-PROJEKTY I FUNDUSZE UE- W NR 1 11.10.2011r.
BLOKI TEMATYCZNE:
è Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
è Europejski Fundusz Społeczny
ZALECANE LEKTURY:
· Z. M. Doliwa – Klepacki „Integracja europejska” Białystok 2009
· J. Barcz, E. Kawecka – Wyrzykowska „Integracja europejska” Warszawa 2007
· „Narodowa strategia spójności 2007 – 2013”
· „Narodowy plan rozwoju na lata 2007 – 2013”
· „Krajowa strategia rozwoju regionalnego 2010 – 2020”
· Teksty programów operacyjnych
LITERATURA UZUPEŁNIAJACA:
· M. Kola – Bezka „Dotacje dla małych przedsiębiorstw z funduszy unijnych”
· M. Kola – Bezka „ Fundusze pomocowe UE jako czynnik prawny konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce”
· A. Szymańska „Fundusze unijne i europejskie 2007 – 2013 dla mieszkańców obszarów wiejskich” Warszawa 2008
· J. Sojak (red.) „Założyć firmę i nie zbankrutować – aspekty prawne” Diffin 2009
PROJEKT UE jest przedsięwzięciem finansowanym przy udziale środków unijnych (lub też przygotowywanie dokumentacji itp.)
System funduszy europejskich w latach 2007 – 2013
FUNDUSZE EUROPEJSKIE
FUNDUSZE UE
è Norweski Mechanizm Finansowy
è Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego
è Szwajcarski Mechanizm Finansowy
è Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji
FUNDUSZE SPÓJNOŚCI
FUNDUSZE STRUKTURALNE
è Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
è Europejski Fundusz Rybacki
è Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa
ISTOTA POLITYKI SPÓJNOŚCI (do momentu wejścia w życie traktatu lizbońskiego):
„W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej wspólnoty, rozwija ona i prowadzi działania służące wzmocnieniu jej spójności gospodarczej i społecznej. W szczególności Wspólnota zmierza do zmieszania dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów lub wysp uprzywilejowanych, w tym obszarów wiejskich.”
(Tytuł XVII Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Artykuł 158)
Obecnie polityka spójności ma:
Wymiar regionalny – ma na celu zmieszenie dysproporcji w rozwoju gospodarczym i społecznym regionów oraz wzmacniania jej konkurencyjności.
Wymiar horyzontalny – ma przyczyniać się do rozwiązywania określonych problemów widocznych w skali całych gospodarek narodowych i całej UE (m.in. bezrobocie, ochrona środowiska, równość szans kobiet i mężczyzn).
Zbliżonym pojęciem jest polityka strukturalna – jej celem jest łagodzenie dysproporcji zagrażających harmonijnemu rozwojowi danego obszaru gospodarczego i ułatwienie dostosowań do zmieniających się warunków działania. Na poziomie UE jest ona stopniowo integrowana wokół rozwiązywania problemów powstających w regionach słabo rozwiniętych.
Region ekonomiczny jako jednostka terytorialno – administracyjna
„PRZECIW”
Podziały polityczno – administracyjne często:
· Nie respektują granic naturalnych jednostek fizyczno – geograficznych
· Przecinają wspólnoty etniczne i socjologiczne
· Mają krótkie tradycje
· Maja charakter ahistoryczny i dzielą w sposób arbitralny ukształtowane w ciągu stuleci wspólnoty terytorialne
„ZA”
· Dokonywanie precyzyjnej delimitacji przestrzennej
· Gromadzenie i przetwarzanie danych statystycznych
· Wykorzystywanie wyników badań prowadzonych w przekroju terytorialno – administracyjnym dla celów polityki społeczno – gospodarczej i zarządzania publicznego i administracji
Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS)
NUTS – jednolita kategoryzacja jednostek regionalnych państw członkowskich UE, opracowana przez Eurostat we współpracy z odpowiednimi departamentami KE oraz urzędami statystycznymi państw członkowskich w celu ujednolicenia systemu zbierania, hierarchizacji i udostępniania danych statystycznych o sytuacji społeczno – gospodarczej WE w przekroju regionalnym. Wprowadzono rozp. PE i Rady w 2003r.
NUTS 1 państwa członkowskie w całości lub grupy regionów niższego szczebla
NUTS 2 maja ułatwić rozwiązywanie problemów społeczno – gospodarczych
NUTS 3 w układzie region – kraj – UE
NUTS 4 w odróżnieniu od pierwszych trzech poziomów (regionalnych) określono je jako lokalne od 2007 roku przemianowane na lokalne jednostki
NUTS 5 administracyjne (LAU 1 – dawny poziom NUTS 4 ; LAU 2 – dawny poziom NUTS 5)
Od 01.01.2008 roku liczba jednostek NUTS i LAU wynosi:
NUTS 1 – 97 (w Polsce 6 makroregionów)
NUTS 2 - 271 (w Polsce 16 województw)
NUTS 3 - 1303 (w Polsce 66 zgrupowań powiatów)
LAU 1 – 8398 (w Polsce 314 powiatów i 65 miast na prawach powiatów)
LAU 2 – 121601 (w Polsce 2478 gmin)
-PROJEKTY I FUNDUSZE UE- W NR 2 18.10.2011r.
