Operat 4 - pomiar kątów.doc

4

Politechnika Gdańska                                                                                    Wydział Budownictwa Wodnego

Katedra Geodezji                                                                                    i Inżynierii Środowiska

                                                                                                                Studia dzienne

                                                                                                                Rok akademicki 2003/2004

Ćwiczenie nr 4

„POMIAR KĄTÓW”

Sekcja 43                                                                                                                                 Łukasz Majkowski

SPRAWOZDANIE TECHNICZNE

1.      Cel i zakres ćwiczenia.

Celem ćwiczenia było dokładne ustawienie teodolitu nad punktem, jego przygotowanie do pracy i pomiar kątów poziomych.

2.      Miejsce wykonania ćwiczenia.

Ćwiczenie wykonane zostało w Hali Geodezji Wydziału Budownictwa Wodnego i Inżynierii Środowiska Politechniki Gdańskiej przez sekcję nr 43 w następującym składzie:

1.      Brancewicz Aneta

2.      Kościński Szymon

3.      Kośka Marek

4.      Kozak Tomasz

5.      Kozakiewicz Katarzyna

6.      Kryła Łukasz

7.      Kulicka Anna

8.      Kulik Tomasz

9.      Kurzawa Piotr

10.  Kusio Tomasz

11.  Lisiecki Kamil

12.  Luba Przemysław

13.  Łoszewski Mariusz

14.  Macijewicz Tomasz

15.  Majchrowski Marcin

16.  Majkowski Łukasz

17.  Maliszewski Marek

18.  Michalak Marcin

3.      Warunki.

Płaskie podłoże betonowe.

4.      Używany sprzęt podczas ćwiczenia.

Do wykonania ćwiczenia używaliśmy statywu z teodolitem – model T 6, o numerze seryjnym 5317, wyprodukowanym w PZO Warszawa.

PRZEBIEG ĆWICZENIA

Rozpoczynając ćwiczenie wyszliśmy z założenia, że teodolit zawsze stoi centralnie nad punktem geodezyjnym, który w hali zasymulowany był zakotwioną śrubą.

Pierwszą czynnością było rozstawienie statywu mniej więcej nad danym punktem i przykręcenie do niego teodolitu. Jednak nogi statywu nie były do końca wysunięte, zostało po 5cm „zapasu” na ewentualną regulację. Następnie śruby poziomujące zostały ustawione na środek ich gwintów. Potem, zgodnie z wyżej wymienionym założeniem, przystąpiliśmy do precyzyjnego ustawienia instrumentu nad punktem. Teodolit jest ustawiony nad danym znakiem geodezyjnym, kiedy w samym środku pola widzenia przeziernika widoczny jest ów znak. Najpierw należy z grubsza doprowadzić środek celownika pionu optycznego nad punkt za pomocą nóg statywu, jednak nie przesuwając ich z miejsca, a jedynie regulując za pomocą specjalnego chwytu lewą ręką przedłużeniem jednej z tych nóg. Następnie bardzo dokładnie centrujemy instrument nad punktem. Aby do tego doprowadzić, jedną z trzech śrub ustawczych (tej, w kierunku której chcemy przesunąć środek pola widzenia pola przeziernika) dociągnąć punkt na środek celownika.

W ten sposób ustawiliśmy instrument nad punktem i przystąpiliśmy do spoziomowania libeli pudełkowej. Libelę tą początkowo poziomujemy nogami statywu (regulujemy tą nogą, w kierunku której chcemy, aby przesunął się pęcherzyk libeli, aby był mniej więcej w górowaniu), a następnie dokładne jej spoziomowanie kończymy za pomocą śrub poziomujących.

              Ważne jest, aby przed przystąpieniem do pomiarów kątów teodolitem obie libelle były precyzyjnie zrektyfikowane.

Po spoziomowaniu libeli okrągłej (pudełkowej) przystąpiliśmy do spoziomowania libelli rurkowej, którą rektyfikowaliśmy według następujących czynności:

§           libella znajduje się w położeniu równoległym do dwóch śrub ustawczych, regulujemy w ten sposób tymi śrubami, aby pęcherzyk tej libelli był na środku

§           obracamy teodolit o 180º

§           połowę odchyłki tego samego pęcherzyka likwidujemy tymi samymi śrubami, a drugą połowę likwidujemy za pomocą śrubek rektyfikacyjnych tej libelli; czynność tę powtarzamy w zależności od potrzeby

§           następnie obracamy instrument o 90º (prostopadle do tych samych co wyżej dwóch śrub ustawczych) i trzecią śrubą do końca rektyfikujemy libellę rurkową

§           jeśli po wykonaniu wyżej wymienionych czynności libella pudełkowa jest nadal spoziomowana, to można przystąpić do pomiaru kątów, a jeśli nie, to należy spoziomować ją jej śrubkami rektyfikacyjnymi.

Po przygotowaniu instrumentu do pracy, przystąpiliśmy do pomiaru kątów.

Najpierw w pierwszym położeniu lunety, wycelowaliśmy za pomocą muszki i szczerbinki na punkt lewy. Następnie po zaciśnięciu śrub zaciskowych alidady i lunety za pomocą leniwek ruchu poziomego i pionowego krzyż nitek na cel. Wyregulowaliśmy ostrość krzyża nitek i ostrość obrazu i dokonaliśmy odczytu. Potem wyprowadziliśmy oś celową z celu, ponownie ją naprowadziliśmy i dokonaliśmy drugiego odczytu. Następnie obróciliśmy teodolit w kierunku punktu prawego i po dokładnym nacelowaniu dokonaliśmy odczytu. Także zdjęliśmy oś celową z celu, ponownie ją naprowadziliśmy i dokonaliśmy kolejnego odczytu.

Te same czynności wykonaliśmy w drugim położeniu lunety, z tą tylko różnicą, że zaczęliśmy od prawego ramienia kąta. Wyniki zapisaliśmy w dzienniku pomiarowym i w nim dokonaliśmy obliczeń.