Zadania - biosfera i pedosfera.doc

(4509 KB) Pobierz

ZADANIA DO TEMATU: „BIOSFERA I PEDOSFERA”

Zadanie 1. (6 pkt)

Na profilach glebowych przedstawiono pięć typów gleb występujących w Polsce.

Oznaczenia poziomów glebowych:

A0 - poziom ściółki leśnej, A1 - poziom akumulacyjny próchnicy, A2 - poziom wymywania,

B - poziom wmywania, (B) - poziom brunatnienia, C - skała macierzysta.

Oznaczenia barw podane w nawiasach: bi – białawy, p – popielaty, bsz – brunatnoszary,

b - brunatny, br - brunatnordzawy, cz - czarny, csz – ciemnoszary, sz – szary.

Na podstawie zamieszczonych profili glebowych i własnej wiedzy uzupełnij tabelę.

Przydatność rolniczą gleb określ w skali ocen: niska, średnia, wysoka, bardzo wysoka.

Zadanie 2. (3 pkt)

Spośród przedstawionych typów genetycznych gleb wybierz dwa, które charakteryzują się dużą przydatnością rolniczą. Uzasadnij swój wybór.

Wybór typów genetycznych gleb 1) ............................................ 2) .....................................

Uzasadnienie .................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

Zadanie 3. (3 pkt)

Wybierając z podanych przykładów, uzupełnij tabelę, wpisując: literę oznaczającą właściwy typ gleby, jej charakterystykę i obszar występowania.

Typy gleb: a) bielicoziemne, b) brunatnoziemne, c) czarnoziemne.

Charakterystyka gleb:

A. Cechuje ją czerwona barwa całego profilu. Poziom próchniczny o małej miąższości mimo dużego przyrostu masy roślinnej; wykorzystywane pod uprawę np. kawy,trzciny cukrowej.

B. Mają dobrze rozwinięty poziom próchniczny, dużą żyzność, powstają na skałach zawierających węglan wapnia, w lecie wymagają nawodnień; wykorzystywane do uprawy winnej latorośli, owoców cytrusowych.

C. Dobrze wykształcony poziom próchniczny o dużej miąższości dochodzący do 1 m, bardzo zasobne w składniki pokarmowe, powstają na skałach zawierających związki

wapnia, głównie na podłożu lessowym; wykorzystywane do uprawy np.: pszenicy, buraków cukrowych.

Obszary występowania: a) N. Zachodniosyberyjska, b) Indonezja, c) Nizina Francuska.

Zadanie 4. (3pkt)

Uzupełnij brakujące elementy tabeli ilustrującej współzależność elementów środowiska.

Wykorzystaj niżej zamieszczone dane.

Klimat: zwrotnikowy suchy, umiarkowany ciepły suchy, podzwrotnikowy śródziemnomorski

Roślinność: tajga, tundra

Gleby: bielicowe, tundrowe, cynamonowe, czarnoziem

Zadanie 5. (6 pkt)

Mapa przedstawia przestrzenne zróżnicowanie intensywności erozji wodnej na świecie.

a) Wymień trzy krainy geograficzne (z różnych regionów świata) o intensywnej wodnej erozji gleb.

1................................................................................................................................................

2................................................................................................................................................

3................................................................................................................................................

b) Wymień dwie przyczyny zróżnicowania intensywności erozji gleb.

1................................................................................................................................................

2................................................................................................................................................

c) Zaproponuj dwa działania zapobiegające procesom erozji gleb.

1................................................................................................................................................

2. .............................................................................................................................................

Zadanie 6. (2 pkt)

Opisy przedstawiają charakterystyki formacji roślinnych na świecie. Rozpoznaj te formacje i ich numer umieść w tabeli.

1. Typowe dla tej formacji są kserofity i sukulenty. W czasie deszczów pojawiają się efemerydy.

2. Roślinność jest przeważnie niska: karłowate wierzby, brzozy, mchy i porosty.

3. Formacja leśna dla której typowymi przedstawicielami są drzewa iglaste: świerk, sosna, jodła i modrzew.

4. Są to wiecznie zielone lasy z wielogatunkowym drzewostanem.

5. Charakterystyczne rośliny tej formacji to: trawy, pojedyncze drzewa i kolczaste zarośla.

Zadanie 7. (3 pkt)

Wymienione obszary występowania formacji roślinnych przyporządkuj do formacji w tabeli w zadaniu 6

Borneo, Kotlina Kongo, Nowa Ziemia, północne wybrzeże Alaski, Sahara, południowy Sudan, Syberia, Wielka Kotlina.