Istota rozwoju regionu
Rozwój regionu jest procesem wszelkich zmian ilościowych i jakościowo - strukturalnych zachodzących na danym obszarze (w systemie przestrzenno - gospodarczym).
Rozwój progresywny - polega na zmianach pozytywnych względem przyjętych (zawsze) dyskusyjnych założeń.
Rozwój regresywny - polega na zmianach negatywnych względem przyjętych (zawsze) dyskusyjnych założeń.
Aspekty rozwoju regionu
WADY PKB jako miernika rozwoju regionów
· pomijanie produkcji nierejestrowanych (nielegalnej) oraz niebędącej przedmiotem transakcji rynkowych (produkcja gospodarstw domowych oraz podmiotów dobrowolnych na własne potrzeby)
· ignorowanie tzw. efektów zewnętrznych a zwłaszcza degradacji środowiska przyrodniczego
· pomijanie czasu wolnego, który jest istotnym elementem poziomu życia ludzi
· nieuwzględnienie zróżnicowania dochodów w społeczeństwie
· uwzględnianie podatków pośrednich co powoduje zniekształcenia porównań obejmujących kraje o różnych stawkach tych podatków
· obejmowanie produkcji tzw. dóbr wątpliwych, niepożądanych ze względów społecznych
popyt konsumpcyjny gospodarstw domowych (C)
+
inwestycje sektora prywatnego (I)
wydatki państwa (G)
eksport netto (NX)
=
PKB w cenach rynkowych
saldo dochodów z tytułu własności za granicą
PNB w cenach rynkowych
-
Amortyzacja (A)
PNN w cenach rynkowych
podatki pośrednie
dotacje
PNN w cenach czynników produkcji = Dochód Narodowy
Model polityki regionalnej realizowanej do połowy lat 70. XX w.:
· role wyłącznego podmiotu polityki regionalnej pełniło państwo,
· działania państwa były zorientowane na:
o finansowanie inwestycji infrastrukturalnych,
o budowa wielkich kompleksów przemysłowych na obszarach zacofanych,
o finansowanie deglomeracji czynnej dużych ośrodków przemysłowych
· najważniejsze narzędzia realizacji polityki regionalnej:
o dotacje i subwencje przyznawane inwestorom z budżetu państwa,
o ulgi finansowe
o wydatki państwa na tzw. infrastrukturę ciężką
o podejmowane przez państwo inwestycje produkcyjne w regionach zacofanych
Przyczyny reorientacji polityki regionalnej w połowie lat 70 XX w.:
· ograniczone rezultaty polityki regionalnej prowadzonej przez państwo
· drastyczne zmieszenie się możliwości finansowych państwa,
· istnienie dużego zróżnicowania stopnia rozwoju społecznego i gospodarczego między poszczególnych państwami członkowskimi oraz istnienie jeszcze większych dysproporcji rozwojowych między regionami;
PRZYCZYNY
o pogłębienie procesów integracyjnych
o poszerzanie procesów integracyjnych
· istnienie i dalsze pogłębienie tych dysproporcji mogło doprowadzić do
o osłabienia konkurencyjności ugrupowania,
o trudności prowadzenia jednolitej polityki gospodarczej w grupowaniu,
o konfliktów wewnątrz Wspólnoty,
o harmonia procesów integracji.
Lata 1958 - 1974:
· polityka regionalna realizowana wyłącznie na szczeblu krajowym i finansowana głównie przez państwa z ich budżetów narodowych,
· powołano EFS (1960) i EFOiGR (1962) ale wymiar regionalny przyznano tym funduszom dopiero w 1972 roku,
· utworzono EBI (Europejski Bank Inwestycyjny)
· utworzono Generalną Dyrekcję Polityki Regionalnej - DG XVI (1968)
EFS - Europejski Fundusz Społeczny
EFOiGR - Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji dla Rolnictwa
Lata 1975 - 1987 - okres w którym ukształtowano wspólna politykę regionalną:
· utworzenie EFRR - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (1975) - przede wszystkim skierowany na rozwój rolnictwa Wielkiej Brytanii
· zwiększenie skali finansowania polityki regionalnej
· środki EFRR były rozdzielone w formie tzw. kwot krajowych, każde państwo - beneficjent miało swobodę rozdysponowania uzyskanych środków
· wprowadzenie tzw. części poza kwotowej (1980) - pozostawienie do samodzielnej dyspozycji KE (Komisja Europejska) 5% EFRR i umożliwieniu jej interweniowania w regionach nie objętych pomocą państw członkowskich,
· ...
gosicka