Zaburzenia odżywiania.
Psychogenne zaburzenia odżywiania:
-Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa)
-Obżarstwo psychiczne (bulimia nervosa)
-Obsesje na punkcie zdrowego odżywiania
-Inne zaburzenia odżywiania.
Czynniki sprzyjające powstawaniu jadłowstrętu:
1.Czynniki biologiczne, wśród których najczęściej wymienia się czynniki:
*genetyczne,
*zaburzenia hormonalne dotyczące osi podwzgórze-przysadka-nadnercza,
*zaburzenia neuroprzykaźnictwa –serotoniny, noradrenaliny, opiodów endogennych,
*zaburzenia opróżniania żołądka.
2.Cechy osobowości wśród których dominują:
-Zaburzenia obrazu własengo ciała i percepcji dotyczące zwłaszcza poczucia głodu i sytości,
-Poczucie braku skuteczności wlasnego ciała
-Poczucie niskiej wartości
-Wysokie ambicje i potrzeba sukcesu
-Trudności w kontaktach z rówieśnikami
-Trudności w akceptowaniu siebie a szczególnie własnego wyglądu
-Zależność emocjonalna od rodziców.
3.Czynniki rodzinne.
4.Czynniki społeczne i kulturowe.
Grupy ryzyka:
-dziewczęta uważane do czasu choroby jako wzorowe, bezproblemowe, posłuszne, silnie związane z domem a szczególnie z matką. Przejawiają skłonność do niskiej samooceny i trudności z samoakceptacją.
- chłopcy w okresie przedchorobowym są zazwyczaj otyli. Brak integracji z własną płcią, lęk przed podjęciem roli męskiej, odrzucanie rozwijającego się seksualizmu lub tendencje homoseksualne,
- młodzi ludzie obojga płci uprawiający sporty wymagające utrzymania określonej masy ciała lub gdzie głównym czynnikiem jest nacisk na budowę ciała: gimnastyka, łyżwiarstwo
- niebezpieczny nacisk wywierany jest na modelki, aktorki, stewardesy.
Lansowany ideał szczupłego ciała może zatem zwiększyć zasięg tzw. „epidemii dietetycznych”.
Jadłowstręt psychiczny jest najgorzej rokującym zaburzeniem odżywiania. Obciążany jest dużym ryzykiem śmierci. Ryzyko śmiertelności jest wysokie najczęściej na skutek zaburzeń elektrolitowych i związanych z nimi zaburzeniami krążenia.
Kryteria diagnostyczne – anorexia nervosa:
1.Niechęć do utrzymywania masy ciała co najmniej na dolnym poziomie normy dla wieku i wzrostu (przynajmniej 85% masy uznanej za prawidłową).
2.Stała obawa przed zwiększeniem masy ciała lub otyłością.
3.Zaburzenia samooceny co do masy ciała i wyglądu.
4.U kobiet miesiączkujących – brak miesiączki przynajmniej przez trzy kolejne cykle.
Kryteria diagnostyczne – bulimia nervosa:
1.Powtarzające się epizody niepohamowanego spożywania pokarmów z cechami żarłoczności.
2.Zachowania kompensacyjne polegające na indukowaniu wymiotów, głodówkach, nadużywaniu środków przeczyszczających i moczopędnych, intensywnych ćwiczeniach fizycznych.
3.Fakt pojawiania się epizodów nadmiernego objadamia się i oczyszczania dwa razy w tygodniu w ostatnich trzech miesiącach.
Kliniczne objawy bulimii:
*Zaburzenia wodno – elektrolitowe,
*Kołatanie serca,
*Omdlenia,
*Bóle brzucha,
*Stany zapalne błony śluzowej żołądka,
*Wzdęcia,
*Osłabienie motoryki jelit i nawykowe zaparcia.
Sygnały ostrzegawcze przed anoreksią: gwałtowna utrata masy ciała; przejmowanie się jedzeniem, ilością kalorii i masą ciała; noszenie obszernej odzieży, wykonywanie intensywnych wysiłków fizycznych; zmienność nastrojów; unikanie spotkań towarzyskich gdzie może być podawane jedzenie.
Sygnały ostrzegawcze przed bulimią: znaczny przyrost lub ubytek masy ciała; strzach przed nadwagą; wizyty w toalecie po posiłkach; nastrój depresyjny; wzrastająca ocena własnego wyglądu.
Zaburzenia odżywiania występowały częściej w sportach, w których występują kategorie wagowe i czynnikiem determinującym jest szczupła sylwetka niż w dyscyplinach, w których jest to mniej istotne.
Wczesne wykrywanie i prewencja zaburzeń odżywiania u sportsmenek powinna być nadrzędna w stosunku do wyników sportowych. – Hulleu AJ.
Niska masa ciała, aktywność fizyczna i ograniczenie ilości pożywienia może spowodować złe dojrzewanienp. opóźnienie miesiączki.
Ortoreksja – obsesja na punkcie zdrowego odżywiania.Dążenie do stosowania żywności ekologicznej. Ograniczanie sobie pożywianie. Najpierw nie jedzą mięsa – przechodzą na diete wegetariańską, potem na wegańską – prawie nic nie jedzą. Stosują różne nowe zdrowe diety.
EwelajnaSoler