Zadanie 8. (1 pkt)

Wśród wymienionych zwierząt podkreśl te, które zamieszkują sawannę:

antylopa, jeleń, lew, łoś, renifer, słoń, szympans, wilk, zebra, żyrafa.

Zadanie 9. (1 pkt)

Charakterystyczne zwierzęta Australii to (podkreśl właściwy zestaw):

a) kangury, tygrysy, pardwy;

b) kolczatki, dziobaki, strusie emu;

c) lamy, słonie, krokodyle;

d) psy dingo, niedźwiedzie, jaki.

Zadanie 10. (2 pkt)

Rozmieszczenie różnych gatunków drzew w Polsce jest wynikiem procesu rozszerzania się

lub kurczenia ich zasięgu. Przyporządkuj na podstawie map (zał. 3) gatunki drzew (buk,

jarząb szwedzki, jodła, modrzew polski, świerk, sosna) do granic ich zasięgów w Polsce.

A - ...........................

B - ...........................

C - ...........................

D - ...........................

E - ...........................

F - ...........................

Zadanie 11. (2 pkt)

Poniżej przedstawiono opisy czterech zbiorowisk leśnych. Rozpoznaj je :

A. Gatunki zasiedlające to wierzba, topola, olsza, jesion; występuje na glebach żyznych okresowo zalewanych przez wodę - ……………………………….

B. Żyzne lasy liściaste i mieszane z przewagą buka, a także dąb, grab, sosna; występuje na siedliskach o podłożu gliniastym - ……………………………….

C. Widny las ubogi w podszyt, drzewostan buduje sosna; występuje na siedliskach ubogich, o podłożu piaszczystym - …………………………………………....

D. Warstwę drzew tworzy olsza czarna z jesionem, brzozą omszoną; w skład podszytu wchodzą gatunki bagienne, np. trzcina pospolita; tworzą się w lokalnych zagłębieniach terenu często zabagnionych - ………………………………………...

Zadanie 12 (4 pkt)

Zadanie 13. (1 pkt)

Zaznacz, wybierając spośród podanych, trzy określenia, dotyczące funkcji lasów w Tatrzańskim Parku Narodowym.

A. Zatrzymują część wód opadowych, opóźniają ich spływ, zmniejszając skutki ewentualnych powodzi.

B. Są źródłem drewna dla przemysłu drzewnego.

C. Chronią glebę przed erozją i obniżaniem poziomu wód gruntowych.

D. Dostarczają dla celów przemysłowych owoców runa leśnego.

E. Wydzielają tlen i olejki eteryczne oraz oddziałują korzystnie na zdrowie człowieka.

F. Są miejscem polowań na występującą w nich zwierzynę.

Zadanie 14. (4 pkt)

Rysunek przedstawia profil glebowy.

a) Wpisz na rysunku brakujące nazwy poziomów glebowych.

b) Podaj nazwę typu genetycznego gleby przedstawionej na profilu oraz nazwę strefy klimatycznej, w której te gleby występują.

Typ gleby (genetyczny) ..............................., strefa klimatyczna ...........................................

Zadanie 15. (4 pkt)

Uzupełnij tabelę, korzystając z mapy (zał. 1). Przyporządkuj każdemu z czterech

zaznaczonych na mapie (cyframi 1 - 4) obszarów, podane niżej cechy dotyczące klimatu

i roślinności.

Typ klimatu: równikowy wybitnie wilgotny; umiarkowany chłodny; subpolarny.

Formacja roślinna: tajga; sawanna; las równikowy.

Charakterystyczne (typowe) rośliny: wysokie trawy i akacje; mchy i porosty.

Zadanie 16. (1 pkt)

Podaj typ gleby, której skałą macierzystą jest less i oceń jej stopień żyzności.

Typ gleby: ....................................................................................................................

Ocena: ..........................................................................................................................

Zadanie 17. (2 pkt)

Rozpoznaj na podstawie opisu duże kompleksy leśne w Polsce, wybierając z podanych poniżej. Wpisz ich nazwy do tabeli.

Kompleksy leśne: Bory Dolnośląskie, Bory Tucholskie, Puszcza Niepołomicka, Puszcza

Piska, Puszcza Kampinoska, Puszcza Białowieska.

Zadanie 18. (2 pkt)

Przyporządkuj Nizinie Gangesu i Nizinie Czarnomorskiej odpowiedni typ klimatu i typ gleby, decydujące o wysokiej przydatności rolniczej tych obszarów.

Typ gleby: bielicowa, czarnoziem, aluwialna (mada), laterytowa.

Typ klimatu: umiarkowany kontynentalny, zwrotnikowy monsunowy, podzwrotnikowy

morski, równikowy wilgotny.