Leksykon przyrodniczy - Ryby słodkowodne.pdf

(20751 KB) Pobierz
RYBY
SŁODKOWODNE
*x«
Wr
LEKSYKON PRZYRODNICZY
Fritz Terofal, Claus Militz
RYBY
SŁODKOWODNE
Przekład i adaptacja
Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski, Jacek Wagner
Świat Książki
Koncepcja serii: Gunter Steinbach
Tytut oryginału:
Steinbachs Nałurfuhrer: Siisswasserfische
Ilustracje: Fritz Wendler
Licencyjne wydanie klubu „Świat Książki" za zgodą Mosaik Verlag
i GeoCenter International Warszawa
Świat Książki, Warszawa 1997
© Mosaik Verlag GmbH, Monachium 1986
© polskiego wydania GeoCenter International Warszawa 1997
Wszelkie prawa zastrzeżone. Reprodukowanie, kodowanie w urządzeniach przetwarzania
danych, odtwarzanie elektroniczne, fotomechaniczne lub w jakiejkolwiek innej formie
w telewizji, radio oraz wykorzystywanie w wystąpieniach publicznych - również częściowe
- tylko za wyłącznym zezwoleniem właściciela praw autorskich.
Przekład z języka niemieckiego i adaptacja tomu
Ryby słodkowodne:
Pracownicy naukowi Muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk
dr Henryk Garbarczyk
dr Eligiusz Nowakowski
oraz Jacek Wagner (rozdział: Europejskie wędkarstwo sportowe)
Redaktor serii:
Beata Lewandowska-Kaftan
Redaktor tomu
Ryby słodkowodne:
Katarzyna Duran
Opracowanie graficzne książki:
według oryginału niemieckiego
Skład i łamanie:
PHOTOTEXT Warszawa
Spis treści
7
Wstęp
158
160
162
164
176
178
180
204
208
210
237
274
284
8
10
Przegląd 29 rodzin
BEZSZCZĘKOWCE:
Krągłouste:
Rząd
minogokształtne
Rodzina minogowate
18
SZCZĘKOWCE
24
26
36
48
54
56
58
60
136
148
150
152
154
156
Świat Książki Warszawa 1997
ISBN 83-7129-441-7
Nr 1669
Ryby kostne:
Rząd
jesiotrokształtne
Rodzina jesiotrowate
Rząd
węgorzokształtne
Rodzina węgorzowate
Rząd
śledziokształtne
Rodzina śledziowate
Rząd
łososiokształtne
Rodzina łososiowate
Rodzina siejowate
Rodzina lipieniowate
Rodzina stynkowate
Rodzina szczupakowate
1
Rodzina umbrowate
1
Rząd karpiokształtne
Rodzina karpiowate
Rodzina kozowate
(piskorzowate)
Rząd
sumokształtne
Rodzina sumowate
Rodzina sumikowate
Rząd
dorszokształtne
Rodzina dorszowate
Rząd
aterynokształtne
Rodzina karpieńcowate
2
Rodzina piękniczkowate
2
Rodzina aterynowate
Rząd
cefalokształlne
3
Rodzina cefalowate
3
(mugilowate)
Rząd ciernikoksztaltne
Rodzina ciernikowate
Rząd
igliczniokształtne
Rodzina igliczniowate
Rząd okoniokształtne
Rodzina strzępielowate
Rodzina okoniowate
Rodzina bassowate
(okonie słoneczne)
Rodzina pielęgnicowate
Rodzina ślizgowate
Rodzina babkowate
Rząd
skorpenokształtne
Rodzina głowaczowate
Rząd płastugokształtne
Rodzina flądrowate
Ogólna charakterystyka ryb
Europejskie wędkarstwo
sportowe
Środowiska europejskich ryb
słodkowodnych
Wykaz gatunków
' Obie te rodziny łączy się w niektórych ujęciach
systematycznych w oddzielny rząd szczupako-
kształtnych (przyp. ttum.).
'
Obie te rodziny z kilkoma innymi wyodrębniano
w starszych ujęciach systematycznych w odrębny
rząd karpieńcoksztattnych (przyp. tłum.).
3
W większości ujęć systematycznych nie jest to
oddzielny rząd, a cefalowate wtaczane są do oko-
nioksztattnych (przyp. ttum.).
Wstęp
Wielu ryb nie można sfotografować
w ich naturalnym środowisku - wo­
dzie, tak aby osiągnąć odpowiednią
jakość zdjęć, pożądaną w naszej
serii leksykonów przyrodniczych.
W związku z tym artysta plastyk,
zajmujący się malowaniem zwie­
rząt, Fritz Wendler przy współpracy
autora sporządził 200 wiernych ilu­
stracji europejskich ryb słodkowod­
nych. Oddają one lepiej nie tylko
charakterystyczne dla każdego
gatunku kształty, ale również wyra­
źniej, niż mogłyby to ukazać foto­
grafie, uwidaczniają szczegóły ułu-
szczenia. Wielkość załączonych
mapek rozmieszczenia musiano
w porównaniu do innych tomików
tej serii dwukrotnie powiększyć, by
prawidłowo nanieść niewielkie are­
ały niektórych gatunków. W teks­
tach
opisowych
zamieszczono
zwięzłe wzmianki o dalszych 194
gatunkach bądź podgatunkach ryb.
Powstał w ten sposób przystępny
również dla amatorów, przejrzysty
przewodnik ułatwiający wszystkim
poznanie europejskiej ichtiofauny
wód słodkich.
Zdarzające się w wielu zbiorni­
kach, powtarzające się masowe
śniecią ryb dramatycznie udowa­
dniają od dziesięcioleci ogólno­
światowe zagrożenie środowisk
wodnych ze strony człowieka. Pod
koniec 1983 r. w Niemczech niemal
70% rodzimych gatunków ryb zna­
lazło się na krawędzi wyginięcia.
Wywołało to jednak przeciwdzia­
łanie ze strony opinii publicznej,
poruszonej tragicznym stanem śro­
dowiska naturalnego. Dzięki temu
angielski wędkarz mógł ponownie
złapać łososia w Tamizie, co nie
zdarzyło się od dziesięcioleci. Ró­
wnież Ren, obecnie europejski
ściek numer jeden, był w minio­
nych stuleciach masowo odwiedza­
ny przez łososie.
Do najbardziej aktywnych orędo­
wników zdrowych środowisk wo­
dnych należą wędkarze, wykorzy­
stujący na łowienie ryb, ale także
na ich ochronę, każdą chwilę swe­
go wolnego czasu. Zarzuty pod ich
adresem, co zdarza się często, że
wyciągają na haku ostatnie dzikie
ryby, są dużym uproszczeniem.
Stała ochrona zbiorników rybnych
jest w dobrze rozumianym wspól­
nym interesie zarówno rybaków za­
wodowych, jak i wędkarzy. Podczas
gdy drastycznie maleje liczba tych
pierwszych, stale rośnie liczba tych
drugich.
To, że w wykorzystywanych w gos­
podarce rybackiej wodach preferuje
się jedne gatunki ryb użytkowych,
a stara się ograniczyć inne, po­
zostaje poza wszelką dyskusją. Jed­
nak jako niepożądani konkurenci
padły tego ofiarą m.in. również wy­
dra i rybołów, dawniej w Europie
szeroko rozmieszczone i pospolite.
W naszym środkowoeuropejskim
krajobrazie rolniczym nie mamy już
dzisiaj wyboru między wolną a wy­
korzystywaną gospodarczo przyro­
dą, a jedynie między umiarkowa­
nym, kierunkowym jej wykorzysta­
niem, a zniszczeniem uwarunko­
wanym rozwojem cywilizacyjnym.
W związku z tym nasunęła się ko­
nieczność poświęcenia znacznej
części tego leksykonu czytelnikom
interesującym się wędkarstwem.
Claus Militz przedstawił ze zna­
jomością rzeczy zagadnienia do­
tyczące europejskiego wędkarstwa
sportowego, uzupełniając je o do­
świadczenia praktyka.
Dominique Rebourgeon przy ścisłej
współpracy C. Militza zilustrowała
tekst 60 szczegółowymi rycinami.
Biologiczne i ekologiczne aspekty
związane z wędkarstwem sporto­
wym zostały szerzej omówione
w rozdziałach
Ogólna charaktery­
styka ryb
i
Środowiska europej­
skich ryb słodkowodnych.
G. S.
7
Przegląd 29 rodzin w części szczegółowej
Minogowate
Petromyzontidae
od
str. 10
Jesiotrowate
Acipenseridae
od
str.
18
Węgorzowate
Anguillidae
str.
24
Sledziowate
Clupeidae
od
str.
26
Piękniczkowate
Poeciliidae
str. 154
Aterynowate
Atherinidae
str. 156
Cefalowate
Mugilidae
str. 156
Ciernikowate
Gasterosteidae
od
str. 158
Łososiowate
Salmonidae
od
str.
36
Siejowate
Coregonidae
od
str.
48
Lipieniowate
Thymallidae
str.
54
Stynkowate
Osmeridae
str. 56
Igliczniowate
Syngnathidae
str. 160
Strzępielowate
Serranidae
str. 162
Okoniowate
Percidae
od
str. 164
Bassowate
Centrarchidae
od
str. 176
Szczupakowate
Esocidae
str. 56
Umbrowate
Umbridae
str. 58
Karpiowate
Cyprinidae
od
str. 60
Kozowate
Cobitidae
od
str. 136
Pielęgnicowale
Cichlidae
str. 178
Slizgowate
Blenniidae
str. 180
Babkowate
Gobiidae
od
str. 180
Glowaczowate
Cottidae
od
str. 204
Sumowate
Siluridae
str. 148
Sumikowate
Ictaluridae
str. 150
Dorszowate
Gadidae
str. 150
Karpieńcowate
Cyprinodontidae
od
str. 152
l
Flądrowate
Pleuronectidae
str. 208
cJ - samiec
2 - samica
* nazwa wprowadzona przez tłumaczy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin