Forum.doc

1.      Czym jest zawód i czym jest praca?

              Zawód jako pojęcie można analizować na wielu płaszczyznach. Inaczej patrzy się na zawód w socjologii , ekonomii czy psychologii.

              Zawód to według T. Nowackiego: „możliwe, dzięki opracowaniu przez pracownika podstawowych, niezbędnych umiejętności, wykonywanie zespo­łu czynności społecznie użytecznych, wyodrębnionych na skutek podziału pracy, powtarzanych systematycznie będących źródłem utrzymania pracownika i jego rodziny”.[1]

Zawód można rozpatrywać jako umiejętności nabyte w ramach edukacji - zawód wyuczony, oraz jako nabyte podczas pracy na jakimś stanowisku - zawód wykonywany.

Osobiście określenie „zawód” rozumiem jako zespół umiejętności nabytych w trakcie nauki, bez względu czy na poziomie edukacji szkolnej czy ustawicznej. Umiejętności te są sposobem wykonywania pewnych działań w celach zarobkowych.

Natomiast jedną z elementarnych wartości ludzkich jest praca. Współcześnie stanowi ona bowiem źródło utrzymania rodziny, statusu społecznego itd.. Praca wypełnia nasz czas niemal przez połowę dnia. Uczy nas obowiązkowości, systematyczności, przyczynia się do zdobywania nowych kwalifikacji, uzyskiwania kompetencji, odpowiedniego wykształcenia. Wymiernych korzyści można wymieniać bardzo wiele. Podobnie jest, gdy chcemy wytypować elementy niekorzystne związane z aktywnością zawodową. Generalizując, praca powoduje nasze zadowolenie lub niezadowolenie. Poza korzyściami materialnymi praca jest źródłem satysfakcji zawodowej.

Pojęcie pracy jest różnie rozpatrywane, w zależności od dziedziny naukowej, której jest przedmiotem badań. Praca w moim rozumowania, to wytwór działań człowieka. Praca może mieć charakter korzyści materialnych i niematerialnych. Można zatem wykonywać jakąś pracę w ramach wynagrodzenia lub wzbogacenia się na płaszczyźnie duchowej.

Bibliografia:

              Nowacki T. Podstawy dydaktyki zawodowej. Warszawa 1982

2.      Jaka jest geneza pojęcia 'zawód'?

Zawód pojmując jako czynność, był wykonywany od zawsze. W czasach niecywilizowanych, miał on odniesienie do plemion lub innych grup, które zajmowały się jakimś zadaniem: łowieniem, polowaniem itd. Wówczas zawód nie odnosił się do poszczególnych jednostek, a całych zbiorowości. Również wtedy miał on wymiar egzystencjalny, nie w celach zarobkowych, ale by przeżyć. Nie było zatem celem wykonywania czegoś dla wynagrodzenia. Po prostu ludzie, którzy byli najlepszymi polującymi, robili to dla innych, by ci mieli co jeść i w co się odziać.

W okresie starożytności zawód także nie był pojmowany jak współcześnie. Czynności wykonywali niewolnicy. Wtedy także nie było znane płacenie za wykonaną pracę.

Dopiero św. Tomasz z Akwinu zaczął porównywać zawód do służby w jakimś celu. A pracujący mieli robić coś, dla konkretnych powodów. Św. Tomasz zaczął sygnalizować powołanie jako służbę bożą. Określił ją jako ważną funkcję społeczną, i właśnie w odniesieniu do funkcji dla społeczeństwa używał „zawodów” jak na przykład funkcja kata.

Dopiero w okresie narodzenia kapitalizmu funkcje społeczne były regulowane wynagrodzeniem.

Natomiast w czasach współczesnych badacze (Dorchel, 1960) zaczęli zwracać uwagę na właściwe pojmowanie zawodu. Dorchel uważał, że zawód nie powinno się rozpatrywać w aspekcie metafizycznego znaczenia, a raczej uznawania go jako czynność społecznych prac użytecznych. Od momentu myśli pozytywistycznej rozpoczęto pojmowanie zawodu w innym wymiarze. Zawód jako czynność nie bezinteresowną, a celową.

Można by podawać wiele terminów zawodu, gdyż uniwersalnej nie ma. Ich autorzy definiują zawód zgodnie z własnym kierunkiem empirycznych zainteresowań. Czasem definicja jest ujmowana pod kątek indywiduum jednostki ludzkiej, czasem ma charakter społeczno-kulturowy. W psychologii pojęcie „zawodu” będzie się różniło od tej, która jest używana w ekonomii.

Ja uważam, że termin zawód zaczął być używany dopiero wówczas, gdy nauki społeczne zaczęły się interesować zawodoznawstwem. Bo przecież zawód i praca są nierozłącznymi pojęciami wynikającymi z zawodoznawstwa. To właśnie ten kierunek nauki zaczął poszukiwać sensu uprawiania jakiegoś zawodu.  Pojęcie zawód wzięło swoje źródło od zawodoznawstwa.  Albowiem zawód to podstawowa kategoria badań w zawodoznawstwie.

Określenie i zbadanie zawodu zostało w sposób szczegółowy w 1982 roku przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Wówczas stworzono pierwszą klasyfikację zawodów. W ten właśnie sposób, na arenie polskiej rozpoczęła się geneza pojęcia.

W literaturze przedmiotu ciężko jest doszukać się historii pojęcia „zawód”. Natomiast więcej informacji można odszukać, jeśli interesuje nas geneza konkretnego zawodu, na przykład zawodu nauczyciela.

3.      Czy Klasyfikacja zawodów i specjalności powinna być dokumentem jednolitym we wszystkich krajach? Jakie widzisz wady i zalety takiego rozwiązania?

Klasyfikacja Zawodów i Specjalności mająca swój europejski odpowiednik ISCO-88 (COM) opisuje zawody i specjalności wykonywane w Polsce. Prowadzenie takiej klasyfikacji odbywa się w jasno określonym celu mianowicie w celu tworzenia statystyki rynku pracy. Możliwe staje się, zatem dokonywanie porównań międzynarodowych dotyczących zatrudnienia, bezrobocia oraz poziomu kwalifikacji zawodowych społeczeństwa.

Moim zdaniem ujednolicenie klasyfikacji zawodów i specjalizacji w krajach o podobnym rozwoju gospodarczym może być przydatne. Pozwoli to na dogłębne analizy w systemach ewidencji kadrowej, ewidencji ludności. Należy jednak pamiętać, że nie wszędzie jest tak samo rozwinięta gospodarka i rodzaj wykonywanych zawodów i specjalizacji nie wszędzie jest taki sam. W Nigerii jest zupełnie inny niż w Polsce, i ujednolicanie takiego systemu staje się bezsensowne.

Główne założenia dokumentu to standaryzacja nazewnictwa zawodów i specjalności występujących na rynku pracy, a ponadto dążenie do racjonalnego planowania obsługi rynku pracy. Klasyfikacja w znacznym stopniu ułatwia przy prowadzeniu pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego. Ponadto staje się wyjątkowo niezbędna do prowadzenia badań, analiz, prognoz oraz innych opracowań dotyczących rynku pracy.

Zmiana zawodu — szansa..., ...wyzwanie, rozwój, zagrożenie czy konieczność? Jakie jest Twoje zdanie na ten temat? Zapoznając się z zagadnieniem charakterystyki zawodu, proszę zastanowić się czym dla Państwa jest zmiana zawodu. Proszę o Państwa opinie.
 

Analizując sytuację, w której człowiek stoi przed zmianą zawodu, na pierwszą myśl przychodzi mi przyczyna, dla której to robi. Czy zmiana zawodu wynika z własnej chęci i woli pracownika, czy może jest to skutek zwolnień z pracy? Jeśli to drugie, zmiana zawodu jest oczywiście koniecznością.

Z mojego punktu widzenia zmiana zawodu jest niebywałą szansą, ale równocześnie wyzwaniem i okazją do rozwoju na nowej płaszczyźnie zawodowej. Zmieniając swoją zawodową profesję nabywamy nowych kompetencji, kwalifikacji czy umiejętności zawodowych. To nowe doświadczenie, które wymaga również od nas samych nauki. Zmiana taka jest więc w pewnym sensie „pracą nad pracą”. Zmieniając zawód bez wątpienia się rozwijamy: mamy do dyspozycji nowe narzędzia pracy, być może inną formę systemu pracy oraz inne otoczenie, w które należy się „wtopić”.

Dla mnie osobiście zmiana zawodu, porównywalna jest do zmiany miejsca zamieszkania. Jest wszystko nowe, nieznane. Pełne ekscytacji ale też pełne obaw i niepewności. Jak wcześniej wspomniałam, zmiana zawodu to nabywanie nowych umiejętności, to nauka nowego zawodu. Często w obliczu zmiany zawodu stoimy przed pewnym wymogiem: kurs, przekwalifikowanie, szkolenie, a czasem nawet studia podyplomowe. Zmiana zawodu to również często nowi współpracownicy oraz szefostwo. A co za tym idzie, inne zasady, inna organizacja.

Wydaje mi się, że zmienić zawód dużo łatwiej jest osobom młodym. Im jesteśmy starsi tym bardziej przyzwyczajamy się do tego co robimy i trudno nam coś zmienić. Boimy się także ryzyka. Z tego powodu bardzo wielu ludzi przez całe życie wykonuje zawód którego nie lubi.

