Opracowanie- Cz. I.pdf

1. Geneza gruntów:

rodzaje genetyczne gruntów pochodzenia miejscowego i gruntów naniesionych

Grunty pochodzenia miejscowego:

Powstały w skutek wietrzenia skały pierwotnej i pozostały na miejscu ich powstawania ; należą do

nich: gliny zwietrzelinowe i rumosze zwietrzelinowe.

Gliny zwietrzelinowe – składają się z nierozpuszczalnych cząstek iłowych, pewnej ilości

kryształów oraz okruchów nie zwietrzałej skały. Zwykle tworzą się, gdy wietrzejąca skała składa się w

przeważającej mierze z dość łatwo rozpuszczalnych skaleni i nie występuje wymywanie wodą.

Rumosze zwietrzelinowe – tworzą się gdy wietrzejąca skała podlega intensywnemu przemywaniu

wodą , drobne cząstki iłowe i pyłowe są porywane, przenoszone do strumyków rzek i odkładane w

zagłębieniach niecek bezodpływowych, a na miejscu pozostają większe odłamki i okruchy skały

pierwotnej.

Grunty naniesione:

Pochodzenia rzecznego – niesione przez nurt potoków i rzek większe okruchy skalne wskutek tarcia

zaokrąglają się i tworzą otoczaki i ziarna żwiru, z drobnych okruchów skalnych powstają ziarna

piasku, natomiast wskutek tarcia ziaren o siebie i ich zaokrąglania siępowstaje mączka skalna, która

wchodzi w skład gruntu jako cząstki pyłowe. Ziarna piaskowe, cząstki pyłowe i iłowe są unoszone

przez rzeki na znaczne odległości i odkładają sięstopniowo w miarę zmniejszania się prędkości wody.

W górnym biegu rzeki osadza sięmateriał najgrubszy i najcięższy (żwir, piasek gruby), w średnim

biegu piaski średnie, w dolnym biegu – piaski drobne i pyły. Transportowi podlega również materiał

pochodzący z erozji brzegów i dna rzeki.

Utwory morskie - niesione wodą rzek cząstki pyłowe i iłowe wędrują do mórz, gdzie po

skoagulowaniu cząstek iłowych osadzają się na dnie, tworząc grube pokłady namułu. Namułodkłada

się na przemian z warstwami drobnych piasków, przynoszonych przez rzeki podczas powodzi. W

ciągu długich okresów geologicznych na dnie morza osadzały się ławice ze skorupek i szkieletów

mikroorganizmów morskich tworząc m.in. wapienie; jeżeli jednocześnie osadzały się cząstki iłowe, to

powstawał margiel. Obniżenie się dna morskiego, zwiększenie ciśnienia wody, zmiany temperatury i

środowiska chemicznego spowodowały, że grube ławice drobnych piasków spojone lepiszczem

przetworzyły się w piaskowce, a namuły ilaste w łupki i iłołupki.

Grunty lodowcowe - powstałe w wyniku nasuwających się lodowców, które kilkakrotnie pokryły

teren Polski. Wysokość nasuwających się lodowców wynosiła 500 – 1000 m, co 12wywierało na

podłoże gruntowe nacisk do 10 MPa, a więc znacznie większy niż nacisk od obecnych budowli.

Niejednokrotnie masa lodowca powodowała pofałdowanie podłoża i wypiętrzenie warstw

gruntowych lub porywanie części podłoża, tzw. porwaki np. iłów trzeciorzędowych. Lodowce

poruszające się w dolinach górskich niszczyły zbocza, zabierając ze sobą skały i grunty. W okresie

ocieplania lodowce topniały, odkładając zawarte w nich masy skalne: głazy narzutowe, gliny

zwałowe, porwaki iłów, piaski i żwiry.

Zagadnienia na egzamin z mechaniki gruntów i fundamentowania

Część I, r.ak.:2011/2012

Strona 1

Utwory eoliczne – powstały w wyniku działalności wiatrów o dużej sile. W okresie polodowcowym

teren pozbawiony był roślinności, więc silne wiatry tworzyły wielkie masy cząstek pyłowych

unoszonych na duże odległości i odkładanych w miarę zmniejszania się siły wiatrów. W ten sposób

powstały lessy, a w wyniku przenoszenia cząstek piasku wydmy. Utwory zastoiskowe i organiczne.

Erozyjna działalność wiatrów, zmywanie przez wody opadowe i jednoczesna akumulacja osadów w

bezodpływowych zagłębieniach terenowych lub na tarasach rzecznych; gdzie osadzają się mineralne

cząstki gruntowe, powodujątworzenie się mułów jeziornych i mad rzecznych (utwory zastoiskowe).

Często obok cząstek mineralnych odkładają się w znacznej ilości cząstki humusowe i w ten sposób

powstająutwory organiczne tzw. namuły. Bezodpływowe zbiorniki wodne (np. polodowcowe) oraz

stare koryta rzek często zarastają i zamieniają się w torfowiska, które mogą zalegać warstwąnawet

kilkunastometrową.

geneza bloków, otoczaków, głazów, ziaren piasku, cząsteczek pyłowych i iłowych

Wietrzenie fizyczne wywołane jest głownie wahaniami temperatury, zamarzaniem wody w porach a

także działaniem rozsadzającym korzeni roślin. W wyniku działania tych czynników skały ulegają

osłabieniu i rozpadowi na bloki, które następnie rozpadają się na coraz drobniejsze okruchy.

Wietrzenie chemiczne powoduje rozpad skał oraz zmiany w ich składzie chemicznym wskutek

procesów chemicznych zachodzących wewnątrz skał. Głównymi czynnikami wywołującymi wietrzenie

chemiczne są woda i powietrze. Woda w czasie przechodzenia przez atmosferę w formie opadów

pochłania z powietrza gazy, takie jak tlen, dwutlenek węgla, azot itp. i krążąc w szczelinach skał,

wywołuje przemiany polegające na utlenieniu, uwadnianiu, redukcji i uwęglaniu. Na przykład

wietrzenie chemiczne skaleni polega na ich rozpuszczaniu się w wodzie; rozpuszczone składniki

ponownie krystalizując sięw roztworze tworzą minerały iłowe, które, jako cząstki iłowe, stanowią

aktywny składnik gruntów spoistych, powodując ich spoistość, plastyczność i małą

wodoprzepuszczalność.Kwarc i muskowit prawie nie ulegają wietrzeniu i pozostają w wietrzejącej

skale w postaci ziaren, które po wypłukaniu przez wodę tworzą piasek (Wiłun, 1987).

Wietrzenie organiczne jest wywołane przez procesy życiowe zwierząt i roślin. Bardzo dużą rolę

odgrywają bakterie (do głębokości 3-5 m) wytwarzające kwas węglowy (dwutlenek węgla w wodzie),

kwas azotowy, amoniak, siarkowodór i gaz błotny, przyczyniając się w ten sposób do dalszego

wietrzenia.

Poza wietrzeniem istotną rolę odgrywają również procesy erozyjne i transport materiału, które to

powodują rozdrobnienie okruchów występujących w skorupie ziemskiej oraz zmiany w podłożu

macierzystym; np. staczające się po stokach odłamki skał porywane są przez potoki i w ten sposób

następuje ich rozdrobnienie i zaokrąglenie (tab. 2.1).

Zagadnienia na egzamin z mechaniki gruntów i fundamentowania

Część I, r.ak.:2011/2012

Strona 2

klasyfikacja genetyczna gruntów spoistych wg PN-81/B-03020

A –grunty spoiste morenowe skonsolidowane,

B – inne grunty spoiste skonsolidowane oraz grunty spoiste morenowe nieskonsolidowane,

C – inne grunty spoiste nieskonsolidowane,

D – iły, niezależnie od pochodzenia geologicznego.

Zagadnienia na egzamin z mechaniki gruntów i fundamentowania

Część I, r.ak.:2011/2012

Strona 3

2. Charakterystyka geotechniczna gruntów w zależności od ich genezy.

Symbole geologicznej klasyfikacji gruntów spoistych:

A – Grunty spoiste morenowe skonsolidowane

B – Inne grunty spoiste skonsolidowane oraz grunty spoiste morenowe nie skonsolidowane

C – Inne grunty spoiste, nie skonsolidowane

D – Iły, niezależne od pochodzenia geologicznego

Grunty akumulacji lodowcowej:

1. Osady spoiste moren dennych zlodowacenia środkowopolskiego:

Powstały : w skutek akumulacji ( lodowcowej- proces budujący ) materiału znajdującego

się wewnątrz oraz w stopie lodowca , powstałego ze zdartych cząstek skalnych

podłoża.

S.g.k.g

Rodzaj gruntu

Pg,Gp,G,Gpz

Stan

Głównie: pzw, tpl

lokalne: pl

Wytrzmałość

bD/D

Odkształcalność

bM/M

2. Osady spoiste moren dennych zlodowacenia północnopolskiego:

Powstały: jw.

S.g.k.g.

Rodzaje gruntów

Pg,Gp,G

Pg/Pd, Gp/Pd,G/Pd

Stan

w partiach dolnych: tpl

w górnych: tpl,pl, lokalnie: mpl

Wytrzymałość

w dolnych :D

w górnych: D/S,lokalnie M

Odkształcenie

w dolnych: M

w górnych: M/S, lokalnie D

3. Osady niespoiste śródglacjalnej i interglacjalne:

Powstały : w okresie interglacjałów – przerw pomiędzy zlodowaceniami , gdy warunki

atmosferyczne ( łagodne) umożliwiały erozję wytworów glacjalnych

S.g.k.g.

Rodzaje gruntów

Pd,Ps,Pπ

lokalne zglinowe

Stan

Zg/bzg

Wytrzymałość

bD/D

Odkształcenie

bM/M

Zagadnienia na egzamin z mechaniki gruntów i fundamentowania

Część I, r.ak.:2011/2012

Strona 4

4. Osady moren czołowych:

Powstały : w dwojaki sposób - bądź przez spiętrzenie istniejących osadów leżących na

przedpolu lodowca lub poprzez akumulacje materiałów znajdujących sią

wewnątrz lub w stopie lodowca

S.g.k.g.

Rodzaje gruntów

Ż, P, π, G

Stan

szg rzadziej zg

oraz pl, mpl rzadziej tpl

Wytrzymałość

S/M

Odkształcenie

S/D

Osady akumulacji wodnolodowcowej:

1. Osady Sandry:

Powstały: na przedpolu lądolodu w skutek osadzania się cząsteczek skalnych podczas

regresji lub postoju lądolodu z wytapiającej się wody ( analogie do akumulacji

rzecznej ) w kształcie płaskiego stożka . Materiał ułożony warstwami

S.g.k.g.

Rodzaje gruntów

Facja korytowa: P, Po, Ż

facja rozlewiskowa: Pg II P, π p II P, G II P

Stan

facja korytowa: zg

rozlewiskowa: pl, mpl

Wytrzymałość

korytowa D

rozlewiskowa S/M

Odkształcenie

korytowa M

rozlewiskowa S/D

2. Osady kemów i Ozów:

Powstające : w analogiczny sposób do osadów sandrowych , lecz wewnątrz lodowca (

kemy w przerwach , ozy pod , w strefie czołowej )

S.g.k.g.

Rodzaje gruntów

P,Po warstwowe π , G

Stan

P, Po - szg

π , G – pl, mpl

Wytrzymałość

P, Po – D/S

π , G – S/M

Odkształcenie

P, Po – M/S

π , G – S/D

Zagadnienia na egzamin z mechaniki gruntów i fundamentowania

Część I, r.ak.:2011/2012

Strona 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: