URAZY CZASZKOWO fizjo.doc

URAZY CZASZKOWO-
MÓZGOWE

Glasgow Coma Scale

•                     Odpowiedź oczna

–                     spontanicznie                            4

–                     na polecenie                              3

–                     na ból                                           2

–                     brak reakcji                            1

•                     Odpowiedź słowna

–                     zorientowany                             5

–                     zdezorientowany                            4

–                     splątany                                          3

–                     nieartykułowane dźwięki               2

–                     brak reakcji                             1

•                     Odpowiedź ruchowa

–                     spełnia polecenia                             6

–                     lokalizuje bodziec bólowy              5

–                     reakcja ucieczki                            4

–                     prężenia zgięciowe                             3

–                     prężenia wyprostne                            2

–                     brak reakcji                             1

URAZY CZASZKOWO-MÓZGOWE

Stopień ciężkości urazu

Niskie, średnie    

wysokie ryzyko

urazu wewnątrzczaszkowego

URAZY CZASZKOWO-MÓZGOWE

NISKIE RYZYKO URAZU WEWNĄTRZCZASZKOWEGO

•                     bóle i zawroty głowy

•                     zasinienie lub powierzchowna rana głowy

•                     bez objawów ogniskowego uszkodzenia OUN

URAZY CZASZKOWO-MÓZGOWE

ŚREDNIE RYZYKO URAZU WEWNĄTRZCZASZKOWEGO

•                     utrata praytomności

•                     narastające bóle głowy

•                     zatrucie alkoholem lub lekami

•                     napad padaczkowy

•                     niejasny lub nieznany wywiad

•                     niepamieć wsteczna

•                     objawy złamania podstawy czaszki

•                     poważny uraz twarzoczaszki

•                     uraz wielomiejscowy

•                     wgłobienie kości sklepienia czaszki

•                     duży krwiak podczepcowy

URAZY CZASZKOWO-MÓZGOWE

WYSOKIE RYZYKO URAZU WEWNĄTRZCZASZKOWEGO

•                     zaburzenia świadomości GCS<15pkt

•                     objawy ogniskowego uszkodzenia OUN

•                     narastające ilościowe zaburzenia świadomości

•                     wgłobienie kości sklepienia czaszki

•                     duży krwiak podczepcowy

POSTĘPOWANIE Z CHORYM NIEPRZYTOMNYM

•                      czynności resuscytacyjne

•                      intubacja gdy <=8pkt GCS

•                      dostęp do żyły

•                      gdy uraz komunikacyjny potencjalnie uszkodzony kręgosłup

•                      kołnierz szyjny gdy uraz komunikacyjny

•                      stężona glukoza i.v. gdy śpiączka niejasnego pochodzenia

•                      NIE PODAWAĆ 20%Mannitolu chorym po urazie - mogą mieć stłuczenie mózgu tylko gdy już mają objawy wklinowania (bradykardia,bradypnoe,anizokoria)

•                      napad padaczkowy - diazepam 10mg > clonazepam 2mg> diazepam 10mg > stan padaczkowy > szpital+fenytoina (EPANUTIN)i.v.+furosemid 20mg+ ew. zwiotczenie+respirator

Napad  padaczkowy

diazepam 10mg > clonazepam 2mg> diazepam 10mg > stan padaczkowy > szpital+fenytoina(EPANUTIN)i.v.
+furosemid 20mg+ ew.zwiotczenie+respirator.

URAZY KRĘGOSŁUPA

•                    Unieruchomienie całego kręgosłupa

•                    Solu-Medrol w megadawkach i.v.

