Wojna w Wietnamie
Autorzy:
Adam Loch
Dorota Ślęczek
Dominik Miażdżyk
Jakób Chmielewski
Wprowadzenie:
Na początku drugiej połowiy XX wieku komunistyczna partia Wietnamu pragnęła rozszerzenia wpływów na cały kraj i zjednoczenie go pod swoim kierownictwem.
Zgodnie z układami w Genewie z 21 lipca 1954 roku podział Wietnamu na dwie części miał mieć charakter tymczasowy.
Do 20 lipca 1956 roku władze obu tych części kraju miały za zadanie przeprowadzić wolne wybory, w celu utworzenia wspólnego rządu dla zjednoczonego Wietnamu. Wybory te w ogóle się nie odbyły. Premier Południowego Wietnamu Ngo Dinh Diem odmówił ich przeprowadzenia.
Obawiał się bowiem, że wybory w sprawie przyszłości kraju mogłyby przynieść zwycięstwo komunistom.W październiku 1955 roku Diem, z wolą wiekszości społeczeństwa, ustanowił Południowy Wietnam republiką i został jej pierwszym prezydentem. Idea połączenia Wietnamu pod kontrolą komunistyczną w następstwie odpowiednio przeprowadzonych "wyborów" została
w ten sposób pogrzebana.
Początki wojny:
W końcu lat pięćdziesiątych Ho Chi Minh, przywódca wietnamskich komunistów i prezydent tzw. Demokratycznej Republiki Wietnamu przystąpił do tworzenia w Wietnamie Południowym komunistycznej partyzantki, wymierzonej przeciwko rządowi Diema. Szkoleni
i instruowani przez centrum w Hanoi, stolicy Północnego Wietnamu, członkowie partyzanckich ugrupowań komunistycznych - Wietkongu, rozpoczęli w 1957 zbrojne powstanie w Wietnamie Południowym, rozpoczynając tym samym wojnę wietnamską zwaną też drugą wojną indochińską,
a w Wietnamie wojną amerykańską. Z Hanoi otrzymali broń, materiały propagandowe, a później
także wsparcie jednostek regularnej armii północnowietnamskiej. Prawdziwe cele tej dywersji zostały ujawnione dopiero po trzech latach, gdy 20 grudnia 1960 roku powołano do życia
tzw. Narodowy Front Wyzwolenia Wietnamu Południowego, głoszący hasło zjednoczenia kraju
pod rządami komunistycznymi.
Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych:
Stany zjednoczone, udzielające od początku poparcia dla rządu południowego Wietnamu, postanowiły na efektowną pomoc wojskową.
Z drugiej strony były do tego zobowiązane poprzez podpisanie paktu polityczno-wojskowego SEATO ( Organizacja Paktu Południowo- Wschodniej Azji)
Z pomocą Wietnamowi pospieszyła również Australia, Korea Południowo-Wschodniej Azji, Nowa Zelandia, Syjam i Filipiny. Stany Zjednoczone pragnęły uratować
kraj przed próbą wchłonięcia go przez komunistyczny reżim w Hanoi.
W 1962 roku w stolicy Wietnamu Południowego - Sajgonie utworzono dowództwo amerykańskich sił zbrojnych. Zaopatrywali oni jednostki armii południowowietnamskiej w sprzęt wojskowy i uzbrojenie. Również reżim w Hanoi otrzymywał duże wsparcie od ZSRR i w nieco mniejszym stopniu od komunistycznych Chin. Dużą liczbę obywatelii północnowietnamskich powoływano do wojska.
Narodowy Front Wyzwolenia Wietnamu Południowego zaczął opanowywać coraz większe tereny. Nieskuteczna obrona wojsk południowowietnamskich skłoniła Stany Zjednoczone do poparcia zmiany reżimu.
W maju 1963 roku prezydent Stanów Zjednoczonych John Kennedy myślał o wycofaniu części żołnierzy amerykańskich z Wietnamu, jednak sajgoński reżim Diema sprowokował swą polityką rebelię buddystów, a wzmożenie represji powodowało spektakularne akty samospalenia
mnichów buddyjskich, które podkopywały wiarygodność Diema i polityki Waszyngtonu w oczach społeczeństwa amerykańskiego.
W dniach od 01.-02.11.1963 roku odbył się zamach stanu, w wyniku którym obalono Ngo Dinh Diema, a następnie zamordowano go. Wbrew amerykańskim intencjom, nie przyczyniło się to jednak do zwiększenia stabilności Wietnamu Południowego.
W czerwcu 1964 roku Departament Stanu USA opublikował oświadczenie, w którym stwierdzono, że Stany Zjednoczone są gotowe do powstrzymania agresji w Azji Południowo-Wschodniej.
02 sierpnia tegoż roku kutry torpedowe armii Ho Chi Minha ostrzelały jednostki amerykańskie w Zatoce Tonkińskiej.W odwecie samoloty Stanów Zjednoczonych zbombardowały garnizony wojskowe na wybrzeżu północnowietnamskim. Wojna w Wietnamie wkroczyła w ten sposób w nową fazę; bezpośredni udział Stanów Zjednoczonych w walkach po stronie Sajgonu. Ataki amerykańskiego lotnictwa przyczyniły się do poczucia zagrożenia dla komunistycznych rządów w Hanoi. ZSRR i Chiny zwiększały wówczas pomoc wojskową dla Minha.
Do wojny zostały włączone również, sąsiadujące z Wietnamem od zachodu - Laos i Kambodża, gdzie komuniści stworzyli swe bazy wojskowe dla wspierania Wietkongu i samodzielnych działań militarnych przeciwko Wietnamowi Południowemu. W 1970 doszło w Kambodży do zniszczenia większości baz komunistycznych przez siły amerykańskie i południowowietnamskie.W ten sposób unieszkodliwiono również w znacznej części siły Wietkongu. Na początku 1972 armia południowowietnamska zdołała niemal samodzielnie zmusić do ustąpienia poważne siły Wietkongu w prowincji Quang Tri.
Wojna propagandowa:
W tym samym czasie zaczęła przynosić efekty propaganda komunistyczna, która umiejętnie podburzała światową opinię publiczną przeciwko amerykańskiemu udziałowi w wojnie. Wiele pras amerykańskich, przedstawiało wojnę w Wietnamie jako wojnę domową, ignorując fakt agresji Demokratycznej Republiki Wietnamu przeciwko Wietnamowi Południowemu. Członkowie kongresu USA domagali się wycofania amerykańskich jednostek. Nowy prezydent Stanów Zjednoczonych Richard Nizon popierał kongres i chciał złagodzić narastający konflikt między obiema stronami. Zdecydował się na nowy kurs polityki Stanów Zjednoczonych w Wietnamie, który miał polegać na całkowitej rezygnacji z bezpośredniego udziału wojsk amerykańskich w walkach. Stany Zjednoczone musiały jednak ofiarowywać swą pomoc materiałową dla armi południowowietnamskiej.
Negocjacje w Paryżu:
27 stycznia 1973 roku podpisano w Paryżu porozumienie o zakończeniu wojny i ustanowieniu pokoju w Wietnamie. Dla Stanów Zjednoczonych miało to charakter kapitulacji.
Amerykanie zgodzili się na wycofanie z Wietnamu wszystkich swoich sił, pozwalając jednocześnie rządowi w Hanoi na pozostawienie jednostek armii północnowitnamskiej na terytorium Wietnamu Południowego i na ograniczone dostawy sprzętu wojskowego. Jedynym ustępstewem strony przeciwnej była zgoda na utrzymanie amerykańskiej pomocy gospodarczej dla Wietnamu Południowego i na ograniczone dostawy sprzętu wojskowego. Wycofanie wojsk nie oznaczało jeszcze katastrofy dla tego niepodległego państwa. Władze w Sajgonie miały silną armię oraz poparcie społeczeństwa. Warunkiem utrzymania pokoju było przestrzeganie porozumienia przez Stany Zjednoczone i ZSRR.
Ostateczna ofensywa:
Reżim w Hanoi nie miał zamiaru przestrzegać zamiarów pokojowych w Paryżu. 10 marca 1975 roku zaczął kontynuować działania wojenne. Armia południowa nie była w stanie stawić skutecznego oporu. Była pozbawiona wystarczającej pomocy w sprzęcie wojskowym od USA. Ponosiła kolejne klęski. Ostateczną klęskę poniosła w delcie Mekongu.
30 kwietnia 1975 roku została zajęta stolica państwa - Sajgon. Cały Wietnam znalazł się w rękach komunistów. Republika Wietnamu przestała istnieć. Komunistyczni rebelianci sięgnęli także, z pomocą Hanoi, po władzę w sąsiednim Laosie i Kambodży. Dla ludności, która była zmęczona wojną rozpoczął się ostani etap narodowej tragedii. Tysiace osób zginęło w masowych egzekucjach, kraj pokrył się siecią więzień i tzw. " obozów redukacyjnych ", ponad milion ludzi deportowano w odległe jałowe tereny zwane Nowymi Okręgami Gospodarczymi. Setki tysięcy wydalonych z kraju na prymitywnych łodziach. Morze pochłonęło z nich tysiące. Wielu innych próbowało tej samej drogi, uchodząc przed tym okrutnym terrorem.
Podsumowanie:
Podczas wojny wietnamskiej Stany Zjednoczone straciły 60 tysięcy poległych i 300 tysięcy rannych. Oba państwa wietnamskie straciły łacznie 1,5 miliona poległych.
Cały kraj był zniszczony przez działania wojenne. W wyniku klęski w Wietnamie prestiż międzynarodowy Stanów Zjednoczonych został na długi czas poważnie osłabiony.
Także w samych Stanach Zjednoczonych wojna wietnamska przyczyniła się do głębokich zmian społecznych, których skutki widzimy do dzisiaj.
Bibliografia:
http://historia.gazeta.pl/historia/1,98677,6505235,Wojna_w_Wietnamie.html
PÓŁWIECZE historia polityczna świata po 1945 roku - Wojciech Roszkowski
Polska i świat w XX wieku - Witold Pronobis
zdjęcia z http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_wietnamska
Spis treści:
1.Wprowadzenie
2.Początki wojny
3.Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych
4.Wojna Propagandowa
5.Negocjacje w Paryżu
6.Ostatnia Ofensywa
7.Podsumowanie
dorka.12