Raś exam.doc

(25 KB) Pobierz

Fryderyk-Florian Skarbek * 15 II 1792 (Toruń),+ 25 XI 1866 (Warszawa)

pisarz, polski penitencjarysta, 1szy reformator, jest w polskich dziejach XIX wieku postacią wybitną. Wszedł on do historii także jako wychowanek Mikołaja Chopina i ojciec chrzestny jego syna, Fryderyka.

Bliskie stosunki ze Stanisławem Staszicem wpłynęły na przesunięcie zainteresowań Skarbka z teoretycznych zagadnień ekonomicznych ku polityce społecznej, sprawom przestępczości i losowi upośledzonych. W wolnym czasie wizytował więzienia i szpitale na prowincji, zdając sprawę z ich stanu przed Rządową Komisją Spraw Wewnętrznych. W 1829 roku założył w Warszawie (z fundacji Staszica) Dom przytułku i pracy dla włóczęgów i żebraków, oraz (ze składek publicznych ) – Instytut dla dzieci moralnie zaniedbanych (wraz ze Stanisławem Jachowiczem). Przyczynił się do uchwalenia własnego projektu ustawy o włóczęgach i żebrakach (1830). Dnia 7 kwietnia 1846 r. cesarz wydał Skarbkowi patent, nadający jemu i jego potomkom dziedziczny tytuł hrabiego Królestwa Polskiego.

Uważany za najwybitniejszego ekonomistę okresu Królestwa Polskiego. Jego zasługą jest przeszczepianie na grunt polski poglądów ekonomicznych szkoły klasycznej oraz wniesienie do nich własnego oryginalnego wkładu (zwłaszcza w teorii konsumpcji).

 

Piotr Skarga, Piotr Skarga Powęski * 2 luty 1536 r. (Grójec), + 27 wrzesień 1612 r. (Kraków)

Jezuita polski, teolog, kaznodzieja, pisarz, jeden z polskich czołowych przedstawicieli kontrreformacji, kaznodzieja nadworny Zygmunta III Wazy, rektor Kolegium Jezuitów
w Wilnie, Pierwszy rektor Uniwersytetu Wileńskiego.

Prowadził bardzo ubogie życie, ponieważ wszystko co posiadał rozdawał ubogim. Odwiedzał chorych w szpitalach oraz udzielał ostatniej posługi kapłańskiej skazańcom. Nawracał heretyków.

Stał się zwolennikiem ograniczenia władzy sejmu i zwiększenia władzy królewskiej. Piętnował wady polskiej szlachty. Oskarżał ją o egoizm stanowy i warcholstwo. Swoje poglądy na zagadnienia państwa i sprawowania władzy przedstawił w Kazaniach sejmowych.

Głosił kult ascezy, wskazywał na sens celibatu i pielgrzymek. Reprezentował stanowisko katolickie opierając się na Piśmie Św., wskazywał na potrzebę wykorzenienia herezji w celu odnowy silnego państwa. Był przeciwny tolerancji religijnej oraz ugodowemu dialogowi międzywyznaniowemu.

 

Arcybractwo Miłosierdzia

Założone w 1584 r. w Krakowie przez słynnego kaznodzieję, pisarza i duszpasterza ks. Piotra Skargę (1536-1612) Arcybractwo Miłosierdzia służy „wstydzącym się żebrać”. Jego członkowie troszczą się o najuboższych i pogłębiają swoją wiarę. Arcybractwo przez kilkaset lat służyło ubogim Krakowa (także w czasie II wojny światowej). W 1960 r. zostało zlikwidowane przez władze PRL, a jego nieruchomości i pieniądze zagrabił Skarb Państwa. Reaktywowano je 1989 r. Do arcybractwa należy 50 osób.

 

Bank pobożny

Instytucja udzielająca nieoprocentowanych pożyczek zubożałym wiernym. Wypożyczone pieniądze należało zagwarantować zastawem (tzw. fantami). Kapitał kredytowy powstawał z dobrowolnych ofiar, często fundacji zamożnych osób.

Pierwsze banki pobożne założyli pod koniec XV w. w Państwie Kościelnym reformatorzy franciszkańscy: Jan Kapistran i Bernardyn ze Sieny. Niebawem upowszechniły się w całych Włoszech, a pod koniec XV w. we Francji i Niemczech. Na polski grunt przeszczepił je wkrótce bł. Władysław z Gielniowa, ale zwyczaj wkrótce zaginął. Najwięcej banków powołał znany jezuita o. Piotr Skarga, który związał tę instytucję z Arcybractwem Miłosierdzia.

Pierwszy bank pobożny powstał z jego inicjatywy w 1584 r. w Krakowie.

Banki były wspierany uchwałami synodalnymi i wsparciem możnych. Ich propagatorami byli głównie jezuici. W XVII w. banki istniały we wszystkich dużych miastach Polski. Kres ich działalności położyły rozbiory Polski i konfiskata kościelnych majątków.

 

Studzieniec - pierwszy zakład poprawczy > Towarzystwo Osad Rolnych powstało w dniu 20.02.1871 r. z inicjatywy prezesa Sądu Apelacyjnego Królestwa Polskiego Józefa Wieczorkowskiego. Istniało ono aż do wybuchu II wojny światowej pod zmienioną w 1922 r. nazwą jako Warszawskie Towarzystwo Patronatu nad Nieletnimi. Miało ono w swoim programie organizowanie zakładów poprawczych dla nieletnich przestępców i opiekę nad nimi po ich zwolnieniu.

Historia tej najstarszej w kraju placówki jest przykładem działalności pedagogicznej ludzi, którzy rozumiejąc potrzeby młodzieży "trudnej wychowawczo" stworzyli tę placówkę i realizowali w niej na przestrzeni lat wypracowane systemy wychowawcze. Kolejne pokolenia kontynuując tradycje postępowej myśli pedagogicznej stanowią ogniwa łańcucha współcześnie rozumianego systemu resocjalizacji nieletnich.

Józef Wieczorkowski jako główny inicjator umieszczania nieletnich poza więzieniem dla dorosłych zaproponował utworzenie i zorganizowanie pierwszego w kraju zakładu, w którym zajęto by się ich poprawą i przygotowaniem do uczciwego życia w społeczeństwie.

Zabiegi J. Wieczorkowskiego spotkały się z żywym oddźwiękiem w społeczeństwie. Rosła liczba członków Towarzystwa, w którego szeregach działali prawie wszyscy wybitniejsi działacze spośród inteligencji, ziemiaństwa i duchowieństwa.

Towarzystwo przyjęło wiec plan zabudowy osady dostosowany ściśle do systemu wychowawczego jaki miał być wypracowany w przyszłym zakładzie. Zabudowania Studzieńca (nazwa zapożyczona od pobliskiej wsi) stworzyć miały samodzielną osadę. Zakład powstał w oparciu o wzory kolonii francuskiej dla nieletnich w Mettray (pod Tours). Otwarcie osady w Studzieńcu nastąpiło 14 maja 1876 r. Pierwotny system studzieniecki dzielił wychowanków na małe 15-osobowe grupki chłopców. Każda z nich wraz ze swoim wychowawcą zajmowała oddzielny tylko dla niej przeznaczony domek. Grupę taką nazywano w Studzieńcu oddziałem lub rodziną, a wychowawcy ojcem rodziny. Od kandydatów na wychowawców żądano uprawnień do nauczania.

 

Stanfordzki eksperyment więzienny (Stanford Prison Experiment-SPE), który badał psychologiczne efekty symulacji życia więziennego. Przeprowadziła go grupa psychologów uniwersytetu Stanford pod przewodnictwem Philipa Zimbardo w 1971 roku. Podczas selekcji kandydatów kierowano się ich dobrą kondycją psycho-fizyczną oraz brakiem kryminalnej przeszłości. 24 wybranych studentów losowo podzielono na więźniów i strażników. Eksperymentalne więzienie skonstruowano w piwnicy wydziału psychologii w Stanford. Eksperyment dobiegł końca w dniu 6.

 

Zakon Rycerzy i Szpitalników świętego Łazarza z Jerozolimy, potoczne nazwy: lazaryci, lazaryści, łazarzyści, lazarianie. Zakon swą nazwę wziął od biblijnego Łazarza, patrona trędowatych, i jemu dedykował większość swych szpitali i kościołów. Z początku był to zakon szpitalny, konieczna jednak stała się ochrona hospicjów przed niewiernymi i rabusiami, dlatego została utworzona milicja złożona z trędowatych rycerzy-pacjentów, u których choroba nie była jeszcze zbyt zaawansowana, (później jednak zbrojne ramię zakonu tworzyli także zdrowi rycerze). W większości byli to rycerze zakonów joannitów i bożogrobców, później także templariusze. Uczyli oni lazarytów sztuki walki, przez co stali się odpowiedzialni za przekształcenie zgromadzenia w zakon rycerski. Na przełomie wieków XV i XVI w Polsce jak i w całej Europie trąd stał się chorobą coraz rzadszą, (przede wszystkim z powodu intensywnej pracy zakonu). Lazaryci zaczęli więc troszczyć się o innych chorych. Niestety w związku z rozszerzaniem się protestantyzmu także w Europie Środkowej wielu z nich przyjęło nowe wyznanie. W wielu krajach Europy, jak w Niemczech, Czechach i w Polsce zakon praktycznie przestał istnieć, było to tylko czasowe.

 

 

Zgłoś jeśli naruszono regulamin