przca_zbiorowa-wytyczne_resuscytacji_2010-polska_rada_resuscytacji.pdf

Przedmowa

Polska Rada Resuscytacji (www.prc.krakow.pl) oddaje

w Państwa ręce polski przekład Wytycznych resuscytacji

2010 Europejskiej Rady Resuscytacji (www.erc.edu), które

zostały opublikowane w języku angielskim 18 października

2010 roku. Już sam fakt, że ponad sześć miesięcy zajęło gro-

nu ekspertów Polskiej Rady Resuscytacji tłumaczenie tekstu,

świadczy o wadze tego dokumentu i wielkiej pieczołowitości

tłumaczy. W historii medycyny resuscytacji nie było dotych-

czas tak kompleksowo i zarazem szczegółowo opracowanych

Wytycznych. Chciałbym podkreślić ich trzy ważne aspekty.

Po pierwsze: aktualne Wytyczne resuscytacji ERC są

kontynuacją Wytycznych ERC z 2000 i 2005 roku i – jak

poprzednie – kierowane są do ogółu społeczeństwa, w tym

głównie do pracowników i menadżerów ochrony zdrowia,

polityków, samorządowców, opiekunów dzieci i młodzieży,

czyli do wszystkich tych, którym powinno szczególnie zale-

żeć na poprawie przeżywalności w nagłym zatrzymaniu krą-

żenia.

Po drugie: dzięki współczesnym możliwościom opra-

cowania danych naukowych oraz unikalnemu i starannemu

procesowi tworzenia Wytycznych 2010, z profesjonalnym

uwzględnieniem konﬂ iktu interesów, mamy do czynienia

z dokumentem będącym wynikiem analizy wszystkich do-

stępnych i ważnych publikacji światowych dotyczących me-

dycyny resuscytacji; w Wytycznych resuscytacji ERC 2010

cytowanych jest ponad 3400 pozycji piśmiennictwa. W wie-

lu przypadkach przeczytanie cytowanych publikacji jest wa-

runkiem prawidłowego zrozumienia tekstu Wytycznych.

Szczerze zachęcam Państwa do zapoznania się z wybranym

piśmiennictwem!

Po trzecie : każdy z dziesięciu rozdziałów Wytycznych

resuscytacji ERC 2010 jest wyjątkowy i specyﬁ czny. Publi-

kację otwiera Podsumowanie Komitetu Wykonawczego ERC ,

przedstawiające kompleksowo treść dalszych rozdziałów

i najważniejsze publikacje uwzględnione w Wytycznych

2010. Rozdział Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób do-

rosłych oraz zastosowanie automatycznych deﬁ brylatorów ze-

wnętrznych (AED) przypomina nam, że podstawą sukcesu

w leczeniu nagłego zatrzymania krążenia jest natychmiasto-

we podjęcie uciskania klatki piersiowej oraz wczesna deﬁ -

brylacja. Elektroterapia stanowi najważniejsze ogniwo łań-

cucha przeżycia. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u osób

dorosłych to obszerny rozdział podkreślający ważność moni-

torowania efektywności resuscytacji za pomocą kapnograﬁ i

i pulsoksymetrii. Wstępne leczenie ostrych zespołów wieńco-

wych powinno być prowadzone w oparciu o lokalny program

z uwzględnieniem kardiologii inwazyjnej oraz doświadczo-

nych ośrodków leczenia chorych po nagłym zatrzymaniu

krążenia – o tym traktuje rozdział piąty. Rozdziały poświę-

cone resuscytacji dzieci i noworodków zawierają wiele istot-

nych nowości w porównaniu z ostatnim wydaniem Wy-

tycznych, w odróżnieniu od rozdziału Sytuacje szczególne ,

w którym nie obserwujemy większych zmian w stosunku do

Wytycznych 2005. Rozdział dziewiąty przedstawia aktualne

Zasady nauczania resuscytacji realizowane przez Europejską

i Polską Radę Resuscytacji, a ostatni, dziesiąty, zatytułowany

Etyka resuscytacji oraz problemy końca życia , porusza zagad-

nienia będące zawsze istotnym tematem Wytycznych resu-

scytacji krążeniowo-oddechowej.

Polska Rada Resuscytacji obchodzi w tym roku 10-lecie

istnienia, o czym przypomina nam plakat Prof. Mieczysława

Górowskiego widoczny na okładce Wytycznych resuscytacji

ERC 2010, a zaprojektowany z okazji V Międzynarodowego

Kongresu Polskiej Rady Resuscytacji (8–10 czerwca 2011).

Kraków, kwiecień 2011

Prof. dr hab. med. Janusz Andres

Prezes Polskiej Rady Resuscytacji

msandres@cyf-kr.edu.pl

www.erc.edu

Wytyczne resuscytacji 2010

www.prc.krakow.pl

Publikacja przygotowana przez Europejską Radę Resuscytacji (ERC) przy współpracy z Polską Radą Resuscytacji (PRR).

Tekst tłumaczony przez Polską Radę Resuscytacji. Bibliograﬁ a do wszystkich rozdziałów została powtórzona za wydaniem oryginalnym.

or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior written per-

mission of the ERC.

Disclaimer: No responsibility is assumed by the authors and the publisher for any injury and/or damage to persons or property as a matter

of products liability, negligence or otherwise, or from any use or operation of any methods, products, instructions or ideas contained in the

material herein. is publication is a translation of the original ERC Guidelines 2010. e translation is made by and under supervision of

the Polish Resuscitation Council, solely responsible for its contents. If any questions arise related to the accuracy of the information con-

tained in the translation, please refer to the English version of the ERC guidelines which is the o cial version of the document. Any dis-

crepancies or diﬀ erences created in the translation are not binding to the European Resuscitation Council and have no legal eﬀ ect for com-

pliance or enforcement purposes.

Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część poniższej publikacji nie może być kopiowana i przechowywana w jakimkolwiek mechanicznym

systemie kopiowania danych, włączając fotokopie, kserokopie, nagrania i inne, bez uprzedniej pisemnej zgody PRR (dotyczy terenu Rzecz-

pospolitej Polskiej). Wszystkie prośby o możliwość wykorzystania materiałów zawartych w tej publikacji należy kierować do ERC.

Wiedza i praktyka w zakresie resuscytacji krążeniowo-oddechowej to stale zmieniająca się dziedzina medycyny. W miarę rozwoju wiedzy

oraz postępu w nauce i doświadczeniu klinicznym zmienia się w sposób ciągły również praktyka medyczna oraz sposób stosowania leków.

Czytelnik tego podręcznika jest zobowiązany do zapoznania się z aktualnymi wiadomościami na temat przedstawionych sposobów postę-

powania i farmakoterapii ze szczególnym uwzględnieniem informacji producentów na temat dawek, czasu i drogi podawania oraz efektów

ubocznych stosowanych leków. Na każdej z osób praktykujących medycynę resuscytacji spoczywa osobista odpowiedzialność za stosowa-

ne metody lecznicze, których użycie powinno być oparte na gruntownej wiedzy i umiejętnościach praktycznych z zachowaniem niezbęd-

nych warunków bezpieczeństwa własnego i pacjenta. Wydawcy oraz redaktorzy niniejszego opracowania nie ponoszą odpowiedzialności za

szkody, które mogłyby być w jakikolwiek sposób związane z materiałem zawartym w tej książce.

ISBN 978-83-89610-10-2

Publikację wydano ze środków Polskiej Rady Resuscytacji.

REDAKTOR NAUKOWY WYDANIA POLSKIEGO

prof. dr hab. Janusz Andres

TŁUMACZENIE

Janusz Andres, Elżbieta Byrska-Maciejasz, Grzegorz Cebula, Marta Dembkowska, Elżbieta Dobrowolska, Edyta Drab, Bartosz Frączek,

Anna Jarosz, Piotr Kolęda, Paweł Krawczyk, Rafał Surmacz, Jurij Szymański, Grzegorz Zając

KOREKTA MERYTORYCZNA

Janusz Andres, Elżbieta Byrska-Maciejasz, Grzegorz Cebula, Marta Dembkowska, Bartosz Frączek, Paweł Krawczyk

ADIUSTACJA I KOREKTA WYDAWNICZA

Danuta Ambrożewicz

PROJEKT OKŁADKI

Polska Rada Resuscytacji wg plakatu V Międzynarodowego Kongresu Polskiej Rady Resuscytacji autorstwa Mieczysława Górowskiego

