Typy kultury symbolicznej: Kultura symboliczna obejmuje wiedze, religie, naukę i zabawę. Jest rozwijana ze względu na wartość samą w sobie typ kultury symbolicznej: k. ludowa, masowa, elitarna. Ludowa: amatorski charakter twórczości, Bezpośredni kontakt przekaz odbiorcy, treści proste zrozumiałe dla odbiorcy wychowanego w określonej społeczności lokalnej. Masowa: szeroki zasięg odbiorcami są liczne kategorie osób, brak bezpośredniego kontaktu między twórcą a odbiorcą, rozproszenie odbiorców, przekaz za pomocna środków komunikowania się tzw. Mass mediów, proste treści, standaryzacja, homogenizacja treści, komercjalizacja, wykorzystywana do manipulacji narzucania gustów. Elitarna; profesjonalni twórcy, odbiór wymaga specjalnego przygotowania, treści trudne, niezrozumiałe, często dziwaczne, odbiorcami są wąskie kręgi osób.Pojęcie kultury alternatywnej: typ kultury, przeciwstawny kulturze dominującej w danym społeczeństwie czy społeczności. Powstaje zawsze w opozycji do kultury oficjalnej, popularnej, skomercjalizowanej, propagowanej przez oficjalne media; najczęściej jako kontynuacja działań kontrkulturowych. Kultura alternatywna nie walczy z tradycyjną kulturą, a jej znaczeniem jest przede wszystkim odmienne spojrzenie na sztukę, muzykę, medycynę, a nawet sposób odżywiania, ale również inne dziedziny życia; W odróżnieniu od kontrkultury jej przedstawiciele wybierają raczej wyizolowanie się od społeczności, stworzenie własnych wzorców i norm.
Przykładem mogą być: awangarda artystyczna, punkowcy, hippisi, goci zakładający komuny. W medycynie będą to niekonwencjonalne metody leczenia, takie jak akupunktura i akupresura. Na co dzień kulturę tę możemy odnaleźć w odmiennej diecie, np. wegetariańskiej. W muzyce klasycznej były to kompozycje kakofoniczne, oparte na dysharmonii i dysonansie, w jazzie powstanie free jazzu, w malarstwie zaś sztuka abstrakcyjna.
W Polsce kultura alternatywna rodziła się m. in. w środowisku studenckim lat 70. XX w. Znany był Teatr Laboratorium Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, popularny między innymi dzięki propagowaniu treści niezgodnych z oficjalną propagandą oraz walce z cenzurą. Nową alternatywną formą sztuki stał się happening, którego przykładem w Polsce jest działalność w latach osiemdziesiątych tzw. Pomarańczowej Alternatywy.Kultura elitarna: kultura elitarna nazywana jest także kulturą wysoką. Stanowi ona najważniejszy element symbolicznej kultury jakiegoś określonego społeczeństwa. Podstawowym źródłem zasobów, jakie przez kulturę elitarną są wykorzystywane, jest kultura narodowa. Dzięki kulturze wysokiej przekazywane są kolejnym pokoleniom tradycje, a także dorobek jaki ma na swoim koncie dane społeczeństwo. Formy takiego przekazu związane są z placówkami oświatowymi i kulturalnymi, a także z działalnością środków masowego przekazu. Kultura elitarna tworzona jest przez szczególny krąg osób. Mówi się o nich jako o intelektualnej elicie. Są to osoby bardzo wykształcone. Teoretycznie kultura elitarna jest skierowana do wszystkich, jednakże w praktyce wygląda to nieco inaczej. Nie każdy bowiem jest w stanie ją zrozumieć, ponieważ wymaga to posiadania odpowiedniego zakresu wiedzy. Jej zdobycie jest z kolei procesem długotrwałym i wymagającym zaangażowania. Kiedyś za elitę uchodziła arystokracja, dziś pochodzenie o tym nie decyduje.
Kultura jednostki ludzkiej
Kultura narodowa czy też kultura określonej grupy społecznej ma olbrzymi wpływ na kształtowanie się postaw i zachowań jednostki ludzkiej. Stając się później członkiem określonej organizacji, wnosi ona do niej "bagaż" swoich własnych doświadczeń, swój własny system wartości, zbiór norm i zasad moralnych oraz ukształtowane wyobrażenia i stereotypy o innych.
Dokonując ogólnej analizy relacji "kultura a typy zachowań ludzkich" z punktu widzenia nastawienia względem innych ludzi, możemy posłużyć się wprowadzoną przez J. Reykowskiego klasyfikacją orientacji społecznych, w której wyróżnia się trzy podstawowe formy:
orientacja indywidualistyczna: jest ona niejako "naturalną", pierwotną - jednostce chodzi wyłącznie o nią samą, a cudzy zysk czy strata nie ma dla niej żadnego znaczenia;
orientacja kooperacyjna (prospołeczna): uwzględnia ona w ten czy inny sposób dobro innych - powstaje wówczas, gdy pojawia się sytuacja kooperacyjna, czyli taka, w której cele uczestników są ze sobą "pozytywnie sprzężone" (uczestnik może osiągnąć swój cel wtedy i tylko wtedy, gdy inni uczestnicy również osiągają swoje cele);
orientacja rywalizacyjna: polega ona na dążeniu do chronienia swoich interesów w relacji do innych - powstaje, gdy jednostka znajdzie się w sytuacji rywalizacyjnej, czyli takiej, w której uczestnik może osiągnąć swój cel, jeżeli szanse pozostałych na realizację własnych celów są mniejsze, cele są "negatywnie sprzężone".
Kultura ludowa – kultura niższych warstw społeczeństw narodowych istniejąca od średniowiecza aż do połowy XX wieku, kiedy zakończył się proces jej stopniowego zaniku. W węższym znaczeniu pojęcie to oznacza sumę wytworów wiejskich społeczności lokalnych.
Kultura ludowa ukształtowała się w rezultacie wpływu kultury warstw wyższych oraz kultury innych grup etnicznych na oryginalny (etniczny) zasób kulturowy ludu. Proces ten zapoczątkowany został w okresie feudalnym. Okres największego rozkwitu kultury ludowej przypada na wiek XIX, co na ziemiach polskich miało związek m.in. ze zniesieniem pańszczyzny.
Kultura ludowa, w odróżnieniu od kultury elitarnej, wykazuje zróżnicowanie regionalne, co jest następstwem izolacji przestrzennej w jakiej znajdowały się lokalne wspólnoty.
Kultura
Stefan Czarnowski - "Jest nią [kulturą] całokształt zobiektywizowanych elementów dorobku
społecznego, wspólnych szeregowi grup i z racji swej obiektywności ustalonych i zdolnych
rozszerzać się przestrzennie".
Antonina Kłoskowska - ,,'" kultura jest to względnie zintegrowana całość obejmująca zachowania
ludzi przebiegające według wspólnych dla zbiorowości społecznej wzorów wykształconych i
przyswajanych w toku interakcji oraz zawierająca wytwory takich zachowań".
Bronisław Malinowski - ,,Kultura jest w pierwszym rzędzie aparatem .instrumentalnym, dzięki
któremu człowiek znajduje się w lepszej sytuacji w rozwiązywaniu konkretnych, specyficznych
problemów, jakie napotyka w swoim środowisku w trakcie zaspokajania potrzeb".
,,[ ... ] jest systemem rzeczy, działań i postaw, w których każda część istnieje jako środek do celu".
2.Centrum kultury narodowej wg Dyczewskiego
Dyczewski mówi o centrum kultury polskiej. Zbiór tych elementów dzieli na 3 grupy:
1.Wartośći centralne- co do ich istnienia panuje zgoda, tworzą podstawę systemu.
2.Wytwory kulturowe
3.Stany psychofizyczne jednostek (wzory reakcji uczuciowych, stosunki międzyludzkie)
Do wartości centralnych dla kultury polskiej Dyczewski zalicza: rodzinę, dom, wspólnotę, umiłowanie dziecka, ważną rolę kobiety, wrażliwość na wartości transcendentne i sacrum, religijność, irracjonalizm, uczuciowość, wewnętrzną wolność, indywidualizm, zdolność do przebaczania, brak mściwości, gościnność, hojność, gotowość do poświęceń, patriotyzm, optymizm. Stany psychospołeczne- jest to połączenie rozumności z uczuciowością. Połączenie to sprawia, że w aktach poznania przeżycie i intuicja odgrywają ważną rolę. W kontaktach międzyludzkich występuje bogaty ładunek emocjonalny. Reakcje Polaków są spontaniczne i żywe, wykazują dużą ciągotę do przeszłości i nie precyzyjnie planują przyszłość, łatwowierzą w pozytywną przyszłość. Wytwory kultury polskiej: język polski z dialektami, biały orzeł w koronie, flaga, chrzest , Bitwa pod Grunwaldem, postawa Polaków w czasie okupacji, obrzędy i zwyczaje.
Typy kultury symbolicznej
Kultura LUDOWA- występuje w tradycyjnych społecznościach lokalnych, zwłaszcza wiejskich może też być rozpatrywana w ramach dużych obszarów obejmujących całe narody. Kulturę Ludową cechuje: bezpośrednie przekazywanie tradycji, niezawodowa twórczość, komunikatywność, łatwość w odbiorze, ale tylko dla członków danej społeczności. Do kultur pierwotnych zbliża kulturę ludową jej holizm, czyli sztuka, zabawa, praca oraz wszystkie inne przejawy ludzkiej działalności i twórczości są ściśle ze sobą połączone i tworzą całość. Kultura ta jest dostępna dla wszystkich członków społeczności oraz spontaniczna i wolna od alienacji.Twórca i odbiorca tej kultury ma wspólną tradycję kulturową, co w małych społecznościach wiąże się z przymusem przestrzegania określonych form.
Kultura POPULARNA, zwana także masową jest tworzona przez profesjonalistów, szeroko rozpowszechniona, łatwa do nabycia i odbioru dzięki prostocie i przystępności swoich treści. Służy ona przede wszystkim rozrywce. Zwolennicy kul masowej mówią o jej dostępności i różnorodności. Przeciwnicy o braku oryginalności, twórczości i komercjalności. Podstawowa funkcja tej kult. ma charakter hedonistyczny- służy zabawie, nie wnosi nic twórczego, pouczającego.
Kultura ELITARNA- na nią składa się oryginalna twórczość uznana za taką przez specjalistów, krytyków artystycznych i fachowców. W odbiorze treści tej kultury niezbędne są szczególne kwalifikacje. Jest to kultura tworzona i odbierana przez elitę. Wyraża się ją głównie w sztuce i jest ona dostępna w wąskim gronie twórców. Jest ona ciągle przeistaczana, dzięki czemu wytacza drogi dalszego rozwoju kultury. Kultura elitarna obecnie miesza się z kult. popularną. Kult .popularna udostępnia środki masowego przekazu a kult. Elitarna chroni kult.popularną przed ujednoliceniem.
3 układy wg Kłoskowskiej:
I. Pierwotny- kultury pierwotne i kult. Współnot tradycyjnego typu(wieś, mała społeczność). Charakteryzuje się bezpośrednią stycznością formalnych i nieformalnych odbiorców. Komunikacja jest ułatwiona dzięki bliskości psychospołecznej.
II. Instytucjonalny- oparty na styczności bezpośrednich przy równoczesnym występowaniu kontaktów formalnych, pomiędzy ludźmi występującymi w różnych rolach. Interakcja między nimi ma charakter instytucjonalny, nie ma charakteru przypadkowego(nauczyciel-uczeń, lekarz-pacjent) Funkcja nadawcy ma charakter profesjonalny i określa jego rolę społeczną. Rola odbiorcy nie jest trwała.
III. Styczności pośrednich- środki pośredniego komunikowania się. Między nadawcą a odbiorcą jest kontakt pośredni. Różni się od poprzednich nie tylko sposobem kontaktu między nadawcą a odbiorcą ale też zróżnicowana jest instytucja przez, którą kontakt się odbywa. Rola nadawców jest ściśle określona a odbiorcy bywają różni np. te same treści są przekazywane do szerokiego kręgu widzów.
