1. Podaj cechy współczesnej gospodarki światowej i przedstaw polaryzację jej struktury wg wielkości dochodu per capita i udziału w tworzeniu globalnego DNB/PKB.
Cechy współczesnej gospodarki światowej:
à Procesy integracji i globalizacji
à Liberalizacja rynków finansowych
à Pogłębianie się różnic w dochodach i w poziomie rozwoju gospodarczego świata
à Rozpad systemu socjalistycznego i załamanie się koncepcji państwa socjalistycznego; bankructwo etatyzmu i ograniczenie jego wpływu na politykę gospodarczą
à Ograniczenie wpływu państw narodowych na procesy realne i regulacyjne
à Próby stworzenia kolejnych instytucji ponadnarodowych w celu wzmocnienia, bądź zastąpienia funkcji regulacyjnych państw narodowych
Kraje o największej gospodarce mierzonej wielkością nominalnego PKB wg przewidywań na 2011r. to:
Stany Zjednoczone PKB 14mln $ – PKB/PPP per capita 47.132 $;
Chiny PKB 5.878.257mln $- PKB/PPP per capita 7.518$;
Japonia PKB 5.458.872mln$- PKP/PPP per capita- 33.804$;
Niemcy PKB 3.305.898mln$- PKB/PPP per capita – 35.930$;
Francja PKB 2.555.439mln$- PKB/PPP per capita 34.092$;
Wielka Brytania PKB 2.258.565mln $- PKB/PPP per capita 35.053$;
Włochy PKB2.036mln$-PKB/PPP per capita 29.418$;
Brazylia PKB 2.023.518mln$-PKB/PPP per capita 11.289$,
a Unia Europejska dla porównania PKB 16.106.896mln$-PKB/PPP per capita 32.600$.
Bardzo mały udział w gosp światowej liczonej w PKB ma RPA PKB 354.414mln$- przy udziale PKB/PPP per capita 10.505$. Najmniejsza siła nabywcza pieniądza per capita występuje w Indiach (3 290$), Indonezji (4.380$) i Chinach (7.518$).
2. Przedstaw 3 scenariusze dróg rozwoju człowieka wskutek rewolucji biotechnologicznej wg F.Fukuyamy.
Francis Fukuyama popierał tezę A.Huxleya, że największa groźba współczesnej biotechnologii polega na tym, że może ona zmienić człowieka w sensie psychicznym i fizycznym i przenieść ludzkość w „poczłowieczy” etap historii.
3 scenariusze Fukuyamy opisujące możliwe drogi rozwoju w ciągu jednego lub dwóch następnych pokoleń.
Pierwszy – związany jest z wynalezieniem i wprowadzeniem do użytku nowych leków. W wyniku rozwoju neurofarmakologii psycholodzy odkryją możliwości zmian ludzkiej osobowości. Rozwój genomiki pozwoli firmom farmaceutycznym dokładnie dopasować leki do profilu genetycznego pacjentów, unikając występujących obecnie skutków ubocznych.
Drugi– postęp w dziedzinie badań nad komórkami macierzystymi pozwoli odtworzyć praktycznie każda tkankę ciała, w związku z czym średnia długość życia przekroczy 100 lat. W miarę starzenia się ludzie będą utwierdzać się w swoich poglądach na świat i przestaną myśleć elastycznie – przestaną być dla siebie atrakcyjni seksualnie i będą pragnąć partnera w wieku reprodukcyjnym, a co najgorsze nie będą chcieli ustąpić miejsca swoim dzieciom lecz także wnukom i prawnukom. To ostatnie wydaje się jednak bez znaczenia, ponieważ tylko niewiele osób będzie chciało mieć dzieci i korzystać z naturalnych metod rozmnażania.
Trzeci– ludzie bogaci będą poddawać zarodki badaniom przed ich implantacją, aby mieć jak najlepsze potomstwo. Spowoduje to, że pochodzenie społeczne młodych ludzi będzie widoczne ze względu na ich wygląd i inteligencję.
3. Wymień główne cywilizacje świata wg Huntingtona oraz wyjaśnij sens nowej epoki w polityce światowej po zakończeniu “zimnej wojny” wg tez Huntingtona.
Główne cywilizacje świata wg Huntingtona to:
1. Zachodnia
2. Islamska
3-4. Japońska i Chińska
5. Prawosławna
6-7. Hinduistyczna i Buddyjska
8. Latynoamerykańska
9. Afrykańska
Tezę Huntingtona można przedstawić w pięciu członach:
1) Po raz pierwszy w dziejach świata polityka globalna jest zarówno wielobiegunowa, jak i wielocywilizacyjna. Modernizacja nie jest równoznaczna z westernizacją i nie prowadzi ani do powstania cywilizacji uniwersalnej w żadnym możliwym do przyjęcia znaczeniu, ani do westernizacji społeczeństw niezachodnich. Oznacza to definitywnie nową jakość w podejściu do prymatu kultury Zachodu. Zmiana układu sił między cywilizacjami. Wpływy Zachodu słabną, cywilizacje azjatyckie rosną w siłę ekonomiczną, polityczną i militarną. W świecie islamu ma miejsce eksplozja demograficzna, która destabilizuje kraje muzułmańskie i kraje sąsiednie.
2) Wyłania się światowy ład oparty na cywilizacjach (kraje o zbliżonych cechach kulturowych współpracują ze sobą, próby przenoszenia społeczeństw z jednej cywilizacji do drugiej kończą się niepowodzeniem). Układ petryfikuje się, powstają centra/ośrodki/państwa danej cywilizacji.
3) Uniwersalistyczne aspiracje Zachodu oznaczają nasilanie się konfliktów z innymi cywilizacjami (głównie z islamem i z Chinami). Dyskurs o przewadze cywilizacji zachodniej przybiera na sile. Lokalne, pograniczne konflikty mogą, choć nie muszą przemienić się w konflikty globalne, co skłania państwa-ośrodki cywilizacji do interwencji.
4) Przetrwanie Zachodu zależy od tego, czy Amerykanie potwierdzą na nowo swoją zachodnią tożsamość, a ludzie Zachodu zaakceptują unikalność swojej cywilizacji i będą ją chronić, ale nie będą narzucać swojej supremacji innym cywilizacjom.
4. Oceń i podsumuj wywód Huntingtona
Wg Huntingtona ani ideologia, ani gospodarka nie będą źródłami konfliktów międzynarodowych, ale różnice kulturowe wynikające z podziałów religijnych i stanowiące o tożsamości narodów. Współczesny świat to arena walki o wpływy/rywalizację między głównymi cywilizacjami.
W miarę jak rośnie potęga niezachodnich społeczeństw odrzucają one te wartości, które narzucił/wmusił im Zachód. Według Huntingtona system międzynarodowy XXI wieku będzie się składał z sześciu wielkich mocarstw – Stany Zjednoczone, Europa, Chiny, Japonia, Rosja i być może Indie, a ponadto wiele różnych średnich i małych krajów. Sześć w/w mocarstw należy do pięciu odrębnych cywilizacji. Istnieją także ważne islamskie państwa, które dzięki strategicznemu położeniu, liczbie ludności i/lub zasobom ropy naftowej wywierają wpływ na politykę światową. Huntington słusznie zauważył, że najpoważniejsze konflikty nie będą się toczyć między klasami społecznymi, biednymi czy bogatymi, ale między ludami należącymi do różnych kręgów kulturowych. Po „zimnej wojnie” kultura jest siłą, która łączy kraje o wspólnych cechach kulturowych podejmujących współpracę gospodarczą i polityczną (Niemcy, Korea, Chiny, Związek Radziecki). Organizacje międzynarodowe oparte na wspólnocie Kulturowej, jak np. Unia Europejska, mają o wiele większe szanse powodzenia niż te, które usiłują przekraczać różnice kulturowe. Filozofia, systemy wartości, relacje społeczne, obyczaje, światopogląd różnią się w poszczególnych kręgach kulturowych. Sukcesy gospodarcze krajów Azji Wschodniej mają swoje źródło we wschodnioazjatyckiej kulturze. Kraje należące do zachodniego chrześcijaństwa odnotowują rozwój gospodarczy i demokratyzację polityczną. Perspektywy krajów prawosławnych są niepewne, a w republikach muzułmańskich nie wyglądają zachęcająco.
PODUMOWANIE WYWODU HUNTINGTONA
à Polityka globalna po „zimnej wojnie” jest wielobiegunowa i wielocywilizacyjna.
à Każda cywilizacja tworzy własny model polityczny, społeczny i ekonomiczny.
à Osią polityki światowej jest interakcja między potęgą i kulturą Zachodu a potęgą i kulturą pozostałych cywilizacji.
à Pewne cywilizacje próbują naśladować Zachód, inne np. konfucjańska i muzułmańska starają się rozbudowywać własną potęgę gospodarczą i militarną, by stworzyć przeciwwagę dla Zachodu.
5. Przedstaw inne paradygmaty polityki światowej po zakończeniu „zimnej wojny”.
Inne paradygmaty polityki światowej to:
I. Euforia i harmonia. Zakończenie „zimnej wojny” i wyścigu zbrojeń oznacza powstanie dość harmonijnego i stabilnego świata. Najbardziej znany zwolennik tego podejścia to Francis Fukuyama. Uważa on, że nastąpił koniec ideologicznej ewolucji ludzkości i uniwersalizacja zachodniej liberalnej demokracji. Przyszłość to brak wojny idei i koncentracja na rozwiązywaniu „przyziemnych” problemów ekonomicznych i technicznych. Koniec historii?
Jednak paradygmat jednego harmonijnego świata nie wytrzymał próby czasu (radykalizacja islamu, naruszanie praw człowieka w Chinach, konflikty w Czeczenii, Bośni i Iraku to tylko nieliczne, ilustrujące to przykłady).
II. Dwa światy: My i oni. Dychotomiczny obraz świata: „nasza grupa i obcy”, „nasza cywilizacja i barbarzyńcy”, „Wschód i Zachód”. Brak racjonalności i adekwatności ostatniego przykładu:
Zachód stanowi pewną całość, ale co mają ze sobą wspólnego cywilizacje japońska, chińska, hinduska, muzułmańska – paradoks orientalizmu: Europa (Zachód) to my, a to co obce (Orient, Wschód) to tamci.
III. Mniej więcej 184 państwa. Twórcy tej mapy świata akcentują, że głównymi aktorami na arenie międzynarodowej są państwa, które dążą do uzyskania jak największej potęgi i by to osiągnąć stosują określone strategie (współpracują, wchodzą do ugrupowań integracyjnych, zawierają sojusze etc.).
IV. Totalny chaos. Słabnięcie państw, upadek autorytetów, nasilanie się konfliktów plemiennych i społecznych, rzesze uchodźców, szerzenie się terroryzmu itd.
Każdy z paradygmatów to kombinacja realizmu i uproszczeń, co daje w efekcie schematyczny obraz rzeczywistości. Przezwyciężenie tego może/mogłoby nastąpić przez stworzenie bardziej złożonego modelu czerpiącego inspiracje ze wszystkich zaprezentowanych podejść.
6. „Międzynarodowa linia pościgu”, ocena koncepcji Perlicza.
Współcześnie można przyjąć, że procesy globalizacji mogą przebiegać w dwojaki, skrajny sposób: po pierwsze, będzie powstawał ogólnoświatowy system gospodarczy z tendencją do współpracy i osłabiania agresywności konkurencji; po drugie, nastąpi petryfikacja i zacieśnienie kręgu globalizacji, czyli zatrzymanie się procesu na etapie, gdzie dominujący wpływ na rozwój gospodarczy świata mają kraje Triady i one determinują kierunki i sposoby penetracji krajów spoza tego obszaru; po trzecie, jednym z wariantów usytuowanym w tym spektrum jest koncepcja M. Perlitza, tzw. „międzynarodowej linii pościgu” (patrz rys.).
Sytuacja na rysunku pozwala wnioskować, że w ostatecznym rozrachunku kraje doganiające osiągną swój cel. Z matematycznego punktu widzenia byłoby to słuszne, gdybyśmy założyli, że poszczególne grupy krajów rozwijają się w różnym tempie: najwolniej – kraje wysoko rozwinięte, a najmniej rozwinięte – najszybciej (w warunkach nieograniczonego horyzontu czasowego).
Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku firmy japońskie stworzyły silną konkurencję dla firm amerykańskich i europejskich (przemysł stalowy, stoczniowy, precyzyjny). Z czasem firmy japońskie zostały zaatakowane przez firmy z krajów nowo uprzemysłowionych.
Koncepcja Perlitza jest wynikiem zafascynowania osiągnięciami krajów nowo uprzemysłowionych, które zwiększyły swoją dynamikę rozwojową i stworzyły taki scenariusz rozwoju.
Perlitz ukazał w swojej koncepcji, że wyścig firm przekłada się na wyścig między państwami i to powinno doprowadzić do wyrównywania poziomu rozwoju gospodarczego świata. Próba weryfikacji MLP za pośrednictwem uniwersalnego wskaźnika nierównomierności rozwoju (UWNR).
WNIOSKI: analiza trendów wykazuje poszerzanie się luki rozwojowej i dyferencjacji gospodarki światowej; koncepcja Perlitza zasadza się na agresywności i ekspansji korporacji transnarodowych (Kraje wysoko rozwinięte są silne siłą swoich korporacji, a korporacje czerpią swą siłę z potęgi krajów, z których się wywodzą).
Jak wykazuje doświadczenie, w krajach słabiej rozwiniętych korporacje powstają przeważnie we współpracy lub w wyniku doświadczenia uzyskanego ze współpracy z korporacjami z krajów wysoko rozwiniętych. Objęcie tych krajów procesem globalizacji może dokonywać się wskutek włączenia ich do sfer wpływów korporacji transnarodowych z krajów wysoko rozwiniętych.
Korporacje transnarodowe stanowią niewątpliwie nośnik dynamiki rozwojowej i stymulator „gonienia” krajów wysoko rozwiniętych przez kraje rozwijające się.
7. Przedstaw dwie definicje konkurencyjności międzynarodowej gospodarki kraju.
Konkurencyjność to sprzedaż wyrobów z zyskiem w kraju i za granicą.
Konkurencyjność identyfikowana jest z wynikami osiągniętymi przez kraj w wymianie międzynarodowej i mierzona jest takimi wskaźnikami, jak na przykład udział w światowym eksporcie, saldo obrotów bieżących kształtowanie się terms of trade itp.(konkurencyjność typu wynikowego).
Konkurencyjność to zdolność do utrzymania, a nawet powiększania udziałów rynkowych.
Konkurencyjność to zdolność gospodarki otwartej do długofalowego wzrostu gospodarczego i do uzyskiwania trwałych korzyści z międzynarodowej wymiany gospodarczej (konkurencyjność typu czynnikowego).
8. Wyjaśnij podstawowy związek między konkurencyjnością na poziomie mikro i makro.
SPRZĘŻENIE KONKURENCYJNOŚCI NA POZIOMIE MIKROEKONOMICZNYM I NA POZIOMIE MAKROEKONOMICZNYM
Walka konkurencyjna toczy się bezpośrednio między przedsiębiorstwami, w związku z tym międzynarodowa konkurencyjność gospodarki jest efektem międzynarodowej konkurencyjności mikropodmiotów funkcjonujących w jej ramach. Ale trudno międzynarodową konkurencyjność gospodarki traktować jako prostą sumę konkurencyjności firm operujących w jej granicach. Konkurencyjność gospodarki jest czymś więcej niż tylko rezultatem łącznej lub przeciętnej konkurencyjności podmiotów gospodarczych. Konkurencyjność firmy jest funkcją nie tylko potencjału własnego, tj. umiejętności menedżerskich, kapitału etc., ale zależy także od efektywności struktury produkcyjnej gospodarki (jej techniczno-organizacyjnej infrastruktury), obowiązującego w danym kraju systemu wartości i sprawności jego struktur politycznych.
Sprawne i efektywne przedsiębiorstwa oddziałują na stan otoczenia, a równocześnie otoczenie wpływa na efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa. Zachodzi więc sprzężenie zwrotne (przenikanie się), a konkurencyjność przedsiębiorstwa i konkurencyjność całej gospodarki stanowią wypadkową (skutek) wzajemnych relacji i oddziaływań firmy i otoczenia krajowego.
9. Podaj istotę nowej gospodarki (post fordyzm) w porównaniu z systemem produkcji masowej.
Nowa gospodarka (postfordyzm)- Potoczne rozumienie terminu oznacza firmy rozwijające nowe technologie oraz prowadzące działalność przy pomocy Internetu.
Istota postfordyzmu:
a. tworzenie struktur sieciowych funkcjonowania
przedsiębiorstwa,
b. spłaszczenie piramidy zarządczej,
c. obecność produktu na wielu rynkach,
d. nowa perspektywa menedżerska – wielość celów działania przedsiębiorstwa (masowa indywidualizacja produktu i usług – mass customerization); intensyfikacja badań rozwojowych; dywersyfikacja portfela biznesowego; ekspansja na wiele rynków; konkurencja czasem – w sensie innowacyjności oraz dostarczania produktu i usług; ograniczenie ryzyka biznesowego. Nowe technologie wspomagają te cele poprzez kompresję czasu i przestrzeni.
Natomiast cechami systemu produkcji masowej są:
a. skumulowanie w ramach firmy wszystkich ogniw produkcji i marketingu,
b. hierarchiczne zarządzanie,
c. masowy, standardowy produkt.
12. Omów podstawowe czynniki kształtujące proces globalizacji.
Podstawowe czynniki kształtujące proces globalizacji:
- postęp w dziedzinie nauki i techniki- przyspieszenie procesów powstawania odkryć i wynalazków i ich zastosowań – w efekcie zdominowanie fordyzmu przez post fordyzm; korporacje transnarodowe jako czynnik rozprzestrzeniania się postępu technicznego a także rewolucji naukowo-technicznej.
- odejście od konkurencji międzynarodowej na rzecz globalnej- przyjmowanie globalnej perspektywy menedżerskiej; zasady działania w sektorach wysokich technik; fuzje i przejęcia, alianse oraz struktury sieciowe firm jako sposoby funkcjonowania przedsiębiorstw w warunkach globalnego układu konkurencji; oligopolizacja rynków światowych.
- polityka ekonomiczna państwa- deregulacja rynków finansowych; polityka konkurencji jako regulator globalnego układu konkurencji; regionalna integracja gospodarcza; liberalizacja zasad handlu zagranicznego.
- czynniki polityczne (zapoczątkowanie tworzenia gospodarki rynkowej w krajach postkomunistycznych i w Chinach)- rozszerzanie ekspansji geograficznej firm i intensyfikacja konkurencji globalnej.
13. Przedstaw strategie korporacji ponadnarodowych w warunkach globalnej konkurencji.
Sprostanie wymogom globalnej konkurencji to konieczność przyjęcia perspektywy globalnej w zarządzaniu firmą. Przełom technologiczny otworzył nowe możliwości zarządzania i organizowania współpracy między firmami, zaostrzył rywalizację w ramach globalnych sektorów i rynków i zmienił znaczenie stosowanych strategii ponadnarodowych wysuwając na pierwszy plan strategię transnarodową.
Cztery podstawowe strategie ponadnarodowe to:
- wielonarodowa- różne rynki krajowe są obsługiwane przez – z reguły – autonomiczne
jednostki (filie) korporacji. Jednostki te mają dużą samodzielność i kompleksowość tj. tworzą cały łańcuch wartości firmy, czyli ich działalność skierowana jest na zaspokojenie wymagań konkretnego lokalnego rynku. Wady: autonomia jednostek oznacza strategię kosztowną, ograniczającą efektywność w skali międzynarodowej.
- międzynarodowa- ma bardziej ograniczoną samodzielność i polega na realizowaniu ograniczonych zadań w powiązaniu z działalnością innych jednostek korporacji i oznacza wymianę wewnątrz organizacyjną. Jednostki korporacji nastawione są na różny asortyment lub wyodrębniony ciąg operacji wytwórczych. Z kolei zróżnicowanie geograficzne (krajowe) oznacza wykorzystanie różnych lokalizacji dla zaopatrzenia, przetwórstwa i zbytu. Wady: działalność przekraczająca potrzeby lokalnego rynku oznacza niedostosowanie podaży do różnych lokalnych rynków zbytu.
- globalna- oznacza istnienie globalnych klientów i globalnych segmentów rynku, ale dowodzi, że wiele rynków stało się międzynarodowymi, a następnie globalnymi, ale potrzeby klientów nadal wykazują zróżnicowanie lokalne i regionalne (McDonald’s, Coca Cola, które uchodzą za wzorzec globalnej standaryzacji produktu, stosują korekty w odniesieniu do rynków regionalnych).
- transnarodowa- doświadczenie dowodzi, że strategie globalne sprawdzają się przede wszystkim w produkcji komponentów (producer brand), a nie finalnych wyrobów konsumpcyjnych (consumer brand). Strategia globalna przekształca się de facto w strategię transnarodową.
Strategia globalna i transnarodowa to efekt przełomu technologicznego: nowe technologie uruchamiają na niespotykaną dotąd skalę potencjał innowacyjności produktowej i nowe metody zarządzania i organizowania współpracy między firmami, co otworzyło drogę do globalizacji rynków i sektorów.
Koncentracja uwagi na strategiach globalnych i transnarodowych oznacza sensowność włączenia w struktury i strategie globalnych graczy, podmiotów lokalnych, co dla tych ostatnich oznacza szansę ekspansji biznesowej.
14.Scharakteryzuj podstawowe cechy gospodarki Stanów Zjednoczonych.
Globalizacja i wdrożenie nowych technologii, a zwłaszcza komercjalizacja Internetu, to siła napędowa fundamentalnych zmian w gospodarce. Makroekonomiczne osiągnięcia gospodarki amerykańskiej są rezultatem cech właściwych tej gospodarce oraz efektem prowadzenia polityki gospodarczej. Badania skupiające się na możliwości skopiowania sukcesu gospodarki amerykańskiej, których myślą przewodnią jest osiągnięcie wysokiej wydajności i niskiej inflacji sugerują, że recepta na to wygląda następująco: -pobudzanie wydatków inwestycyjnych na technologie informacyjne i komunikacyjne, tak by wzrastał ich udział w PKB; -restrukturyzowanie przedsiębiorstw w myśl nowych technik zarządczych, -zapewnienie mobilności rynków finansowych udostępniających kapitał, a zwłaszcza dostęp do venture capital, wspomagający przedsięwzięcia wysokiego ryzyka; -wspieranie przedsiębiorczości (ułatwianie założenia własnej firmy); -zwiększanie zakresu deregulacji, zwłaszcza w telekomunikacji i na rynku pracy; -wprowadzenie polityki monetarnej, tak aby utrzymywać inflację na niskim i stabilnym poziomie.
15. Scharakteryzuj podstawowe cechy gospodarki Japonii.
Model japoński może służyć jako doskonały przykład państwa, które realizuje przyspieszony rozwój, tzn. doganianie krajów wysoko rozwiniętego zachodu.
Cechy modelu:
- Zinstytucjonalizowany system kontaktów administracji państwowej z przedsiębiorstwami prywatnymi i sektorem bankowym
- brak celów społecznych wzrostu gospodarczego i zastąpienie ich mobilizacją sił społecznych głównie w oparciu o cele i hasła polityczne przyjęte w strategii gospodarczej
- Import technologii przy ograniczaniu penetracji gospodarki przez kapitał zagraniczny
- realizacja procesu przyspieszonego wzrostu w drodze dokonywania takich przekształceń gospodarki, które zapewniają jak najwięcej korzyści, np budowa i restrukturyzacja przemysłu, która podnosi konkurencyjność kraju w gospodarce światowej
- relatywna autonomia państwa
- nieustanne doskonalenie systemu ingerencji państwa w gospodarkę.
- Nastawienie firm na długofalowe zyski
16. Scharakteryzuj podstawowe cechy gospodarki Niemiec.
Niemcy stanowią obecnie 4 potęgę gospodarczą świata. Wyprzedzają ją Stany Zjednoczone, Chiny i Japonia. W 2010r, Niemcy zostały wyprzedzone przez Chiny. Również od tego roku Niemcy są 2 co do wielkości eksporterem. Są liczącą się potęgą gospodarczą w świecie. Realizują model państwa opiekuńczego, który nosi nazwę gospodarki rynkowej. Obecnie mówi się o kryzysie państwa opiekuńczego w wydaniu niemieckim, czyli społecznym gospodarki rynkowej. Filary społecznej gospodarki rynkowej: -Wolność jednostki i jej działań – wolność ta oznacza przyzwolenie do swobodnego działania . Zadaniem państwa jest stworzenie takich warunków, by jednostka mogła realizować swój talent i swoje umiejętności, przy czym, żeby zagwarantować to prawo, państwo powinno zabezpieczać przed nadmierną koncentracją wpływów w jednych rękach. -Wolność konkurencji – odnosi się zarówno do przestrzeni życia gospodarczego jak i politycznego -Socjalna społeczna równowaga, tzn system musi dbać o sprawiedliwy społecznie przepływ dóbr – System nie powinien zakłócać reguł funkcjonowania gospodarki wolnorynkowej. Według założenia, w miarę wzrostu dochodów państwa, czy dobrobytu społecznego, obywatele część obowiązków ciążących na państwie będą przenosić na swoje barki. -System socjalnej gospodarki wolnorynkowej potrzebuje silnego państwa – przy czym państwo ma wytyczone reguły działania. Chodzi o zapewnienie funkcjonowania gospodarki rynkowej przy zachowaniu prywatnej własności, państwo ma zapewniać stabilny pieniądz, infrastrukturę publiczną i dbać o wzrost gospodarczy.
Długo system ten się sprawdzał, społeczeństwo niemieckie cieszyło się rosnącym dobrobytem, spokojem społecznym, stabilizacją polityczną. Ale po kilkudziesięciu latach widać że system wszedł w fazę kryzysu. Przyczyny kryzysu państwa opiekuńczego: -W Niemczech wzrastał dobrobyt , ale wzrastało też wsparcie socjalne,...
olobombolo