KOORDYNATOR STRONY www.prc.krakow.pl ORAZ WERSJI ELEKTRONICZNEJ Wytycznych resuscytacji 2010

Wiesław Pyrczak, prc@prc.krakow.pl

KOORDYNATOR KURSÓW

Tomasz Galewicz, kursy@prc.krakow.pl

ADRES DO KORESPONDENCJI

ADRES DO KORESPONDENCJI W POLSCE

ERC vzw

Polska Rada Resuscytacji

Drie Eikenstraat 661

ul. Radziwiłłowska 4, 31-026 Kraków

BE-2650 Edegem

tel. +48 12 446 69 71

fax +48 12 446 69 72

Belgium

biuro@prc.krakow.pl

www.prc.krakow.pl

tel. +32 3 826 93 21 fax +32 3 826 93 23

info@erc.edu www.erc.edu

SKŁAD I PRZYGOTOWANIE DO DRUKU

FALL, ul. Garczyńskiego 2, 31-524 Kraków

tel. +48 12 413 35 00; +48 12 294 15 28

fall@fall.pl

www.fall.pl

Podsumowanie Komitetu Wykonawczego ERC 1

Jerry P. Nolan a, * , Jasmeet Soar b , David A. Zideman c , Dominique Biarent d , Leo L. Bossaert e ,

Charles Deakin f , Rudolph W. Koster g , Jonathan Wyllie h , Bernd Böttiger i ,

on behalf of the ERC Guidelines Writing Group

Anaesthesia and Intensive Care Medicine, Royal United Hospital, Bath, UK

Anaesthesia and Intensive Care Medicine, Southmead Hospital, North Bristol NHS Trust, Bristol, UK

Imperial College Healthcare NHS Trust, London, UK

Paediatric Intensive Care and Emergency Medicine, Université Libre de Bruxelles, Queen Fabiola Children’s University Hospital, Brussels, Belgium

Cardiology and Intensive Care, University of Antwerp, Antwerp, Belgium

Cardiac Anaesthesia and Critical Care, Southampton University Hospital NHS Trust, Southampton, UK

Department of Cardiology, Academic Medical Center, Amsterdam, e Netherlands

Neonatology and Paediatrics, e James Cook University Hospital, Middlesbrough, UK

Anästhesiologie und Operative Intensivmedizin, Universitätsklinikum Köln, Köln, Germany

Wprowadzenie

7. Resuscytacja noworodków bezpośrednio po urodzeniu 9 .

8. Zatrzymanie krążenia – postępowanie w sytuacjach

szczególnych: zaburzenia elektrolitowe, zatrucia, tonię-

cie , przypadkowa hipotermia, hipertermia, astma, anaﬁ -

laksja, zabiegi kardiochirurgiczne, urazy, ciąża, poraże-

nie prądem 10 .

9. Zasady edukacji w resuscytacji 11 .

10. Etyka resuscytacji oraz problemy końca życia 12 .

Poniższa publikacja Wytycznych resuscytacji krążeniowo-

-oddechowej Europejskiej Rady Resuscytacji uaktual-

nia wytyczne opublikowane w 2005 roku i jest kontynu-

acją ustanowionego pięcioletniego cyklu zmian wytycz-

nych 1 . Podobnie jak Wytyczne 2005, tak i obecne są oparte

na najbardziej aktualnym dokumencie CoSTR (Consensus

on CPR Science with Treatment Recommendations) 2 , któ-

ry systematyzuje wyniki prac naukowych dotyczących sze-

rokiego zakresu tematów związanych z resuscytacją krąże-

niowo-oddechową (RKO). Wiedza o resuscytacji ciągle się

rozwija, dlatego wytyczne postępowania klinicznego muszą

być regularnie uaktualniane, by odzwierciedlały ten postęp

i wskazywały personelowi medycznemu najlepszy sposób

postępowania. W pięcioletnich okresach pomiędzy kolej-

nymi aktualizacjami wytycznych publikowane są stwierdze-

nia doradcze dotyczące nowych terapii mogących znacząco

wpływać na wyniki leczenia 3 .

Niniejsze podsumowanie przedstawia podstawowe al-

gorytmy postępowania w resuscytacji dzieci, dorosłych,

a także zwraca uwagę na główne zmiany w wytycznych od

roku 2005. Szczegółowe informacje są zawarte w dziewięciu

pozostałych rozdziałach Wytycznych 2010.

Poniższe wytyczne nie deﬁ niują jedynego sposobu prze-

prowadzania resuscytacji. W większości odzwierciedlają sze-

roko akceptowany pogląd, jak resuscytacja powinna być prze-

prowadzona zarówno bezpiecznie, jak i skutecznie. Publika-

cja nowych, zaktualizowanych rekomendacji leczniczych nie

oznacza, że dotychczasowe postępowanie jest niebezpieczne

czy nieefektywne.

Podsumowanie głównych zmian

w porównaniu z Wytycznymi 2005

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne

Zmiany w wytycznych dotyczące podstawowych zabie-

gów resuscytacyjnych ( Basic Life Support – BLS) w zestawie-

niu z Wytycznymi 2005 obejmują 4,13 :

Rozdziały Wytycznych 2010:

1. Podsumowanie Komitetu Wykonawczego ERC.

2. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych

oraz zastosowanie automatycznych deﬁ brylatorów ze-

wnętrznych 4 .

3. Elektroterapia: automatyczne deﬁ brylatory zewnętrzne,

deﬁ brylacja, kardiowersja i stymulacja 5 .

4. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych 6 .

5. Postępowanie wstępne w ostrych zespołach wieńco-

wych 7 .

6. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dzieci 8 .

Dyspozytorzy powinni być przeszkoleni w zakresie zbie-

rania informacji od osób wzywających pomocy zgodnie

z precyzyjnym protokołem. Informacje te powinny być

ukierunkowane na rozpoznawanie stanu nieprzytomności

i jakości oddychania. Stwierdzenie braku oddechu lub nie-

właściwego toru oddechowego w zestawieniu z brakiem

przytomności powinny skutkować wdrożeniem właści-

wego protokołu związanego z podejrzeniem zatrzymania

krążenia . Podkreśla się wagę rozpoznania pojedynczych

westchnięć ( gasping ) jako objawu zatrzymania krążenia.

Wszystkie osoby udzielające pomocy, niezależnie od

stopnia wyszkolenia, powinny wykonywać uciśnięcia

klatki u poszkodowanych z zatrzymaniem krążenia.

Kluczową interwencją, na które Wytyczne nadal kładą

* Corresponding author.

E-mail: jerry.nolan@btinternet.com ( J.P. Nolan).

www.erc.edu

Wytyczne resuscytacji 2010

www.prc.krakow.pl

J.P. Nolan, J. Soar, D.A. Zideman, D. Biarent, L.L. Bossaert, Ch. Deakin, R.W. Koster, J. Wyllie, B. Böttiger

nacisk, jest wysoka jakość uciśnięć klatki piersiowej. Ce-

lem powinno być osiągnięcie głębokości przynajmniej

5 cm i częstości przynajmniej 100 uciśnięć na minu-

tę. Należy przy tym pamiętać, by klatka piersiowa po-

wróciła do pierwotnego kształtu oraz by minimalizować

przerwy w uciskaniu klatki piersiowej. Osoby przeszko-

lone powinny wykonywać uciśnięcia klatki piersiowej

i wentylację w sekwencji 30 : 2. Gdy BLS wykonuje oso-

ba nieprzeszkolona, zachęca się do zastosowania telefo-

nicznego instruktażu prowadzenia RKO z wyłącznym

uciskaniem klatki piersiowej.

Podczas resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO)

zachęca się do stosowania narzędzi pozwalających na

uzyskanie natychmiastowej informacji zwrotnej dla

ratowników. Dane gromadzone w tych urządzeniach

mogą być użyte w celu monitorowania i poprawy jako-

ści wykonywania RKO, jak również dostarczają zawo-

dowym ratownikom informacji zwrotnych przydatnych

w trakcie sesji debrieﬁ ngowych.

gach kardiochirurgicznych. Strategia trzech wyładowań

może być również rozważona jako wstępne postępowa-

nie w zauważonym zatrzymaniu krążenia, gdy pacjent

jest już podłączony do deﬁ brylatora manualnego.

Zachęca się do kontynuacji rozwoju programów AED

– istnieje potrzeba dalszego rozpowszechniania au-

tomatycznych deﬁ brylatorów zewnętrznych zarówno

w miejscach publicznych, jak i obszarach mieszkalnych.

Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u osób

dorosłych

Najważniejsze zmiany w Wytycznych 2010 dotyczące

zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych ( Advanced Life

Support – ALS) u osób dorosłych 6,15 :

Zwiększenie nacisku na istotę minimalizowania przerw

w wysokiej jakości uciśnięciach klatki piersiowej prowa-

dzonych podczas wszystkich interwencji ALS. Uciśnię-

cia klatki piersiowej zatrzymywane są na krótko, jedynie

by umożliwić istotne interwencje.

Zwiększenie nacisku na zastosowanie systemów „obser-

wuj i reaguj” („ track and trigger” ), by uchwycić pogorsze-

nie się stanu zdrowia pacjenta i umożliwić wdrożenie

leczenia w celu prewencji wewnątrzszpitalnego zatrzy-

mania krążenia.

Zwrócenie uwagi na niepokojące objawy ryzyka nagłej

śmierci sercowej poza szpitalem.

Rezygnacja z zalecenia dotyczącego zdeﬁ niowanego

okresu RKO przed deﬁ brylacją pozaszpitalną w prze-

biegu niezauważonego przez służby ratownicze zatrzy-

mania krążenia.

Kontynuacja uciśnięć klatki piersiowej podczas ładowa-

nia deﬁ brylatora – pozwoli to zminimalizować przerwę

przed deﬁ brylacją.

Zmniejszenie znaczenia uderzenia przedsercowego.

Zastosowanie do trzech pod rząd deﬁ brylacji w przy-

padku migotania komór, częstoskurczu komorowego

bez tętna (VF/VT) występujących podczas cewniko-

wania serca lub bezpośrednio w okresie pooperacyjnym

w kardiochirurgii.

Nie jest już zalecane podawanie leków przez rurkę in-

tubacyjną – jeżeli dostęp dożylny nie jest możliwy do

uzyskania, leki powinno się podawać doszpikowo ( intra-

osseous – io).

W leczeniu zatrzymania krążenia w rytmach do deﬁ -

brylacji (VF/VT) należy podać 1 mg adrenaliny po wy-

konaniu trzeciej deﬁ brylacji i podjęciu uciskania klat-

ki piersiowej, a następnie co 3–5 minut (co drugą pętlę

RKO). Amiodaron w dawce 300 mg jest także podawa-

ny po trzeciej deﬁ brylacji.

Atropina nie jest już zalecana do rutynowego stosowa-

nia w przypadku asystolii lub czynności elektrycznej bez

tętna ( Pulseless Electrical Activity – PEA).

Zmniejszenie nacisku na wczesną intubację dotchawi-

czą, za wyjątkiem sytuacji, gdy może być ona wykona-

na przez dobrze wyszkolone osoby, z minimalną tylko

przerwą w uciśnięciach klatki piersiowej.

Zwiększenie nacisku na zastosowanie kapnograﬁ i

w celu potwierdzenia i monitorowania położenia rurki

dotchawiczej oraz jakości RKO, a także jako wczesnego

Elektroterapia: automatyczne defibrylatory zewnętrz-

ne, defibrylacja, kardiowersja i elektrostymulacja 5, 14

Najważniejsze zmiany dotyczące elektroterapii w Wy-

tycznych 2010 Europejskiej Rady Resuscytacji:

Podkreśla się potrzebę wczesnego, nieprzerwanego wy-

konywania uciśnięć klatki piersiowej.

Znacznie większy nacisk kładzie się na minimalizowa-

nie przerw bezpośrednio przed i po deﬁ brylacji. Zaleca

się kontynuowanie uciskania klatki piersiowej w trakcie

ładowania deﬁ brylatora (przydatne szczególnie przy za-

stosowaniu elektrod samoprzylepnych – przyp. tłum.).

Podkreśla się rolę natychmiastowego ponownego pod-

jęcia uciskania klatki piersiowej po wykonanej deﬁ bry-

lacji; w zestawieniu z ciągłym prowadzeniem uciśnięć

klatki piersiowej podczas ładowania deﬁ brylatora wy-

konanie deﬁ brylacji powinno być osiągalne z przerwa-

niem uciskania klatki piersiowej na czas nie dłuższy niż

5 sekund.

Nadal najważniejsze jest bezpieczeństwo ratownika.

Wytyczne zwracają również uwagę, że zagrożenie dla

ratownika podczas deﬁ brylacji jest bardzo małe, szcze-

gólnie, gdy ma założone rękawiczki. Obecnie kładzie się

nacisk na szybkie sprawdzenie bezpieczeństwa w celu

zminimalizowania przerwy przed deﬁ brylacją.

Podczas leczenia pozaszpitalnego zatrzymania krążenia,

w czasie gdy deﬁ brylator jest przygotowywany, podłącza-

ny i ładowany, zespoły pogotowia ratunkowego powin-

ny zapewnić wysokiej jakości RKO, ale nie jest już zale-

cane rutynowe stosowanie zdeﬁ niowanego okresu RKO

(np. 2 lub 3 minut) przed oceną rytmu i dostarczeniem

wyładowania. Dla tych systemów opieki przedszpitalnej,

w których wprowadzono zdeﬁ niowany okres RKO przed

deﬁ brylacją, wobec braku przekonujących danych po-

twierdzających bądź wykluczających stosowanie tego typu

postępowania, zasadne jest kontynuowanie tej praktyki.

Można rozważyć zastosowanie do trzech deﬁ brylacji

pod rząd, gdy zatrzymanie krążenia w rytmach do de-

ﬁ brylacji (VF/VT) wystąpi podczas cewnikowania ser-

ca lub we wczesnym okresie pooperacyjnym po zabie-

www.erc.edu

Wytyczne resuscytacji 2010

www.prc.krakow.pl

Podsumowanie Komitetu Wykonawczego ERC

wskaźnika powrotu spontanicznego krążenia ( Return of

Spontaneous Circulation – ROSC).

Pain Observation Units – CPUs) jest identyﬁ kacja, po-

przez zastosowanie powtarzanego badania ﬁ zykalne-

go, EKG i ocenę biomarkerów, tych pacjentów, którzy

wymagają przyjęcia do szpitala i leczenia inwazyjne-

go. Może to wymagać zastosowania testów prowoka-

cyjnych, a w określonej grupie pacjentów badań obrazo-

wych, takich jak tomograﬁ a komputerowa serca, rezo-

nans magnetyczny itd.

Należy unikać niesteroidowych leków przeciwzapal-

nych (NLPZ).

Nitratów nie powinno się stosować w celach diagno-

stycznych.

Suplementację tlenu powinno się stosować jedynie u pa-

cjentów z hipoksemią, dusznością lub zastojem płuc-

nym. Hiperoksemia może być szkodliwa w przebiegu

niepowikłanego zawału.

Wprowadzono liberalizację wytycznych leczenia kwa-

sem acetylosalicylowym (ASA): ASA może być obec-

nie podany przez świadków zdarzenia, także bez zale-

ceń dyspozytora.

Zweryﬁ kowano wytyczne nowej terapii przeciwpłyt-

kowej, przeciwtrombinowej dla pacjentów ze STEMI

i NSTEMI-ACS w oparciu o wybraną strategię tera-

peutyczną.

Zwrócenie uwagi na potencjalne znaczenie obrazowa-

nia ultrasonograﬁ cznego podczas ALS.

Rozpoznanie potencjalnej szkody powodowanej przez

hiperoksemię po ROSC. Gdy osiągnięty zostanie

ROSC i można wiarygodnie monitorować saturację

krwi tętniczej (SaO 2 ) poprzez pulsoksymetrię i/lub ga-

zometrię, wdechowe stężenie tlenu powinno być mia-

reczkowane tak, by osiągnąć saturację (SaO 2 ) 94–98%.

Zwrócenie większej uwagi na szczegółowe leczenie ze-

społu objawów występujących po zatrzymaniu krąże-

nia – syndrom poresuscytacyjny (SP) ( post-cardiac arrest

syndrome ).

Podkreślenie faktu, iż wdrożenie zrozumiałych, przej-

rzystych protokołów leczenia pacjentów po zatrzyma-

niu krążenia może poprawić przeżycie po ROSC.

Zwiększenie nacisku na zastosowanie pierwotnej przez-

skórnej interwencji wieńcowej w określonej grupie pa-

cjentów z utrzymującym się ROSC (włączając w to pa-

cjentów pozostających w stanie śpiączki).

Rewizja zaleceń dotyczących kontroli poziomu glike-

mii: u osób dorosłych z utrzymującym się ROSC nale-

ży wdrożyć leczenie, gdy poziom glukozy we krwi jest

>10 mmol/l (>180 mg/dl). Jednocześnie powinno się

unikać hipoglikemii.

Nie jest zalecane stosowanie inhibitorów glikoproteiny

IIb/IIIa przed wykonaniem angiograﬁ i/przezskórnej

interwencji wieńcowej (PCI).

Zastosowanie terapeutycznej hipotermii u pacjentów

pozostających w stanie śpiączki po zatrzymaniu krą-

żenia w pierwotnych rytmach nie do deﬁ brylacji, jak

i w rytmach do deﬁ brylacji, przy czym należy zauważyć

niższy poziom dowodów naukowych na zastosowanie

hipotermii w grupie pacjentów z zatrzymaniem krąże-

nia w rytmach nie do deﬁ brylacji.

Uaktualniono strategię reperfuzyjną dla zawału mięśnia

sercowego z uniesieniem odcinka ST:

Preferowanym sposobem leczenia jest pierwotna

przezskórna interwencja wieńcowa ( Primary PCI )

wykonywana we właściwym przedziale czasowym

przez doświadczony zespół.

Zespół pogotowia ratunkowego może pominąć

najbliższy szpital, aby PPCI mogło być wykonane

bez zbytecznego opóźnienia.

Akceptowalne opóźnienie pomiędzy rozpoczęciem

ﬁ brynolizy a pierwszym wypełnieniem balonu jest

zmienne i wynosi od ok. 45–180 minut w zależ-

ności od lokalizacji zawału, wieku pacjenta i czasu

trwania objawów.

Ratunkowa PCI ( rescue PCI ) powinna być podjęta

w przypadku nieskutecznej ﬁ brynolizy.

Nie jest zalecana strategia rutynowej PCI bezpo-

średnio po ﬁ brynolizie ( facilitated PCI ).

Pacjenci, u których wykonano skuteczną ﬁ bryno-

lizę, a znajdujący się w szpitalach nieposiadających

możliwości wykonania PCI, powinni być przesła-

ni celem wykonania angiograﬁ i i ewentualnej PCI

optymalnie w ciągu 6–24 godzin po ﬁ brynolizie

(strategia farmako-iwazyjna).

Angiograﬁ a i w razie potrzeby PCI mogą być za-

sadne u pacjentów po ROSC i mogą być częścią

wystandaryzowanego protokołu postępowania po

zatrzymaniu krążenia.

Podkreślenie faktu, iż wiele zaakceptowanych czynni-

ków przewidujących/prognozujących niekorzystny wy-

nik leczenia pacjentów pozostających w stanie śpiączki

po NZK jest niewiarygodnych, szczególnie gdy zasto-

sowano terapeutyczną hipotermię.

Wstępne postępowanie w ostrych zespołach

wieńcowych

Zmiany w postępowaniu w ostrych zespołach wieńco-

wych od czasu opublikowania Wytycznych 2005 obejmują

poniższe 7,16 :

Termin zawał mięśnia sercowego bez uniesienia odcin-

ka ST – ostry zespół wieńcowy ( Non-ST-Elevation My-

ocardial Infarction-Acute Coronary Syndrome NSTEMI-

-ACS) został wprowadzony dla określenia zarówno

NSTEMI, jak i niestabilnej dusznicy bolesnej, ponie-

waż diagnostyka różnicowa jest zależna od biomarke-

rów, jakie można oznaczyć dopiero po kilku godzinach,

podczas gdy decyzje o wdrożeniu leczenia opierają się

o obecne aktualnie objawy kliniczne.

Wywiad, badanie ﬁ zykalne, biomarkery, kryteria EKG

i skale ryzyka nie są wiarygodnymi kryteriami identyﬁ -

kacji pacjentów, którzy mogą być wcześnie i bezpiecznie

wypisani ze szpitala.

Aby osiągnąć powyższe zamierzenia, pomocne jest

stworzenie sieci obejmujących swoim działaniem

pogotowie ratunkowe oraz szpitale posiadające

i nieposiadające możliwości wykonania PCI.

Rolą oddziałów przyjmujących pacjentów celem obser-

wacji dolegliwości bólowych w klatce piersiowej ( Chest

www.erc.edu

Wytyczne resuscytacji 2010

www.prc.krakow.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: