

e < b+d (straty dla dużego państwa, ale i tak jest lepiej niż w małym państwie bo ona zawsze ponosi straty, nie ma innej możliwości)

01.12.2006 r.

GATT/ WTO

1. Cele GATT/ WTO.
2. Zasady funkcjonowania GATT/ WTO.
3. Runda urugwajska (8 runda w kolejności, na tej rundzie powstało WTO, funkcjonuje prawie od 1995 r.)
4. Co osiągnęło GATT i WTO, jak były obniżane stawki w kolejnych rundach.
5. Która stopa protekcji jest lepsza.

Miary protekcji celnej:

1) nominalna stopa protekcji

11

C- cło w wyrażeniu pieniężnym

P- cena światowa danego dobra

2) efektywna stopa protekcji

We- wartość dodana w sytuacji kiedy istnieją cła

W- wartość dodana w warunkach wolnego handlu

Wartość dodana – dochód czynników wytwórczych

Efektywna stopa mówi o tym w jakiej proporcji zwiększy bądź zmniejszy się wartość dodana w stosunku do poziomu jaki miałby miejsce w warunkach wolnego handlu.

Wskaźnik może przyjmować wartości dodatnie i wtedy oznacza, to że producent krajowy jest w lepszym położeniu niż producent zagraniczny analogicznego dobra.

Jeżeli jest ujemny oznacza to, że producent krajowy jest w gorszej sytuacji niż producent zagraniczny. Cło nie chroni tutaj producenta.

Przykład. Producent torebek ze skóry węża,