Reasumując, dla mnie zmiana zawodu to przeprogramowaniem człowieka na nową osobę (oczywiście w aspekcie zawodowym). Wymaga to bez wątpienia czasu. Stanowi ją niekiedy trudność, strach ale także podniecenie, gdy lubimy nowe wyzwania.

Dołączam kolejny materiał dydaktyczny.
Proszę zapoznać się z materiałem i zastanowić się nad charakterystyka zawodu jako dokumentem informacyjnym oraz posiadającym - w pewnym sensie - znaczenie normatywne dla osiągania kwalifikacji.
Proszę to potraktować jako podłoże do pracy zaliczeniowej.

Poszczególne elementy charakterystyki zawodu pod względem informacyjnym oraz normatywnym są dość ważnym elementem w jej późniejszym zastosowaniu.  Dlatego bardzo ważne jest, aby zawierały one podstawowe kryteria poszczególnego zawodu ze względu na różnego rodzaju błędne interpretacje spowodowane brakiem jasnego i czytelnego określenia danego zawodu. Niestety brak ujednoliconego szablonu takiego dokumentu powoduje, że w tym zakresie panuje bardzo duża dowolność w jego tworzeniu.

Zawód definiowany, jako spójny system trwale wykonywanych czynności uzależnia już w swoim meritum jako, że do jego wykonywania potrzebne są kwalifikacje. Mowa tutaj o kwalifikacjach pracownika, aczkolwiek ciężko jest odnieść się w jakikolwiek sposób do charakterystyk poszczególnych zawodów ze względu na to w jak różny sposób są tworzone.

W najogólniejszym znaczeniu zawód utożsamia się z względnie stale wykonywanym zespołem czynności skierowanych na wytworzenie określonych przedmiotów i usług w celu zaspokojenia potrzeb[2].

Konieczność stosowania ogólnych opisów zawodów oraz czynności związanych z ich wykonywaniem to przecież jeden z podstawowych czynników informacyjnych. W mojej ocenie różnorodność stosowania kryteriów podczas tworzenia wspomnianych charakterystyk powoduje ogólny brak zrozumienia przez pracowników jak i pracodawców. Uważam, że dokument tego rodzaju powinien być szczególnie czytelny i zrozumiały dla każdego.

Bardzo ważne jest w nim określenie warunków pracy poprzez podanie, jakiego rodzaju będzie wykonywana praca, w jakim miejscu oraz w jakich warunkach. Ponadto określenie predyspozycji oraz przeciwskazań, co spowoduje, że komunikat takiego dokumentu będzie znaczniej czytelny, a przez to będzie trafiał do grupy osób, która jest jego docelową. Warto byłoby przedstawić w związku z powyższym cechy psychiczne, fizyczne i zdrowotne oraz przeciwskazania. Chyba naturalne jest, że w każdym zawodzie wyodrębnia sie zespół cech warunkujących powodzenie jak również przeciwwskazania.

Podsumowując, niestety należy stwierdzić, że w różnych źródłach spotykamy różne układy charakterystyk zawodowych, aczkolwiek wszystkie zawierają w mniejszym lub większym stopniu kryteria analizy zawodu, dlatego bardzo ważne jest dążenie do standaryzacji tego dokumentu poprzez propagowanie do ujednolicania zawieranych w nim danych.

Chciałbym zwrócić Państwa uwagę na to, że charakterystyki zawodów zawierają m.in. określenia umiejętności potrzebnych dla efektywnego wykonywania danego zawodu. Dlatego też chciałbym, żeby Państwo przyjrzeli się zagadnieniu związanemu z pojęciem kwalifikacji. Dla lepszego zrozumienia pojęcia proszę o odpowiedzi na pytania:

1) Czym są kwalifikacje ogólnopracownicze?
2) Czym są kwalifikacje ogólnozawodowe?
3) Czym są podstawowe kwalifikacje zawodowe?
4) Czym są kwalifikacje specjalistyczne?

Kwalifikacje ogólnopracownicze (ponadzawodowe) – układ umiejętności, wiadomości i cechy psychofizycznych wspólnych dla branży gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji. Są to te kwalifikacje, które tworzą podstawę mobilności zatrudnieniowej pracownika na rynku pracy w najbliższym obszarze zawodowym, zdefiniowanym jako zbiór zawodów pokrewnych.

Kwalifikacje ogólnozawodowe – układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, który warunkuje wykonywanie typowych zadań zawodowych w określonym zawodzie. Układ ten jest wspólny dla wszystkich kwalifikacji składowych wyodrębnionych w standardzie dla zawodu.

Kwalifikacje zawodowe – układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych.

Kwalifikacje specjalistyczne – specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych.

http://www.mpips.gov.pl/