–                   bolus 30mg/kg m.c. przez 15min

–                   dawka podtrzymująca 5,3mg/kg m.c./h przez kolejne 23h

W ciągu 6 h od urazu, później bez znaczenia

URAZY CZASZKOWO-MÓZGOWE

•                    wstrząśnienie mózgu

•                    stłuczenie mózgu

•                    rozlane uszkodzenie aksonalne (diffuse axonal injury)

•                    krwiaki wewnątrzczaszkowe

–                     ostry podtwardówkowy aSDH

–                     przewlekły podtwardówkowy cSDH

–                     ostry nadtwardówkowy aEDH

–                     krwiak śródmózgowy

WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU

•                     utrata przytomności

•                     niepamięć wsteczna

•                     dezorientacja

•                     opóźniona reakcja w tym słowna

•                     podwyższony nastrój

WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU

•                     badanie neurologiczne w tym stanu świadomości-GCS

•                     rtg czaszki - AP + bok + żąb + otwór potyliczny

•                     CT jeżeli odchylenia w badaniu neurologicznym

•                     obserwacja szpitalna 3-4 doby

STŁUCZENIE MÓZGU

•                     hyperdensyjne ogniska śródmózgowo w CT

•                     obrzęk mózgu i/lub efekt masy

•                     najczęściej bieguny płatów czołowego, skroniowego i ich podstawne części

•                     często ulegają ukrwotocznieniu między 12 a 72 godz. po urazie!!!

STŁUCZENIE MÓZGU
LECZENIE

•                     Furosemid 3-4x20mg iv

•                     Mannitol po 3 dobie od urazu

•                     monitorowanie ICP

•                     odbarczenie chirurgiczne - resekcja stłuczonego płata mózgu, przecięcie wcięcia namiotu

ROZLANE USZKODZENIE AKSONALNE (diffuse axonal injury)

•                     utrata przytomności od momentu urazu

•                     CT mózgu bez stłuczenia czy krwiaka wewnątrzczaszkowego

•                     pacjenci w śpiączce od momentu urazu

OSTRY KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
(aSDH)

•                    źródło krwawienia: żyły mostkowe lub stłuczona powierzchnia mózgu

•                    2% przyjętych do szpitala

•                    większość w śpiączce od momentu urazu <8pktGCS

WSKAZANIA DO OPERACJI

•                   każdy objawowy

•                   grubość w CT >10mm

OPERACJA

•                   rozległa kraniotomia, czasami z odbarczeniem zewnętrznym

•                   odbarczenie wenętrzne

•                   pooperacyjne monitorowanie ICP

OSTRY KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
(aSDH)

4 hour RULE

•                     operacja w ciągu 4h – śmiertelność do 30%

•                     operacja > 4h i GCS<5pts śmiertelność do 90%

•                     post-op ICP <20mmHg – śmiertelność tylko 40%

•                     post-op ICP >45mmHg – inwalidztwo, stan wegetatywny lub zgon

TREPANACJA ZWIADOWCZA

•                     gdy nie ma CT i 3-7(8)pkt GCS

i/lub

•                     bradykardia (<60/min)

•                     zaburzenia oddechowe:bradypnoe, bezdechy, Cheyne-Stokes)

•                     anizokoria

PRZEWLEKŁY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
(cSDH)

EPIDEMIOLOGIA

•                    banalny uraz 2 tyg. do 3 mies wstecz

•                    najczęściej u chorych po 65r.ż.

•                    alkoholicy częściej - mnogie urazy głowy

•                    obustronne u 20-25%

PRZEWLEKŁY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
(cSDH)

•                    źródło krwawienia: żyły mostkowe

•                    tuż po urazie niewielka podtwardówkowa kolekcja krwi

•                    powiększa się w mechanizmie dokrwawiania z nowopowstałych w drodze angiogenezy naczyń w torebce krwiaka

PRZEWLEKŁY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
(cSDH)

OBJAWY

•                    bóle głowy

•                    przemijające niewielie objawy ogniskowe

•                    masywne nagle pojawiające się deficyty neurologiczne

•                    zaburzeniaświadomości

PRZEWLEKŁY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
(cSDH) obraz CT

PRZEWLEKŁY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
(cSDH)

PRZEWLEKŁY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
...