4.Kanon kultury narodowej
Każda kultura narodowa posiada swój kanon. Kanon- zespół dzieł artystycznych, norm i zasad, których znajomość obowiązuje daną zbiorowość. Wiedz o tym jest przekazywana młodszym pokoleniom przez kulturalizację. Kultura narodowa to zespół elementów kulturowych danego narodu rozumianych jako dziedzictwo przodków, które należy kultywować i szanować. Elementy kultury narodowej pełnią funkcje:
-integracyjną danej zbiorowości -wyznaczają swoiste widzenie przyszłości
-podtrzymują system społeczny -spojrzenie na przeszłość i teraźniejszość
-powodują ciągłość i rozwój
KLUTURA LUDOWA- Twórcy kultury ludowej mogą czerpać wzajemnie ze wspólnych tradycji. Charakterystyczna jest umiejętność przekazania wypracowanych umiejętności czy zachowań na drodze nieformalnej edukacji oraz wymiana dóbr przynosząca obustronne korzyści. Do tradycyjnych dziedzin kultury ludowej zalicza się m.in. sztukę, wierzenia, wiedzę ludową. Od kultury masowej odróżnia ją jednorazowa realizacja tradycyjnych wzorów. Odbiorca haftów, opowiadań, baśni, tanecznych figur, wzoru tkanin ma zawsze poczucie indywidualności, gdyż jest to jednorazowy wariant ustalonych wzorów”. (Kłoskowska)Kultura ludowa to pojęcie często utożsamiane z folklorem. Mianem kultury ludowej określa się ogół wytworów społeczności lokalnej, związanych głównie ze sztuką, język. Elementem spajającym daną kulturę ludową jest wspólnota dziejowa (wspólna historia) i podobieństwo warunków życia. Kulturą ludową zajmuje się etnografia.Dla kultury ludowej charakterystyczne są takie elementy, jak: typowy dla danej społeczności strój, specyficzna architektura i zdobienie wnętrz, działalność artystyczna i związane z nią wzornictwo, tkactwo, garncarstwo, kowalstwo, plecionkarstwo, rzeźbiarstwo, obrzędy.
.Najwybitniejszym badaczem polskiej kultury ludowej to Oskar Kolberg.
KULTURA MASOWA- "ogół kulturalnych dóbr konsumpcyjnych oddanych do dyspozycji publiczności w najszerszym rozumieniu tego słowa (...) za pomocą masowego komunikowania w ramach cywilizacji technicznej" (G. Friedmann)
K.L.- kompleks norm i wzorów zachowania o bardzo rozległym zakresie zastosowania. Odnosi się do zjawiska przekazywania wielkim masom odbiorców identycznych lub analogicznych treści płynących z nielicznych źródeł oraz do jednolitych form rozrywkowej działalności wielkich mas. (Kłoskowska)
Termin ten został wprowadzony przez Dwights?a MacDonalda w 1944r. W jego teorii kultury masowej odnaleźć można postawę całkowicie odrzucającą kulturę masową. Kultura popularna według niego jest zagrożeniem dla kultury wysokiej.
Kultura zachodnia jest podzielona według niego na dwie części.
Pierwszą z nich jest tzw. kultura wysoka, o której uczą nas szkolne podręczniki. Do niej zaliczymy Mickiewicza, Żeromskiego, Mozarta i Matejkę.
Drugą częścią jest kultura niska, która zgodnie z twierdzeniem Macdonalda jest takim samym artykułem masowego spożycia, jak guma do żucia. Tworzona dzięki technice, nie dla wrażeń estetycznych, a dla pieniędzy.
Początki kultury masowej wiążą się z rewolucją przemysłową, w wyniku której powstała prasa drukarska umożliwiająca masowy druk gazet. Drugim etapem rozwoju kultury masowej było pojawienie się radia i telewizji. Trzeci etap łączy się zaś z pojawieniem się komputerów osobistych i Internetu oraz telefonii komórkowej. Antonina Kłosowska wyróżniła dwa etapy rozwoju kultury masowej: pierwszy próg umasowienia czyli zwycięstwo filmu jako sztuki i jako masowego środka oddziaływania, szczytowy punkt rozwoju prasy, początki światowej radiofonii (okres po I wojnie światowej); drugi próg umasowienia, a więc upowszechnienie się telewizji (od 2 połowy XX wieku). Telewizja staje się katalizatorem unifikacji aparatu masowego komunikowania.
KULTURA A CYWILIZACJA
Victor Dymirovo – w XVIII wieku po raz pierwszy posłużył się terminem „cywilizacji”,
którego używał jako rzeczownika odczasownikowego pochodzącego od wyrazu „oby czaić”. Cywilizacja miała oznaczać pewien kierunek postępu ludzkości, odnosiła się do wzorca
postępu społecznego i technologicznego, oznaczała postęp, oświecenie. W tym kontekście
na drugim biegunie znajduje się termin „barbarzyństwo”.
