radioterapia.pdf
(
751 KB
)
Pobierz
Marta GiŜyńska
Agnieszka Walewska
Zakład Fizyki Medycznej
Centrum OnkologiiInstytut
ul. Roentgena 5
02781 Warszawa
PODSTAWYPLANOWANIALECZENIA,
DOZYMETRIAWIĄZEK
PROMIENIOWANIAXiELEKTRONOW.
Spis treści
1.
Podstawy fizyczne.............................................................................................................. 2
1.1.
Podstawowe parametry wiązki fotonów .................................................................. 2
1.2.
Podstawy planowania leczenia ................................................................................ 7
1.3.
Określenie dawki w wodzie w warunkach referencyjnych (TRS No 398) wiązki
fotonów (energia 1 50 MV) ......................................................................................... 15
1.4.
Określenie dawki w wodzie w warunkach referencyjnych (TRS No 398) wiązki
elektronów (energia: 3 50 MeV).................................................................................. 19
2.
Wykonanie ćwiczenia ...................................................................................................... 22
2.1.
Zadania obliczeniowe ............................................................................................ 22
2.2.
Przygotowanie planów leczenia............................................................................. 23
2.3.
Dozymetria wiązki fotonów ................................................................................ 24
2.4.
Dozymetria wiązki elektronów............................................................................ 24
3.
Opracowanie wyników..................................................................................................... 24
3.1.
Rozwiązanie zadań obliczeniowych ...................................................................... 24
3.2.
Plany leczenia ........................................................................................................ 24
3.3.
Wiązki fotonów...................................................................................................... 25
3.4.
Wiązki elektronów ................................................................................................. 25
4.
Pytania kontrolne.............................................................................................................. 26
5.
Literatura .......................................................................................................................... 27
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program
Operacyjny Kapitał Ludzki)
1.
Podstawy fizyczne
1.1. Podstawowe parametry wiązki fotonów
1.1.1.
Geometria aparatu
Rys. 1. Geometria aparatu:
a → oś obrotu ramienia (gantry);
b → oś obrotu kolimatora (oś centralna wiązki);
i → izocentrum;
F
I
→ odległość izocentryczna
Izocentrum to punkt przecięcia osi obrotu ramienia (gantry) z osią obrotu kolimatora (osią
centralną wiązki) – por. rys. 1.
Odległość izocentryczna to odległość od źródła do izocentrum,
wynosi ona:
•
dla medycznych
akceleratorów liniowych – 80cm lub 100cm (zazwyczaj),
•
dla aparatów ze źródłem Co
60
(tzw. bomby kobaltowej) – 80cm (zazwyczaj) lub
100cm.
Wielkość pola promieniowania definiujemy w odległości izocentrycznej. Wielkość pola
promieniowania na skórze pacjenta zaleŜy od odległości
od źródła:
•
JeŜeli
to pole promieniowania na skórze pacjenta jest większe od pola
promieniowania w odległości izocentrycznej.
•
JeŜeli
to pole promieniowania na skórze pacjenta jest mniejsze od pola
promieniowania w odległości izocentrycznej. Wynika to z twierdzenia Talesa.
Rys. 2. Określanie wielkości pola:
→
odległość izocentryczna;
→
aktualna odległość (np. odległość do skóry pacjenta);
→
wymiar pola w odległości izocentrycznej;
→
wymiar pola w odległości aktualnej
Z twierdzenia Talesa (por. rys. 2):
(1)
a zatem:
(2)
∙
1.1.2.
Dawka głęboka
Dawka głęboka
,,,
to krzywa określająca dawkę
na głębokości
.
Krzywa ta zaleŜy od wielkości pola promieniowania
, energii
i odległości od źródła do
powierzchni fantomu
(Source Skin Distance). Na krzywej dawki głębokiej wyróŜniamy
trzy podstawowe obszary (por. rys. 3):
•
obszar narastania dawki – tzw. buildup, obszar ten kończy się w maksimum dawki
na głębokości
•
maksimum dawki – połoŜony na głębokości
.
charakterystyczny punkt krzywej.
Maksimum jest połoŜone tym głębiej im wyŜsza jest średnia energia
wiązki
fotonowej (por. rys. 4).
•
obszar powolnego spadku dawki, który występuje dla głębokości
.
90
Rys. 3.
dla pola 10cm x 10cm,
cm, wiązka fotonowa o energii 15MV.
W teleradioterapii często posługujemy się pojęciem Procentowej Dawki Głębokiej (
):
,,,
∙ 100%
(3)
Gdzie:
→
głębokość
→
głębokość, na której dawka osiąga maksimum
→
wielkość pola w izocentrum
→
odległość od źródła do powierzchni fantomu
→
energia
→
dawka na głębokości
Rys. 4. Porównanie
dla wiązek fotonowych o energii 6MV oraz 15MV, pole 10cm x 10cm,
90
cm.
1.1.3.
Profil wiązki
Profil wiązki
,,,,,
, zwykle
w płaszczyźnie równoległej do górnej powierzchni fantomu. Profil jest zazwyczaj
normalizowany do dawki w osi wiązki, na głębokości pomiaru
to krzywa mierzona na głębokości
. Krzywa profilu zaleŜy od
wielkości pola (
), odległości
, głębokości pomiaru
i prostej, wzdłuŜ której jest
,
dokonywany pomiar (
).
,,,,,
,,
(4)
0,0,
∙ 100%
Plik z chomika:
cassandracross
Inne pliki z tego folderu:
Intensity-Modulated Radiation Therapy - S. Webb.pdf
(5988 KB)
Practical Radiotherapy Planning 4th Edition (2009).pdf
(23012 KB)
Handbook of Evidence-Based Radiation Oncology (2010).pdf
(6183 KB)
faiz-khans-01.pdf
(6991 KB)
radioterapia.pdf
(751 KB)
Inne foldery tego chomika:
! ! ! MATERIAŁY RÓŻNE ! ! !
Accidental overexposure of radiotherapy patients in Białystok
Biofizyka
Diagnostyka obrazowa i anatomia czlowieka
Dozymetria
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin