Hauptmann Gerhart - Atlantyda.pdf - ►►►E-booki reszta - Koteciek

GERHART HAUPTMANN

ATLANTYDA

P R Z E K ŁA D

Tytuł oryginału „Atlantis”

Rok powstania: 19091911

Pierwsza publikacja w czasopiśmie „Berliner Togebiall” 1912

Pierwsze wydanie książkowe Berlin 1912, S. Fiscber

Pierwsze polskie wydanie

„Atlantis”

Warszawa-Lwów 1927

Instytut Wydawniczy „Renaissance”

Przekład Róża Nossig i Irena Łozińska

Szybki niemiecki parowiec pocztowy „Roland” opuścił Bremę 23 stycznia

1892 roku. Był jednym z najstarszych statków Północnoniemieckiego Towarzy-

stwa Żeglugi, które obsługiwały połączenie z Nowym Jorkiem.

Załoga statku składała się z kapitana, czterech oficerów, sześciu maszynistów,

płatnika i intendenta, pierwszego i drugiego stewarda, szefa kuchni, kucharza i

wreszcie z lekarza. Poza tymi ludźmi, którym powierzono pieczę nad owym

ogromnym pływającym domem, na pokładzie znajdowali się marynarze, stewardzi,

stewardessy, pomoce kuchenne, palacze i inni pracownicy, kilku chłopców pokła-

dowych i pielęgniarka.

Statek wiózł z Bremy prawie stu pasażerów w kajutach. Międzypokład zajmo-

wało zaś około czterystu osób. Na tymże statku zarezerwowano telegraficznie z

Paryża miejsce w kajucie dla Fryderyka von Kammermachera. Pośpiech naglił. W

niespełna półtorej godziny po zapewnieniu sobie miejsca młody człowiek musiał

wsiąść do pociągu pospiesznego, którym dotarł około północy do Hawru. Stąd

rozpoczął przeprawę do Southampton, która minęła spokojnie, a którą przespał w

koi obskurnej sali noclegowej.

O brzasku stał na pokładzie, obserwując zbliżające się, niemal upiorne wybrze-

ża Anglii, aż w końcu parowiec zawinął do portu Southampton, gdzie Fryderyka

oczekiwać miał „Roland”.

W biurze portu powiedziano mu, iż przy nabrzeżu stoi gotowy do drogi mały

salonowy parowiec, który odbije od brzegu, gdy tylko na horyzoncie pojawi się

„Roland”. Radzono zatem panu von Kammermacherowi, aby pod wieczór znalazł

się ze swymi bagażami na pokładzie owego stateczku.

Miał więc przed sobą wiele bezczynnych godzin oczekiwania w obcym i ponu-

rym mieście. Do tego było zimno, dziesięć stopni poniżej zera. Zdecydował się

poszukać jakiejś gospody i w miarę możliwości przespać większość wolnego cza-

su.

Na jednej z wystaw dostrzegł papierosy Simona Arzta z Port Saidu. Wszedł do

małego sklepu, który akurat zamiatała służąca, i kupił kilkaset sztuk.

Był to właściwie raczej akt pietyzmu niż przejaw szczególnego zapału palacza.

Fryderyk von Kammermacher nosił w wewnętrznej kieszeni portfel z krokody-

lej skóry. Portfel ów zawierał oprócz innych papierów także pewien list, który

Fryderyk otrzymał przed niespełna dobą. Brzmiał on tak:

Kochany Fryderyku!

Wszystko na nic. Z sanatorium w Harcu wróciłem do domu moich rodziców

jako człowiek przegrany. Ta przeklęta zima w Górach Stołowych! Nie powi-

nienem był zaraz po powrocie z tropików wpadać w szpony takich mrozów. A

już najgorszą rzeczą było futro mojego kolegi, ten przeklęty łach, który powi-

nien doszczętnie spłonąć w ogniu piekielnym i któremu zawdzięczam całą mą

zgryzotę. Żegnaj! Wszczepiono mi oczywiście tuberkulinę i po niej wyplułem

całe mnóstwo bakcyli. Enfin: pozostało ich jeszcze wystarczająco dużo, aby

zapewnić mi rychły exitus letalis.

Lecz teraz do rzeczy, mój dobry przyjacielu. Muszę uregulować moją spu-

ściznę. Sądzę, że winien Ci jestem trzy tysiące marek. Swego czasu umożliwi-

łeś mi ukończenie studiów medycznych, co mi raczej w chwili obecnej nie na

wiele się zdało. Lecz oczywiście nie Twoja to wina, a i tak kuriozalny jest fakt,

iż teraz, gdy wszystko stracone, męczy mnie świadomość, że nie będę mógł Ci

się w żaden sposób odwdzięczyć. - Spójrz tylko na mego ojca, kierownika

szkoły miejskiej, który dziwnym trafem coś zaoszczędził, a ma też oprócz mnie

pięcioro zaniedbanych dzieci. Uważał mnie za swój kapitał i łożył na mnie

więcej niż trzeba, w nadziei na liczne odsetki. Dziś, jako człowiek praktyczny,

widzi, że stracił i kapitał, i odsetki. Krótko mówiąc, boi się zobowiązań, któ-

rych nie zabiorę ze sobą na tamten - tfu! tfu! tfu! (po trzykroć wypluj to słowo!)

- lepszy świat. Cóż mam począć? Czy mógłbyś podarować mi mój dług?

Poza tym, stary przyjacielu, byłem już parę razy prawie na krawędzi. Pozo-

stawiam Ci zapiski o przebiegu takich stanów, które być może zainteresują Cię

z naukowego punktu widzenia. Gdy będę już po tamtej stronie, odezwę się do

Ciebie, jeśli to tylko będzie możliwe.

Gdzie Ty właściwie się podziewasz? We wspaniałych orgiach moich snów

kołyszesz się zawsze na pełnym morzu. A może Ty naprawdę chcesz wyruszyć

w rejs?

Jest styczeń. Chyba wypada cieszyć się przynajmniej tym, że już nie muszę

obawiać się kwietniowej słoty? - Ściskam Twoją dłoń, Fryderyku Kammerma-

cher!

Twój Georg Rasmussen

Na ten list odbiorca natychmiast odpowiedział telegraficznie z Paryża, i to w to-

nie, który heroicznie umierającemu synowi nie kazał się już martwić o zdrowego

ojca.

W czytelni hotelu Hofmann nie opodal portu Fryderyk napisał list do swojego

umierającego przyjaciela:

Drogi Staruszku!

Piszę do Ciebie odrętwiały z zimna, zanurzając raz po raz stare pióro w

zmętniałym kałamarzu. Jeślibym jednak teraz tego nie zrobił, musiałbyś czekać

na wieści ode mnie dłużej niż trzy tygodnie; dziś wieczorem wsiadam na po-

kład „Rolanda”, należącego do Północnoniemieckiego Towarzystwa Żeglugi.

Twoje sny były więc niemal prorocze, bo nie sądzę, by ktoś mógł Ci coś

wyjawić na temat mojej morskiej wyprawy. Na dwie godziny przed otrzyma-

niem Twojego listu sam jeszcze o niej nie wiedziałem.

Pojutrze minie rok od dnia, kiedy po swojej drugiej wielkiej podróży przy-

byłeś do nas w Góry Stołowe bezpośrednio z Bremy, przywożąc ze sobą bagaż

pełen opowieści, fotografii i papierosów Simona Arzta. Ledwie stanąwszy na

angielskiej ziemi, odkryłem na jednej z wystaw, dwadzieścia kroków od przy-

stani naszą ulubioną markę. Oczywiście kupiłem - i to całe mnóstwo, i właśnie

palę sobie jednego, by przywołać wspomnienia. Niestety, nie da się tym by-

najmniej ogrzać tej obrzydliwej czytelni, w której siedzę.

Już dwa tygodnie byłeś u nas, gdy w pewną zimową noc do drzwi mojego

domu zapukało przeznaczenie. Wypadliśmy obaj na dwór i wtedy, jak sądzę,

przeziębiliśmy się. Co do mnie, to sprzedałem mój dom, porzuciłem praktykę, a

dzieci oddałem do pensjonatu; co się zaś tyczy mojej żony, sam przecież wiesz,

co się z nią stało.

Do diaska! Czasem, gdy tak wspominam, ogarnia mnie przerażenie. Prze-

cież właściwie obu nam odpowiadał fakt, że zastąpiłeś naszego chorego kolegę.

Wciąż Cię widzę - w jego futrze z lisa i na saniach, odwiedzającego pacjentów.

A kiedy umarł, nie miałem przecież nic przeciwko temu, byś był poczciwym

lekarzem wiejskim mieszkającym nie opodal; choć przecież kiedyś wyśmiewa-

liśmy się z głodowej lekarskiej pensyjki.

No cóż, wszystko ułożyło się inaczej.

Czy pamiętasz, jak bez końca opowiadaliśmy sobie dowcipy o trznadlach, które

wtedy całymi chmarami szalały po ośnieżonych stokach gór? Wystarczyło tyl-

Hauptmann Gerhart - Atlantyda.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: