Wyszkowki Jacek - Elektrotechnika okrętowa (czytanie schematów).pdf

(1146 KB) Pobierz
Jacek Wyszkowski
ELEKTROTECHNIKA OKRĘTOWA
Czytanie schematów
Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej
Gdynia 2002
951914983.010.png 951914983.011.png 951914983.012.png
ELEKTROTECHNIKA OKRĘTOWA - czytanie schematów
SPIS TREŚCI
Od autora.......................................................................................................................... 5
1. Symbole graficzne elektryczne ................................................................................. 7
2. Schematy elektryczne ................................................................................................ 19
3. Czytanie rozwiniętych schematów ideowych ........................................................ 30
4. Wybrane przykłady schematów ideowych, montażowych oraz planów .................. 36
4.1. Schemat blokowy sterowania nadążnego płetwą steru w autopilocie
RAYTHEON - ANSCHUTZ .............................................................................36
4.2. Fragment schematu ideowego (jednoliniowego) pola l rozdzielnicy awaryjnej na
statku m/s „Horyzont II" ............................................................................... 36
4.3. Schemat ideowy (wieloliniowy) obwodu E 104 znajdującego się w polu l
rozdzielnicy awaryjnej na statku m/s „Horyzont II" ......................................... 36
4.4. Schemat montażowy wciągarki cumowniczej o automatycznie regulowanym uciągu w
linie, produkcji firmy TOWIMOR ..................................................... 37
4.5. Rysunek gabarytowy wnętrza rozdzielnicy awaryjnej na m/s „Horyzont II" ... 37
4.6. Plan rozmieszczenia opraw oświetlenia pomieszczeń mieszkalnych
na pokładzie nawigacyjnym m/s „Horyzont II" ................................................ 38
4.7. Schemat instalacji elektrycznych oświetlenia pomieszczeń mieszkalnych
i służbowych na m/s „Horyzont II" ................................................................... 38
4.8. Schemat ideowy sterowania rozruchem bezpośrednim silnika
asynchronicznego klatkowego ........................................................................... 38
4.9. Schemat ideowy sterowania układu nawrotnego, z bezpośrednim
rozruchem silnika asynchronicznego klatkowego ............................................. 38
4.10. Schemat ideowy sterowania rozruchem silnika asynchronicznego
dwubiegowego ................................................................................................. 42
4.11. Schemat ideowy sterowania rozruchem gwiazda - trójkąt silnika
asynchronicznego klatkowego ......................................................................... 44
4.12. Plan sieci komputerowej układu pomiarowo - alarmowo - sterującego
firmy NORCONTROL dla zbiornikowca wielkości 100000 .......................... 46
4.13. Schemat ideowy sterowania rozruchem bezpośrednim silnika asynchronicznego
klatkowego ze stanowiska lokalnego lub stanowiska zdalnego
................................................................................... 47
4.14. Schemat ideowy sterowania rozruchem bezpośrednim silnika wirówki oleju . 49
4.15. Schemat ideowy sterowania rozruchem bezpośrednim silnika
pompy olejowej S.G. ........................................................................................ 49
5. Literatura ................................................................................................................... 55
951914983.013.png 951914983.001.png
ELEKTROTECHNIKA OKRĘTOWA - czytanie schematów
OD AUTORA
Zeszyt „Elektrotechnika okrętowa - czytanie schematów"
powstał w oparciu o doświadczenia z tej tematyki z uczestnikami
kursów na dyplom starszego mechanika i studentami Wydziału
Mechanicznego Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni.
Zawarto w nim materiał, który pozwala czytelnikowi
zapoznać się z rodzajami schematów elektrycznych stosowanych
na statkach, podstawowymi symbolami elektrycznymi, a także z
licznymi przykładami schematów wybranych przez autora z
dokumentacji technicznej różnych statków. Zamieszczono między
innymi schematy urządzeń elektrycznych ze statku szkolno-
badawczego m/s „Horyzont II", a także ze zbiornikowca
zbudowanego w Korei Południowej.
Analizując załączone schematy można dokonać porównania
różnych sposobów ich wykonywania zarówno w Europie jak i na
Dalekim Wschodzie, a także opanować umiejętność ich czytania,
która to umiejętność będzie bardzo przydatna w eksploatacji
urządzeń i systemów okrętowych.
Jacek Wyszkowski
951914983.002.png 951914983.003.png 951914983.004.png
 
ELEKTROTECHNIKA OKRĘTOWA - czytanie schematów
1. SYMBOLE GRAFICZNE ELEKTRYCZNE
Symbolem graficznym elektrycznym nazywa się znak oznaczający obiekt elektryczny
(wyrób, instalacja, zespół urządzeń lub pojedyncze urządzenie, maszyna, aparat lub ich
element) lub określający jego podstawowe cechy fizyczne. Wygląd każdego symbolu
graficznego elektrycznego powinien spełniać warunki określone polskimi normami PN.
Rozróżnia się symbole „do obowiązkowego stosowania", „zalecane" oraz „spotykane" [1].
Wytyczne wykonania symboli i schematów elektrycznych zamieszczono w normach
PN-79/E-01244, PN-82/E-01245 oraz PN-82/E-01246.
Ostatnio wydawane polskie normy są całkowicie zgodne z publikacjami Międzynarodowej
Komisji Elektrotechnicznej (LEC - International Electrotechnical Commission) i wówczas
oznaczenie takiej normy zawiera także skrót IEC. Przykładowo norma dot. symboli graficznych
elementów logicznych binarnych opisana jest jako PN-IEC 617-12:1995 i oznacza
publikację IEC o numerze 617, arkusz 12, wydrukowaną w 1995 r. jako norma obowiązująca
w Polsce.
W dokumentacji okrętowej nadal korzysta się z oznaczeń symboli wyposażenia
elektrycznego i elektronicznego zamieszczonych w normie branżowej BN-70/3709-05 z 1970 r.
Poniżej pokazano wybrane, najczęściej stosowane symbole graficzne elektryczne
spotykane w dokumentacji okrętowych urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Symbole używane na schematach elektrycznych
Silnik elektryczny
Silnik prądu stałego
Silnik prądu przemiennego, l faz., 3 faz.
S i l n i k asynchroniczny połączony w trójkąt A
lub gwiazdę Y
Siln ik asynchroniczny pierścieniowy
951914983.005.png 951914983.006.png 951914983.007.png
Jacek Wyszkowski
Silnik asynchroniczny o nieskojarzonych
uzwojeniach stojana (wolne początki i końce
uzwojeń)
Silnik asynchroniczny trójbiegowy o trzech
osobnych uzwojeniach (każde o różnej liczbie
biegunów) p l > p2 > p3
Silnik asynchroniczny trójbiegowy o dwóch
uzwojeniach:
uzwojenie I biegu połączone w Y uzwojenie
wspólne II i III biegu, dla II biegu łączone w A,
a dla III biegu w podwójną gwiazdę YY
Silnik obcowzbudny prądu stałego
Prądnica
Prądnica prądu stałego
Prądnica prądu przemiennego, l faz., 3 faz.
Zespół prądotwórczy - prądnica synchroniczna 3-
fazowa napędzana silnikiem spalinowym
Prądnica wałowa synchroniczna 3-fazowa,
napędzana przez silnik główny
Prądnica synchroniczna 3-fazowa z zaznaczonym
uzwojeniem wzbudzenia
951914983.008.png 951914983.009.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin