wyklad 22.10.12.doc

22.10.12r.

Socjalizacja – jest pojmowana jako stan rzeczy, nie jest czymś bezpośrednio uchwytnym, ani normatywnym a istnieje.

W literaturze mamy różne pojęcia. Można wyciągnąć z nich wniosek, że: socjalizacja to proces, dzięki któremu jednostka wdraża się do sposobu życia grupy i szerszego społeczeństwa poprzez uczenie się reguł i idei zawartych w kulturze.

              U Woźniaka każdy przechodzi proces nabywania umiejętności. Odbywa się to gównie w grupach pierwotnych.

              Zdaniem Gutdena i Harelmana socjologię należy ujmować  jako proces powstawania i ujmowania rozwoju osobowości w zależności społecznej przekazywanym środowisku socjalnym i materialnym. Chodzi o to by człowiek stał się podmiotem zdolnym do społecznego działania.

              Czynniki mające wpływ na rozwój jednostki to ogół warunków środowiskowych. Każde ze środowisk, w którym się przeżywa oddziałowuje na nas w większym lub mniejszym stopniu. Wpływ środowiska rozpatrywany może być pod specyficznym kątem. Chodzi o całokształt społecznie przekazywanego środowiska i jego znaczenia dla rozwoju osobowości i wartości. Najprostszym organizmem przyswajania środowiska jest proces uczenia się – osobowość człowieka odznacza się pewną stałością i możliwe jest przewidywanie jego zachowań na podstawie jego doświadczeń z przeszłości.

              Proces odbywa się na kilku poziomach.

1. Polegają one na zdobywaniu kompetencji i umiejętności, które są niezbędne dla społeczności – minimum kulturowe.
2. Poziom – konkretna kultura – wejście do konkretnej kultury, przyswojenie podzielanych w jej ramach swoistych idei, przekonań, reguł, symboli.
3. Poziom – konkretne role – opanowanie konkretnych ról społecznych – związane z określonymi pozycjami, do których jednostka aspiruje.

Rodzaje socjalizacji:

• socjalizacja pierwotne (początkowa) – odbywa się w rodzinie a następnie w innych grupach pierwotnych, np. grupie sąsiedztwa. Jednostka zostaje wprowadzona w świat reguł, uczy się podstawowych zachowań społecznych. Inaczej przebywa w rodzinie, a inaczej w grupie rówieśniczej.
• Socjalizacja wtórna – często towarzyszy jej rytuał przejścia („chrzest”).
• Socj. Polityczna – wdrażanie do pewnej kultury politycznej, np. demokracji.
• Socjalizacja antycypacyjna – wyprzedzanie identyfikacji z grupą. Człowiek staje się kompetentnym członkiem grupy zanim się zapisze do niej.
• Akulturacja – przyjęcie kultury jako własnej, która jest odmienna od tej, w której się urodziliśmy.
• Socjalizacja odwrotna – przebiegu w przeciwnym kierunku niż normalnie.
• Kontrsocjalizacja – wdrożenie do ról dewiacyjnych czy przestępczych.

Funkcje socjalizacji:

1. mechanizm transmisji kulturowej – dorobek, który przenosimy z pokolenia na pokolenie, może ulec bogaceniu się, ale odbywa się przez wiedzę przekazywaną przez pokolenie.
2. Utrzymanie zachowań ludzi w ramach ustalonych wzorców – działania ludzi odpowiadają społecznym oczekiwaniom.

Klęska socjalizacji jest gdy ludzie nie chcą postępować według reguł, ale co gorsza przestają bać się społecznych sankcji.

Koncepcje socjalizacji:

1. psychoanalityczna – XIX w. Zygmunt Freud – osobowość człowieka składa się z 3 systemów: ID, EGO, SUPER EGO. Każdy system ma swoje charakterystyczne funkcje. Zachowanie człowieka jest rezultatem interakcji między nimi.

W grupie ID mamy instynkty życiowe, seksualne, śmierci. Suma biologiczna wyznaczonych genetycznie popędów, które mają, które mają zredukować napięcia, w których żyjemy.

EGO – część umysłu reprezentuje rozsądek i racjonalną kontrolę dostarczając równowagi pomiędzy tym czego żąda natura, a czego żąda kultura.

SUPER EGO – część umysłu reprezentuje sumienie, moralność tzw lekcja społeczna.

Teoria – cały człowiek w ciągu życia znajduje się w stanie konfliktu próbując równoważyć wewnętrzne społeczności pomiędzy ID a SUPER EGO oraz zewnętrzne konflikty pomiędzy własnymi pragnieniami a wymaganiami środowiska.

              Freud – osobowość człowieka rozbija się w dzieciństwie. Dziecko przechodzi procesy w stadiach (psychoseksualne – rozwój psychiczny zależy od zmieniającej się ekspresji energii seksualnej w różnych części ciała w miarę dojrzewania dziecka): oralne, edypanle – faliczne, lateralne – utajone, genitalne.

              Główne założenia psychoanalityczne – ważne procesy cykliczne przebiegają nieświadome. Wczesnodziecięce procesy transformacji i popędu mają znaczenie dla dalszego rozwoju osobowości. W odniesieniu do socjalizacji należy zauważyć, że istnieje zróżnicowany model mechanizmów, którym aktywność jednostki opisuje się w kategorii zależy między ID a SUPER EGO. Niezwykle istotne dla teorii socjalizacji jest psychoanalityczne rozumienie ontogenezy jako kolejnych kryteriów dojrzewania.

              Proces jednostki dokonuje się w fazach. Warunkiem pokonania kryzysu jest doświadczenie i przezwyciężenie kryzysu poprzedniego.

              Froud mówił, że specyficznej rozwój każdej płci nabycie tożsamości płciowej łączy się z przyjęciem dla płci odpowiedniej roli, a rozwój płci zaczyna się od różnych reakcji na różnice płciowe. Nabycie tożsamości płciowej opisywane jest jako kryzys procesu uczenia się zachodzące przy napięciu między warunkami społecznymi a autonomicznymi.

Koncepcja socjologiczna Eisenstadt

twórca zarysu socjologizmu młodzieży, jego koncepcja podejmuje problem młodzieży, struktury wychowań i grup w społeczeństwie.

              Przy konstruowaniu swojej teorii zadaje pytanie: w jakich społecznych warunkach strukturalnych występuje młodość jako odrębna faza wiekowa? Jaki jest wkład młodzieży w proces stabilizacji?

Społeczeństwo:

·         partykularystyczne (prowincjonalne) – rodzina wystarcza do tego by przygotować dzieci do życia dorosłego,

• uniwersalistyczne – występuje pośredniczący obszar społeczeństwa, gdzie dorastający człowiek nie tylko przybiera role społeczne w rodzinie, ale także role poza rodziną. Czynnikiem pośredniczącym są grupy młodzieżowe.

Socjalizacja w wieku młodzieńczym jest udana, gdy komunikacja w wystarczający sposób przyczynia się do tego, że człowiek może odbywać określone role w życiu społecznym.

              Freud akcentuje dość istotną kwestię i proces przekształcania z osoby w jednostkę dorosłą. Spotykamy antynomię czy odchylenie. Sytuacje mogą mieć miejsce u ludzi młodych, którzy mogą nabrać dystansu lub przybrać wrogie nastawienie wobec społeczeństwa.