Edward Burnett Tylor – autor pierwszej antropologicznej definicji kultury. Pojmował kul-
turę jako cywilizację – jest ona całością, która obejmuje wierzenia, sztukę, prawo, moralność, etc. Zwracał uwagę na wyliczający charakter kultury. Zakładał, że między kulturą a cywilizacją nie istnieje żadna różnica.
François Guizot – w połowie XVIII wieku zakończył refleksję nad wypracowaniem teorii.
Cywilizacja jest to kategoria tożsama z postępem, który ma dwa wymiary:
społeczny – wiąże się z rozważaniem postępu jako poprawy warunków życia, po-
ziomu umieralności, długości życia (kraj dominujący: Anglia);
intelektualny – ewolucja intelektualna – nastawienie na wiedzę i moralna – przyrost dobra w życiu człowieka (kraj dominujący: Niemcy).
Wg niego postęp cywilizacyjny dokonuje się nie tylko w wymiarze społecznym i intelektualnym, ale również na różnych poziomach kultury, np. narodowym, ponad-
narodowym.
Cywilizacja w koncepcji Toynbee’go jest procesem, natomiast kultura jest stanem, struktu-
rą. Proces rozwoju jest dla cywilizacji procesem naturalnym, a każda forma stagnacji ozna-
cza dla niej śmierć. Kultura to cywilizacja w stanie stagnacji. Dynamiczny charakter cywili-
zacji decyduje o jej początku, rozwoju i śmierci.
Trójfazowy schemat rozwoju cywilizacji wg Toynbee’go:
narodziny – cywilizacja powołuje się do życia, gdy ma do pokonania naturalną lub
historyczną przeszkodę. Dzięki wynalazczości jednostki mogą odpowiadać na wy-
zwanie. Muszą więc pojawić się twórcze jednostki, które będą na te wyzwania od-
powiadać;
rozwój – następuje kiedy cywilizacja jest ożywiana przez twórcze jednostki. Cywilizacja wymaga przywództwa, elity, władzy – chodzi tu o przywództwo duchowe, religijne (ważne postacie cywilizacji: Jezus, Budda, Mahomet). Na dynamikę wpływa stosunek między elitą i nietwórczą większością, która ma wybór: posłusznie wykonywać zalecenia elity lub stawić jej opór. Gdy załamuje się ta relacja dochodzi do schyłku cywilizacji;
śmierć – proces długotrwały.
Śmierć cywilizacji rzymskiej: pojawiają się zamieszki, utworzenie państwa uniwersalnego, pojawia się kościół, pojawiają się barbarzyńcy, masa, która nie chce się podporządkować.
Długie trwanie cywilizacji – trwanie związane z mentalnością cywilizacji, którą zmienić
jest bardzo trudno, a wynika z charyzmatycznego charakteru przywódców duchowych.
Kultura narodowa -warstwa kultury, która jest pewnym zbiorowym zaprogramowaniem umysłu, które tworzy się na skutek wychowania i dorastania w określonym kraju. Kultura narodowa wraz ze zbiorową pamięcią jest nośnikiem narodowych tradycji kulturowej. Czynnikami, które silnie wpływają na zaprogramowanie umysłu wspólne wszystkim obywatelom są m.in. język państwowy, system polityczny, państwowy system edukacji, środki masowego przekazu, itp.
Wymiar kultury narodowej to taki aspekt kultury, który da się zmierzyć i pozwala na określenie pozycji danej kultury wobec innych kultur (G. Hofstede 2000, s.51) .
Na podstawie wniosków A. Inkelsa i D. Levinsona z przeglądu literatury anglojęzycznej dotyczącej kultur narodowych oraz na podstawie badań przeprowadzonych w latach 70. XX wieku wśród pracowników IBM w ponad 50 krajach świata, G. Hofstede wyodrębnił cztery wymiary kultury narodowej. Wymiary te obejmują zakres podstawowych problemów uniwersalnych dla wszystkich krajów. Są to: Dystans władzy( od małego do dużego)- stopień w jakim mniej wpływowi członkowie społeczeństwa, instytucji, organizacji uznają nierówny podział władzy.
Kolektywizm i indywidualizm - różnice w stopniu utrwalenia wzajemnych zależności między ludźmi. W przypadku indywidualizmu więzy między ludźmi są luźne, każdy dba o dobro własne i najbliższej rodziny. Kolektywizm wyraża społeczeństwo, w którym ludzie należą do silnych grup wewnętrznych już od urodzenia. W zamian za lojalność grupy te zapewniają opiekę i bezpieczeństwo.
Unikanie niepewności- stopień w jakim ludzie czują się zagrożeni przez nieokreślone, nieprzewidywalne sytuacje, brak zasad i instytucji, które broniłyby przed niepewnością.
Kobiecość i męskość - Kulturę męską charakteryzują przede wszystkim takie wartości jak sukces, pieniądze, przedmioty. Natomiast kulturę żeńską wyróżniają takie wartości społeczne jak troska o innych i jakość życia ( Mikułowski Pomorski J. 1999, s.111-119).
Orientacja długo- i krótkoterminowa - Społeczeństwa o długookresowej orientacji osiągania celów zabiegają o takie cechy jak wytrwałość i oszczędność. Natomiast społeczeństwa nastawione na osiąganie celów w krótkim okresie cenią głównie takie wartości jak poszanowanie tradycji, czy wywiązywanie się ze społecznych powinności.Określenia te nazwane są również pięciowymiarowym modelem różnic kulturowych.
Kanon kultury narodowej to tradycja narodowa odniesiona do zbioru arcydzieł z różnych dziedzin sztuki i literatury. Zmienia sie on zależnie od czasów stawiając określony fragment dorobku w sztuce i literaturze narodu na plan pierwszy. Kanon kultury narodowej jest zmienny bo zależy od świadomości zbiorowej konsumentów kultury. Można powiedzieć, że kanon kultury narodowej jest elementem łączącym między zróznicowanymi członkami społeczeństwa.
Kszatłtowanie potrzeb kulturalnych.
Potrzeby ludzkie to przejaw zależności człowieka od otoczenia. Część z nich ma charakter obiektywny. Potrzeby obiektywne pociągają za sobą kształtowanie się potrzeb subiektywnych. Takim rodzajem potrzeb są potrzeby kulturalne, będące wyrazem zależności człowieka od wytworów kultury materialnej, ale także wytworów kultury duchowej.
Potrzeby subiektywne kształtowane są przez wiele czynników w procesie socjalizacji, takich jak otoczenie, poziom życia, kontakty z ludźmi z różnych środowisk, miejsce zamieszkania, poglądy. Często osoby pozornie podobne do siebie mają zupełnie inne potrzeby związane z kulturą czy sztuką. Potrzeby kulturalne, które Abraham Harold Maslow, amerykański psycholog, autor teorii hierarchii potrzeb, określił jako potrzeby wyższego rzędu, charakteryzują się tym, że pojawiają się z reguły w późniejszej fazie rozwoju, zaś ich zaspokojenie stanowi ważny element w procesie rozwojowym człowieka i prowadzi do pożądanych, subiektywnych skutków, takich jak głębsze szczęście, pogoda ducha itp. Ważne jest to, że pojawienie się potrzeb wyższego rzędu, w tym potrzeb kulturalnych, jest uwarunkowane wcześniejszym zaspokojeniem potrzeb niższego rzędu, jak potrzeba mieszkania czy pożywienia. Człowiek realizuje swoje potrzeby kulturalne poprzez fizyczny kontakt z materialnymi nośnikami treści i wartości kulturalnych, takimi jak książka, obraz, rzeźba – nabywa je, wypożycza, czyta, słucha, ogląda, gromadzi. Drugim kanałem odbioru kultury jest uczestnictwo w działalności placówek, instytucji i obiektów kulturalnych, takich jak kina, teatry, opery, filharmonie, wystawy, muzea, ale także to, co umożliwia współczesna technika – korzystanie z mediów – telewizji, radia, płyt DVD, Internetu.
Kultura i jej mechanizmy
Kultura to ogół wytworów działalności ludzkiej, materialnych i niematerialnych, wartości i uznanych sposobów postępowania, zobiektywizowanych i przyjętych w dowolnych zbiorowościach, przekazywanych innym zbiorowościom i następnym pokoleniom.
Struktura kultury:
Oceny kultury - odpowiednie Narzędzia i urządzenia (np. lodź, radio, łuk, Broń palna itd.).
Kompleksy kultury - szerszy Układ przedmiotów, urządzeń i idei związany z każdym istotnym w danej cywilizacji elementem kultury.
Systemy kulturowe - spójne ze sobą kompleksy kulturowe.
Konfiguracje kulturowe - np. Kultura feudalna, cywilizacja komputerowa
Mechanizmy wpływu kultury na życie społeczne:
Człowiek zaspokajając nawet typowo biologiczne popędy stosuje odpowiednie wzory kulturowe. Organizmy ludzkie mają podobne potrzeby i popędy, lecz sposoby i środki ich zaspokajania są różne, zależnie od kulturowego ich uregulowania, zgodnego z obyczajami, religią a nawet i przepisami prawnymi.
Socjalizacja i kształtowanie osobowości jednostki. Przejawiają się wielostronnym chodzeniem młodej istoty ludzkiej do życia zbiorowego. Socjalizacja wpaja dyscyplinę, rozbudza aspiracje, dostarcza wiedzy i uczy pełnienia ról społecznych, na czele z rolą profesjonalną oraz skłania do konformizmu, czyli zachowań jednostki zgodnych z normami i oczekiwaniami grup, których dana Jednostka jest, lub pragnie być członkiem. Na aktywność społeczno-kulturową jednostki znaczący wpływ ma jej uczestnictwo w działalności różnych grup społecznych, od rodziny począwszy. W każdej kulturze socjalizująca się Jednostka przyjmuje określone wzory osobowości, a zwłaszcza systemy wartości i całokształt ról, jakie ona pełni i jakie wyznaczają jej stosunek do świata, innych ludzi i siebie. W procesie wychowania następuje internalizacja podstawowych zasad kultury, czyli uznaniu przez jednostkę wzorów, wartości i hierarchii dóbr sugerowanych przez wychowujących, za swoje, czyli wewnętrzne ich zaakceptowanie i uznanie za własne. W wychowaniu kulturowym często następuje Zjawisko ambiwalencji, które przejawia się równoczesnym, przynajmniej częściowym respektowaniu odmiennych systemów kulturowych.
2. Ustanawianie systemów wartości i kryteriów, które je określają. Wartości to przedmioty, którymi można zaspokoić potrzeby. Człowiek odczuwa różne potrzeby i dlatego stosując różne kryteria jednym w pewnym okresie przypisuje większe znaczenie, a innym mniejsze. Poszczególne jednostki i zbiorowości mają specyficzne potrzeby, a tym samym różne systemy i hierarchie wartości. Zmiana systemów wartości jest zwykle dokonywana przez uznane autorytety naukowe, polityczne bądź ideologiczne.
Ustalanie wzorów zachowania i postępowania. Są to sposoby zachowań uznawane za normalne i dopuszczalne w określonych sytuacjach. Całkowicie są zrozumiałe jedynie w kulturze, w której zostały wytworzone. Niektóre wzory zachowań zostały utrwalone w przepisach prawnych, czyli uległy formalizacji.
Konstruowanie modeli (ideałów) zachowań, instytucji i systemów. Model jest symbolem pożądanego stanu rzecz)', który zwykle służy do ocen realnie istniejącej rzeczywistości. Model jest najczęściej pojmowany jako konstrukcja teoretyczna, obrazująca idealny Obraz jakiegoś obiektu lub zachowania, natomiast wzór jest to sposób realnego istnienia czegoś bądź zachowania.
WYKŁADY – 5 nieobecności /możliwośd/
11.10. 2011 Różnorodnośd pojęd kultury – w ciągu wieków zakres używania pojęcia kultura poszerzał się zakres i wchodził w różne dziedziny nauki i dlatego, mamy do czynienia z wieloznacznością jego znaczenia.
Pojęcie kultura w różnych dyscyplinach wyznaczone jest przedmiotem badao danej nauki np. dla archeologa kulturą stanowi prawie to wszystko, co może wykopad z ziemi, dla etnografa badającego współczesne zjawiska kultury regionalnej (ludowej) w zakres ten wchodzą różne przedmioty i zacho-wania ludzkie.
Antropologia kulturowa rozumie kulturę bardzo szeroko i w jej zakres zalicza: nie...
jamc1