Współczesny język polski
1) Działy nauki o współczesnym języku polskim. Podstawowe jednostki języka i ich hierarchia.
2) Miejsce języka polskiego w Europie i w świecie. Moc języka.
3) Warianty języka: regionalne (terytorialne), społeczne i zawodowe.
4) Odmiana ustna i pisana języka ogólnego.
5) Style: potoczny, artystyczny, urzędowy, naukowy.
6) Polska etykieta językowa i polskie formy adresatywne.
7) Akty i gatunki mowy (potoczne, artystyczne, urzędowe, naukowe, dziennikarskie).
8) Tekst jako jednostka języka i komunikacji. Rozczłonkowanie komunikacyjne wypowiedzi na temat i remat; spójność tekstu; następstwo tematyczne w tekście.
9) Pojęcie metatekstu. Operatory tekstowe; specyfika funkcjonalna partykuł jako operatorów tekstowych.
10) Działania na tekście: de-kompozycja tekstu złożonego, parafrazowanie. Transformacje i ich rodzaje.
11) Części mowy – kryteria podziału; podstawowe zróżnicowanie i sposób funkcjonowania w tekstach.
12) Funktory grama-tyczne (spójniki, przyimki).
13) Czasownik i rzeczownik oraz ich satelity: przysłówka i przymiotnik; spójnik i przyimek.
14) Łączliwość czasownika jako klucz do opisu zdania.
15) Główne kategorie językowe w aspekcie kognitywnym: osoba i rodzaj; czas i miejsce; miara i liczba; kategorie grama-tyczne: przypadek, aspekt, tryb, stopniowanie.
16) Główne modele (typy) zdań pojedynczych.
17) Zdanie a grupa składniowa. Grupy współrzędne (szeregi) i podrzędne (związki). Frazeologizacja grup składniowych. 18) Człony zdania pojedynczego a typy zdań podrzędnych.
19) Działania na zdaniu: rozszerzanie i rozwijanie zdania elementarnego (tj. tworzenie szeregów i związków składniowych).
20) Modalność, jej typy i formalne wykładniki.
21) Cechy języka polskiego jako fleksyjnego. Temat i końcówka. Synkretyzm i supletywizm w polskiej fleksji. Elementy pozycyjności w języku polskim.
22) Wyraz pochodny (motywowany) i jego struktura: pień i format.
23) Znaczenie słowotwórcze (i etymologiczne) a znaczenie leksykalne.
24) Sposoby tworzenia słów; derywacja i jej typy; wyrazy złożone; skróty i skrótowce.
25) Podział słowotwórczy a morfologiczny wyrazu. Rodzina wyrazów.
26) Wymiany morfonologiczne.
27) Podstawy opisu fonologicznego języka polskiego. Inwentarz fonemów języka polskiego. Warianty fonemu. Cechy dystynktywne w języku polskim.
28) Fonetyka wyrazu: Samogłoska a spółgłoska. Struktura sylaby.
29) Główne zjawiska koartykulacji (upodobnienia, wymowa samogłosek nosowych, uproszczenia). 30) Prozodia (fonetyka zdania i tekstu): Tempo i barwa. Rytm mowy i frazowanie. Rola pauzy. Intonacja zdań. Akcent zdaniowy i jego funkcja rematyzująca; akcent wyrazowy i wyrazy bezakcentowe (enklityki, proklityki - stałe i okazjonalne).
mairod